دکتر ایوب توکلیان، جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دکتر سعید اشکانی‌فر، مدیر امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مناسبت روز علوم آزمایشگاهی با حضور در دفتر تحریریه ایسنا با خبرنگاران این مجموعه به گفت‌وگو نشستند. 

 توکلیان، اظهار کرد: در همه جای دنیا مشخص شده که حدود ۷۰ درصد از تصمیمات پزشکان مبتنی بر نتایج آزمایشگاهی است. آزمایشگاه جزء لاینفک طبابت اعم از تشخیص و درمان بوده و پزشکان و کادر درمان وابستگی زیادی به آن دارند. 

وی با تاکید بر اینکه نقش آزمایشگاه در بحران کووید بسیار پررنگ و شاخص بود، افزود: با وجود توصیه ما به پزشکان برای اولویت قراردادن معاینه‌های بالینی به عنوان مبنای تشخیص، نمی‌توان نقش آزمایشگاه‌ها را انکار کرد. 

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد درخصوص تعداد آزمایشگاه‌های کووید ۱۹ و نحوه نظارت و بازرسی بر آنها تصریح کرد: در شهر مشهد ۲۰ آزمایشگاه تست PCR وجود دارد که پنج مورد از این آزمایشگاه‌ها یعنی ۲۵ درصد از آنها به‌ دلیل تخلفات پلمب شده‌اند. تعداد زیادی از نظارت‌ها به روش بیمارنما انجام می‌شود؛ یعنی رابط دانشگاه به عنوان یک بیمار معمولی و عادی مراجعه کرده و فرآیندها برای وی انجام می‌شود بدون اینکه کسی متوجه باشد این فرد بازرس است. 

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: گاهی به‌دلیل حساسیتی که بعضی آزمایش‌ها دارند ممکن است پزشکان بر اساس تجربه مرکز خاصی را توصیه کنند. این مورد به شرطی که تنها در بخش خصوصی باشد اشکالی ندارد اما نمی‌توان این حق را برای پزشک استخدام دولت قائل شد.

توکلیان ادامه داد: روی دیگر سکه این است که توافقی انجام شده و این ارجاعات غیرضروری باشد؛ یعنی به‌عنوان مثال پنج آزمایش برای رسیدن به تشخیص یک بیماری کافی باشد اما خدمات القایی ایجاد شود. آمار این موضوع زیاد نبوده اما تخلف بزرگی است. 

وی تصریح کرد: در حوزه درمانگاه‌ها، مطب‌ها و بقیه مراکز، تعداد بازرس‌ها و ناظرین ما متناسب با این حجم بالای کار نبوده و این موضوع زحمت همکاران ما را زیاد می‌کند. دانشگاه تابع بحث‌های آزمون‌های استخدامی بوده و جذب نیرو کار ساده‌ای نیست.  

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: مراکزی که تخلفات آنها بیشتر بوده همیشه در اولویت بازدیدها هستند. ارجاع دادن هدفمند بیماران به آزمایشگاه‌ها توسط پزشکان در صورت وجود نداشتن رابطه مالی بین آن دو، ایرادی ندارد. در موسسات درمانی از جمله درمانگاه‌ها، کلینیک‌های ترک اعتیاد، آزمایشگاه و... که نیاز به مسئول فنی دارند، حضور مسئول فنی در شیفتی که برای آنها پروانه صادر شده الزامی است. 

توکلیان همچنین در پاسخ به این سوال که آزمایشگاه‌ها با چه چالش‌هایی مواجه هستند، بیان کرد: در خصوص آزمایشگاه‌ها از بعد نیروی انسانی در کشور چیزی کم نداریم اما در بخشی از تجهیزات پزشکی و کیت‌های آزمایشگاهی مشکل داریم. اتفاق‌هایی که در سال‌های اخیر در این زمینه رخ داده امیدبخش است؛ به عنوان مثال در بخش کرونا دانشگاه علوم پزشکی مشهد در یک شرکت دانش‌بنیان، دانشمندان و محققین ما با هزینه کمتر و دقت بالاتر موفق به تولید کیت‌های تشخیص سریع شدند و این کیت‌ها در حال استفاده است. 

وی اضافه کرد: تحریم‌ها در مشکل تهیه تجهیزات و کیت‌های آزمایشگاهی بی‌تاثیر نیست. در سال‌های گذشته خیلی از نیازها را خودمان برطرف کردیم و در معدود مواردی که وابستگی وجود دارد همکاران ما اجازه نمی‌دهند که خللی در کارشان ایجاد شود. 

توکلیان در خصوص حذف ارز دولتی و تاثیر آن بر تعرفه‌های آزمایشگاه‌ها اظهار کرد: جدا از هر اتفاقی که در بازار ارز و قیمت تجهیزات آزمایشگاهی رخ دهد، تعرفه‌ها مشخص و ثابت است. این موضوع از یک منظر حسن است اما از زاویه‌ای دیگر بخش خصوصی متضرر می‌شود؛ به نظر من راه‌حل این موضوع واقعی بودن تعرفه‌ها و ایفای نقش توسط بیمه‌ها است. 

وی افزود: در درجه اول حامی مردم و پس از آن حامی همکاران خود هستیم. واقعیت این است که اگر نقش بیمه پررنگ نشود بخش خصوصی نیز آسیب دیده و سرمایه‌گذاری در این حوزه کاهش خواهد یافت. 

جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با امکان ارائه خدمات و تجهیزات ضعیف‌تر پس از حذف ارز دولتی بیان کرد: در اسلام اصل بر برائت است. پیش‌فرض ذهنی من این است که همکاران ما ولو اینکه حق و حقوق خودشان کم شود، وجدان کاری آنها کم نمی‌شود؛ اما این موضوع می‌تواند تاثیرگذار باشد. 

توکلیان اضافه کرد: مردم برای شکایات از مراکز درمانی و آزمایشگاه‌ها یا گزارش تخلف فنی و تعرفه‌ای می‌توانند با سامانه ۱۹۰ تماس بگیرند.     

  تخلف در حوزه سلامت خیانت در حق مردم است 

در ادامه این  نشست سعید اشکانی‌فر، مدیر امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با تعداد آزمایشگاه‌های زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: در بیمارستان‌های دولتی و غیردولتی مشهد به ترتیب ۱۴ و ۲۰ آزمایشگاه و در شهرستان‌ها نیز ۱۵ آزمایشگاه دولتی داریم. در مشهد و شهرستان‌ها به ترتیب ۷۱ و ۵ آزمایشگاه در درمانگاه‌ها و در بخش خصوصی به ترتیب ۱۰۹ و ۲۰ آزمایشگاه فعال داریم. 

وی افزود: در بحث جانمایی و جای‌گذاری آزمایشگاه‌ها بر اساس دستورالعمل‌ها، قانون‌گذار هیچ محدودیتی قائل نشده اما سیاست‌گذاری دانشگاه بر عدم تمرکز بر مناطق برخوردار بوده و به همین دلیل تلاش شده که چه در مراکز بهداشتی درمانی و چه در بیمارستان‌هایی که فعال هستند تجهیزاتی که وجود دارد پاسخگوی منطقه‌ای که خدمت می‌کنند، باشد. 

مدیر امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره جانمایی آزمایشگاه‌ها و پراکندگی آنها در مناطق مختلف شهر مشهد بیان کرد: در حاشیه خیابان احمدآباد مشکل تمرکز فعالیت‌های پاراکلینیکی را داریم که علت آن وجود تعداد زیادی از پزشکان در این ناحیه است. در حاشیه شهر به یکسری از خدمات آزمایشگاهی نیاز داریم. تلاش شده به درمانگاه‌هایی که در این مناطق فعال هستند کمک کنیم تا بتوانند آزمایشگاه‌ها را تجهیز کنند.

اشکانی‌فر درخصوص نظارت بر عملکرد آزمایشگاه‌ها اضافه کرد: جایی که به سلامت مردم مربوط می‌شود، تخلف پذیرفته نیست؛ یعنی این موضوع برای ما فراتر از خط قرمزبوده و خیانت در حق مردم است. یکی از مواردی که بر آن نظارت می‌کنیم فرآیندهای انجام آزمایش‌ها در آزمایشگاه‌های مختلف است؛ یعنی همکاران ما تمام مراحل از نمونه‌گیری و پذیرش تا زمانی که جواب به دست بیمار می‌رسد را نظارت می‌کنند. 

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه نظارت‌ بر آزمایشگاه‌ها توسط خود دانشگاه‌ علوم پزشکی صورت می‌گیرد، آیا این مساله در برخورد با تخلفات محدودیتی ایجاد می‌کند یا خیر، خاطرنشان کرد: دست ما برای برخورد در مراکز دولتی بازتر است. قواعدی در سیستم‌های دولتی برای نظارت و برخورد داریم که جزء برخوردهای داخل خانوادگی است؛ یعنی ما سیستم‌های رسیدگی به شکایات، بازرسی و حراست داریم. با خیلی از ادارات دیگر تفاوت داریم و در برخورد با تخلفات نمی‌توانیم مماشات کنیم. 

مدیر امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: گاهی نگاه مردم به کارگزاران دولتی به عنوان جایگاهی است که به هیچ‌کس جواب نمی‌دهند اما امروز که دولت مدعی مردم‌مداری بوده و همه ما در سیستم‌های بهداشتی‌درمانی مدعی بیمارمحوری هستیم، به‌هیچ عنوان چنین چیزی برای ما پذیرفته شده نیست. 

اشکانی‌فر عنوان کرد: قاعده عمومی ما دو بازدید در سال از آزمایشگاه‌ها و ارزیابی آنها است اما بر اثر شکایت‌های مردمی یا رسیدن اخباری مبنی بر کوتاهی در انجام وظایف امکان دارد از یک آزمایشگاه بیش از دو بار در سال بازدید شود. تلاش ما بر این است که یک اعتماد عمومی نسبت به سیستم‌های تشخیصی‌آزمایشگاهی ایجاد کنیم و اعتمادی که در سطح شهر به این سیستم‌ها وجود دارد اعتماد خوبی است.  

وی تصریح کرد: حضور مسئول فنی در شیفتی که برای آزمایشگاه پروانه اخذ شده الزامی است. مسئولین فنی نهایتا می‌توانند در دو آزمایشگاه کار کنند. آزمایشگاه‌ها قانونا اجازه پاسخگویی خارج از نظر مدیر فنی را ندارند. ادعا می‌کنم هیچکدام از همکارانی که در اداره امور آزمایشگاه‌ها خدمت می‌کنند در هیچ آزمایشگاه خصوصی ذی‌نفع و سرمایه‌گذار نبوده و حضور ندارند. دوتن از همکاران جدیدا در آزمایشگاه‌های دولتی جذب شده‌اند که در صورت قطعی شدن این موضوع باید فک همکاری شود. 

مدیر امور آزمایشگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: در بخش‌های دولتی بحث‌ اعتبار بخشی را داریم. سنجه‌های خاصی هر ساله از سوی وزارت بهداشت ابلاغ می‌شود و کلیه قسمت‌های بیمارستانی باید بر اساس این سنجه‌ها مورد ارزیابی و امتیازدهی قرار بگیرند. این قسمت‌ها بر اساس امتیازشان سطح‌بندی شده و پرداخت بیمه نیز بر اساس سطح‌بندی سالانه است.

انتهای پیام