به گزارش ایسنا، آیین اختتامیه سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی با حضور سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم تحقیقات و فناوری، غلامعلی حداد عادل رئیس شورای تحول علوم انسانی، حجت الاسلام و المسلمین رضا غلامی رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، عبدالحسین کلانتری دبیر جشنواره و معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم و جمعی از پژوهشگران و اندیشمندان عرصه علوم انسانی و اسلامی در سالن اجلاس سران برگزار شد.
اسامی برگزیدگان سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی به این شرح است:
- برگزیدگان گروه‌های علمی
گروه اخلاق، ادیان و عرفان
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: صدیقه رمضانی تَمیجانی برای کتاب « معنویتِ بی‌سامان: تأملی جامعه شناختی بر معنویت گراییِ جدید و چراییِ گرایش به آن در ایران »
برگزیده سوم بخش جوان: محمد علی عباسی برای پایان‌نامه کارشناسی ارشد با عنوان: «تبیین نبوت در عرفان نظری با تأکید بر آثار آیت الله نجابت»
گروه تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: سیدمنصور سیدسجادی برای کتاب «شهر سوخته: هنر و باستان‌شناسیِ حوزه دلتای رودخانه هیرمند از آغاز تا دوره تیمور»
برگزیده سوم بخش جوان: رضا طالبی‌فرد برای رساله دکتری با عنوان: « آینده‌نگاریِ توسعه پایدارِ روستایی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (مطالعه موردی: شهرستان جیرفت)»
گروه زبان، ادبیات و زبان‌شناسی
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: فاطمه شفیعی برای رساله دکتری با عنوان: «پژوهشی در بررسی نقش تسهیلگرِ استعاره مفهومی در بازشناسی و یادآوری: با فرضِ استعاره به عنوان عامل مؤثر در شکلگیری طرحواره»
گروه علوم اجتماعی و علوم ارتباطات
برگزیده سوم در بخش جوان: دکتر سید امیررضا برقعی برای پایان‌نامه کارشناسی ارشد با عنوان: «تبیین دلالت‌های دانش فقه برای مفهوم‌پردازی مرز در حکمرانیِ فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران»
گروه علوم اقتصادی، مدیریت و علوم مالی
برگزیده سوم در بخش جوان: سعید مسعودی‌پور برای کتاب «تبلیغات تجاریِ اسلامی»
گروه علوم تربیتی، روانشناسی و علوم ورزشی
شایسته تقدیر در بخش جوان: میثم نوری خانیوردی برای رساله دکتری با عنوان: «طراحی الگوی فرآیندیِ تجاری‌سازیِ یافته‌هایِ تحقیقات دانشگاهی در حوزه ورزش»
گروه علوم قرآنی، تفسیر و حدیث
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: حجت الاسلام و المسلمین حمیدرضا مقیمی اردکانی برای رساله دکتری با عنوان: «واقع‌نماییِ گفتار معصومان علیهم السلام بر اساس مراعات سطح فهم مخاطب در روایات اعتقادی»
برگزیده دوم در بخش جوان: محمدحسین شیرزاد برای رساله دکتری با عنوان: «کاربرد الگوهای انسان‌شناسیِ امنیت در تفسیر قرآن کریم»
گروه فقه و اصول
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: حجت الاسلام و المسلمین احمد مروارید برای رساله دکتری با عنوان: «بررسی احکام تعاملِ میان روان تحلیلگر و درمان جو از منظر فقه امامیه»
گروه فلسفه، منطق و کلام
برگزیده سوم در بخش بزرگسال: حجت الاسلام و المسلمین «زهیر دهقانی آرانی» برای کتاب «بررسی و نقد آرای مستشرقان معاصر در زمینه مهدویت »
گروه فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری
برگزیده سوم در بخش بزرگسال: الهه حسینی برای رساله دکتری با عنوان: « چهارچوب معنایی برای یکپارچه‌سازی و بازیابیِ معناییِ اشیای محتواییِ وبی: رویکرد داده‌های پیوندی در بافت سرطان»
گروه مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره)
شایسته تقدیر در بخش بزرگسال: یحیی فوزی برای طرح پژوهشی با عنوان: «امام خمینی رحمت الله علیه در مواجهه با مخالفان و منتقدان: مطالعه بنیان‌های نظری و سیره عملی»
گروه مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی
برگزیده سوم در بخش بزرگسال: محمد خزایی برای کتاب «هنر طراحی ایرانی اسلامی»
- شخصیت‌های پیشگام
مرحوم آیت الله عباسعلی عمید زنجانی - شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی
مرحوم حجت الاسلام و المسلمین استاد علی ابوالحسنی (منذر) - شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی
مرحوم آیت الله محمد مؤمن - شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی
مرحوم دکتر اسدالله آزاد - شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی
مرحوم دکتر غلامعلی حاتم - شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی
- شخصیت‌های پیشتاز
دکتر منوچهر محمدی - شخصیت پیشتاز علوم انسانی و اسلامی
آیت الله علی عابدی شاهرودی - شخصیت پیشتاز علوم انسانی و اسلامی
دکتر عماد افروغ - شخصیت پیشتاز علوم انسانی و اسلامی
دکتر علیمحمد ولوی - شخصیت پیشتاز علوم انسانی و اسلامی
دکتر محمدمنصور فلامکی - شخصیت پیشتاز علوم انسانی و اسلامی
- برگزیدگان سایر بخش‌ها
دکتر موسی بیدج - مترجم برتر در بخش ترجمه‌ی عربی به فارسی
دکتر کورش صفوی - مترجم برتر در بخش ترجمه‌ی انگلیسی به فارسی
دکتر محمد دبیرمقدم - نظریه‌پرداز برتر
انجمن علمی برتر در بخش دانشگاهی - انجمن مالیِ اسلامی ایران
نشریه علمی برتر در بخش دانشگاهی - انجمن کلام اسلامی حوزه
نشریه علمی برتر در بخش دانشگاهی - نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
نشریه علمی برتر در بخش حوزوی - نشریه ذهن
- محققان برتر بخش بین‌الملل
دکتر مسعود العالم چودری
دکتر طه عبدالرحمن
دکتر عثمان بَکار
دکتر سید علی محمد نقوی
دکتر دلال عباس
دکتر رامون گراسفوگل
دکتر آنتونی اِف. شاکِر
دکتر مبینا موکر
دکتر منصور ال. لیمبا
دکتر ادریس هانی
ضرورت آسیب‌شناسی در حوزه علوم انسانی / علوم انسانی اسلامی، مغزافزار حاکمیت و مدیریت
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی صبح امروز (سه‌شنبه) در مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع اساتید، فرهیختگان و محققان علوم انسانی و اسلامی و با تبریک به برگزیدگان این جشنواره، گفت: در نشست‌هایی از این دست، لازم است دانشمندان و فرهیختگان ضمن آسیب‌شناسی وضع موجود، نسبت به کاهش فاصله با وضع مطلوب، پیشنهاد و راهکار ارائه کنند.
رئیس جمهور با همچنین با تاکید بر ضرورت آسیب شناسی در حوزه علوم انسانی، افزود: علوم انسانی اسلامی، مغزافزار حاکمیت و مدیریت و نیز قوه محرکه پیشرفت در نظامی است که مبتنی بر دین بوده و درون مایه آن علم و دانش است. در چهل و چهارمین سال پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، لازم است یک آسیب‌شناسی کنیم که چه میزان رشد و پیشرفت در این حوزه صورت گرفته است؟
رئیسی با تاکید بر اینکه علوم انسانی ما باید تراز انقلاب اسلامی باشد، افزود: به نظر می‌رسد برای نیل به علوم انسانی تراز انقلاب اسلامی، در آنچه که باید اتفاق می‌افتاد، عقب‌ماندگی‌هایی وجود دارد و این عقب‌ماندگی باید به دست پژوهشگران و اساتید این حوزه جبران شود.
رئیس جمهور با تاکید بر لزوم نظریه‌پردازی، نوآوری و خلاقیت در حوزه علوم انسانی و توجه به رویکرد دینی در این حوزه، اظهار داشت: فصل الفصول انسان، تعلم است و علاوه بر آن، انسانیت انسان مبتنی بر آموخته‌های او از وحی است و با ارتباط با وحی شکل می‌گیرد.
وی نشان دادن راه به انسان را ماموریت خطیر علوم انسانی اسلامی دانست و تصریح کرد: برای بالندگی و رشد در حوزه علوم انسانی، باید تقلید از غرب در این حوزه کنار گذاشته شده و مبتنی بر مبانی غنی اسلامی، کار اجتهادی و نوآورانه انجام گیرد. در گام بعدی اجتهاد و نوآوری در این حوزه باید در مجامع علمی و حوزوی و دانشگاهی مورد استقبال قرار گیرد و نخبگان و عالمان و دانشگاهیان ما با دید باز اما نگاهی نقادانه به سراغ نظریه‌های جدید بروند و آنها را با ابزار نقد، مورد پالایش قرار دهند.
رئیسی با تاکید بر لزوم ایجاد کرسی‌های نقد و نقدپذیری، اظهار داشت: همانطور که رهبری حکیم و فرزانه انقلاب فرمودند نباید باکی از نقد نظریات وجود داشته باشد و باید مجال بحث و طرح نقد فراهم شود.
متن کامل سخنان رئیس جمهور در مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی را در اینجا بخوانید.
پنج اولویت برای پژوهش و فناوری در آموزش عالی درنظر گرفته شده است
دکتر محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مراسم اختتامیه این جشنواره ضمن خیر مقدم به حاضران در جمع گفت: می‌خواهم با طرح چند سوال نکاتی را عرض کنم، اول اینکه بایدها و نبایدها و پیامدهای علم چیست؟ تفاوت بین علم و فن چیست و کدام یک ارجح است؟ اینها سوالاتی است که برای مدیریت عرصه علمی و سیاستگذاری علم باید جواب مناسبی داشته باشد تا تولید علم، مرجعیت، نو آوری و نوآفرینی را در پی داشته باشد.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: ترویج علم و فرهنگ سالم، دانایی جامعه را در پی خواهد داشت و جامعه‌ای که دانا باشد دانش‌پذیری در آن یک اصل است. منیجه تولید علم و فناوری، رفاه اجتماعی، قدرت، ثروت، امنیت، آرامش و آسایش را در پی خواهد داشت. ضمن اینکه دیپلماسی علم هم افزایی و هم یاری را به دنبال خود می‌آورد.
وی با طرح این سوال که تفاوت بین علم و فن چیست؟ افزود: در علم مالکیت مطرح نیست و هرچه دایره و محیط انتشار علم بیشتر باشد ارزش آن علم بیشتر است. به همین دلیل دانشمندان، دانش و دستاورد و پروهش را در قالب مقالات به استخر علم دنیا اضافه می کنند.
زلفی‌گل ادامه داد: استخر دانش بشری در اختیار همه جوامع بشری است و هرکس هرچه بداند از آن مصرف می‌کند، زیرا استفاده از علم هنر است. پس در علم مالکیت مطرح نیست، اما در فناوری مالکیت مطرح است. کسی که فناوری و دانش به دست می آورد از طریق آن ثروت، امنیت، آرامش و ثروت تولید می کند و آن را راحت در اختیار دیگران قرار می‌دهد.
وی تصریح کرد: در فناوری مالکیت مطرح است و خرید و فروش می شود. کشوری که تولید علم را جدی بگیرد و خروجی آن فناوری باشد همیشه برتر است. در همین راستا این سوال که علم یا فناوری بهتر است، سوال خطایی است زیرا دوگانگی ایجاد می‌کند مثل این است که بگویم علم بهتر است یا ثروت؟ پدر بهتر است یا مادر؟ درحالیکه این ها لازم و ملزوم هم هستند.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری با تاکید بر اینکه کشوری که در دنیا برای علم هزینه و سرمایه‌گذاری می‌کند، دست برتر را در دنیا دارد، افزود: از طریق علم نوآوری تحقق پیدا می‌کند. به لطف خدای بزرگ، رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی و ریاست محترم جمهوری برای علم و فناوران جایگاه ویره قائل هستند و بهترین دلیل این است که ریاست محترم جمهور وقت خود را برای عالمان و فناوران قرار دادند.
وی با اشاره به اینکه وزارت علوم با رعایت نوع نگاه جمهوری اسلامی و مجموعه حاکمیت و دولت سیزده ۵ اولویت را سرلوحه خود قرار داده است، ادامه داد: ما در پنج اولویت لحاظ شده از همه ظرفیت‌ها و پروهش و فناوری و نوآوری در دانش و آموزش عالی استفاده می‌کنیم که شامل مرجعیت و دیپلماسی علم و فنآوری و نوع آوری، آموزش و پروهش و برون داد هدفمند، نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآور، شاگرد فنآور و نوآورانه و تولید خدمت و ثروت و سرمایه از دانش است.
زلفی گل گفت: ما می‌دانیم امکانات محدود و زمان سریع می گذرد به همین دلیل این ۵ اولولویت را انتخاب کردیم و از خدا می‌خواهیم با امید شما دانشمندان و فرهیختگان اولویت‌ها محقق شوند. بدیهی است که علم یکپارچه می‌تواند موثرتر باشد. شکاف بین رشته ها و علوم مختلف است و تحقیق و پژوهش باعث هم‌افزایی می‌شود که متاسفانه در این قسمت شاید سیاست درستی نداشته باشیم، اما این مسئله باعث نمی‌شود که رشته‌های مختلف را جدای از هم دید، زیرا وحدت و کثرت یک اصل است.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری تأکید کرد: اگر دنبال آسایش و آرامش هستیم باید به تمامی رشته ها توجه شود. سلامت فقط جسمی نیست بلکه روحی هم است ضمن اینکه رفاه هم فقط آسایش نیست بلکه آرامش هم است. آرامش در رشته‌های انسانی مهم و آسایش در رشته‌های فنی مهم است و سلامت جسمی را پزشکی و سلامت تغذیه را رشته کشاورزی و دامپزشکی به دنبال دارد، بنابراین توجه به تحقیقات چند رشته‌ای دارای اهمیت است.
نیازمند دانشگاه مبتنی بر دیدگاه اسلامی هستیم
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم اختتامیه این جشنواره گفت: تحولات اجتماعی فناورانه با سرعت بالا در حال رخ دادن است، اما سرعت تحولات از سرعت دانشگاه کوتاه‌تر است. به عنوان مثال جوان 28 سالهای که مدرک دکترا دریافت کرده است، بیش از ده سال برای آن زمان گذاشته است، اما شاهد هستیم که سرعت تحولات در دنیا بسیار با سرعت پیش می‌رود.
وی با تاکید بر اینکه امروز در دانشگاه نباید نگاه یک بعدی به مسئله دانش داشت، افزود: حلقه میانی دانش و کاربست آن درک مسئله است و در حوزه علوم انسانی باید نسبت به درک مسائل دقیق بود و در این مسیر نیازمند تحول جدی هستیم.
رئیس دانشگاه آزاد با تاکید بر اینکه باید با تکیه بر فناوری مواجهه جدی با مسائل داشت، گفت: مباحث بین دانشگاهی بین نسل‌های اول و دوم مورد نیازمند ما نیست. ما نیازمند دانشگاهی هستیم که دانشگاه و نهاد علم مبتنی بر دیدگاه اسلامی باشد. در دیدگاه اسلامی باید علمی که با فراگیری خرد ورزی کمال می یابد، مورد استفاده قرار گیرد، زیرا علم بدون درک مساله و بدون درک محیط پیرامون ناقص است.
به گزارش ستاد خبری سیزدهمین جشنواره بین المللی فارابی، وی گفت: واقعیت این است غرب رشته علمی ارائه نداد تا بعد از آن مسائل را حل کند. غرب با جریان تمدن مواجه شد و پاسخ آن را یافت و با یافتن پاسخ‌ها و تجمیع آنها، رشته‌های علمی را تاسیس کرد، ولی ما متاسفانه می‌خواهیم از منظر مسائل، رشته‌ها را تاسیس کنیم.
رئیس دانشگاه آزاد تصریح کرد: این مجموعه نکاتی است که دانشگاه را به عنوان سازمان پژوهشی و نه به صورت آمادگاه متفکران و به شکل یک سازمان پژوهشی با نگاه چند وجهی و گسترده به حل مساله رهنمون می‌کند. آنچه امروز در دانشگاه های ما مورد نیاز است با مجموعه مساله مبتنی بر چالش ها و با نگاه چند وجهی نظام متقن به نظریه و گزاره برای حل مشکلات کشور رسیده است.
طهرانچی تاکید کرد: جشنواره ها باید محیط پر نشاط و عمیقی داشته باشند و ما بتوانیم به وظیفه خود به خوبی عمل کنیم.
هدف از برگزاری جشنواره، استفاده از توانمندی‌های استادان برگزیده است
دکتر عبدالحسین کلانتری، دبیر جشنواره و معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم در مراسم اختتامیه جشنواره فارابی گفت: هدف جشنواره، معرفی و شناساندن گروه‌های علمی موفق به جامعه دینی و بهره مندی کشور از توانمندی‌های برگزیدگان در جهت تحولات علمی بزرگ کشور و جهان اسلام است.
کلانتری در خصوص فرایند برگزاری این جشنواره گفت: جشنواره بین المللی فارابی ویژه علوم انسانی و اسلامی با اهدافی همچون شناسایی استعدادهای برتر داخلی وخارجی، آثار و نظریه‌های برتر، طرح‌های جدید در شناسایی رشته‌های مختلف انسانی و اسلامی، تشویق و معرفی آثار برتر به جامعه علمی و نخبگانی، زمینه‌سازی برای ارتقاء و تامین و توسعه علوم انسانی بومی برگزار شده است.
وی ادامه داد: ایجاد انگیزه برای استعدادهای جوان آینده‌ساز کشور، ایجاد شهامت عملی لازم جهت فعالیت نوآورانه، ورود فعالانه علوم انسانی در فرایند برنامه‌ریزی و سیاستگذاری، کاربردی کردن علوم انسانی با توان حل مسائل و مشکلات جامعه، آشناسازی جامعه ایران به خصوص جوانان جهان اسلام با یافته‌های حوزه‌های مختلف علوم انسانی اسلامی و بسترسازی برای حضور فعال علوم انسانی اسلامی ایران در طراز جهانی؛ سیزدهمین دوره خود را پشت‌سر می‌گذارد.
معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم افزود: در بخش داخلی این دوره از جشنواره مجموعه آثار و تحقیقات حاصله در چهار قالب کتاب پژوهشی، طرح پژوهشی، رساله دکتری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در ۱۵ گروه علمی مورد بررسی اولیه و اجمالی قرار گرفتند و آثار شایسته داوری همه جانبه و تفصیلی برای داوران جشنواره ارسال شدند. در نهایت ۱۶ اثر و تحقیق دارای امتیاز بالاتر به عنوان آثار برتر در دو عرصه بزرگسال و جوان در دو رتبه برگزیده و شایسته تقدیر تعیین شدند.
دبیر جشنواره درباره اهم معیارهای این دوره از جشنواره بر مبنای انتخاب و آثار برتر عنوان کرد: مساله محور بودن تحقیق و اهمیت و ضرورت آن، بینارشته‌ای بودن تحقیق، انسجام درونی و محتوایی و قوت استدلال با شواهد کافی در ارائه نظریات، تمرکز تحقیق بر مسائل دینی و ضرورت های ایرانی و اسلامی به خصوص میزان ابداع و نوآوری تحقیق، تبدیل یافته های پژوهش به الگو و نظریه یا نظام در تحقیقات نظری و آثار بنیادی و راهکار معنوی و اجرایی در آثار کاربردی، از جمله این معیارها است.
کلانتری ادامه داد: در بخش ویژه جشنواره، ۱۰نفر از استادان مشهور به عنوان شخصیت پیشگام و پیشتاز علوم انسانی و اسلامی تعیین شدند. دارا بودن سوابق علمی قوی و به ویژه نوآوری و نظریه پردازی، تاثیرگذاری علمی، آموزشی و پژوهشی در فضای دانشگاهی و حوزوی کشور، تاثیرگذاری عملی و اجتماعی در مجامع نخبگی و شاگردپروری از جمله معیار انتخاب این شخصیت ها بود.
وی با بیان اینکه در سیزدهمین دوره جشنواره، نظریه پرداز برجسته بنا بر پیشنهاد هیات نظریه پرداز و مناظره با تایید شورای سیاستگذاری جشنواره مشخص شد، گفت: در همین دوره از جشنواره انجمن علمی و نشریه علمی برتر بنا به پیشنهاد معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم تحقیقات فناوری و معاونت پژوهشی حوزه های علمیه کشور با تایید شورای سیاستگذاری تعیین و انتخاب شدند.
به گزارش ستاد خبری سیزدهمین دوره جشنواره بین المللی فارابی، کلانتری ادامه داد: در بخش بین‌الملل سیزدهمین دوره جشنواره ابتدا سوابق علمی و پژوهشی استادان و مربیان خارجی مربوط به سه دوره حوزه مطالعات اسلامی، ایران شناسی و علم دینی دریافت شد سپس با تشکیل شورای علمی بین الملل و کمیته بین الملل سوابق استادان مورد مطالعه قرار گرفت و نسبت به تعیین ده استاد و محقق خارجی برتر اقدام شد. از جمله معیارهای انتخاب استادان و محققان خارجی برتر دارا بودن سوابق علمی قوی، برجسته و نوآوری و نظریه پردازی تاثیرگذاری عملی آموزشی و پژوهشی در فضای دانشگاهی بین الملل بود.
معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم خاطر نشان کرد: افزون بر این دو مترجم برتر در زمینه ترجمه از عربی به فارسی و از ترجمه انگلیسی به فارسی با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره تعیین و انتخاب شدند. اعطای این جوایز با حضور وزیر علوم و تحقیقات نسبت به سال پیش معادل با جشنواره خوارزمی شده است، امید که بتواند نقش کوچکی در شناساندن گروه‌های علمی موفق به جامعه دینی و تقدیری از آنها ایفا نمایند و شاهد بهره‌مندی کشور از توانمندی‌های آنان در جهت تحولات علمی بزرگ در کشور و جهان اسلام باشیم.
جشنواره زمینه حمایت از استعدادهای برتر و نخبگان علمی را فراهم می‌کند
حجت الاسلام رضا غلامی، رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و رییس دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی، امروز در اختتامیه این جشنواره که در سالن اجلاس سران برگزار شد، گفت: در جمهوری اسلامی تحول علوم انسانی موضوعی بسیار با اهمیت و جدی است، به ویژه با پیروزی انقلاب اسلامی این بحث که چه نسبتی باید بین علوم انسانی و اجتماعی به عنوان مغزافزار پیشرفت کشور و گفتمان انقلاب اسلامی وجود داشته باشد، مطرح شد.
وی افزود: طی دهه های اخیر در زمینه تحول علوم انسانی اقدامات ارزشمندی انجام شده است اما فاصله ما با نقطه مطلوب بسیار زیاد است. در زمینه تحول در حوزه علوم بومی سازی، کارآمدسازی و هماهنگی با جهان الهی و احکام اسلامی با نقطه مطلوب فاصله طولانی داریم و چه بسا به این زودی اهداف مهم و پیش بینی شده تحول علوم انسانی محقق نشود، چراکه سرمایه گذاری، تلاش و زمان زیادی لازم است.
حجت الاسلام غلامی با بیان اینکه امروز انقلاب اسلامی در مرحله بسیار حساس و خطیر نیازمند علوم انسانی قدرتمند و قوی برای تبین پدیده‌های انسانی و اجتماعی است، عنوان کرد: اگر علوم انسانی بخواهد در پیشرفت کشور تاثیرگذار باشد باید فرصت لازم برای تمدن سازی را ایجاد کند.
رئیس دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی با طرح این سوال که جشنواره فارابی با این درجه از اعتبار و وجاهت چه کمکی به تحول بنیادین علوم انسانی می کند، گفت: یکی از کمک ها ایجاد فضای مساعد برای رقابت علمی است، زیرا باید قبول کرد که فضای علوم انسانی در کشور ما پرنشاط نیست و رقابت سازنده در علوم انسانی مشاهده نمی شود. این جشنواره می تواند نقش موثر در ایجاد فضای رقابتی و الگوسازی به ویژه برای جوانان با توجه به شاخص‌های دقیق و سخت گیرانه ای که برای آن در نظر گرفته شده، داشته باشد.
به گزارش ستاد خبری سیزدهمین دوره جشنواره بین المللی فارابی، وی ادامه داد: شاخصه دیگر جشنواره فارابی این است که امکان ارزیابی مراکز دانشگاهی را در حوزه علوم انسانی فراهم می کند. پس از سیزده دوره برگزاری جشنواره، دانشگاه ها با سهم بیشتر در ارسال آثار علمی و برگزیده جشنواره مشخص شدند. ملاک ارزیابی دانشگاه ها جشنواره نیست اما یکی از مهم ترین شاخص‌ها برای ارزیابی دانشگاه ها است.
رئیس دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی با اشاره به ویژگی دیگر جشنواره بیان کرد: جشنواره برآورد دقیق و واقعی از نقاط قوت، ضعف و ظرفیت‌های علوم انسانی ارائه می‌دهد. ما راه های مختلفی برای رسیدن به این برآورد داریم اما جشنواره هر ساله به شکل طبیعی این کار را برای ما انجام می دهد. چند هزار اثر در اختیار دبیرخانه جشنواره قرار می گیرد که با ارزیابی نقاط قوت و ضعف آنها استخراج می شود. از گزارش جشنواره، شورای تحول وزارت علوم، بنیاد ملی نخبگان و مرکز مدیریت حوزه های علمیه در تصمیم سازیهای خود استفاده می کنند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر غلامی با اشاره به ویژگی دیگر جشنواره ابراز کرد: جشنواره استعدادهای برتر و نخبگان را معرفی و زمینه‌ای را برای حمایت از آنها فراهم می کند. امسال با مساعدت وزیر علوم بین جوایز جشنواره فارابی و جشنواره خوارزمی همطرازی وجود داشت که این امر نشان داد وزارت علوم نسبت به علوم انسانی نگاه درجه دو ندارد. هرآنچه به جشنواره خوارزمی اختصاص یافت به جشنواره فارابی هم اختصاص یافت اما این کفایت نمی‌کند.
وی افزود: بیشترین اهتمام شخصی که در جشنواره فارابی به عنوان نظریه پرداز و برگزیده معرفی می شود این است که پروژه علمی خود را با قوت و قدرت به سرانجام برساند. بهترین جایزه و هدیه این است که از نظریه‌پرداز حمایت شود که پروژه علمی خود را به نتیجه برساند. در اینجا وزارت علوم، بنیاد ملی نخبگان، معاونت پژوهشی وزارت علوم و معاونت پژوهشی حوزه‌های علمیه در این زمینه نقش دارند. ما باید زمینه رفع مشکلات و یاری آنها را فراهم کنیم.
رئیس دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی در خصوص تجلیل از پیشگامان و استادان برجسته که مرحوم شدند، اظهار کرد: باید زمینه‌ای را فراهم کنیم که آثار علمی این استادان منتشر و از افکار و دیدگاه‌های آنها استفاده شود. استادانی بودند که اثار فراوانی داشتند اما آثارشان هنوز منتشر نشده است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر غلامی بیان کرد: از خواص دیگر جشنواره فارابی تقویت در حوزه علم‌سنجی است. امروز علم‌سنجی در دنیا بسیار گسترش پیدا کرده است و دانش موثقی است. این نوع جشنواره ها به خصوص جشنواره فارابی که در راس جشنواره های علمی قرار دارد، می‌تواند بنیه علم‌سنجی را تقویت کند. ما از دبیرخانه درخواست کردیم که تاثیر علم‌سنجی در شاخص‌های ارزیابی را در نظر بگیرند که این کار انجام شده است، اما در این زمینه نیز با نقطه مطلوب فاصله داریم.
وی با بیان اینکه جشنواره فارابی در تقویت بر تحول علوم انسانی اثرگذار است، گفت: اثر دیگر جشنواره تشویق استادان به نوآوری است که مهترین نیاز برای تحول علوم انسانی است. امروز میزان نوآوری در علوم انسانی اسلامی رضایت بخش نیست. در بخشی از علوم انسانی سالهای طولانی نوآوری جدی نداشتیم. عوامل مختلف بر نوآوری نقش دارند که یکی از این عوامل می تواند جشنواره فارابی باشد که کمک و تشویقی برای استادان برتر با ظرفیت و با استعداد است تا انرژی و نبوغ خود را برای نوآوری های بزرگ صرف کنند.
رئیس دبیرخانه جشنواره فارابی تصریح کرد: با جشنواره باید از مرزهای علمی عبور کنیم اگر چه در علوم انسانی ما خود مرزگذار هستیم، اما به این معنا نیست که با دنیا قطع ارتباط کرده و درباره علوم انسانی در دنیا تحقیق نکنیم که سخن موثر داشته باشیم یا سخنان دیگران را نشنویم. این نوآوری ها می تواند ما را از جهت داخلی به مرزهای علمی متعارف در دنیا نزدیک کند که سخن تازه ای برای گفتن داشته باشیم.
رئیس دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی ادامه داد: ما در جمهوری اسلامی در بخش بین الملل علوم انسانی اسلامی بحث دیپلماسی علمی را دست کم گرفتیم. یک بخش از آن به علت تعارضات بین ما و برخی از جریانات فکری است و بخشی از آن به علت کم کاری و تنگ نظری است که در علوم انسانی اسلامی تصور می شود. اگر استادی از کشور دیگری بر خلاف نظر ما سخن بگوید اتفاق بدی برای جمهوری اسلامی رخ خواهد داد در حالی که آزاد اندیشی و تکثر دیدگاه‌ها از نظر گفتمان جمهوری اسلامی مطلوب و سازنده است و علوم انسانی بدون آزاداندیشی نمی‌تواند زیست داشته باشد.
وی افزود: بخشی از آزاداندیشی با ارتباط، تعامل و تضارب افکار متفکران غیرایرانی اعم از مسلمان و غیرمسلمان رخ می دهد. جشنواره فارابی می‌تواند در این زمینه نقش موثر داشته باشند.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامی با بیان اینکه بخش بین‌المللی بودن جشنواره باید از حالت تشریفاتی خارج شود، گفت: باید ماه‌ها پیش از آغاز جشنواره ارتباطات بین‌المللی آغاز شود. هیات هایی از خارج به داخل کشور آمده و هیات هایی از داخل به کشورهای دیگر بروند و مباحثاتی صورت گیرد. ما قصد داریم در جشنواره چهاردهم افزون بر تبلیغ جشنواره در سایر دانشگاه‌های دنیا از داوران غیرایرانی در درجه اول از داوران مسلمان و در درجات بعدی از سایر داوران برای ارزیابی آثار استفاده کنیم.
رئیس دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی با بیان اینکه طی هماهنگی با جناب آقای زلفی گل وزیر علوم قرار شد جایزه دیپلماسی علمی به جشنواره بعدی افزوده شود. خاطرنشان کرد: جشنواره فارابی در این چهارده دوره موفق بوده است اما به علت نبود امکانات مالی یا سیاست های وزارت علوم در دوره های قبل نتوانسته به همه اهداف و استعدادهای جشنواره دست یابد، اما در این دوره طی همکاری با وزارت علوم و شخص وزیر بنا داریم که استعدادها و ظرفیت‌های جشنواره شناسایی شده و به فعلیت برسد.
وی ضمن تشکر از استادان و داوران در گروه های مختلف و کمیته علمی و اجرایی گفت: هر سال با نوآوری و ابتکارات جشنواره فارابی روبرو خواهید شد. در جشنواره فارابی بسیار تلاش شده است که داورها سخت‌گیرانه و بر اساس قانون و عدالت عمل کنند.
براساس اعلام دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی، از ۲۰۷ اثر که برای داوری به این جشنواره ارسال شده ۱۶ اثر برای تقدیر در دو بخش جوان و بزرگسال انتخاب شدند.
این جشنواره در ۱۵ گروه علمی شامل اخلاق، ادیان و عرفان، تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی، حقوق، زبان، ادبیات و زبان‌شناسی، علوم اجتماعی و علوم ارتباطات، علوم اقتصادی، مدیــریت و علــوم مــالی، علــوم تربیتی، روانشناسی و علــوم ورزشی، علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقــه‌ای، علــوم قــرآنی، تفسیـر و حدیث، فقــه و اصـــول، فلسفه، منطق و کــلام، فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری، مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)، مطالعات میان رشته‌ای و مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی بهترین آثار را در چهار قالب کتاب پژوهشی، گزارش اختتام‌یافته پژوهش، رساله دکتری و پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد شناسایی و معرفی می‌کند.
همچنین این جشنواره در بخش ویژه جایزه شخصیت‌های پیشگام علوم انسانی و اسلامی، پیشکسوت علوم انسانی و اسلامی، مترجم برتر، انجمن علمی برتر، نشریه علمی برتر و نظریه‌پرداز برجسته را اعطا می‌کند.
روند انتشار فراخوان سیزدهمین دوره جشنواره از شهریور گذشته آغاز و آثار رسیده به سیزدهمین دوره این جشنواره در دو سطح بزرگسال (بالای ۳۵ سال) و جوان (کمتر از ۳۵ سال) داوری شد. آثاری که از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا پایان اسفند ۱۳۹۹ منتشر یا پایان یافته بودند، در این دوره از جشنواره می‌توانستند شرکت کنند.
در این دوره سه هزار و ۸۸ اثر به دبیرخانه رسید که بعد از پالایش اولیه ۲ هزار و ۶۶۹ اثر باقی ماند و در ۱۵ گروه علمی بر اساس حوزه اصلی علوم انسانی گروه‌بندی شد. افزون بر این، در دوره سیزدهم پنج شخصیت پیشگام و پنج شخصیت پیشتاز در رشته‌های مختلف تعیین شدند.
همچنین ۸۴ اثر در بخش بین‌الملل به دبیرخانه رسید و در نهایت آثار ۶۵ محقق خارجی وارد رقابت در جشنواره شد و در پی بررسی شورای بخش بین‌الملل، ۱۰ محقق به عنوان محقق خارجی از جمله محققانی از بنگلادش، مالزی، ۲ نفر از لبنان، پورتوریکو، بوسنی، فیلیپین و ۲ نفر از مراکش برگزیده شدند.
جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سالانه با هدف شناسایی و معرفی استعدادهای برتر در حوزه علوم انسانی و اسلامی، معرفی و ارایه آثار و نظریه‌های برتر، روش‌ها و طرح‌های جدید در حوزه علوم انسانی و اسلامی در میان اندیشمندان ایرانی و غیر ایرانی برگزار می شود و اکنون با معرفی برگزیدگان این دوره به کار خود پایان داد.
انتهای پیام