به گزارش ایسنا، در این نوشتار که با عنوان «درباره چند واژه» در خبرنامه انجمن صنفی ویراستاران(سال اول، شماره ۴) منتشر شده است، می‌خوانیم:
«ناهار و نهار
هر دو واژه را در زبان فارسی داریم، اما به این معنا نیست که تبار هر دو فارسی است. «ناهار» فارسیتبار و در معنای یک وعدۀ غذایی است. «نهار» از زبان عربی وارد زبان فارسی شده و به معنای «روز» است در مقابل «لیل» به معنای «شب». «نهار» در هیچیک از فرهنگهای فارسی در معنای وعدۀ غذایی ثبت نشده است، بنابراین ناهار باید در معنای وعدۀ غذایی و نهار در معنای روز بهکار رود. برخی میگویند، براساس اصل اقتصاد زبان یا کمکوشی، طبیعی است که در زبان فارسی واژهای حرفی را ازدست بدهد و به واژهای کوتاهتر تبدیل شود، یعنی ناهار به نهار تبدیل شود. اما این اصل دربارۀ این واژه صدق نمیکند؛ در زبان محاوره نیز «ناهار» به معنای وعدۀ غذایی بهکار میرود و فقط در نگارش است که «نهار» را به جای «ناهار» به کار بردهاند که نشانۀ فقر زبانی نویسنده است.
واگیر و واگیردار
«واگیر» از دو جزء ساخته شده است: پیشوند «وا» و بن مضارع مصدر گرفتن یعنی «گیر». پیشوند «وا» معانی بسیاری دارد. یکی از معانی آن «باز» به معنای «دوباره» است و «وا» در واگیر به معنای «بازگیر»، «دوباره گیرنده» یا «بازگیرنده» است. «گیر» در این واژه بن مضارعی است که معنای فاعلی دارد. در پزشکی نیز به بیماریهایی که امکان دارد از فردی به فرد دیگر انتقال یابد «واگیر» گفته میشود.
حال، اگر بن مضارع داشتن یعنی «دار» را به «واگیر» اضافه کنیم و واژۀ واگیردار را بسازیم، میشود «دوباره گیرنده دارنده». در این صورت، افزون بر اینکه هیچ معنایی به آن نیفزودهایم، معنای اصلی آن را نیز مخدوش و مبهم کردهایم. بنابراین، واژۀ «واگیردار» نادرست است؛ زیرا از نظر معنایی به وند یا واژۀ دیگری نیاز نداریم و اگر وند یا واژهای به واژۀ «واگیر» بیفزاییم که همان معنای واگیر را منتقل کند، معنای آن را مخدوش کردهایم.»
انتهای پیام