سعید خدیوی امروز ۲۰ مرداد ماه در دومین نشست تخصصی اقتصاد زیارت و گردشگری مشهد که در مجموعه پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: پژوهش‌هایی با محوریت نقشه راه سرمایه‌گذاری در مشهد با تاکید بر اقتصاد زیارت در سال ۱۴۰۰ پایان یافت که در واقع مسئله اصلی این پژوهش از اوایل دهه ۹۰ در مشهد با آغاز یک مناقشه در خصوص بافت تاریخی و قدیمی مشهد آغاز شد که آیا باید خانه‌های تاریخی و بافت قدیمی حفظ شود یا خیر؟
وی افزود: در این خصوص آنچه حائز اهمیت است تقویت برند گردشگری مشهد بوده و آنچه برند گردشگری مشهد را حداقل در بافت مرکزی که بیشترین مخاطب حوزه مسافر را دارد در بر می‌گیرد موضوع زیارت و گردشگری مذهبی است.
خدیوی ادامه داد: بین مفهوم زیارت و گردشگری در حوزه دانشگاه و حوزه آکادمیک اختلاف وجود دارد. بین گونه‌های مختلف گردشگری در حوزه دانشگاهی اسم انتخاب می‌شود، اما در سطح سیاستگذاری این حوزه کمتر اختلاف وجود دارد. این موضوع نه تنها در ایران بلکه در خارج از کشور نیز در حوزه دانشگاهی مورد بحث است، اما در حوزه سیاستگذاری این مناقشه کمتر مورد توجه است.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: در ایران این مورد برعکس است، یعنی کمتر مقاله آموزشی داریم که به این حوزه توجه کرده باشد و این خلاء باعث شده سیاست‌گذاران به صورت شهودی به این موضوع نگاه کنند، از این رو با توجه به اینکه این موضوع مورد مناقشه است لذا کمتر پژوهشگران به آن ورود می‌کنند.
خدیوی اضافه کرد: اساساً حرم به عنوان محور توسعه شهر مشهد باید همراستا با مفهوم زیارت باشد و این امر در واقع اساس پژوهش است؛ از این رو پژوهش نیز در بافت مرکزی مشهد متمرکز شد.
وی با اشاره به روند طی شده در تدوین نقشه راه سرمایه‌گذاری اظهار کرد: آنچه در فرآیند پژوهش اتفاق افتاده است تحلیل سوات (SWOT Analysis) و شناسایی گردشگری هم راستا با زیارت است.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در خصوص گونه‌های گردشگری گفت: گردشگری خرید، گردشگری سلامت و درمان، گردشگری تاریخی با تمرکز بر رویکرد اقامتی، گردشگری مذهبی با رویکر شناسایی آیین‌های مذهبی، گردشگری تفریحی و گردشگری فرهنگی با رویکرد ظرفیت‌های هنری ۶ گونه گردشگری است که تعریف کرده‌ایم.
خدیوی در خصوص گردشگری خرید و نسبت آن با زیارت افزود: در حوزه گردشگری خرید که یک مفهوم جدید است و به گونه‌ای از گردشگری معاصر گفته می‌شود نیز باید گفت ظرفیت تجاری مشهد به این فضا کمک کرده، ضمن اینکه از گذشته این گونه از گردشگری فعال بوده است.
وی در مورد توسعه گردشگری خرید ادامه داد: بازار فردوسی و الماس شرق بیشترین بازدید را از میان کل بازارها و مراکز تجاری مشهد داشته که این نشان از جایگاه طبقاتی زائران در مشهد است، ضمن اینکه تمایل آن‌ها به خرید از مراکز مشهد مشخص می‌شود. علاوه بر این نیز بیشترین تقاضای گردشگران، خرید پوشاک و شیرینی‌جات بوده است.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به ظرفیت عظیم در شمال و شرق مشهد در زمینه تولید گفت: به نظر می‌رسد آنجا که می‌شود برای توسعه مرکز گردشگری خرید تمرکز شود مجموعه شمال و شرق مشهد است.
خدیوی عنوان کرد: در کنار الگوی تقاضای گردشگران ارائه برنامه‌های بلندمدت، کوتاه مدت و میان مدت مد نظر است، از طرفی تجارهای خطی مورد استقبال زائران است لذا توسعه این گونه از تجاری‌ها مورد پیشنهاد است.
حوزه‌های پزشکی پر متقاضی در مشهد توسعه یابد
وی با تاکید بر ساماندهی حوزه سلامت ابراز کرد: اساسا آنچه در این حوزه مشکل داریم موضوع دلالان در این حوزه است که باید سامان یابد همچنین باید حوزه‌های پزشکی پر متقاضی توسعه یابد.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: همچنین در حوزه تاریخی باید گفت که بر اساس مطالعات آماری اماکن تاریخی جذابیت چندانی نداشته و روند بازدید از آرامگاه فردوسی و آرامگاه نادری نزولی بوده است، در همین راستا نتوانسته‌ایم در این خصوص جاذبه ایجاد کنیم اما بافت تاریخی در حال توسعه است که این یک نکته مثبت محسوب می‌شود که باید برندسازی در این حوزه انجام گیرد.
خدیوی ادامه داد: در بحث گردشگری مذهبی و آیینی ۳ گام در میان مدت، کوتاه مدت و بلند مدت باید برداشته شود، از طرفی با توجه به اینکه در بازه‌های پیک تقاضا زیاد داریم لذا باید روی آیین‌های مذهبی گذشته تمرکز کرده، آن‌ها را شناسایی و سپس تبلیغ کنیم. به عنوان مثال باید حسینیه نجفی‌ها که در مرکز شهر وجود دارد معرفی و برند شود؛ چراکه می‌تواند در جذب گردشگر کمک قابل توجهی داشته باشد.
انتهای پیام