این روزها نمایشی با نام «بر در میکوبد» که یک تئاتر آف استیج یا تئاتری خارج از سالن است، در حمام قدیمی حاجی در شهر رشت در حال اجراست. کارگردان این نمایش در گفتگو با ایسنا یادآوری میکند که اجراهای خارج از سالن هم به گسترش مخاطبان تئاتر کمک میکند، هم سبب جلب توجه بیشتر به اماکن تاریخی میشود و هم فرصتی است برای جذب گردشگران داخلی و خارجی.
محمد مهدی شیاسی ارانی با بیان اینکه هنوز اجراهای خارج از سالن در بسیاری از شهرهای ما جا نیفتاده است، میگوید: اولین بار است که در رشت یک نمایش آف استیج اجرا میشود در حالیکه این گونه اجراها در جهان متداول است، اجراهایی که تعامل بالایی با مخاطب دارد و عنصر فضا و مکان در آن بسیار تعیینکننده است به طوری که در این اجراها، مکان اجرا، سوپراستار کار است. این گونه اجراها هم برای مخاطب جذاب است و هم تجربه شیرینی است برای گروه اجرایی.
او به دیگر کارکردهای این گونه اجرا اشاره میکند و توضیح میدهد: فارغ از جذابیتهای نمایشی، این گونه اجراها میتواند مشکلات اماکن تاریخی را مطرح و حتی حل کند.
این کارگردان که نمایش خود را در حمام حاجی با قدمتی 130 ساله اجرا میکند، ادامه میدهد: این حمام متعلق به دوره قاجار است ولی متاسفانه کاملا از یاد رفته و در حال حاضر فقط حمام حاج آقا بزرگ در رشت شناخته شده است در صورتی که قدمت آن از حمام حاجی کمتر است اما خوشبختانه بازسازی شده.
شیاسی ارانی با ابراز تاسف از بیتوجهی به حمام حاجی اضافه میکند: این حمام ثبت میراث ملی است اما درِ آن 30، 40 سالی است که بسته مانده و حجم زبالههایی که در آن جمع شده بود و برای اجرای ما تخلیه شد، خارج از تصور است. متاسفانه این مشکل در بسیاری از اماکن تاریخی رشت وجود دارد. امیدواریم اجرایی همچون اجرای ما بتواند به تمیزکاری و مرمت این گونه فضاها کمک کند.
او ادامه میدهد: اجرا در فضاهای تاریخی هم مشکلات این مکانها را مطرح میکند، هم سبب شناسایی آنها و جذب گردشگر میشود و هم مشکل کمبود فضای اجرا برای گروههای نمایشی را حل میکند.
این کارگردان از کمبود سالنهای نمایش در شهر رشت سخن میگوید: در شهر ما کلا 4 سالن وجود دارد که چند منظورهاند؛ هم به عنوان پلاتوی تمرین مورد استفاده قرار میگیرند، هم سالن اجرا هم سالن کنفرانس و همایش و سخنرانی. بنابراین اجراهای خارج از سالن، مشکل کمبود فضای اجرا برای گروههای نمایشی را حل خواهد کرد.
او با ابراز خرسندی از استقبال تماشاگران از اجرای این نمایش میافزاید: خوشبختانه بعد از اینکه پیش فروش بلیت را باز کردیم، بلیت روزهای اول اجرا به سرعت فروخته شد و همچنان این استقبال ادامه دارد. نمایش ما از نظر محتوایی و نیز شکل اجرا چه از سمت هنرمندان و پیشکسوتان تئاتر و چه از سوی عموم مخاطبان مورد توجه قرار گرفته و از همه این تماشاگران بازخوردهای خوبی گرفتهایم.
شیاسی ارانی که خوشنود است با اجرای نمایشش درِ حمام حاجی بعد از 30 سال به روی مردم گشوده شده است، میگوید: از فردای اجرای ما دوباره درِ این حمام بسته خواهد شد. مالکان حمام با یکدیگر مشکلاتی داشتند که توانستیم پیش از اجرایمان آنها را با هم رو در رو کنیم تا مشکلشان را حل کنند.
او ادامه میدهد: حالا که بعد از این همه سال درِ این حمام باز شده است، امیدواریم گروههای دیگر هم از این مکان و دیگر مکانهای تاریخی برای اجرای آثار خود استفاده کنند چراکه اجرا در این گونه فضاها، در جذب گردشگر هم بسیار موثر است آن هم در شهری مانند رشت که توریست بسیار دارد. ما با این گونه اجراها میتوانیم به بازسازی و مرمت مکانهای تاریخی شهر خود کمک کنیم همچنانکه در همین اجرا هم مخاطبان زیادی از میان گردشگران داخلی و خارجی داشتهایم که در شرایط عادی کمتر به تماشای تئاتر میآیند.
این کارگردان با بیان اینکه تئاتر، عموما مخاطبان محدودی دارد، میگوید: چنین اجراهایی سبب افزایش مخاطبان تئاتر هم میشود و دامنه تماشاگران ما را گستردهتر میکند زیرا در حال حاضر یکی از مشکلات ما این است که فقط هنرمندان تئاتر به تماشای آثار نمایشی مینشینند ولی این شکل از اجراها سبب میشود خانوادهها هم به دیدن تئاتر بیایند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است:
تاریخ همواره تکرار شده، میشود و خواهد شد، تا زمانی که از آن درس بگیریم و تغییر ایجاد کنیم. بیشک آنچه بر ما میگذرد را خودمان شکل میدهیم و باید تغییر را اول از خودمان شروع کنیم. تغییر نیازمند تفکر، شک، به یقین رسیدن، اقدام و زمان است.
حمام حاجی یکی از اماکن تاریخی رشت در محله قدیمی ساغریسازان است که قدمت ۱۳۰ ساله دارد و معماری آن به سبک قاجاری است. این مکان در سال ۸۳ ثبت ملی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شد و امروز این مکان پس از مدتها متروکه بودن و در حالی که روز به روز به سوی فرسودهتر شدن میرفت و بلااستفاده بوده است، اکنون میزبان گروهی از هنرمندان تئاتر شهر رشت شده که با استفاده از این مکان، اثری در قالب آف استیج که یکی از سبکهای متداول تئاتر در جهان است را تولید و به معرض اجرا گذاشتهاند.
گروه اجرایی نمایش «بر در میکوبد» به شرح زیر هستند:نویسنده و دراماتورژ: عباس مؤذن، تهیهکننده و کارگردان: محمد مهدی شیاسی ارانی، بازیگران: نگار خلاق، امیر محمد سکوتی، عارف روستای، مهدی صابر، سهیل عسکری. مجری طرح: گروه هنری فطرس، مشاور کارگردان: بهنود بهلولی، دستیاران کارگردان: عرفان پندار، امیر محمد سکوتی، منشی صحنه: ناهید اکبرزاده، موسیقی:حسان محرابی، سینا درخشان، طراح لباس: مبینا سیدی، طراح گریم: ناهید اکبرزاده، طراح پوستر: کوروش سیدی، ساخت تیزر: شایان صادقپور، عکاس و تصویربردار:حامد کریمی پور، عکاس پشت صحنه:آتنا تاگور.
این نمایش از اول اردیبهشت ۱۴۰۱ ساعت ۲۱:۳۰ در رشت، ساغریسازان، حمام تاریخی حاجی اجرا میشود.
انتهای پیام