وبلاگ سرآغاز عصری جدید در اینترنت بود که هر فرد می‌توانست به‌راحتی و رایگان مطالب موردنظر خود را روی شبکه اینترنت منتشر کند. در ایران «سلمان جریری» اولین سرویس ارائه‌دهنده وبلاگ یعنی سایت پرشین‌بلاگ (persianblog.ir) آغاز به کار کرد. البته در سال‌های نخست فعالیت پرشین‌بلاگ، دامنه آن پرشین‌ دات‌کام بود که متأسفانه در سال ۱۳۸۶ این دامنه به سرقت رفت و هم‌اکنون این سایت با دامنه دات آی‌آر مشغول فعالیت است. با فعال شدن پرشین بلاگ، «اسماعیل اسدی دارستانی» اولین عضو و وبلاگ نویس ایرانی معرفی شد اما باروی کار آمدن سایز سرویس‌های خدمات دهنده مانند بلاگفا و میهن‌بلاگ در کمتر از چند ماه تعداد وبلاگ نویسان افزایش یافت.

پدیده وبلاگ نویسی در مدت کوتاهی توانست به‌سرعت در ایران رشد کند و هنوز هم باوجود فضاهای مختلف مجازی، وبلاگ نویسانی هستند که این عرصه را ترک نکرده‌اند. بسیاری از کارشناسان فناوری ارتباطات معتقدند، تعداد وبلاگ نویسان ایرانی از مرز میلیون گذشته است. به‌طوری‌که ایران جز ده کشور اول وبلاگ نویس دنیا است.

در همین راستا به مناسبت روز جهانی وبلاگ نویسی که مصادف با ۳۱ آگوست است، به سراغ علیرضا خدابخش، کارشناس فناوری ارتباطات و یکی از قدیمی‌ترین وبلاگ نویسان قزوینی رفتیم تا در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که اولین وبلاگ نویس قزوینی چه کسی بوده است، اظهار کرد: برخلاف نخستین وبلاگ فارسی که تاریخچه و بنیان‌گذار آن مشخص است هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست چه کسی نخستین وبلاگ را در قزوین راه‌اندازی کرد. آنچه از شواهد موجود است، دوره شروع وبلاگ‌های فارسی به اواسط سال ۱۳۸۵ برمی‌گردد. چراکه در یک برهه زمانی پدیده وبلاگ نویسی در کشور و به‌تبع قزوین افزایش یافت و به‌طور یقین نمی‌توان گفت اولین وبلاگ نویس قزوینی چه کسی بوده است.

خدابخش بابیان اینکه حلقه اولیه وبلاگ نویسان قزوینی شامل ۵۰ وبلاگ بودند که با توجه به عدم رونق شبکه‌های اجتماعی در آن زمان، فعالیت بسیار چشمگیری داشتند، افزود: وبلاگ‌نویسی در ابتدای حضورش بیشتر در خصوص دل نوشته و اتفاقات روزمره یا تحلیل‌های اجتماعی و سیاسی بود. این جریان ادامه داشت و حلقه اولیه وبلاگ نویسان با سرعت کمی بزرگ‌تر و روابط بین آن عمیق‌تر می‌شد.

وی ادامه داد: به بیانی دیگر، می‌توان گفت آنچه امروز در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود با اندکی تغییر در وبلاگ‌های آن زمان منتشر می‌شد. ساختار وبلاگ به‌گونه‌ای بود که مطالب عمقی، طولانی و باکیفیت‌تر از مطالب این روزهای فضای مجازی بود اما کمیت در آن مطرح بود.

این کارشناس فناوری اطلاعات گفت: وبلاگی بنام گریز با انتشار فهرستی از وبلاگ‌های قزوینی و انتشار مطالب منتخب آن‌ها می‌کوشید تا این جامعه مجازی نوپا در قزوین قوی‌تر شود. باآنکه در آن روزها کمتر کسی به این وبلاگ‌ها مراجعه می‌کرد و درواقع خوانندگان آن‌ها همان افراد حلقه، یعنی برخی روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه بودند اما نتیجه حاصل‌شده امیدوارکننده بود.

خدابخش افزود: گرچه نمی‌توان لیست دقیقی از آن جامعه اولیه ارائه داد، اما قطعاً وبلاگ‌های چون احد چگینی، مفت‌خوری ممنوع، رحیم سرکار، سنگ نبشه‌های یک زائر، خانه تشکل‌های غیردولتی، رو جلد، حسین علیجانی، فریادی از قعر اسفل درکات دوزخ، اندیشه، کبوتر، آماتور، شهروند، شاید فلسفه، علی حاج شفیعی‌ها، نیمه پنهان، من فقط برای سایه خودم می‌نویسم، بوت‌سکتور، مریم روزهای من، محمدرضا رنجکار، برای آزادی، وارش، سان‌شاین در یک روز بارانی، راز، محمدرضا حیدری‌نژاد، شازده ایرونی، خط‌خطی، فار، عاشقانه، محاق، شهاب اشتری، طریق عشق‌ورزی، دل‌تنگی‌های پیکسلی، پزشکان قزوین، شهر من، محمد خیرخواه، پرگاس، سکوت، لبخند مانا، نیمه غایب و زندگی در پیش رو از اولین وبلاگ‌های قزوینی بودند.

وبلاگ‌ها روحی تازه در نسل جوان دمیدند

وی عنوان کرد: پس از گذر از دوران چت‌روم‌ها، وبلاگ‌ها پدیده تازه‌ای بودند که روحی تازه در نسل جوان دمیدند. این پدیده آنقدر قوی و رو به رشد بود که هنوز از آن به‌عنوان مهم‌ترین دوران اینترنت یاد می‌شود.

خدابخش بابیان اینکه علاوه بر کیفی بودن مطالب وبلاگ‌ها، خاصیت دیگر وبلاگ‌ها پایداری مطالب آن است، اظهار کرد: حسن وبلاگ‌ها این بود که با گذشت زمان دسترسی به مطالب آن‌ها کم نمی‌شد. به‌عبارت‌دیگر مطالب قبلی و جدید در نتایج موتورهای جستجوگر مانند گوگل ظاهر می‌شدند و حتی امروزه هم به همین روش قابل‌دسترسی و استناد هستند.

وی گفت: در دوران رونق وبلاگ‌ها همانند آنچه امروز در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرد، گه گاهی موضوعی داغ می‌شد و بسیاری از وبلاگ نویسان روی آن تمرکز و اظهارنظر می‌کردند. ماجرای قتل زنان قزوینی، خانه تشکل‌های غیردولتی قزوین و حتی برخی موضوعات کشوری مانند اعتراض به فیلترینگ از موضوعات داغ و بحث‌برانگیز آن روزها بود.

خدابخش ادامه داد: دوران وبلاگ‌ها در قزوین با افرادی محدود، در حال سپری شدن بود که سایتی تحت عنوان  قزوین امروز به آدرس Qazvin.info تأسیس شد که سیستمی کاربر محور داشت و وبلاگ‌نویسان مطالب خود را در آن منتشر می‌کردند. هم‌زمان با اوج وبلاگ نویسی، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری هم به رشد فوق‌العاده‌ای رسیدند و علاوه بر مطالب وبلاگ‌ها، مطالب دیگری همچون اخبار، مصاحبه‌ها و گزارش‌ها در قزوین امروز منتشر می‌شد.

این وبلاگ‌نویس قزوینی، در خصوص کمرنگ شدن نقش وبلاگ‌ها افزود: با ظهور شبکه‌های اجتماعی، نقش وبلاگ‌ها کمرنگ‌تر شد و بستر بلاگری که از وب شروع شده بود؛ تغییر کرد. تقریباً همه آن جماعت وبلاگ نویس به شبکه‌های اجتماعی بخصوص، فیس‌بوک، اینستاگرام و توئیتر مهاجرت کردند.

وی ادامه داد: این خاصیت دنیای فناوری است که هر دوره با ارائه یک بستر رسانه‌ای جدید، کاربران را به سمت خود می‌کشاند. البته برخی صاحب‌نظران معتقدند همه شبکه‌های اجتماعی امروزی شکل‌هایی از وبلاگ نویسی هستند که قابلیت‌های جانبی به آن‌ افزوده‌شده است.

این کارشناس فناوری اطلاعات، اظهار کرد:به هر صورت نقشی پررنگی که وبلاگ‌ها و وبلاگ‌نویسان در یک دوره بخصوصی در ۱۰ سال گذشته از خود به‌جا گذاشتند، در اذهان و تاریخچه اینترنت ماندگار شده و به جرأت می‌توان گفت وبلاگ‌نویسی، نقطه شکوفایی جریان تولید محتوا همگانی در ایران بوده است.

انتهای پیام