به گزارش ایسنا، دهم نوامبر مصادف با ۱۹ آبان هرسال، روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه نام‌گذاری شده است. روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، به دلیل اهمیت نقش علم در جامعه و نیاز به بحث علم و اجتماعی‌سازی آن به‌خصوص در مورد مباحث علمی نوظهور به وجود آمده است. با پیوند میان علم با جامعه، تلاش می‌شود تا شهروندان از پیشرفت‌های علمی باخبر شوند.
روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، به اهمیت و ارتباط علم در زندگی روزمره ما تأکید دارد. به‌همین دلیل بر نقش دانشمندان در گسترش درک ما از مواردی مانند سیاره زمین و پایدار کردن جامعه‌مان کمک می‌کند.
شعار روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه در سال ۲۰۲۲
شعار روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه در سال ۲۰۲۲، "علوم پایه برای توسعه پایدار" نام‌گذاری شده است. دلیل انتخاب این شعار این است که علوم پایه برای پیشرفت در حوزه‌های موضوعی مثل پزشکی، صنعت، کشاورزی، منابع آب، برنامه‌ریزی انرژی، محیط زیست، ارتباطات و فرهنگ ضروری است. هم‌چنین برای تحقق اهداف سند ۲۰۳۰ یونسکو، به توسعه علوم پایه تأکید بیشتری شده است. طبق گزارش یونسکو از آمار علم جهان، ۸۶ کشور جهان کمتر از ۱۰ درصد از هزینه‌های تحقیقاتی خود را به علوم پایه اختصاص داده‌اند.
در این گزارش به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه به بررسی مقاله‌های فارسی مرتبط با علم، توسعه و ترویج علم در حوزه‌های موضوعی مختلف خواهیم پرداخت.
معرفی مقاله‌های پربازدید علمی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم
جدول ۱، پربازدیدترین مقاله‌های فارسی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم را نشان می‌دهد.
براین اساس، مقاله "نقش رسانه‌ها در عمومی‌سازی علم" پربازدیدترین مقاله با موضوع علم، توسعه و ترویج علم است. این مقاله در سال ۱۳۹۵ توسط اکرم قدیمی منتشر شده و از نظر جدید بودن موضوع در دسته دوم قرار گرفته است. در این مقاله به ترویج علم پرداخته شده است که از قرن بیستم در غرب مطرح شد و در پنجاه سال اخیر نیز توجه زیادی به آن شده است. مقاله با هدف بررسی نقش رسانه‌ها در عمومی‌سازی علم انجام شده و به این نتیجه رسیده است که رسانه‌ها در عمومی کردن و ایجاد باور به علم نقش میانجی دارند.
جدول ۱. مقاله‌های فارسی پربازدید با موضوع علم، توسعه و ترویج علم
کلمه‌های کلیدی مقاله‌های فارسی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم
کلمه‌های کلیدی عصاره هر مقاله است و نویسنده موضوعات مقاله خود را در کلمه‌های کلیدی نشان می‌دهد.
شکل ۱، کلمه‌های کلیدی به کار رفته در مقاله‌های فارسی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم را نشان می‌دهد.
براین اساس "ترویج علم"، "ساز و کار ملی" و "علم" پربسامدترین کلمه‌های به کار رفته در مقاله‌های فارسی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم هستند.
شکل ۱. کلمه‌های کلیدی در مقاله‌های فارسی با موضوع علم، توسعه و ترویج علم
روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه و خدمات مرکز اطلاعات علمی
ترویج علم به پذیرش، درک و مشارکت همه در علم گفته می‌شود. در قرن بیستم ترویج علم به یکی از عناصر اصلی و جدانشدنی نهاد علم تبدیل شد. هدف از ترویج علم، کاهش فاصله بین علم و عموم مردم است.
بخشی از علم به صورت مقاله منتشر می‌شود. در این راستا، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، تنها پایگاه دانلود رایگان با دسترسی آزاد به مقاله‌های کشور است که یکی از اهداف این پایگاه دسترس‌پذیر کردن و جامعه‌پذیر کردن علم است.
معرفی مجله‌های علمی پربازدید با موضوع علوم پایه
با توجه به شعار روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه در سال ۲۰۲۲، به معرفی پربازدیدترین مجله‌های علمی با موضوع علوم پایه در پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی SID خواهیم پرداخت.
طبق دسته‌بندی موضوعی مجله‌های وزارت علوم، حوزه‌های موضوعی "علوم"، "هواشناسی"، "آمار"، "ریاضی"، "زمین‌شناسی"، "زیست‌شناسی"، "محیط زیست"، "شیمی" و "فیزیک" جزء موضوع علوم پایه محسوب می‌شوند.
براین اساس، ۱۸۷ مجله با موضوع علوم پایه در مرکز اطلاعات علمی نمایه شده است، که پربازدیدترین این مجله‌ها به‌ترتیب زیر است:
- International Journal of Environmental Science and Technology (IJEST)
- Journal of the Iranian chemical SOCIETY (JICS)
- International journal of environmental research (ijer)
به گزارش روابط عمومی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، International Journal of Environmental Science and Technology (IJEST) پربازدیدترین مجله نمایه‌شده در مرکز اطلاعات علمی در حوزه موضوعی علوم پایه است. این مجله با شاخص تأثیر ۳.۵۱۹ از سال ۲۰۰۴ تاکنون در مرکز اطلاعات علمی نمایه شده و جزء مجله‌های معتبر جهانی است. سردبیر این مجله دکتر مجید عباس‌پور است.
انتهای پیام