مقام معظم رهبری همزمان با اولین جشنواره سرود فجر، پیامی را ارسال کردند که این پیام بر روی ترکیب درست شعر، صدا و آهنگ تأکید داشت و این موارد از سوی ایشان به عنوان راز ماندگاری سرودها عنوان شده است؛ اما با محوریت قرار دادن این پیام، برای تحقق این مهم به چه ابزاری نیاز است؟ کدام بخش‌ها نیاز به تقویت دارد و نقاط ضعف کجاست؟
برای یافتن پاسخ پرسش هایی که پیش‌تر مطرح شد، ایسنا به گفت‌وگو با حمیدرضا حسینی، مسئول سرود و موسیقی مراکز استان‌های صدا و سیما پرداخت تا نظر او را درباره این مسائل جویا شود.
این مقام مسوول با تاکید بر اهمیت ترکیب درست شعر، صدا و آهنگ برای خلق سرودی ماندگار، خاطرنشان کرد: «هر سه این موارد مهم هستند و هر سه مورد نیاز به توجه ویژه دارند؛ البته در بخش صدا چون استعدادها متنوع‌تر هستند و اقشار مختلفی هم در آن حضور دارند، از نوجوانان تا جوانان بزرگسالان مشکل کمتر و ظرفیت ها بیشتر است.»
حسینی تصریح کرد: «متأسفانه در بخش سرود طی سال‌های اخیر نوعی نگاه شکلی و سطحی ایجاد شده است و برخی تصور کرده اند صرف اینکه گروهی جمع شوند و شروع به همخوانی کنند، سرود خوبی شکل خواهد گرفت. این نگاه ظاهری باعث شده تا دو بخش دیگر که مهم هم هستند، مغفول واقع شوند. اول کلام، زبان و پیام که در نوشتار (شعر و ترانه) بروز و ظهور می یابد و دوم، موسیقی که شامل نغمه است و هویت موسیقی ایرانی را پشتیبانی می کند که شامل استفاده از نغمه ها، سازها و ضرباهنگی است که مربوط به فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی ماست؛ هر دو از اهمیت ویژه ای برخورداند.»
مسئول سرود و موسیقی مراکز استان‌های صدا و سیما سخنانش را چنین ادامه داد: «ما در حوزه اجرا و صدا که اصطلاحا خوانندگی می گوییم، ظرفیت‌های فوق العاده زیادی داریم. چه افرادی که به صورت حرفه‌ای این کار را انجام می‌دهند و چه آنها که به دنبال استعدادهای جدید می روند و آنها را کشف می‌کنند و پرورش می‌دهند. انواع زبان ها از فارسی و عربی تا ده ها گویش مختلف فرصت بی نظیری برای همزبانی و همدلی فراهم ساخته اند. در حوزه شعر و موسیقی باید واقعا کار جدی‌تر و با دقت و همت بیشتری انجام شود. حتما از افرادی که خبره هستند و تخصص و تجربه‌ی لازم را دارند، باید کمک گرفت تا اولا یک الگوسازی اتفاق بیافتد و در قالب‌های مختلف حماسی، احساسی، انقلابی، اسلامی، انگیزشی و تبیینی الگو داشته باشیم و بعد مانند سرودهای اوایل انقلاب که نسل‌های بعدی آمدند و آن را ادامه دادند، متناسب با عصر حاضر و مخاطب امروز ما بتوانیم سرود را به اعتلایی که انتظار می رود، برسانیم.»
او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا امروزه نمونه‌ای داریم که مانند سرودهای اوایل انقلاب ماندگار شده باشد؟ اظهار کرد: «امسال که سرود سلام فرمانده پخش شد، موجی در جامعه ایجاد کرد و تا فراتر از مرزها گسترده شد. هرچند سرود امروز به لحاظ نشانه‌شناسی با آنچه که در اوایل انقلاب اتفاق می افتاد تفاوت هایی دارد. اگر بخواهیم سرود ماندگاری بسازیم، باید اول بدانیم عناصر و ویژگی‌های آن چیست؟»
او سپس در توضیح این پرسش خود به ذکر نکاتی پرداخت: «به اتکای تجارب و تحلیل های بسیار در امر نقد و بررسی آثارموسیقایی از شعر و موسیقی و سرود باید بگویم، آثار ارزشمند متعددی تولید و عرضه شده است. هم در پایتخت و بیشتر از آن در شهرستان ها. اما برای زمزمه پذیر شدن سرودها لازم است توزیع و انتشار درخوری صورت پذیرد؛ مثلا تهیه نسخه تصویری مناسب برای پخش سرود از تلویزیون یا نمایش در رسانه های مجازی یا فراهم ساختن عرصه ای برای اجرای زنده و مستقیم برای مردم در اماکن و مناسبت های مختلف. اتفاقا اجرای رودرروی سرودخوانان برای مردم، انگیزش و انتقال حس را چند برابر افزایش می دهد و پیام را بی واسطه منتقل می سازد. نمونه های سرودهای دینی که در اعیاد و ولادت ها اجرا می شود، به خوبی گویای این مطلب است.
او ادامه داد: «در این سال‌ها برخی سرودهای تاثیرگذار از سوی بزرگان تحسین شده‌اند، اما متأسفانه فضایی که نیاز هست تا همه سرودها به خوبی به گوش مردم برسد، فراهم نشده است. رسانه‌های مختلفی در این عرصه کار می‌کنند و ضمن اینکه نوع رسانه‌ها نیز متعدد و متکثر شده‌اند. در شبکه های استانی رویکرد خوبی نسبت به سرود ایجاد شده که باعث شده هر سال صدها سرود برای شبکه های استانی صدا، شبکه های استانی سیما و همچنین شبکه سراسری شما تولید و پخش شود اما برای همه سرودهای خوب، فرصت و فضایی درخور لازم است تا در رسانه های مختلف شنیده شوند. مثل سلام فرمانده که هم پوشش رسانه ای یافت و هم فضای مناسبی برای اجراهای مردمی و ورود به متن و بطن جامعه پیدا کرد.»
در این زمینه بخوانید:
آهنگ مبارزه و همراهی یک ملت در سرودهایش متجلی است
خلق سرودهای ماندگار پول و خلاقیت نیاز دارد
حسینی همچنین بیان کرد: «خوشبختانه شخصیت‌هایی که در اوایل انقلاب سرود اجرا می‌کردند، سبک کاری و آموزه های ارزشمندی به ما هدیه داده اند و شاگردان خوبی تربیت کرده اند. لذا آنچنان نیست که این چشمه خشکیده باشد؛ ولی اولا باید به کیفیت و محتوای سرودها دقت کنیم و قوت ببخشیم. دوم ببینیم فضای رسانه‌ای برای انتشار سرود چگونه است؟ یعنی آیا چیزی که ساخته‌ایم به گوش مردم می‌رسد؟ بالاخره امروزه مردم در معرض انواع صدا قرار دارند. نیاز هست در زمینه تولید سرود از اساتید فن هم به صورت مشورتی و هم اجرایی استفاده شود. حتی ذائقه یابی نیز اهمیت دارد. مخاطب هدف مشخص شود. باید یک نقشه اجرا برای تولید و انتشار ترسیم شود و هر سرودی در هر جایی که قرار است، منتشر شود تا اثر مقبول در شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی، فضای مجازی و حتی در اجراهای گروهی به صورت زنده با حضور مردم ارایه شود.»
او اضافه کرد: «قطعا با پیامی که حضرت آقا صادر فرمودند، هنرمندان بیشتری به سمت سرود با ویژگی‌هایی که ایشان تصریح فرمودند، خواهند رفت. در حوزه سرود یکی از مفاهیم مورد نیاز ما، حماسه است. حماسه‌ای که ما را در دوران دفاع مقدس برای دفاع از میهن و پاسداشت ارزش ها و آرمانها مصمم ساخت. این سرودها امروز هم می‌توانند در موضوعات مختلف به ما کمک کنند. در این دورانی که انواع و اقسام صداها حتی از بلندگوهای خارجی به سمت مردم ایران روانه می شود، به نظرم این پیام حضرت آقا الهام بخش و راهگشاست.»
مسئول هماهنگی سرود و موسیقی مراکز استان‌های صدا و سیما با اشاره به نهادهای مختلفی که در حوزه سرود تاثیرگذار هستند، در آخر اظهار کرد: «الان همه استانها و حتی شهرستان های کمتر برخوردار، آثار خوبی اجرا می کنند. آثاری که هم طراوت و تازگی دارند و هم تنوع و جذابیت. بسیاری از آنها خودجوش و بدون دریافت بودجه ای دست به کار شده اند. ما تلاش می کنیم با حمایت صداوسیمای مراکز استانها، امکاناتی برای ضبط و پخش آثار گروه های مستعد فراهم سازیم. علاوه بر این در امر استعدادیابی، آموزش، مشاوره با اساتید شورا، بررسی کارشناسی، جهت دهی و اعتلای سرود با تمامی شهرستان ها از طریق صداوسیمای مرکز استان در ارتباط هستیم.
امسال سرودهای متنوع و متعددی با موضوعات روز جمهوری اسلامی (۱۲فروردین)، سالروز شکست آمریکا در صحرای طبس، ماه مبارک رمضان، روز آزادسازی خرمشهر و روز مقاومت (دزفول)، ایام الله نیمه خرداد، دهه مبارک کرامت، شهید چمران، واقعه گوهرشاد و موضوع حجاب از استانها دریافت شده که حاصل همکاری گروه های شهرستانی با صداوسیمای استانهاست و قطعاتی که در شورای شعر، موسیقی و نماهنگ تایید شدند از شبکه های استانی و سراسری به پخش رسیدند. همین امروز مشغول بررسی و ارایه ۶ قطعه سرود جدید برای عیدغدیر هستیم که از چهارگوشه ایران عزیز اجرا و ارسال شده اند و آثار مصوب به مردم عزیز تقدیم خواهد شد.»
انتهای پیام