موسیقی در عزاداری‌های ما ایرانی‌ها نقش پررنگ و اساسی دارد؛ موسیقی یکی از ارکان اصلی دسته‌های عزاداری به شمار می‌رود که فضای ماتم را برای عزاداران مهیا می‌کند. بر این اساس می‌توان با مدیریت فضای فرهنگی کشور، به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که تماشاگر را به مدت دو ماه از موسیقی محروم نکنیم و همچنین بستری را برای تولید و پخش موسیقی فاخر مذهبی با تنوع بیشتر اجراها فراهم کنیم.

البته سال گذشته در راستای برگزاری اجراهای مجازی «ماه و نوا» شاهد ۱۳ اجرا از ۱۰ استان با موضوع آیین های عاشورایی بودیم. سالها قبل هم کنسرت «شب دهم» با صدای علیرضا قربانی تا مدتها گرمابخش سالن های اجرا در ایام عزاداری بود. امسال هم اپرای عاشورا در تالار وحدت قرار است این بار را بر دوش بکشد. اما همچنان این حجم اجرا در مقیاس زمانی و تماشاگر علاقمند به موسیقی مذهبی، می تواند بیش از اینها باشد.

در همین راستا خبرنگار بخش موسیقی ایسنا گفت‌وگویی داشته‌ است، با سید محسن حسینی ـ خواننده آواز ایرانی ـ که به تازگی به عنوان خواننده با آلبوم محرمی «نواحی اشک ۲» همکاری داشته است. این گفت و گو ادامه روند موسیقایی کشور در ایام سوگواری و ساخت آثار مذهبی باکیفیت را هدف قرار داده است.

در ابتدا از این خواننده سوال می‌کنیم که با چه رویکری می‌توان در ایام عزاداری هم کنسرت برگزار کرد؟ که پاسخ می‌دهد: تفکیک کردن موسیقی بر اساس حس و حالی که منتقل می‌کند و فضایی که دارد، کار سختی است؛ به عنوان مثال اگر بخواهیم در این ایام، کنسرت موسیقی ایرانی به روی صحنه ببریم، بنا بر ساختار و اشعاری که این نوع از موسیقی دارد، راحت‌تر می‌توان تفکیک کرد که چه قطعه‌ای اجرا شود و چه قطعه‌ای نه. ولی در موسیقی پاپ فضا باز است و کار راحتی نیست که انتخاب کنیم چه قطعه‌ای اجرا شود و چه قطعه‌ای نه؟

حسینی تصریح می‌کند: البته بعضا دیده‌ام که مثلا شبکه رادیویی «آوا» قطعاتی با فضای آرامش بخش، پخش می‌کند که می‌توان همین کار را در کنسرت‌ها هم انجام داد. به هر حال در این ایام نمی‌توان موسیقی را به طور کامل کنار گذاشت؛ چراکه در تعزیه‌ها نیز موسیقی استفاده می‌شود و یا مداحی‌هایی که خوانده می‌شود، قطعاتی با ملودی ولی بدون ساز است؛ به همین جهت بهتر است در ایام عزاداری از موسیقی استفاده کرد که با فضا همخوانی دارد.

او همچنین درباره علت محدود بودن آثار مذهبی موسیقایی خوب به ایسنا می‌گوید: در هنر هر کجا که بین گذشته و زمان حال پیوندی شکل بگیرد که موجب نوآوری و به روزرسانی شود، به احتمال زیاد کار خوبی ساخته خواهد شد و مخاطبش را در دوره‌ای که ارائه شده پیدا خواهد کرد. مصداق این امر در حوزه خوشنویسی است که نقاشی‌خط توانست اتفاق مثبتی تلقی شود؛ چراکه از ساختارهای سنتی خط در جهت ساخت کارهای جدید، بهره‌برداری شد. ولی اگر بخواهیم صرفا به خط نستعلیق بسنده کنیم باید این امر را در نظر بگیریم که مخاطب امروز فضاهای مختلف را می‌بیند، انتخاب می‌کند و در جست و جوی یک فضای جدید است.   

او ادامه می‌دهد: در موسیقی مذهبی هم می‌توان با استفاده و یا الهام از نوحه‌ها و ملودی‌های قدیمی و ماندگار که از آنچه درون جامعه جریان داشته برگرفته شده و برای مردم آشناست، کارهای جدید ساخت؛ البته که این کار باید توسط آهنگسازی انجام شود که با شناخت خود از سلیقه امروز مردم، آن ملودی‌ها را با فضای جدید تلفیق کند.

حسینی همچنین می‌گوید: ساخت آثار موسیقی باکیفیت و فاخر چه در حوزه مذهبی و چه در حوزه‌های دیگر نیازمند سواد موسیقایی افرادی است که در پروژه مشارکت دارند؛ اگر آهنگسازی سواد موسیقایی داشته باشد و تجربه ساخت فضاهای مختلف را داشته باشد، خواننده‌ای شناخت موسیقی داشته باشد، ردیف‌های موسیقی را نزد اساتید خوب آموخته باشد، صداسازی کار کرده و لحن صدا را بشناسد و شاعر هم شعر خوبی بسراید، کار خوبی ساخته می‌شود.

او در بخش پایانی صحبت‌های خود بیان می‌کند: تا زمانی که این مثلث را نداشته باشیم همیشه دچار مشکل خواهیم شد. در سال‌های اخیر، به علت کامل نبودن این مثلث، کمتر قطعات خوب ساخته شده است. مخاطب هم تا زمانی که کاری را زیاد بشنود ناخودآگاه گمان می‌کند خوب است، گرچه که کار ضعیف است.

در این قسمت می‌توانید قطعه «باز این چه شورش است» را با صدای حسینی بشنوید:

سید محسن حسینی خواننده فراگیری آواز، صداسازی و ردیف را نزد حمیدرضا نوربخش از ۱۷ سالگی آغاز کرده و چند سال از آموزش در کلاس‌های حسین علیشاپور و دوره عالی آواز و شناخت شیوه‌ها و تلفیق شعر و آواز زیر نظر علی اصغر شاهزیدی بهره جسته است.

همکاری و اجرای کنسرت با گروه‌های سوما، هور، شفق، ضرب آوا و اجرای آواز در مستندهای تصویری با محوریت هنر خوشنویسی و معماری ایرانی در کارنامه هنری او به چشم می‌خورد.

اجرای آواز در آلبوم «از سراسر بگذشته» از آثار او است که به عنوان بهترین آلبوم موسیقی سال ۹۶ جشنواره بسطامی و آلبوم برگزیده جشنواره موسیقی فجر۱۳۹۹ شناخته شده است.

او تا کنون اجراهای صحنه‌ای در تالار رودکی تهران و تالار حوزه هنری با گروه همنوایان روناک و گروه مشرق و گروه نغمه گردان داشته است.

انتهای پیام