دکتر امیررضا صالح‌مقدم در نشست خبری که امروز، ۶ آذرماه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد،با اشاره به اینکه پس از سال‌ها انتظار قانون تعرفه خدمات پرستاری اجرایی شد، اظهار کرد: پس از ۱۵ سال پیگیری برای پرداخت تعرفه خدمات پرستاری با تاکیداتی که مسئولان ارشد کشوری داشتند چند روزی است که این طرح اجرایی شده و در واقع به صورت علی‌الحساب، دانشگاه‌های علوم پزشکی بخشی از خدمات جامعه پرستاری را تعهد و جبران کرده‌اند.در دانشگاه علوم پزشکی مشهد اولین پرداختی در قالب کارانه تعرفه خدمات پرستاری به جامعه هدف طبق قانون پرداخت شد.
وی افزود: در حقیقت همکاران در گروه پرستاری در بیمارستان‌ها شامل پرستاران، همکاران اتاق عمل، هوشبری، کمک پرستاران، ماماها که در بخش‌های زنان، مامایی و جراحی زنان خدمت می‌کنند مشمول این کارانه شدند که به صورت علی‌الحساب اولین پرداختی انجام شده است.
صالح‌مقدم بیان کرد: از سال ۱۴۰۱ قانون پرداخت کارانه‌ها تغییر پیدا کرده است. در قانون جدید کارانه برای گروه‌های پزشکی و پرستاری براساس ارائه خدمات پرستاری که در بیمارستان برای هر بیمار انجام و در صورت حساب بیماران منظور می‌شود، در نظر گرفته خواهد شد. مبالغی از طریق سازمان‌های بیمه‌گر بابت فروش این خدمات پرستاری به بیمارستان‌ها برگشت داده می‌شود که در صندوق تعرفه پرستاری بیمارستان تعریف شده و بر اساس شیوه نامه معین به پرستاران باز توزیع می‌شود.
وی ادامه داد: در این شیوه‌نامه نکات متعددی در ارزیابی مبلغ تعرفه پرستاری دخیل است. مهمترین آن نوع بخشی است که همکاران در آن خدمت می‌کنند. هرچقدر بخش تخصصی‌تر و فنی‌تر باشد ارزش نسبی بالاتری می‌گیرد؛ مثلاً بخش‌های مراقبت ویژه و دیالیز ارزش بالاتری دارد. درمانگاه‌ها یا بخش‌های عادی امتیازات پایین‌تری را می‌گیرند.
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد مطرح کرد: علاوه بر آن مدرک تحصیلی همکاران در مقاطع دکترای تخصصی، کارشناسی ارشد و کارشناسی امتیاز دارد. سنوات خدمت و رضایت مدیران بلافصل از عملکرد حرفه‌ای پرستاران نیز در این ارزیابی دخیل است. با این روش عدد کارانه تعرفه پرستاری هر فرد به شکل انحصاری برای خودش مشخص می‌شود.
وی توضیح داد: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالغ بر ۱۰ هزار نفر اعم از کادر پرستاری در رشته‌های پرستاری، اتاق عمل، هوشبری، فوریت‌های پزشکی و کمک پرستاری فعالیت دارند و به بیماران ارائه خدمت می‌کنند.
صالح‌مقدم با اشاره به ارائه خدمات درمانی و مراقبتی بیماران توسط کادر پرستاری، بیان کرد: با توجه به ارائه خدمات مطلوب به بیماران، می‌طلبد مسئولان ارشد کشوری حمایت ویژه‌تری از جامعه پرستاری و خدمات ایثارگران این قشر داشته باشند. به خصوص که مشکل اصلی ما در حقیقت کمبود جمعیت گروه پرستاری در دانشگاه‌ها است. درحال حاضر با استانداردها فاصله داریم و نیاز است که تعداد بیشتری از همکاران پرستاری را به جامعه پرستاری دانشگاه اضافه کنیم تا فرصت ارائه خدمات پرستاری بیشتری برای مردم فراهم شود.
جمعیت پرستاران در مشهد نسبت به تخت‌های بیمارستانی کمتر از استاندارد کشور است
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: یکی از شاخصه‌های اصلی در حوزه سلامت، شاخص درصد تعداد پرستاران به جمعیت یک کشور، درصد پرستاران به تعداد پزشکان و اصلی ترین شاخص درصد کادر پرستاری و پرستاران به تعداد تخت‌های بیمارستانی است؛ یعنی به ازای هر تخت بیمارستانی ۱.۸ پرستار وجود داشته باشد. متاسفانه میانگین کشوری ما چیزی بالغ بر حدود ۵۰ درصد این استاندارد است.
وی با بیان اینکه جمعیت پرستاران در مشهد نسبت به تخت‌های بیمارستانی کمتر از استاندارد کشور است، خاطرنشان کرد: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد جمعیت پرستار نسبت به تخت‌های بیمارستانی حدود ۰.۹ است که با توجه به ۱.۸ که استاندارد کشوری اعلام شده تقریبا ۵۰ درصد استاندارد را دارا هستیم. این امر می‌طلبد که تلاش کشوری به شکل فعال و قوی صورت پذیرد تا بتوانیم جذب بیشتری از همکاران کادر پرستاری را در دستور کار قرار دهیم.
صالح‌مقدم تاکید کرد: در خراسان رضوی ۳۰ بیمارستان مصوب شامل ۱۵ بیمارستان در مشهد و ۱۵ بیمارستان در شهرستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بیماران ارائه خدمات می‌کنند. در این مجموعه بالغ بر ۱۰ هزار نفر همکار کادر پرستاری شامل همکاران پرستار، اتاق عمل، هوشبری، کمک پرستار و فوریت‌های پزشکی فعالیت دارند.
وی ادامه داد: در سطح کشور این آمار بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر است و از این مجموعه بیش از ۱۰ هزار نفر زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد ارائه خدمات می‌کنند.اکنون کارکنان فعال دانشگاه بالغ بر ۲۵ هزار نفر هستند و بیش از یک سوم جمعیت کارکنان و اعضای حوزه درمان و سلامت دانشگاه را کادر پرستاری تشکیل می‌دهند.
صالح‌مقدم با اعلام اینکه کف تحصیلات پرستاران لیسانس به بالا است، تصریح کرد: بدنه کارشناسی و بدنه کارکنان تحصیل‌کرده تخصصی دانشگاه را کادر پرستاری تشکیل می‌دهند. پرستاران در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پرستاری در قالب اعضای هیئت علمی در دانشکده پرستاری مامایی و اعضای هیئت علمی بالینی در سطح بیمارستان‌ها به صورت مستقیم به بیماران خدمت‌رسانی می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: همانطور که اشاره شد از مجموع بیش از ۱۰ هزار نفر کادر پرستاری در بیمارستان‌های خراسان رضوی ۶۲۵۰ نفر فقط در رشته پرستار خدمت می‌کنند. به لحاظ استاندارد تقریباً میانگین کادر پرستاری در کشور را در استان خراسان رضوی و دانشگاه علوم پزشکی مشهد داریم.
با استخدام بیشتر پرستاران اضافه کار اجباری حذف می‌شود
صالح‌مقدم در بخش دیگری از سخنانش گفت: آمار ارائه شده برای پرستاران نسبت به تخت‌های بیمارستانی پایین است. باید آمار بیشتری از کادر پرستاری داشته باشیم تا بدین وسیله اضافه کار اجباری برای پرستاران حذف شود. با این وضعیت حداقل نیاز بیماران فراهم خواهد شد تا بیماران از حداقل نیازهای درمانی و مراقبتی محروم نشوند.
وی ادامه داد: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد مانند اکثر دانشگاه‌های کشور این عدد کمتر از استاندارد است. باتوجه به اینکه وزارتخانه این ظرفیت را ۱.۸ درصد اعلام کرده در کشورهای توسعه یافته بالای ۴ درصد است و حتی در بعضی از کشورها تا ۵ الی ۶ درصد اعلام شده است.
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: با این وجود که با استاندارد جهانی فاصله داریم، باید برای جذب پرستاران تلاش بیشتری انجام دهیم. یکی از تلاش‌هایی که در چند سال گذشته به ویژه در دوران کرونا در حوزه پرستاری به خصوص در دانشگاه علوم پزشکی زمینه خدماتش میسر شده استفاده از کادر پرستاری در بخش‌های غیر دولتی و خصوصی است.
وی با اشاره به فعالیت ۱۰۰ مرکز خدمات پرستاری در خراسان رضوی، مطرح کرد: در این مدت شاهد تاسیس و شروع به کار مراکز خدماتی تحت عنوان مراکز مشاوره خدمات پرستاری و پرستاری در منزل بوده‌ایم. در مجموعه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالغ بر ۱۰۰ مرکز خدمات پرستاری مجوز گرفته‌اند که بیش از ۶۰ مرکز آن در مشهد و مابقی در همه شهرستان‌های استان فعالیت دارند. این گروه در حقیقت ارائه خدمات پرستاری در منزل توسط کارشناسان پرستاری انجام می‌دهند. این امر کمک می‌کند به عرضه خدمات در دسترس، مطمئن و ارزان که بیماران برای خدمات که می‌توانند در منزل دریافت کنند به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه نکنند و سرگردان نشوند. همچنین بدین وسیله مجبور به پرداخت هزینه‌های بالای بیمارستانی نیستند.
برگزاری آزمون استخدام پرستاران
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تمهیداتی از طرف معاونت توسعه بهداشت و معاونت پرستاری وزارت بهداشت و درمان انجام شده و قرار است آزمون کشوری برای استخدام گروه پزشکی برگزار شود. براساس شنیده‌ها این آزمون در اسفند ماه ۱۴۰۱ یا در اردیبهشت ۱۴۰۲ در گروه‌های مختلف مورد نیاز نیروهای انسانی وزارت بهداشت شامل پزشکان رادیولوژی، آزمایشگاه، مددکار، پرستار، ماماها جزو گروه‌های استخدامی هستند. در این آزمون اولویت کادر پرستاری است اما هنوز سهمیه دانشگاه علوم پزشکی مشخص نشده است.
دکتر امیررضا صالح‌مقدم اظهار کرد: هنوز سهمیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشخص نشده اما آنچه معلوم است عدد قابل توجهی در این آزمون پذیرش خواهند شد. بالغ بر حداقل ۳۰ هزار نفر پرستار در سطح کشور قرار است در این آزمون استخدامی جذب دانشگاه‌های علوم پزشکی شوند که از این تعداد بین ۶ تا ۸ درصد سهم دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌شود.
وی افزود: با این اقدام امیدواریم بخشی از کمبود بزرگ دانشگاه علوم پزشکی جبران شود. همچنین این استخدام‌ها به شکل تصاعدی ادامه داشته باشد تا بتوانیم خودمان را به کف استاندارد وزارت بهداشت برسانیم. در خصوص تعرفه‌ها هم امیدواریم چون پرداخت علی‌الحساب صورت گرفته و شیوه‌نامه اجرایی نشان می‌دهد که در حقیقت پرداختی به پرستارها در قالب کارانه پرستاران افزایش و بهبود پیدا کند. براساس شنیده‌ها کارانه‌های پرستاران بسته به نوع بخش، تعداد بیمار و ساعت خدمت بالغ بر یک و نیم تا ۴ میلیون تومان در ماه خواهد بود که این علاوه بر حقوق و دستمزدهای جاری است.
صالح‌مقدم بیان کرد: مجموعه خدمات ما هنوز در شأن مردم نیست و کمبودهایی در ارائه خدمات داریم. اما پرستاران در این موقعیت سخت معیشتی و جمعیتی نهایت تلاش خود را می‌کنند و اصطلاحاً کم‌فروشی نمی‌کنند اما واقعاً شرایط برای خدمات آنها سخت است.
آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران به خارج از کشور ندارم
مدیر امور پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ سوال خبرنگاران درخصوص آمار مهاجرت پرستاران به خارج از کشور گفت: در این خصوص آماری ندارم چون در واقعیت امر سازمانی نیستم که به اعداد و آمار دسترسی داشته باشم. اما این نکته را به عنوان عضو هیئت علمی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام می‌کنم چه در گروه دانشجویان و چه در گروه پرستاران فارغ التحصیل ما در واقع این احساس وجود دارد که ارائه خدمات پرستاری را در کشورهای دیگر هم تجربه کنند. من هم این امر را منع نمی‌کنم و نکته منفی هم نیست و از این موضوع استقبال می‌کنم؛ اینکه پرستاران ما در کشورهای توسعه یافته تکنولوژی را تجربه کنند و شرایط کشورهای دیگر را یاد بگیرند و بر گردند به کشور خود و آنچه را فراگرفته‌اند اجرا کنند.
وی با اشاره به نگرانی‌ها در حوزه مهاجرت کادر درمان مطرح کرد: در این مبحث نگرانی‌هایی وجود دارد، پرستاران ما احساس می‌کنند در مقابل خدماتی که در ایران ارائه می‌شود به خوبی پاسخ نمی‌گیرند. متاسفانه این مهم وجود دارد که دستمزد پرستاران ما که پرستاران باسواد و متخصص هستند در داخل کشور بسیار پایین است. همچنین کادر درمان ما به دلیل مسلمان بودن یک حس نوع دوستی ویژه‌تری در خصوص خدمت به مردم دارند و مورد استقبال کشورهایی مانند آمریکا و اروپای غربی قرار می‌گیرند.
صالح‌مقدم مطرح کرد: کشورهای غربی نقطه هدفشان پرستاران ایرانی است. پرستاران ایرانی به لحاظ سلامت نفس، اخلاق حرفه‌ای، سواد و مهارت تخصصی سطح بالاتری را نسبت به سایر کشورها دارند. برای استخدام در مراکز درمانی خارج از کشور آزمونی برگزار می‌شود که اغلب پرستاران ایرانی به راحتی در آزمون‌های تخصصی قبول می‌شوند.
در یک کشور اروپایی دستمزد پرستار معادل ۳۰ سال کار در ایران است
وی تصریح کرد: در یک کشور اروپایی دستمزد یک پرستار معادل ۳۰ سال کار در ایران است. با این توصیف چگونه به یک پرستار با انگیزه جوان که به زبان انگلیسی مسلط است و دارای تحصیلات عالی و آکادمی است، بگوییم مهاجرت نکن. ما باید به این سمت بریم که در ایران جاذبه‌های معیشتی را فراهم کنیم که در واقع پرستاران تحصیل کرده ما برای مردم خودشان خدمت کنند. پرستاران اینجا زحمت کشیده‌اند، تحصیل کرده‌اند و به توانمندی رسیده‌اند نباید فرصت‌سوزی کنیم و میوه رسیده را جای دیگر به ثمر بنشانیم.
وی ادامه داد: اما این مهاجرت به این معنا نیست کادر درمان ما در کشورهای دیگر ماندگار شوند و به کشور خود پشت کنند. در واقع این موضوع در اغلب پرستاران ایرانی نیست و حتی توصیه هم نمی‌کنیم. اما کسب تجربه و انتقال تجربه به ایران فوق العاده است.
مشهد پایلوت خدمات پیگیری، درمان و پایش (فالوآپ) بیماران در کشور است
صالح‌مقدم گفت: یکی دیگر از خدماتی که در مشهد به شکل فعال به عنوان الگوی کشوری فعال شده بحث پیگیری، درمان و پایش (فالوآپ) بیماران پس از ترخیص از بیمارستان‌ها است. در این راستا سامانه الکترونیک و نیروی انسانی تحصیل‌کرده و دوره دیده‌ای فراهم شده که هر بیماری که از بیمارستان ترخیص می‌شود به خصوص افرادی که بیماری مزمن و مداومی دارند یا جراحی‌های بزرگی را انجام داده‌اند توسط پرستار پیگیری می‌شوند.
وی اظهار کرد: با این بیمار در روز اول خروج از بیمارستان تماس تلفنی گرفته می‌شود و بیمار ارزیابی خواهد شد و به صورت تلفنی و حضوری نیازهای بیمار تا زمانی که به یک خودمراقبتی مستقل برسد، کنترل می‌شود. تجربه دو سال گذشته برای فالوآپ بیماران نشان داده است که در واقع زمان احساس رضایت در بیماران که بیمارستان را همچنان پشتیبان خدمات درمانی بستری تلقی می‌کنند از بازگشت به بیمار و بستری مجدد به شکل معنادار جلوگیری می‌شود.
صالح‌مقدم مطرح کرد: این برنامه را برای بیماران حاد تنفسی در دوره کرونا شروع کرده‌ایم. همچنین بیماران دیابت، جراحی‌های سنگین، بیماری‌های مزمن و سرطان‌ها هم در اولویت این طرح قرار گرفته‌اند. درحال حاضر همه بیماران بدون استثناء که نیاز به مراقبت بعد از بستری داشته باشند تحت پوشش این سیستم قرار می‌گیرند. همه اطلاعات بیمار روی سامانه مخصوصی در بیمارستان ثبت و قابل رصد و پیگیری است.
کاشت حلزون توسط پرستاران تخصصی در خراسان رضوی انجام می‌شود
وی توضیح داد: بحث کاشت حلزون که یک کار فوق‌العاده تخصصی است اکنون توسط پرستاران فوق لیسانس در حوزه جراحی و در کنار جراحان کاشت حلزون گوش و درمان ناشنوایی انجام می‌شود.
پرستاری جزو مشاغل سخت است
صالح‌مقدم بیان کرد: در جامعه پرستاری جمعیت بزرگی را داریم مانند سایر اقشار که ممکن است سیستم حمایتی ما حمایت کامل و در شأنی را برای جبران زحمات پرستاران نداشته باشد. در این باره اقرار می‌کنیم که پرستاری جزو مشاغل سخت و آسیب پذیر است. اطلاعات نشان می‌دهد که سختی کار پرستاری به گونه‌ای است که هر پرستار در پنج سال اول خدمتش حداقل یکی از آسیب‌های شغلی را تجربه می‌کند. یک پرستار از این جهت که باید در نوبت‌های کاری صبح، عصر و شب کار کند و ساعت مشخصی برای استراحت ندارد، سلامتش دائم به خطر می‌افتد. همچنین آسیب های جسمانی و روانی آنها را تهدید می‌کند.
وی ادامه داد: تجربه نشان می‌دهد پرستاران قبل از ۱۰ سال خدمت حتماً یک آسیب عضوی را خواهند داشت. این آسیب‌ها اعم از ناراحتی در سیستم عصبی، حرکتی، عضلانی و ایستایی است. پرستاران قبل از ۲۰ سال خدمت فعال در این حوزه انرژی و سلامت خودشان را از دست می‌دهند. برای همین است که در دنیا جمعیت پرستاری را نسبت به بیماران افزایش می‌دهند تا پرستاران نیاز به کار اضافه کاری اجباری نداشته باشند. در کشورهای توسعه یافته، قانون به پرستاران اجازه بیش از یک شیفت کاری یعنی ۶ ساعت در ۲۴ ساعت را نمی‌دهد و تعداد مرخصی‌هایشان نسبت به کارمندان سایر قسمت‌ها بیشتر است.
وی در ادامه اعلام کرد: اما در ایران به دلیل کمبود پرستار گاهی هم پیش آمده که ۴ تا ۵ سال به یک پرستار فرصت مرخصی داده نشود. این یک زیان انباشته برای پرستاران ایجاد می‌کند که پس از ۲۰ سال خدمت همه پرستاران متقاضی مرخصی قبل از تایم قانونی هستند و مشکلات جسمی خود را در کمیسیون‌های پزشکی مطرح می‌کنند.
صالح‌مقدم مطرح کرد: پرستاران ما درخصوص حق الزحمه نیز از سایر گروه‌های شغلی پایین‌تر هستند و گاهی مجبور هستند در چند نوبت شیفت و در بیمارستان‌هاب مختلف اضافه کار کنند. برخی اوقات پرستاران ۱۲ یا ۱۸ ساعت در ۲۴ ساعت کار می‌کنند. این نوع کار کردن فرد را از موقعیت سلامتی و انگیزه‌های روانی برای کار با کیفیت دور می‌کند.
انتهای پیام