حسن بلخاری در مراسم سالروز بزرگداشت مهدی اخوان ثالث که امروز، چهار شهریور ماه بر مزار وی برگزار شد، درباره او اظهار کرد: سخن گفتن درباره اخوان هم سخت است و هم آسان؛ آسان از این رو که اخوان این سعادت را داشته که حتی در زمان حیات خود، بزرگان فاضل و متفکران و اندیشمندان ایرانی درباره او سخن گفته‌اند و خود نیز آن‌ها را شنیده است. بنابراین کسی که امروز می‌خواهد اخوان را بشناسد، کافی است که به آثار مختلفی که در رابطه با او منتشر شده رجوع کند و معانی بلند و عمیقی را در آن‌ها بیابد؛ این درحالی است که کمتر کسی در دوران حیات و پس از حیات خود این سعادت را پیدا می‌کند که فاضلان بزرگ عصر درباره‌اش سخن بگویند.

وی با اشاره به اینکه سخن گفتن درباره اخوان از یک رو سخت است، افزود: براهنی می‌گوید شبی به منزل شخصی به نام خبره‌زاده رفته بودیم که مهدی اخوان ثالث نیز در آنجا حضور داشت. در آن شب سخنان بسیاری رد و بدل شد اما در لحظه‌ای خاص اخوان گفت که در حوزه شعر جایگاه نخست متعلق به فردوسی و سپس متعلق به من است؛ لحن کلام اخوان نیز به گونه‌ای نبود که تصور کنیم مزاح می‌کند یا سرسری سخن می‌گوید بلکه کاملا جدی سخن می‌گفت. او می‌گوید در آن لحظه خیلی تعجب کردم و با خود گفتم مگر امکان دارد که کسی خود را با فردوسی مقایسه کند؟ فردوسی از نظر حماسه‌سرایی و زنده نگهداشتن زبان فارسی در جایی ایستاده که بعید است تا ابد کسی به آن قله برید؛ لذا فردوسی شدن امر محالی به نظر می‌رسد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ادامه داد: براهنی می‌گوید کمی تعجب کردم که چرا اخوان چنین سخنی گفته اما کمی که فکر کردم، با خود گفتم کسی که این سخن را گفته، اخوان است نه یک انسان عادی؛ پس تامل کردم و به این نتیجه رسیدم که او درست می‌گوید چراکه اگر از لحاظ هندسه معنا و ساختار به بررسی تطبیقی شعر اخوان با فردوسی بپردازیم، هر ۲ روحیه کلاسیک دارند؛ لذا او می‌گوید اگر از لحاظ روحیه کلاسیک اخوان را با فردوسی مقایسه کنیم، کلام اخوان مبتنی بر اینکه اول فردوسی سپس من نه تنها اغراق‌آمیز نیست بلکه حق است.

بلخاری با بیان اینکه اخوان ثالث تنها در قالب غزل شعر نسروده بلکه قصیده نیز دارد و در شعر نو پس از نیما کولاک کرده، تصریح کرد: اخوان شعر نو را در جایگاهی نشاند که ادب ایران با کمال تواضع سر فرود آورد و گفت این هم رشحه‌ای از رشحات زیبایی‌شناسی ذوقی فرهنگ و ملت ماست و جامعه ادبی شعر نو را به رسمیت شناخت.

وی با اشاره به سخنی از محمدرضا شفیعی کدکنی مبنی بر اینکه شاعر باید مهندس باشد و اخوان هندسه معنا و زبان را می‌شناخت، خاطرنشان کرد: برخی‌ها شاعر هستند اما چون اخوان مرزها را تغییر نمی‌دهند و مهندس زبان و معنا نیستند بلکه مقلد صرف هستند اما اخوان علی‌رغم اقتدای کامل توام با تواضع نسبت به نیما به تعبیر سیمین بهبهانی در قلمروی اوزان نیمایی، اوزان جدیدی را وارد کرده است.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بیان کرد: وقتی براهنی از روحیه کلاسیک سخن می‌گوید، منظورش وحدت جمال و جلال است و اینکه اخوان هم زمین و زمانه خود را می‌شناسد و هم تاریخ و فرهنگ تمدن خویش را. اخوان پس از انقلاب فرهنگی مدتی در دانشگاه‌ها به تدریس پرداخت و برای اینکه او را بیشتر بشناسید بهتر است موضوعاتی که او تدریس کرده و مصاحبه‌هایی که انجام داده را بررسی کنید تا متوجه شوید که با یک ادیب دانشمند رو به رو هستید.

بلخاری اضافه کرد: مهدی اخوان ثالث یکی از کسانی است که در سلسله شاعران بزرگ این تمدن نسبت عظیمی میان جهان سنت و مدرنیته ایجاد کرد. کسانی که در قلمروی ادب شعری و ادبیات ایران تمام آثار اخوان را مورد مطالعه قرار دهند و قدرت تحلیل داشته باشند، به صراحت به این نکته می‌رسند که اخوان میراث‌دار گذشتگان بود اما در گذشته نماند و حتی در زبان سراغ شعر نو رفت.

انتهای پیام