جنگها هیچگاه روی خوشی ندارند اما زشت‌ترین روی جنگ وقتی است که کودکان در این خون‌بازی بی‌رحمانه، بدون هیچ درکی از معنا و مفهوم جنگ جانشان را از دست می‌دهند و قربانی می‌شوند.
**********
«چراغانی در باد»
در ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹ (۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰) با دستور صدام حسین رییس جمهور وقت عراق و رهبر حزب بعث، این کشور به ایران حمله نظامی کرد و جنگ میان ایران و عراق آغاز شد. این جنگ ۲۸۸۷ روز به طول انجامید، طولانی‌ترین جنگ متعارف قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی قرن پس از جنگ ویتنام است.
حملات موشکی و بمب باران منازل مسکونی، اماکن عمومی، مدارس و... توسط جنگده‌های نظامی کشور عراق باعث شد بسیاری از مردم به ویژه در شهرهای جنوبی خوزستان مجبور به ترک خانه‌های خود شوند و به مناطقی بروند که جانشان در امان باشد. در این حملات حدود ۱۶ هزار نفر از مردم غیر نظامی در ایران جان خود را از دست دادند.
********
براساس آمارهای ارایه شده بیش از ۷ هزار کودک زیر ۱۴ سال در دوران دفاع مقدس و در اثر حملات توپخانهای، موشکی و جنگندههای عراقی به شهرهای ایران شهید شدند.
********
«مثل ُگل‌یاس»
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: audio/mp3
*صدای فرزانه موجودی که در حمله توپخانهای عراق به دزفول در تاریخ ۱۹ آبانماه ۱۳۶۰، ترکش خورد و خواهرش فروزان موجودی و پسرعمویش علیرضا موجودی را از دست داد.
********
«برگشت‌ناپذیر»
حملات نامتعارف نیروهای نظامی عراق به خاک ایران و بمباران منازل مسکونی، مدارس، بیمارستان‌ها، اماکن عمومی و... باعث شهادت، مجروح و یا بروز مشکلات متعدد دیگری برای کودکان شد. در دوران جنگ تحمیلی و در اثر این حملات، کودکان بسیاری مجروح شدند. همچنین با توجه به حملات عراق به مدارس، تعدادی از کودکان مجبور به ترک تحصیل شدند.
۱. در طول ۸ سال جنک تحمیلی عراق به ۱۶۲ مدرسه در سراسر ایران حمله کرد و ۷۲۸ نفر را به شهادت رساند. این مساله باعث شد عده‌ای از دانش آموزان در مناطق درگیر جنگ، ترک تحصیل کنند.
۲. تا سال ۲۰۰۶، حدود ۱۶ میلیون مین جنگی دست نخورده در خاک ایران باقی مانده بود که باعث مجروح یا کشته شدن کودکانی می‌شد که در زمین‌هایی که روزگاری جنگ در آن‌جا جریان داشت، مشغول بازی بود.
۳.سلامت روان بسیاری از کودکان در مناطقی که در جنگ تحمیلی مورد حملات عراق قرار گرفت دچار مخاطره شد. این مساله دوران کودکی و یا زندگی آینده بسیاری از کودکان را تحت شعاع قرار داد.
********
«روایت‌من»
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: audio/mp3
«دیروز،امروز،فردا»
هرساله کودکان بسیاری در سراسر جهان در معرض حوادث تروماتیک جنگ قرار میگیرند. در دوران دفاع مقدس برخی از کودکان ایرانی در اثر حملات عراقیها به اسارت گرفته شدند، تعدادی از کودکان مجروح و بیش از ۷ هزار کودک کمتر از ۱۴سال نیز شهید شدند. براساس تحقیقات انجام شده کودکانی که پس از پایان جنگ تحمیلی زنده ماندند با علایم مختلفی ناشی از اثرات روانی جنگ روزگار گذرانده و بزرگ شدهاند. اثراتی که میتواند با بروز روزافزون جنگها در
جهان، آینده روانی و اجتماعی بشر را که در دستان کودکان است با خطر مواجه کند
********
عکس ها و متن : شایان حاجی نجف