ملیحه سلطانی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص امتیاز شهر جهانی گوهرسنگ‌ها به مشهد اظهار کرد: امتیاز شهر جهانی گوهرسنگ‌ها سال ۹۵ و به مدت چهار سال به مشهد داده شد اما این چهار سال همزمان با شیوع ویروس کرونا اتفاق افتاد و لذا بازبینی دوباره انجام نشده و همچنان این امتیاز برای مشهد پابرجاست. در واقع تا زمانی که داوری مجدد انجام نشود، امتیاز شهر جهانی گوهرسنگ‌ها در اختیار مشهد است. در گام نخست استراتژی دبیرخانه مبتنی بر ایجاد زیرساخت بوده زیرا ساختار طراحی، تراش، فروش، بازاریابی و... مشهد کاملا سنتی بوده و لازم بود به سمت ساختاری توسعه‌گرا حرکت کنیم چرا که توسعه از جمله انتظاراتی است که از شهرهای جهانی وجود دارد.
وی ادامه داد: بنابراین باید زیرساخت‌هایی آماده می‌شد و در این خصوص تنها بوده‌ایم، معمولا دبیرخانه‌های شهرهای جهانی ارتباط تنگاتنگی با شهرداری‌ها دارند و در واقع شهردار شهر به عنوان متولی شهر جهانی است اما به دلیل تعدد شهرداران مشهد در این دوره گاهی برخی از شهردارها موافق این موضوع نبودند یا فرصتی ایجاد نمی‌شد که به این موضوع اقبال نشان دهند؛ لذا ما تنها بودیم. با این وجود استراتژی و برنامه‌ای وجود داشت که زیرساخت‌هایی ایجاد شود.
مسئول دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌ها بیان کرد: با توجه به سابقه ۵۰۰۰ ساله استفاده از گوهرسنگ‌ها مانند فیروزه در مشهد باید مجموعه یا موزه‌ای وجود داشته باشد که انواع گوهرها در آن به نمایش درآمده و معرفی شود تا زائران و گردشگران به بازدید از آن‌ها بپردازند. در این راستا ۲ موزه در این چهار سال افتتاح شده که یکی از آن‌ها در پارک موزه علوم زمین است و یک سالن کامل به گوهرسنگ‌های خراسان و ایران اختصاص یافته و موزه دیگری نیز در دل موزه بزرگ خراسان ایجاد شده است.
توسعه در آموزش متوسطه و آموزش عالی از برنامه‌های دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌هاست
سلطانی عنوان کرد: دومین موضوع توسعه در آموزش مربوط به دوره متوسطه بود که دانش‌آموزان بتوانند در زمینه تراش سنگ و زیورآلات به تحصیل آکادمیک بپردازند. در این خصوص هنرستان‌های توسعه یافته و هنرستان تخصصی با همکاری آموزش و پرورش ساخته شد که نخستین هنرستان هنرهای ایرانی اسلامی در ایران به شمار می‌رود و با عنوان شهید چراغچی در سال ۱۴۰۰ تاسیس شده است. هنرستان‌های دیگری چون یحیی ابن زید نیز در منطقه توس فعال شده و حدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ دانش‌آموز تربیت کرده که تمام آن‌ها در کارگاه‌ها مشغول به فعالیت هستند. توسعه در آموزش متوسطه و پیگیری این موضوع در آموزش عالی نیز در برنامه‌ها و چشم‌اندازهای آینده قرار دارد.
تبدیل مشهد به قطب طراحی زیورآلات
وی خاطرنشان کرد: مشهد در گذشته دارای ساختاری سنتی بود و در بخش طراحی زیورآلات معمولا طرح‌ها تقلیدی و تکراری بودند. لذا ساختاری ایجاد شد و طی چهار سال دوره‌هایی متعدد توسط استادان تهرانی در آکادمی پیوه‌ژن با همکاری شرکت شهرک‌ها، میراث فرهنگی، بخش خصوصی و کانون جواهرات برگزار شد و خروجی آن تربیت حدود ۲۰۰ طراح بود. از این رو می‌توان گفت که مشهد به قطبی در زمینه طراحی زیورآلات تبدیل شده است.
مسئول دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌ها اضافه کرد: وقتی مشهد به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها انتخاب شد، به تبع آن برخی امتیازات ملی نیز به شهر داده شد. به عنوان مثال امتیاز مرکز نوآوری زیورآلات در بهمن ۱۴۰۰ از نهاد علمی فناوری ریاست جمهوری به مشهد داده شد تا این مرکز افتتاح شود؛ در حالی که شهرهای دیگری نیز دنبال دریافت چنین امتیازهایی بودند.
سلطانی تصریح کرد: اگر در مرکز فناوری‌های پیشرفته دانشگاه فردوسی مشهد مرکز و یا لابراتوار تخصصی برای گوهرسنگ‌ها ایجاد شد، به دلیل حساسیت آن دانشگاه نسبت به شهر جهانی شدن مشهد بود و برای این موضوع لازم است چنین لابراتواری در سطح ایران وجود داشته باشد.
وی افزود: بسته‌های فرهنگی متنوع، ترویجی و همکاری با بخش‌های مختلف از دیگر اقدامات صورت گرفته محسوب می‌شوند. همچنین شیوع ویروس کرونا بستری فراهم ساخت تا بر روی موزه‌های مجازی کار شود، بنابراین زیرساخت‌هایی آماده و تقویت شده است. همچنین از طریق این زیرساخت‌ها اشتغال پایدار ایجاد شده و درحال حاضر زمان آن رسیده است که از این زیرساخت‌ها استفاده شود. این بهره‌مندی می‌تواند از طریق ترویج گوهرسنگ‌ها انجام شود که شهرداری لازم است به ما کمک کند تا در راستای ترویج و توسعه آن اقداماتی صورت گیرد.
مسئول دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌ها گفت: سالانه گزارش‌ها به شورای جهانی ارسال می‌شود و تاکنون تمام گزارش‌ها مورد پذیرش قرار گرفته است. به این ترتیب زیرساخت‌هایی در مشهد ایجاد شده که خدماتی به مردم مشهد در سطح ملی و منطقه‌ای ارائه می‌دهد. این برنامه‌ها و زیرساخت‌ها نیازمند حمایت و برداشتن گام دوم است تا از این زیرساخت‌ها استفاده شده و زیرساخت‌های جدیدی ایجاد شود و بخش‌های خصوصی نیز به فعالیت در این حوزه ترغیب شوند.
سلطانی اظهار کرد: از دیگر موارد می‌توان به ماندگاری یک روز بیشتر زائران و گردشگران در مشهد اشاره کرد که به واسطه موضوعات ژئوتوریسم رخ داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به دشت عقیق، دشت انواع آمیتیس و... اشاره کرد. در این راستا می‌توان با سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌های جدید در گام دوم ماندگاری زائران در شهر مشهد را یک روز افزایش داد. از این رو در گام دوم لازم است بخش‌های خصوصی و شهرداری نیز با ما همراه باشند. به گونه‌ای که می‌توان با نصب المان‌هایی در شهر اهمیت سنگ‌ها و گوهرهای مشهد را به زائران و گردشگران نشان داد تا آن‌ها به خرید و بازدید از آن‌ها بپردازند.
وی ادامه داد: مرکز ملی گوهرسنگ‌ها نیز از جمله زیرساخت‌هایی است که تکمیل نشده است. به گونه‌ای که در سال ۹۵ مصوبه آن دریافت شد اما به نتیجه نرسید. با توجه به همزمانی با شیوع ویروس کرونا و زیاد بودن بودجه این مرکز نتوانستیم به جمع‌بندی پروژه دست پیدا کنیم. با این وجود گودبرداری‌ها انجام شده و پروانه از شهرداری گرفته شده است و قصد داریم که این پروژه را به اتمام برسانیم؛ بنابراین می‌توان با همکاری شهرداری و بخش‌های دولتی مرکز ملی گوهرسنگ‌ها را ایجاد کرد تا افراد مختلف مانند پژوهشگران، تاجران و... پاسخ سوال‌های گوناگون خود در زمینه گوهرسنگ‌ها را در این مرکز بیابند.
مسئول دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌ها بیان کرد: با این وجود هنوز ابتدای مسیر قرار داریم و برخی زیرساخت‌ها مهیا شده است، اگر این زیرساخت‌ها توسعه یافته و تقویت شوند. همچنین زیرساخت‌های جدیدی ایجاد شود و در گام دوم به ویژه موضوع صادرات و واردات مورد توجه قرار گیرد و برخی قوانین مورد اصلاح، بازبینی یا دگردیسی قرار گیرد. ممکن است گام دوم بیشتر در ارتباط با این‌گونه موضوعات اقتصادی باشد.
اعطای امتیاز شهر جهانی گوهرسنگ‌ها توسط شورای جهانی صنایع‌دستی
سلطانی تصریح کرد: امتیاز شهر جهانی گوهرسنگ‌ها توسط شورای جهانی صنایع دستی(wcc) به شهرها داده می‌شود. این شورا دارای ساختار مشخصی است که تقریبا مشابه یونسکو فعالیت می‌کند و در گذشته نیز با یونسکو کار می‌کرده و در حال حاضر چند سالی است که به صورت مستقل فعالیت دارد.
وی عنوان کرد: با توجه به اینکه هنوز در حال ایجاد زیرساخت برای گذر از یک ساختار سنتی به ساختاری توسعه‌گرا هستیم، نمی‌توان انتظار داشت که گوهرسنگ‌ها و شهر مشهد همراه با جهشی چشم‌گیر به جهان معرفی شود. با این وجود معروفیت فیروزه و عقیق و گام‌هایی که برداشته شده، جلب توجه کرده و به تعبیری متناسب با شرایط خود افزایش و پیشرفتی را به همراه داشته است.
بخش واردات و صادرات گوهرسنگ‌ها با قوانین دست و پا گیر درگیر است
مسئول دبیرخانه شهر جهانی گوهرسنگ‌ها اضافه کرد: به نوعی در بخش سخت‌افزار با مشکلاتی مواجه هستیم و لازم است برخی واردات‌ها صورت گیرد و مهندسی‌های معکوسی انجام شود تا افراد فعال در این حوزه بتوانند تکنولوژی پیشرفته برای تراش گوهرسنگ‌ها را در اختیار داشته باشند. همچنین در بخش واردات و صادرات نیز مشکلاتی و قوانین دست و پا گیری وجود دارد.
وجود اشتغال پایدار در حرفه گوهرسنگ‌ها
سلطانی گفت: به این ترتیب لازم است استانداری و شهرداری که متولی اصلی گوهرسنگ‌ها هستند، همراهی و همکاری داشته باشند تا بتوانیم در گام دوم نیز زیرساخت‌هایی را آماده کرده و زیرساخت‌های گام اول را توسعه و تقویت کنیم. با توجه به اینکه مشکل اشتغال وجود دارد و در رشته و حرفه گوهرسنگ‌ها اشتغال پایدار و زمینه‌های آن وجود دارد، توجه به گوهرسنگ‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و بخش خصوصی نیز لازم است ترغیب به همکاری شود. به طور کلی اگر هر شهری به داشته‌های خود بها دهد و ظرفیت‌های خود را تقویت کند، به نظر من معضل بیکاری از بین خواهد رفت.
انتهای پیام