به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام سیدمحمود دعایی، مدیرموسسه اطلاعات ایران ظهر امروز ـ یکشنبه ـ ۱۵ خرداد ماه ـ در سن ۸۱ سالگی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.
پدرام پاک آیین، نماینده مدیران مسئول رسانه‌ها در هیأت نظارت بر مطبوعات پیام تسلیتی صادر کرد.
متن این پیام به این شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
رحلت عالم گرانقدر، مرحوم حجّت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای سید محمودعایی (رحمت‌الله‌علیه) موجب تالم و تاثر گردید. تلاش کم‌نظیر ایشان در مدیریت مؤسسه مطبوعاتی اطلاعات که با ارتباط مستمر با مجامع فرهنگی و هنری توام بود، در کنار مجاهدت های دوران مبارزات اسلامی، ستودنی و به یادماندنی است.
درگذشت این شخصیّت خدوم و مردمی را به رهبر معظم انقلاب اسلامی، جامعه رسانه ای و به خانواده مکرّم و دیگر بازماندگان محترم ایشان تسلیت عرض کرده و از خداوند متعال، علوّ درجات و رحمت واسعه را برای ایشان طلب می‌کنم.
پدرام پاک آیین
نماینده مدیران مسئول رسانه ها در هیأت نظارت بر مطبوعات و خبرگزاری‌ها»
معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی، درگذشت حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی، نماینده ولی فقیه و سرپرست موسسه مطبوعاتی اطلاعات را تسلیت گفت.
در پیام فرشاد مهدی‌پور آمده است:
«ویبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام
خبر درگذشت حجت‌الاسلام و المسلمین زنده‌یاد «سید محمود دعایی»، روحانی مجاهدی که سال‌های بسیاری از عمر با برکت خویش را در کسوت مدیریت روزنامه وزین «اطلاعات»، مصروف داشته و در انجام رسالت‌های حرفه‌ای خود همواره تقوا و مسئولیت‌شناسی را محور فعالیت‌های مطبوعاتی خویش قرار داده بود، موجب تاسف و تآلم بسیار شد.
زنده‌یاد سید محمود دعایی الگویی از مدیریت در عرصه رسانه‌های کشور بود و اینجانب، به سهم خود، فقدان این روحانی وارسته در ساحت رسانه را به همه اصحاب فرهنگ و رسانه، به‌ویژه، همکاران ایشان در مجموعه روزنامه اطلاعات و خانواده عزیز و محترم وی تسلیت گفته و از خداوند متعال برای آن مرحوم غفران الهی و برای بیت مکرم و دوستان و دوستداران ایشان، صبر و اجر مسالت دارم.»
مجمع روحانیون مبارز در پی درگذشت حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی پیام تسلیتی صادر کرد.
به گزارش ایسنا، متن پیام مجمع روحانیون مبارز به شرح زیر است:
«خبر درگذشت تأسف انگیز و خسارت بار یار دیرین امام خمینی(ره) حجت الاسلام والمسلمین حاج سید محمود دعایی دلها را تکان داد و غمی سنگین بر قلب عاشقان حقیقت و فضیلت نشاند.
رحلت ناباورانه این عالم با اخلاص و مبارز نستوه و آزاد مرد بی ادعا داغ مصیبت سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(س) و شهدای ۱۵ خرداد را دو چندان کرد.
این روحانی وارسته، با سلوک بی‌تکلف و ساده‌زیستی و مردم‌دوستی و حق‌مداری و فداکاری و پایداری به پیمانی که با مقتدای فقید خود بسته بود بحق نمونه ارزشمند و کم‌نظیری از راه و رسم اسلام ناب محمدی(ص) را به نمایش گذاشت و مفهوم انسانیت و پاکی و مهربانی و مردانگی را تجسم بخشید. این سید بزرگوار و با بصیرت در فراز و نشیبهای سیاسی کشور هرگز خود را نباخت و با شهامت مثال‌زدنی از امام و بیت امام و یاران امام و مواضع انقلاب اسلامی همواره دفاع کرد.
حجت الاسلام والمسلمین دعایی پشتیبان و دوستدار اهل فرهنگ و هنر، و مدافع راستین ارزشهای دینی و ملی و انقلابی بود. او در تخلق به صفات عالی انسانی همچون اعتدال، انصاف، فروتنی، جوانمردی، خوشرویی، صبوری، رازداری، گوهری کمیاب در روزگاری بود که جامعه ما سخت به آن نیازمند است.
صدای رسای دعایی در دوران ستمشاهی که از رادیوی صدای روحانیت مبارز در خارج از کشور به گوش تشنگان آزادی و عدالت می رسید جانمایه امید را در دلها زنده می کرد. او پس از پیروزی انقلاب در سنگرهای مختلف از سفارت ایران در عراق تا شش دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی و بویژه خدمات گسترده و عمیق فرهنگی در سمت نمایندگی ولی فقیه در مؤسسه اطلاعات خدمات ماندگاری را از خود به یادگار گذاشت.
حجت الاسلام والمسلمین دعایی که از اعضای مؤسس مجمع روحانیون مبارز بود از هیچ کوششی در جهت گسترش اندیشه پویای امام خمینی (ره) که مبنا و اساس این تشکیلات سیاسی و فرهنگی است دریغ نورزید.
مجمع روحانیون مبارز این ضایعه جبران ناپذیر را به ملت بزرگ ایران و روحانیت آگاه و همه اهالی فرهنگ و هنر و نیز به فرزندان و همسر و خاندان محترم دعایی تسلیت و تعزیت می گوید و از درگاه الهی برای آن عالم فداکار و مجاهد با اخلاص رحمت و رضوان و حشر با اجداد طاهرینش را مسألت دارد.»
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ضمن پیام تسلیت درگذشت حجت‌الاسلام دعایی درباره شخصیت وی گفت: او یار بی‌پناهان بود و با خلوص و افتادگی حتی اتهامات ناروا را تحمل می‌کرد.
به گزارش ایسنا، متن پیام سید کمال خرازی به شرح زیر است:
انا لله و انا الیه راجعون
رحلت روحانی بزرگوار حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمود دعایی را به فرزندان و خانواده محترم دعایی، عموم ایرانیان به‌خصوص جامعه مطبوعات کشور تسلیت می‌گویم. دعایی یار دیرین امام، همواره در کنار امام و مورد اعتماد آن بزرگوار بود. او چه در دورانی که امام در عراق بودند و چه در بازگشت امام به ایران در خدمتگذاری به مراد خود زبانزد عام وخاص بود. او در یک جمله ذوب در امام بود و در زندگی پربرکت خویش، سعی داشت منش و کرداری برگرفته از شخصیت امام داشته باشد. آقای دعای دوستدار همه بود و همه او را دوست می‌داشتند. اصلاح‌گر واقعی بود و با افتادگی، سلامتی و خیرخواهی خود تصویری واقعی از یک روحانی در ذهن هر کس که با او در تماس بود می‌آفرید.
شخصیت دعایی در تمامی مسئولیت‌هایی که برعهده داشت، چه در زمانی که رادیوی انقلاب را در عراق اداره می‌کرد ، چه در زمانی که سفارت ایران در عراق را بر عهده داشت، چه در دوران نمایندگی در مجلس شورای اسلامی و چه در زمان نمایندگی ولی فقیه در روزنامه اطلاعات، هیچ تغییر نکرد. دعایی همان دعایی طلبه بود و با رفتار خاضعانه خویش در دل هر کس راه می‌یافت. او در حل مشکلات دیگران سعی بلیغ داشت و در این راه آماده بود هرگونه زحمت را حتی اگر با تحقیر او همراه بود تحمل کند.
اینجانب که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی افتخار دوستی با او را داشتم، چه در دوران معاونت سیاسی وزارت خارجه در دولت موقت که آقای دعایی سفیرمان در عراق بود و چه در دوران سرپرستی خبرگزاری جمهوری اسلامی و ستاد تبلیغات جنگ و چه در دوران نمایندگی دائم کشورمان در سازمان ملل و چه در دوران وزارت امور خارجه و چه در سال‌های اخیر که مسئولیت شورای راهبردی روابط خارجی را بر عهده دارم، همواره دعایی را همان دعایی یافتم. او برخلاف کسانی که با بالارفتن از نردبان مسئولیت رنگ عوض میکنند، زی روحانی خود را از دست نداد. یار بی پناهان بود و با خلوص و افتادگی حتی اتهامات ناروا را تحمل می کرد.
دعایی در دوران نمایندگی رهبری در روزنامه اطلاعات پناه خبرنگاران بود و با مشی اعتدالی خویش هیچ کس را متهم نمی کرد بلکه در انتشار اخبار و تهیه گزارش، صحت خبر و مصلحت کشور و انقلاب را در نظر داشت.
خدایش رحمت کند که نماد انسان انقلابی و اخلاقی و یک روحانی واقعی بود. او ابداً رنگ عوض نکرد. او همان بود که بود.»
حزب کارگزاران سازندگی ایران در پیامی درگذشت حجت‌الاسلام دعایی را تسلیت گفت.
به گزارش ایسنا، متن این پیام به شرح زیر است:
به نام خدا
انا لله و انا الیه راجعون
سیدمحمود دعایی، مدیر روزنامه اطلاعات، پیر و شیخ و سید مطبوعات ایران درگذشت. مردی از نسل روحانیت انقلابی ایران که با حرکت ۱۵ خرداد (۱۳۴۲) وارد سیاست شدند و در روز ۱۵ خرداد (۱۴۰۱) هم از دنیا رفت. او که تحت جذبه امام خمینی وارد مبارزه سیاسی شده بود در همان روزی چشم از جهان فروبست که یادآور خاطره‌ی پیشوای سیاسی‌اش بود.
سیدمحمود دعایی در سال‌هایی که صدایی از روحانیت مبارز در کشور به گوش نمی‌رسید از نجف اشرف صدای روحانیت مبارز بود و یک‌تنه تحت اشراف رهبر انقلاب رادیو و رسانه‌ای برای انقلاب را اداره می‌کرد. در همان سال‌ها دعایی سعی می‌کرد سخن همه انقلابیون را به رهبر انقلاب برساند. حتی کسانی که بعدا از صف انقلاب جدا شدند.
دعایی اساسا اهل نقار و جدایی نبود. پس از تصدی سفارت ایران در عراق با حکم امام مسئول موسسه اطلاعات شد. در حالی که چندی بعد آقای سیدمحمد خاتمی هم مسئول موسسه کیهان شد. اما دعایی رقابت تاریخی این دو موسسه مطبوعاتی را به رفاقت بدل کرد. روزهایی بود که دعایی به علت مشغله رقیب مدیر هر دو روزنامه شد اما هرگز تیتر هیچکدام را به تحریریه رقیب لو نمی‌داد و این اوج اعتدال و انصاف او بود. نکته‌ای که برای تاریخ مطبوعات ایران عبرت‌آموز است؛ تاریخی که در آن سابقه سرقت تیتر یک وجود دارد!
دعایی در سیاست هم چنین بود. با وجود گرایش به جناح چپ و اصلاحات هرگز جناح راست و اصولگرا را تخریب نمی‌کرد. گرچه رقیبش کیهان از دهه ۷۰ به بعد چنین می‌کرد.
این البته به معنای بی‌هویتی اطلاعات نبود. دعایی عمیقا مصلح و اصلاح‌طلب و معتدل و اعتدال‌گرا بود. از ارادتمندان و حتی حامیان آقایان هاشمی و خاتمی بود و اولین کنفرانس اعلام نامزدی میرحسین موسوی برای ریاست‌جمهوری در موسسه اطلاعات برگزار شد و بیانیه‌های معترضین در روزنامه اطلاعات و بعدا در کتاب سال اطلاعات منتشر شدند تا شاهدی برای تاریخ باشند.
اما دعایی اقتضائات یک روزنامه ملی را می‌دانست. او نمی‌خواست شکاف دولت و ملت را تشدید کند. او نمی‌خواست فاصله حاکمیت و اپوزیسیون را بیشتر کند. بارها برای حل مشکلات ملیون و روشنفکران پادرمیانی کرده بود. از بسیاری از روشنفکران ملی مقالات و خاطرات چاپ می‌کرد. صفحه اعلانات اطلاعات محل درج بسیاری از اطلاعیه‌های احزابی چون نهضت آزادی و جبهه ملی بود. مقالات و خاطرات مهمی از رجال حزب توده از احسان طبری تا نورالدین کیانوری در اطلاعات چاپ شده است.
اطلاعات در دهه ۶۰ دریچه‌ای ولو کوچک برای بحث و نقد و نظر بود. در این روزنامه هم محمدجواد لاریجانی ستون داشت و هم سید عطاءالله مهاجرانی. حتی گاه ابراهیم یزدی هم مقالاتی می‌نوشت و کیومرث صابری که ستون طنز انتقادی‌اش در اطلاعات فصلی در تاریخ طنز سیاسی ایران را گشود.
دعایی نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی هم بود. گرچه در این مقام هرگز نماینده‌ای جنجالی نبود اما در همراهی با جبهه دوم خرداد و حمایت از دولت اصلاحات تردید نداشت.
بدون شک شخصیت دعایی پذیرای تندروی‌های چپ و راست نبود و از این رو نقدهایی از راست و چپ بر او وارد می‌شد اما دعایی هرگز نه از مسیر انقلاب جدا شد و نه از راه اصلاح پشیمان شد و نه خط اعتدال را فراموش کرد.
دعایی عمیقا خیرخواه نظام و ایران بود و این خیرخواهی را با گستراندن چتر موسسه اطلاعات بر سر همه وفاداران به ایران و اسلام نشان می‌داد. میراثی که به او سپرده شده بود را نه‌تنها حفظ کرد بلکه به لحاظ معنوی و حرفه‌ای و حتی مادی حفظ کرد و توسعه داد.
دعایی در این سه دهه اخیر خواسته به نمادی از پذیرش دو بال برای اداره نظام و کشور (ولو نمادین) بدل شد و گاه با ابتکار شخصی و با اتکا به سرمایه و اعتبار فردی نزد رهبران انقلاب در مقام نماینده ولی فقیه در محافلی حضور می‌یافت که جای مسئولان نظام در آن خالی بود و پیام‌هایی را منتقل می‌کرد که فقط او می‌توانست حامل آن باشد تا تالیف قلوب کند.
حزب کارگزاران سازندگی ایران با تسلیت درگذشت این چهره مصلح و معتدل و مبارز و دعوت به بدرقه شایسته او امیدوار است برای پاسداشت او، جای خالی سیدمحمود دعایی در حاکمیت و اصلاحات با انسان‌های شایسته‌ای پر شود که واجد همین ویژگی‌ها باشند و خط وصل باشند و نه فصل...
در کشوری که عمر نهادهای اجتماعی وابسته به عمر انسان‌هاست او عمرش را در حفظ یک نهاد صد ساله (موسسه اطلاعات) گذاشت. میراث دیگران را به خوبی نگهبان و نگهدار بود. میراثش را پاس داریم؛ میراث جمع انقلاب و اعتدال و اصلاح....»
مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل طی پیامی درگذشت حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی، سرپرست موسسه اطلاعات را تسلیت گفت.
به گزارش ایسنا، متن پیام علی‌اکبر ولایتی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
خبر درگذشت شخصیت برجسته و انقلابی، یار دیرین امام و رهبری جناب آقای حجت الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمود دعایی موجب تاثر و تاسف فراوان گردید.
ایشان که دارای روحیه‌ای رئوف، با اخلاق و مخلص بودند عمر با برکت خویش را در راه دفاع از انقلاب، نظام و اسلام و همراهی امام و رهبری به کار برد و رفتار سرشار از مهر و محبت وی در کنار اقدامات ماندگار به‌ویژه در حوزه اطلاع‌رسانی و رسانه در خاطره مردم خواهد ماند.
اینجانب این مصیبت را به محضر مقام معظم رهبری، خانواده معزز ایشان و علاقه‌مندان تسلیت و تعزیت عرض نموده، از درگاه خداوند متعال برای آن فقید سعید رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت می‌نمایم.»
در یادداشت تسلیت محمد خدادی، معاون مطبوعاتی پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است: «سوگ از دست دادن بزرگ خاندان مطبوعات کشور حجت الاسلام و المسلمین دعایی برای همه بسیار سخت، ناگوار و غیر قابل باور است، زیرا همگان از محبت و مهربانی، خضوع او شمه‌ای به خاطر دارند، صدق و صفا، بزرگ‌منشی و ساده‌زیستی و سبک زندگی متفاوت او را به دفعات دیده‌اند و شاهد بیان شیرین و واژگان محبت‌آمیز و برخورد مهربان او با همه، بدون تفکیک موقعیت و مقام، جناح سیاسی و ... بوده‌اند.
آقای دعایی دنیای از صفای باطنی و معرفت الهی را به همه انتقال می‌داد. هفته‌ای نبود که حداقل یک یا دو بار به مناسبت‌های مختلف دیدار نداشته باشیم؛ اگر چه در شش ماه اخیر کمتر ایشان را می‌دیدم. او در هر مناسبتی و ورود به هر جلسه‌ای چند خصوصیت متمایز داشت. بدلیل سیادت و پیشکسوتی و جایگاه بسیار رفیع ایشان، همیشه مورد احترام و اصرار بر قرارگرفتن بر صدر مجلس بود؛ نکته‌ای که با مقاومت سخت ایشان مواجه و همیشه در بین حاضرین عادی جای خود را انتخاب می‌کرد و اصرار هم فایده نداشت. بعد از استقرار در بین حاضران عادی با لبخند خاص خود اول با افراد در کنار خود یک حال و احوالپرسی گرم می‌کرد. سپس نفر به نفر حاضران را با اشاره پیام مهربانی می‌فرستاد. در هر جلسه‌ای اول از ایشان دعوت به سخنرانی می‌شد. مهربان سخن می‌گفت و معتدل. با بیان خاطرات شیرین اما حاوی پیام، حرفش را می‌زد و یک جمله همیشه به شوخی می‌گفت: می‌دانید چرا در همه جلسات اول از من برای سخنرانی دعوت میکنند برای اینکه نمی‌شود در مجلسی آخوند باشد و سخنرانی نکند. حامی و شاکر از همه. قدردان. منت می‌کشید تا مشکل کسی را حل کند اما منت نمی‌گذاشت. در پایان جلسه میوه و شیرینی که به او تعارف کرده بودند را نمی‌خورد و می‌گفت این هم سهم همراه من (برای راننده‌اش برمی‌داشت.) در هر جلسه‌ای که دعوت می‌کردند حتما حضور پیدا می‌کرد و تحفظی برای شرکت در جلسات از سوی هر مدعوی نداشت فارغ از جناح و موقعیت و عنوان به دعوت، پاسخ می‌گفت؛ حتی برای مدت کوتاه به احترام دعوت‌کننده در جلسه حاضر می‌شد. همراه بود و همکار؛ همدل بود و اهل دل؛ شوخ بود و بذله‌گو. از هر مناسبتی برای به‌دست‌آوردن دل دیگران دریغ نمی‌کرد. همیشه به ایشان می‌گفتم وجود شما سرمایه معرفتی خانواده رسانه است و چقدر خوب است که ما در کنار شما هستیم و چقدر خوب است که تحبیب قلوب می‌کنید و در لحظات سخت و پرمخاطره همه را در کنار هم مورد لطف و مرحمت قرار می‌دهید. در مورد آقای دعایی و آن چه او در خدمت به انقلاب و امام و رهبری و شهدا و جامعه رسانه‌ای کشور کرد صفحات زیادی به نگارش درخواهد آمد و خاطرات شنیدنی بسیاری گفته خواهد شد. من هم به گوشه‌ای از آن در این مجال کوتاه اشاره کردم.
امروز جای آقای دعایی بین ما خالی است و باورکردنی نیست که جلسه‌ای از مدیران رسانه باشد و آقای دعایی نباشد و حتما همه همکاران من این را شهادت می‌دهند که صفای جلسات بدون او بسیار سخت است زیرا دعایی عزیز همه بود و خواهد بود.
یادش گرامی»
حمید میرزاده، رئیس پیشین دانشگاه آزاد اسلامی و استاد دانشگاه امیرکبیر هم در پیام تسلیتی نوشت:
انا لله و انا الیه راجعون
دعایی عزیز، نازنین‌مردی پاک‌اندیش و فروتن و میانه‌رو از میان ما رفت. دعایی با آرامش مخصوص خود «قالب خاکی سوی خاکی فکند» و «جان خرد را به سموات برد» و زندگی ابدی را از امروز شروع کرد.
مرد خوش‌خلق و باوفا و بااخلاص و باصفا و بی‌ریا به ملکوت اعلا پیوست. او دلی چون آیینه داشت و آیینه‌گردان همه خوبی‌ها و واقعا کم‌نظیر بود. فراغش بر دل‌های دوستدارانش سنگین است. افسوس که یار یک‌جهت حقگزار ما هم رفت و براستی او مصداق این شعر حافظ شیرین‌سخن بود:
به حسن و خلق و وفا کس به یار ما نرسد
تو را در این سخن انکار کار ما نرسد
اگرچه حسن‌فروشان به جلوه آمده‌اند
کسی به حسن و ملاحت به یار ما نرسد
به حق صحبت دیرین که هیچ محرم راز
به یار یک‌جهت حقگزار ما نرسد
این مصیبت را به همسر محترم و مکرم و فرزندان عزیز و همه دوستداران و همکاران ایشان در روزنامه وزین اطلاعات و اصحاب رسانه تسلیت می‌گویم و از خداوند رحمان و غفار برای آن روح بلند آسمانی رحمت و مغفرت و برای همه بازماندگان صبر و سلامت آرزومندم.»
در پیام تسلیت علی‌اکبر صالحی، معاون پژوهشی و قائم‌مقام فرهنگستان علوم در پی درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین دعایی آمده است:
إنا لله و إنا الیه راجعون
با کمال تأسف و تألم و در عین ناباوری خبر جانگداز ارتحال حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج آقای دعایی را دریافت کردم. قریب به یک هفته پیش بود که در معیت ایشان در فرهنگستان هنر نکوداشت اثر ماندگار جناب آقای حجازی در فیلم موقعیت مهدی را داشتیم. مثل همیشه در اکثر مراسم های فرهنگی، هنری، ادبی و حماسی حضوری دلنشین و آرام‌بخش داشتند. کوتاه سخن می گفت و هر آنچه بیان می کرد بر دل می نشست چون از دلی پاک و سلیم و در کمال اخلاص و صداقت جاری می شد. در قضاوت ها منصف و عادل بود. زبانی لین داشت و در عین تواضع از بیان حقیقت هراس نداشت. در هر محفلی حضور پیدا می کرد مورد تکریم خاص و عام بود. سراسر وجودش مهربانی و مملو از عواطف انسانی بود. عاشق امام بود. یار صدیق رهبری بود. سراسر شور در خدمت به خلق و عبادت خالق بود. در زمره من أتی الله بقلب سلیم بود. در یک کلام در جمع السابقون السابقون اولئک المقربون دار فانی وداع کرد.
عاش سعیدا و مات سعیدا
خداوند روح بلند ایشان را با اولیائش محشور گرداند. از ایزد منان برای ایشان علو درجات، رحمت و غفران واسعه الهی و برای بازماندگان و دوستداران و بخصوص همکاران ایشان در مجموعه عظیم انتشارات فرهنگی اطلاعات که به حق میراث گرانقدر ایشان است أجر و صبر مسئلت دارم.»
در پی درگذشت حجت الاسلام و المسلمین دعایی حزب و روزنامه مردم سالاری اطلاعیه‌ای صادر کرد.
متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است:
«کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال والاکرام
خبر درگذشت حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمود دعایی، یار دیرینه اسلام و انقلاب و امام خمینی(ره) و رهبری موجب تأسف و تأثر شدید گردید. ایشان با پایمردی و ایستادگی همواره در کنار مردم و مطالبات آنان باقی ماند و به عنوان یک پیشکسوت مطبوعاتی و نماینده ادوار مختلف مجلس در سالروز قیام تاریخی پانزدهم خرداد ندای حق تعالی را لبیک گفت و به همه یاران شهید و دوستان فرهیخته و انقلابی خویش پیوست. حزب و روزنامه مردم‌سالاری ضمن عرض تسلیت به اهالی فرهنگ و اصحاب رسانه و فعالان سیاست و به ویژه به کارکنان موسسه اطلاعات و خانواده داغدار آن عزیز از دست رفته، از خداوند سبحان علو درجات و حشر و نشر آن زنده‌یاد را با امامان معصوم و اولیای الهی مسألت دارد.
روحش شاد و یادش همواره جاودان باد.»
محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پیامی درگذشت حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات را تسلیت گفت.
در متن پیام محمود سالاری چنین آمده است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ.
در گذشت عالم مجاهد، مبارز انقلابی، حضرت حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در ایام سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی امام خمینی(ره) موجب تألم، تأسف و تأثر فراوان گردید.
مرحوم دعایی، در طول عمر خویش به‌عنوان یاوری ثابت‌قدم در مسیر انقلاب اسلامی همراه با امام و رهبری، با عزت نفس، ساده زیستی و با تمرکز بر مسائل فرهنگی هنری همراه با آگاهی بخشی به جامعه با حضور در صحنه های مختلف، عمری را در راه رضای الهی سپری نمود و در سلوک مومنانه و تقوا، زبانزد همگان بود.
بی شک خاطره ی حضور و همراهی این جهادگر مردمی عرصه فرهنگ و هنر همچون پدری دلسوز همواره در ذهن جامعه هنری خواهد ماند و در نزد خدای سبحان، پاداش عظیم خواهد داشت.«عاش سعیداً و مات سعیداً»
اینجانب مصیبت وارده را به خاندان مکرم ایشان تسلیت عرض نموده و از درگاه حضرت احدیت برای روح بلند آن مرحوم، علو درجات و غفران الهی و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت می نمایم.
محمود سالاری
معاون امور هنری
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی هم در پیامی برای محمود دعایی آورده است:
«دوستان! قیمت صحبت بشناسید که چرخ
دوسـتـان را ز هم انـداخته بسـیار جـدا
(هلالی جغتایی)
آنچه از مرحوم حجة‌الاسلام والمسلمین دعائی به‌خاطر دارم همۀ آن نیکی‌هایی است که اندیشمندان و متفکران و دوستان آن عزیز در پیام‌های خود برشمرده‌اند: ازجمله ارادت به امام و رهبری، اعتقاد راسخ به نظام جمهوری اسلامی، محبت، وفا، اخلاص، صداقت، تواضع، پاکدستی، ساده‌زیستی و...
با حسرت و تأسف از درگذشت آن دوست گرامی که در طول شانزده‌سال گذشته گفتگوهای دونفره و صریح و صمیمی متعددی با ایشان داشتم، به برخی صفات اخلاقی دیگر آن مرحوم اشاره می‌کنم.
نخست دلسوزی و پیگیری حل مشکلات و گرفتاری‌های افرادی که هیچ نسبت شخصی یا اداری یا سیاسی هم با ایشان نداشتند، امّا همین که از مشکل آنان باخبر می‌شد یا برای پیداکردن راه‌حل به او مراجعه می‌کردند، تلاش وافری به عمل می‌آورد تا راهی برای حل گرفتاری و مشکل آنان بیابد.
دیگر آن که علیرغم رنجش‌های فراوانی که از افراد و جریان‌های مختلف در طول دوران انقلاب اسلامی دیده بود زبانش به غیبت از آنان یا بدگویی نسبت به آنان باز نمی‌شد.
و دیگر آن که اگر از کسی در هر مسئولیت و در هر دوره و دولتی صفت حسنه یا کار خیری می‌دید در انعکاس آن به دیگران حتی به کسانی که در نقطۀ مقابل فرد موردنظر قرار داشتند ابا نداشت. از خوبی‌ها تمجید و تعریف می‌کرد و از بدی‌ها گذشت و چشم‌پوشی.
همچون بسیاری از دوستان و همکاران و آشنایان دور و نزدیک، حقیر هم خاطرات بسیار خوبی از آن عزیز به‌خاطر دارم که در ذهن و قلبم به یادگار مانده و همواره برای آن مرحوم از خدای متعال، آمرزش و غفران الهی مسئلت دارم.
ومن‌الله‌التوفیق
علیرضا مختارپور قهرودی
۱۴۰۱/۳/۱۶»
روزبه کردونی، پژوهشگر سیاست‌گذاری عمومی در یادداشتی با عنوان «دعایی، میاندارِ مهربان»
نوشته است: «در زمانه ای که بیش از هر زمان دیگر به افراد و نهادهای میاندار و میانجی نیاز داریم، فقدان مرحوم دعایی یک ضایعه به شمار می رود. در روزگاری که خشم ، نفرت ، منازعات و درگیری‌های خصومت‌آمیز در سطوح مختلف جامعه و کنشگران مدنی و سیاسی رسوخ و در حال نهادینه شدن است، وجود افراد میاندار و میانجی که مورد احترام و پسند گروه های مختلف باشند یک نیاز مبرم جامعه است.
در این مفهوم مراد از میاندار کسی نیست که برای شرکت‌کنندگان در درگیری تصمیم بگیرد، بلکه فردی است که به‌عنوان واسطه با هدف بهبود روابط و ارتباطات عمل می‌کند. آگاهی و باور به حقوق و مسئولیت‌های شهروندی، اشراف بر نیازها، وضعیت‌ها و مطالبات گروه‌های مختلف جامعه، توانایی داوری مستقل و اخلاق‌مدار، آگاهی از روندها و ساختارهای عمومی و حکومتی، توانایی ایجاد ارتباط با بخش‌های مختلف اجتماع و اعتماد آفرین بودن از نیازهای اساسی برای نقش‌آفرینی فرد یا نهاد میاندار است. اینها همه ویژگی هایی بود که مرحوم دعایی واجد آنها بود و اضافه بر آنها مهربان ، متواضع ، پاک دست و قانع و فروتن هم بود.
البته که میاندار یک شبه بوجود نمی آید و «عمرها باید پدر پیر فلک را» که فردی آنچنان مورد احترام و اعتماد ، مردم و کنشگران و سیاست گذاران قرار بگیرد که بتواند میانداری برای همه آنان باشد که مرحوم دعایی اینچنین بود و از این منظر باید گفت جامعه ایرانی در زمانه ای پر از نزاع و خصومت با ازدست دادن یکی از میانداران مهربان خود ، دچار یک خسران مهم شده است.»
بیژن مقدم به یاد دعایی نوشت:
«خبر باورکردنی نبود. شاید به خاطر این که تازه ایشان را در جلسه ای دیده بودم.
کمی در راه رفتن مشکل داشت. وقتی از ایشان خواسته شد در پایان جلسه نماز را به جماعت برگزار کند گفت من باید نماز را روی صندلی بخوانم و نمی‌توانم امام جماعت باشم.
حجت الاسلام والمسلمین دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات مردی بود خوش باطن و اخلاق‌مدار که نمی توانستی درهیچ جلسه و نشستی چشم از او برگیری. حتی از راه دور هم وقتی چشمها به هم گره می خورد امکان نداشت پاسخی محبت آمیز دریافت نکنی.
او مردی بود با کوله باری از یک عمر تجربه و مجاهدت. چه قبل از انقلاب و چه پس از آن.
قبل از انقلاب هم در راه‌اندازی رادیو انقلاب عامل اصلی بود. پس از انقلاب هم تا جان در بدن داشت کار رسانه ای را رها نکرد.
او مردی ساده زیست بود به دور از هر رنگ و ریایی. دعایی این زیست "مردم مدارانه" را در عین حالی که می توانست غیر از آن باشد انتخاب کرده بود و فروتنانه بر آن اصرار داشت.
این را می‌شد از موبایلی که نداشت، ماشینی که نداشت و تکلفی که نداشت فهمید.
برخلاف برخی که در ۳۵ سال کار رسانه‌ای به تعداد انگشتان یک دست هم در جلسات رسانه ای ندیدمشان، آقای دعایی پای ثابت جلسات بود.
او در میان تمام جریان ها و دولت ها مورد احترام بود و اکثر جلسات رسانه‌ای با سخنان او آغاز می‌شد.
روی خوش، اخلاق زیبا و محبت پدرانه اش را هیچ گاه از دوستان ومردم دریغ نمی کرد.
عشق به امام و رهبری از ویژگی های بارز وی بود که همیشه آن را بر زبان جاری می ساخت.
لوتی گری و مردانگی اش و دستگیری از "افتادگان از بام سیاست" از خصال بارز او بود.
به یاد دارم وقتی در مراسم تودیع من از روزنامه جام جم سخن می‌گفت در همانجا بی‌تعارف و صادقانه اعلام کرد می‌تواند دفتری در موسسه اطلاعات در اختیار اینجانب قرار دهد تا کارهایم را آنجا سامان دهم.
قبلا هم این کار را برای برخی سیاسیون کرده و بعد هم شنیدم انجام داده است.
اختلاف سلیقه او در برخی موارد با دیگران هیچگاه باعث ایجاد نقار، شکاف و دشمنی نمی شد. کما اینکه همواره از روزنامه کیهان به عنوان برادر دوقلویش یاد می کرد.
روایتی شیرین از فراکسیون "مه پیکران مجلس" داشت. و از آن شنیدنی تر روایت های ناب از امام راحل بود.
خوش به سعادتش که همزمان با سالگرد رحلت امام و مرادش جان به جان آفرین تسلیم کرد. شاید در این تقارن رازی نهفته باشد که ما از آن بی خبریم.»
سید محمود علوی هم وزیر اطلاعات سابق در پیام تسلیتی نوشته است:
"بسم الله الرحمن الرحیم"
(مِن المُؤمنینَ رِجالٌ صَدقوا مٰا عٰاهدوا الله عَلیه فَمِنهم مَن قَضی نَحبه وَ مِنهم مَن یَنتظر وَ مٰا بَدّلوا تَبدیلا)
حجت الاسلام والمسلمین حاج سیّد محمود دعایی رحمةالله علیه، از سابقون و یاران استوار و استوانه‌های پایدار انقلاب اسلامی دعوت حق را لبیک گفت و دل علاقه مندانش سرشار از اندوه شد.
او که در سیاست متّصف به اعتدال و میانه‌روی و در منش و شخصیت، متخلّق به خوش‌محضری و گشاده‌رویی بود؛ همواره آغوشش به روی یاران انقلاب، اهل قلم و جامعه هنرمندان، باز بود.
سعادت درک محضر این سیّد بزرگوار، از عنفوان جوانی در نجف اشرف تا حضور همزمان در چهار دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی و همچنین سایر عرصه های خدمتگزاری، لطف بزرگی بود که خدواند متّعال به اینجانب مرحمت فرمودند.
خفض جناح، مشی فروتنانه و صبر و خویشتن‌داری او چنان بود که مدارا و مروّتش با دوستان و منتقدان، شخصیتش را بی بدیل و زبانزد همگان کرده بود.
هیچگاه انگشت تکفیر به سوی کسی نشانه نرفت و در تخریب دیگران نه قدمی برداشت و نه قلمی روان کرد. به تبعیّت از سیره‌ی نبوی و منش علوی، با اهل قلم از هر طیفی، با هنرمندان با هر دیدگاهی و با سیاسیون از هر جناحی، مراوده و دوستی داشت.
تعاطی و تضارب آراء با همه‌ی یاران انقلاب، حتّی آنان که با تیغ بی‌مهریِ انحراف و خیانت، رانده شده بودند، از ویژگی‌های بارز ایشان بود از همین روست که ذکر خیر آن عزیز سفر کرده بر هر زبان و قلمی جاریست. همواره مورد وثوق امام راحل عظیم الشأن و مورد اعتماد مقام معظم رهبری بودند و مسئولیت موسسه اطلاعات را از سال ۱۳۵۹ تا امروز با حکم امام و رهبری معظم انقلاب اسلامی به عهده داشتند.
حاج سیّد محمود دعایی در سخت‌ترین شرایط مبارزه، انقلاب و جنگ و بعد از آن، همواره جانب انصاف را نگه داشت و اتّحاد و انسجام یاران انقلاب در راس تفکر عمیق و انقلابی او بود و در این راه مرارت‌ها دیدند. امّا ذرّه‌ای در عزم راسخ و اهداف بلند او رخنه ایجاد نکرد.
کارنامه‌ی درخشان او سرشار از اعتدال در بحران‌ها و فتنه‌ها و بزرگ‌منشی در برابر دوست و دشمن است.
فقدان این مرد مهربان دنیای ادب، سیاست، قلم و هنر را به خانواده معزز و یاران صدّیق، رسانه‌ها و اهالی فرهنگ، تسلیّت عرض می نمایم. از درگاه خداوند متعال علو درجات این سید جلیل القدر را مسئلت می نمایم.
سید محمود علوی»
انتهای پیام