۲۰ سال خشکسالی خراسان جنوبی / ۲۱

خشکسالی؛ کمبود پوشش گیاهی و تراژدی تضعیف حیات وحش

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: به دلیل خشکسالی متأسفانه پوشش گیاهی و نزولات آسمانی در مناطق مختلف استان ضعیف بوده و این امر بدن حیات وحش را در مقابل بیماری‌ها تضعیف می‌کند.

اسدالله حاتمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: استان چهار منطقه حفاظت شده شاسکوه(واقع در شهرستان‌های قاین و زیرکوه)، درمیان و سربیشه(واقع در شهرستان‌های درمیان و سربیشه)، مظفری(واقع در شهرستان‌های فردوس و بشرویه) و آرک و گرنگ(واقع در شهرستان خوسف)، سه پناه گاه حیات وحش تالاب کجی نمکزار(واقع در شهرستان نهبندان)، رباط شور( واقع در شهرستان‌های فردوس و بشرویه) و پناهگاه حیات وحش نایبندان (واقع در شهرستان طبس) وجود دارد که بر اساس وضعیت توپوگرافیک و تشکیلات زمین شناسی منجر به پیدایش تنوع بیولوژیک بی نظیر و متنوعی در استان شده است؛ به طوری که بیش از هزار گونه گیاهی و بالغ بر ۳۰۰ گونه جانوری شامل؛ ۵۰ گونه پستاندار، نزدیک به ۲۰۰ گونه پرنده و ۵۰ گونه از خزنده در زیستگاه‌های استان پراکنده‌اند.

وی افزود: پناهگاه رباط شور در شهرستان های فردوس و بشرویه قرار دارد. این منطقه با وسعتی معادل ۷۲۷۰۰  هکتار بین طول‌های جغرافیائی ۵۷ درجه و ۲۸ دقیقه تا ۵۷ درجه و ۵۷ دقیقه شرقی و عرض‌های جغرافیائی ۳۳ درجه و ۴۷ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۰۳ دقیقه شمالی قرار گرفته است.

حاتمی با بیان اینکه ارتقاء سطح منطقه رباطشور از آزاد به پناهگاه از مصوبات سفر ریاست جمهور وقت به استان در اواخر دهه ۸۰ است، تصریح کرد: در همین راستا پناهگاه حیاتوحش رباطشور به استناد بند "الف" ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و با مصوبه شماره ۳۴۷ شورایعالی حفاظت محیط زیست مورخ ۱۴ آذر ۸۹ ارتقاء سطح یافته است.

وی بیان کرد: سیمای عمومی منطقه را دشت‌های وسیع با تپه ماهورها و تپه‌های شنی و رشته کوهی کم ارتفاع و صخره‌ای با حداکثر ارتفاع ۱۵۲۳ تشکیل می‌دهند؛ تپه‌های شنی و ریگ زارها بخش بزرگی از منطقه در حدود ۵۵ درصد آن را تشکیل داده‌اند و دشت‌های خشک و تپه ماهورها نیز در حدود ۴۰ درصد منطقه را شامل می‌شوند.

حاتمی ادامه داد: آب و هوای منطقه گرم و خشک است و در بیشتر طول سال اثری از بارش دیده نمی‌شود، ولی با این وجود پوشش گیاهی و جانوری خاص خود را در منطقه وجود دارد که مرهون گیاهانی است که با ریشه های عمیق خود آب زیر سطحی را کشیده و موجب حیات منطقه می‌شوند. پوشش گیاهی منطقه شامل پرند، گلپوره، قیچ، کاروان کش، درمنه بیابانی، خارشتر، علف شور، اسپندوحشی، اشنان، اسکنبیل، آتریپلکس، هندوانه ابوجهل، چوبک، انواعی از گون، تاغ، گز و بادامشک است.

حاتمی ادامه داد: از حیات وحش منطقه می‌توان به کل و بز، آهو، گربه وحشی، کاراکال، گربه شنی، روباه شنی، روباه معمولی، کفتار، گرگ، شغال، تشی، جربیل بزرگ، جرد ایرانی، دوپای کوچک ، هوبره، کوکر شکم سیاه، دودوک، کبک، بلدرچین، دال، عقاب صحرایی، جغد کوچک، هدهد، سنگ چشم خاکستری، چکاوک بیابانی، آگامای وزغی، ارمیاس، بزمجه بیابانی، گکوی دم پخکایزرلینگ، مار جعفری و لاک پشت اشاره کرد. از جاذبه‌های گردشگری منطقه می‌توان تپه‌های ماسه‌ای شگفت انگیز، عکاسی طبیعت و حیات وحش، باستان شناسی، کویر نوردی و خزنده شناسی را نام برد.

پناهگاه حیات وحش کجی نمکزار نهبندان

وی افزود: پناهگاه کجی نمکزار در شهرستان نهبندان قرار دارد؛ این پناهگاه با وسعتی معادل ۲۲۲۱۹ هکتار بین طول‌های جغرافیائی ۵۹ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۵۹ دقیقه شرقی و عرض‌های جغرافیائی ۳۲ درجه و ۰۹  دقیقه تا ۳۲ درجه و ۵۳  دقیقه شمالی قرار گرفته است.

حاتمی تصریح کرد: کجی نمکزار به استناد بند "و" ماده ۶ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست از تاریخ ۱۵ بهمن ماه ۸۶ به مدت ۵ سال به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شد؛ منطقه مذکور بر اساس آگهی رسمی مصوبه شماره ۳۱۲  شورای عالی حفاظت محیط زیست شماره روزنامه رسمی ۱۸۹۷۶ به عنوان  پناهگاه حیات وحش کجی نمکزار معرفی شد.

وی ادامه داد: سیمای عمومی منطقه  بیابانی و تالابی است؛ پوشش گیاهی منطقه  شامل گز، تاغ، نی، آتریپلکس، درمنه، جگن، اشنان، علف شور، اسپندوحشی، خارشتر، کما، هندوانه ابوجهل، قیچ و کاروان کش است. از حیات وحش منطقه می‌توان به کفتار، گرگ، روباه شنی، روباه معمولی،تشی، خرگوش، دوپای کوچک، پامسواکی بزرگ، جربیل بزرگ، خارپشت گوش بلند، آنقوت، تنجه، سرسبز، خوتکا، حواصیل خاکستری، حواصیل سفید، آبچلیک پا سرخ، آبچلیک پاسبز، هوبره، زاغ بور، کوکر شکم سیاه، چنگرنوک سرخ، چاخ لق، دودوک، عقاب صحرایی، جغد کوچک، سبزقبا، هدهد، سنگ چشم خاکستری، دم چتری، چک ابلق، چکچک دم سفید، سسک جنبان، کلاغ نوک سرخ، غراب، بلدرچین، فلامینگو، آگامای وزغی دم سیاه، گکو ، اسکنیک ، گکوی دم پخ بلوچی، ارمیاس ، بزمچه بیابانی، مار جعفری، تیر مار و لاک پشت افغانی اشاره کرد؛ از جاذبه‌های گردشگری منطقه می‌توان تالاب،  عکاسی طبیعت و حیات وحش و پرنده نگری را نام برد.

پناهگاه حیات وحش نای بندان طبس

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: منطقه نایبندان نیز در شهرستان طبس قرار دارد؛ این پناهگاه با وسعتی معادل ۱۵۱۶۹۹۳ هکتار بین طول‌های جغرافیائی ۵۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۵۷ درجه و ۳۳ دقیقه شرقی و عرض‌های جغرافیائی ۳۱ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۱۵ دقیقه شمالی قرار گرفته است؛ منطقه نایبندان طبس بر اساس آگهی رسمی مصوبه شماره ۲۰۰  شورای عالی حفاظت محیط زیست مورخ ۲۵ آبان ۸۰  به عنوان پناهگاه حیات وحش مصوب شد.

حاتمی ادامه داد: سیمای عمومی منطقه کوهستانی است؛ پناهگاه حیات وحش نای بندان، بزرگترین پناهگاه وحش ایران و یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های یوزپلنگ آسیایی است. منبع اصلی آب این ناحیه، چشمه‌های موجود در آن است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی اظهار کرد: وجود تپه‌های شنی متحرک و توده‌های جنگلی تاغ که عموماً در گستره خشکه رودها و مسیل‌ها و یا حواشی پلایا شکل گرفته‌اند، از ویژگی‌های منحصر به فرد این منطقه به حساب می‌آید. آب و هوای منطقه گرم و خشک است که بیشترین بارش در آن در اواخر زمستان و اوایل بهار صورت می‌گیرد.

حاتمی تصریح کرد: پوشش گیاهی منطقه از نوع خشکی و شوری پسند بوده و شامل درمنه، بادام کوهی، کروج، قیچ، رمس، تاغ، گز، اشنان، خرما، نی و پرند است؛ در منطقه تعداد ۲۰۷ گونه گیاهی متعلق به ۸۵ جنس و ۴۲ خانواده شناسایی شده است.

وی با بیان اینکه از ۲۰۷ گونه شناسایی شده تعداد ۱۷ گونه دارای ارزش‌های حفاظتی ویژه هستند و در فهرست سرخ قرار دارند، افزود: گونه Ferula asssa-foetida دارای ارزش حفاظتی در معرض خطر انقراض است.

حاتمی ادامه داد: از حیات وحش منطقه می‌توان به گوسفند وحشی، کل و بز، یوزپلنگ، کاراکال، جبیر، روباه شنی، گربه شنی، شغال، تشی، کفتار، خارپشت ایرانی، دوپای کوچک، موش، جرد ایرانی، عقاب طلایی، کبک، تیهو، زاغ بور، جغدکوچک، زنبورخوار ، پرستو، چلچله، گنجشک خاکی، غراب، سار، سسک جنبان، چکچک دشتی، زاغ نوک سرخ، بزمجه بیابانی، افعی شاخدار ایرانی، تیرمار و مارجعفری اشاره و از جاذبه‌های گردشگری منطقه می توان چشم اندازهای بیابانی بکر و زیبا، عکاسی طبیعت و حیات وحش، روستای هدف گردشگری نایبند، قله نایبند، مشاهده حیات وحش در زیستگاه بسیار بکر و طبیعی، زمین شناسی، باستان شناسی، دیرین شناسی و کوهنوردی را نام برد.

وی با بیان اینکه حیات وحشی که در این مناطق زندگی می‌کنند سرمایه ملی هستند، تصریح کرد: در بحث خشکسالی عملاً نیازمند کمک هستیم چراکه محیط زیست با نیروها و اعتبارات کم خود به تنهایی نمی‌تواند مناطق را مدیریت کند.

حاتمی با بیان اینکه اکنون مشکل تامین آب در منطقه حیات وحش وجود نداشته و آبرسانی با تانکر در نقاط حساس انجام می‌شود، اظهار کرد: بخش اعظم مشکلات در بحث بیماری‌هاست چراکه با کمبود علوفه بدن حیوانات ضعیف می‌شود و دام در حیات وحش را نمی‌توان کنترل کرده و واکسن زد.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ / ۱۱:۱۷
  • دسته‌بندی: خراسان جنوبی
  • کد خبر: 1401061410822
  • خبرنگار :