سعید شفیعیان در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: شهرستان خواف یکی از دو شهرستان استان خراسان رضوی است که وضعیت گرد و غبار در آن فوق بحرانی قلمداد می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: این کانون‌ها در مسیر بادهای ۱۲۰ روزه محل برداشت گرد و غبار و انتقال آن به مناطق داخلی کشور محسوب می‌شوند.
کانون گرد و غباری با قدمت کمتر از ۱۵ سال
شفیعیان ادامه داد: علاوه بر دو کانون گرد و غبار واقع در عرصه‌های بیابانی خواف با وسعت ۱۷۰ هزار هکتار، یک کانون انسان‌ساخت با قدمتی کمتر از ۱۵ سال و با وسعتی حدود ۵۰ هزار هکتار با منشاء فعالیت‌های معادن پلاسری تشکیل شده است.
وی تصریح کرد: اگرچه خواف در طول تاریخ خود همیشه با گرد و غبار و بادهای ۱۲۰ روزه دست و پنجه نرم کرده، اما این بادها همیشه نه مزاحم بلکه به عنوان یک نعمت به نفع معیشت و مردم استفاده شده است که آسبادها شاخصه عینیت یافته آن هستند.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان خواف گفت: امروزه بروز خشکسالی‌های مداوم، تخریب پوشش گیاهی و کاهش رطوبت خاک در کانون‌های واقع در عرصه‌های طبیعی و همچنین تغییر وضعیت زمین انباشت باطله‌های تسطیح و تثبیت نشده معدنی، انباشت غیر اصولی محصول به همراه عدم کنترل گرد و غبار در خطوط تولیدی و سنگ شکن‌ها و تردد مداوم خودروهای سنگین منشاء گرد و غبار بحران‌ساز در این کانون‌ها شده است.
عرصه‌های در معرض بادهای ۱۲۰ روزه، یکی از چهار منشاء داخلی گرد و غبار کشور
وی در ادامه با بیان اینکه ۴۰ درصد وسعت این شهرستان مستعد فرسایش بادی است، خاطرنشان کرد: تقریباً تمام منطقه حفاظت شده سیرخون از مناطق تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست منطبق بر عرصه کانون‌های گرد و غبار خواف است.
شفیعیان همچنین در خصوص آثار این گرد و غبار بر دیگر مناطق استان گفت: کانون‌های واقع در مسیر بادهای ۱۲۰ روزه یکی از چهار منشاء ریز گردهای داخلی کشور محسوب شده که اثرات آنها بر شهرستان‌های مسیر این باد که در جنوب شهرستان خواف قرار دارند محتمل است.
بادهایی که هنوز هم می‌توانند رحمت باشند
وی تونل بادی خواف را یک ظرفیت برای تولید انرژی دانست و عنوان کرد: حدود ۲۵۰۰ مگاوات مجوز زیست‌محیطی استقرار انرژی‌های پاک بادی و خورشیدی در این شهرستان صادر شده که بیش از ۳ برابر نیروگاه آلاینده‌ای مانند نیروگاه حرارتی توس است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان خواف گفت: در صورت اجرای این طرح‌ها نه تنها کمبود برقی در استان نداشته بلکه مازاد انرژی هم خواهیم داشت و این در حالی خواهد بود که توان تولیدی این تونل بادی خیلی بیشتر از میزان مجوز داده شده نیز است.
کاهش اثرات گرد و غبار در خواف با حضور همه دستگاه‌های اجرایی
وی در ادامه با اشاره به وظیفه‌مندی دستگاه‌های مندرج در قانون هوای پاک گفت: کاهش اثرات گرد و غبار در خواف نیازمند حضور فعال همه دستگاه‌ها و انجام تعهدات بخش خصوصی است.
شفیعیان عنوان کرد: بخشی از اجرای این امور و حتی بخشی از تأمین اعتبارات آن باید به صورت طرح‌های ملی و برگشت حقوق دولتی معادن به شهرستان دیده شود.
وی با اشاره به مصوبه سفر ریاست‌جمهوری در شهرستان خواف گفت: پیشرفتی در خصوص تجهیز و راه‌اندازی ایستگاه پایش آلودگی هوای شهرستان خواف صورت نگرفته است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان خواف افزود: در سال جاری از محل اعتبارات ملی با اعتبار ۳ میلیارد ریال برای طرح محدوده‌ای ۲۰۰ هکتاری نهال‌کاری در منطقه حفاظت شده سیرخون هزینه شد و امیدواریم با پیشنهادی که ارائه شده است، در صورت تصویب طرح از محل اعتبارات مقابله با ریزگردها این محدوده به ۴۰۰ هکتار توسعه یابد.
وی بیان کرد: طرح‌های کمربند سبز شهرها، تقویت بخش‌های بیماری‌های تنفسی بیمارستان، انجام تعهدات فضای سبز معادن و صنایع شهرستان و تلاشی که اداره منابع طبیعی شهرستان در حفاظت و احیاء مراتع و تاغ‌زارها دارند و در مجموع اقدامات همه دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون هوای پاک در راستای کاهش اثرات گرد و غبار تأثیرگذار است.
تشکیل ۱۵ پرونده با موضوع تهدید علیه بهداشت عمومی
شفیعیان در ادامه گفت: به جز دستگاه‌های اجرایی عملکرد سایر بخش‌ها نیز در راستای کاهش گرد و غبار مؤثر است، به طور مثال مجموعه قضایی شهرستان که به عنوان پشتوانه حفاظت از حقوق عامه مردم به ویژه حفاظت از طبیعت به شمار می‌روند و در صدور آرای قضایی سبز کم نظیر و بلکه بی‌نظیر عمل کردند.
وی اذعان کرد: در حال حاضر ۱۵ پرونده با موضوع تهدید علیه بهداشت عمومی از طریق آلودگی هوا و ایجاد گرد و غبار در مراجع قضایی خواف در حال بررسی است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان خواف تصریح کرد: سه حکم پلمب موقت برای این واحدها صادر شده بود که با اقدام مثبت و تعهد جبران آلایندگی رفع پلمب شدند، همچنین ۴ رأی محکومیت برای مدیران عامل این معادن صادر شده که با رویکرد قضات نسبت به صدور آرای جبران کننده، در تمام احکام قید رفع منشاء آلودگی و کاشت و نگهداری پوشش گیاهی در محل معدن وجود دارد.
ایجاد فضای سبز در مجموعه‌های بزرگ صنعتی و معدنی کمتر از ۵ درصد
وی ادامه داد: معادن همان‌طور که یک منشاء تولید گرد و غبارند یک ظرفیت هم برای رفع آن به شمار می‌روند که صنایع و معادن خواف در این راستا اقدامات مفید و مثبتی در سالیان گذشته و سال جاری انجام داده‌اند.
شفیعیان اظهار کرد: فضای سبز ایجاد شده و پوشش گیاهی احیاء شده توسط مجموعه‌های معدنی، نصب الکتروفیلتر در خروجی دودکش‌های واحدهای بزرگ صنعتی، استفاده از مالچ متناسب با محیط‌زیست در مسیرهای پرتردد برخی معادن، نصب غبارگیر در خطوط تولید، احداث و توسعه انبارهای مسقف برای کنسانتره‌های آهن تولیدی از جمله اقدامات انجام شده‌ای بوده که در راستای کاهش گرد و غبار انجام شده است ولی ناکافی هستند.
وی عنوان کرد: به عنوان مثال میانگین ایجاد فضای سبز در مجموعه‌های بزرگ صنعتی و معدنی کمتر از ۵ درصد بوده که بر اساس تعهدی که دارند باید به ۱۰ درصد برسد.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان خواف گفت: این میزان در برخی واحدهای موجود در معادن پلاسری بسیار کمتر است.
انتهای پیام