هرچند آسیبهای اجتماعی از دیرباز در جامعه بشری مورد توجه بوده و بیشتر مشکلات اجتماعی، در جوامع تکرار شده، اما برخی از این آسیبها در زمانهای به خصوصی رشد بیشتری یافته و یا آسیبهای نوظهوری در نسلهای جدید شکلگرفته است.
اگرچه افزایش مشکلات اقتصادی، تورم، فقر، اختلاف طبقانی و نیز همهگیری کرونا، باعث شد برخی از مشکلات اجتماعی به حاشیه رانده شده و از مرکز توجه خارج شوند، اما همین مشکلات بهصورت نرم و خزنده شروع به رشد زیرپوست جامعه کردند.
یکی از این مشکلات اصلی که چندسالی از آن غفلت شده بود، فرو رفتن ایران در سیاهچاله جمعیتی است. به گفته مسئولان استان، بحران سالمندی در کمین اصفهان است و همانطور که در سالهای قبل برای بحران آب و محیطزیست برنامهریزی درستی نشد، اگر برای بحران سالمندی هم همه دستگاهها پای کار نیایند در ۳۰ سال آینده با بحران عظیمی مواجه خواهیم شد. رشد سالمندی در اصفهان شتابزدهتر از شهرهای دیگر است و با تجردهای قطعی و تکفرزندی در آینده بحران جدی خواهیم داشت.
از سوی دیگر رشد فزاینده تورم در کمتر از یک دهه اخیر باعث شده تفاوتهای تأسفبرانگیزی در آمارهای ازدواج در مقایسه با دهه قبل از آن وجود داشته باشد و به همین نسبت رشد طلاق در یک دهه اخیر بسیار محسوس و تأملبرانگیز است، بهطوریکه بیکاری و ناتوانی زوجهای جوان در تأمین هزینههای زندگی، نقش عمدهای را در طلاق ایفا میکند.
اعتیاد یکی دیگر از آسیبهای اجتماعی دیرینه است که نهتنها در پیشگیری از اعتیاد و کنترل آن موفق نبودهایم، بلکه حتی به گفته رئیس شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اصفهان با وجود پیشبینی دو هزار و ۵۰۰ تا سه هزار معتاد متجاهر در استان، تنها ظرفیت پذیرش ۴۰۰ معتاد متجاهر را در دو مرکز ماده ۱۶ در استان داریم و معتادان متجاهر در سطح شهر اصفهان رها شدهاند.
این روزها در کنار آسیبهای اجتماعی همچون اعتیاد، طلاق و بیکاری، شاهد گسترش روزافزون کودکان کار در سطح اصفهان هستیم. روزگاری نهچندان دور واژه کودک کار چندان برایمان آشنا نبود، اما حالا بر سر هر چهارراه شلوغ و مکان پررفتوآمدی در شهر، در مغازهها، در کارگاههای کوچک و بزرگ و کورهپز خانهها و هرکجا که کاری برای انجام دادن باشد، کارگران کودک مشغول کار و تلاش برای به دست آوردن روزی خود و خانوادههایشان هستند.
کار کودکان به معنی تداوم فقر برای کودکان و محرومیت آنها از دوران کودکی است، اما متأسفانه با توجه به رکود اقتصادی ناشی از تعطیلی مشاغل و محدودیتهای کرونایی، خانوادههای کم برخوردار ایام طاقتفرسایی را سپری میکنند و بسیاری از کودکان فاقد سرپرست مؤثر، در معرض خطر ترک تحصیل قرار دارند.
ماجرای دختری به نام هلیا
امسال ماجرای درگیری دختران نوجوان اصفهانی دریکی از پارکهای اصفهان و قمهکشی یکی از این دختران به نام هلیا، خیلی زود فضای مجازی را پر کرد و آوازه آن حتی به آنسوی مرزها هم رسید. بازتاب گسترده این ماجرا باعث شد عوامل انتشاردهنده کلیپ درگیری دختران در اصفهان شناسایی و احضار شدند.
سرهنگ جهانگیر کریمی، معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان دراینباره اعلام کرد: بررسیهای اولیه نشاندهنده این است که افراد خاطی در فضای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و دوست شده بودند و تحت تأثیر القائات منفی دوستان ناباب خود دست به اینگونه رفتارها زدهاند. در واقع بروز اینگونه رفتارهای هنجارشکنانه در جامعه زنگ خطری است برای خانوادهها که نظارت بیشتری بر دوستان فرزندان خود و فعالیت آنها در فضای مجازی داشته باشند.
سردار میرحیدری، فرمانده انتظامی استان اصفهان نیز با تأکید بر اینکه ماجرای درگیری چند دختر نوجوان در حدی که به آن پرداخته شد نبود، تصریح کرد: این ماجرا بهصورت هدفمند بزرگنمایی شد، چون در هفته حجاب و عفاف بود و دشمنان میخواستند بگویند نظام اسلامی که مدعی ایجاد جامعهای امن و سالم است، با چنین مشکلاتی مواجه است، درحالیکه میتوانیم قسم بخوریم زنان و دختران ما عفیفترین زنان در دنیا هستند و این اشکالات هم متأثر از القائات دشمن است، همانطور که در فیلم هم مشخص بود این نوجوانان تحریک میشدند.
تیراندازی به چند زن در اصفهان
۲۶ مهرماه گزارشی از تیراندازی به چند زن و دختر جوان در اصفهان منتشر شد. بعد از انتشار این گزارش، خانواده یکی از قربانیان این حادثه به دفتر خبرگزاری ایسنا آمد تا زوایای تازهای از این ماجرای عجیب و تلخ را روایت کنند و بار دیگر به دنبال جوابی برای سؤالات بیپاسخشان باشند.
محمدرضا حبیبی_رئیسکل وقت دادگستری استان اصفهان در واکنش به این اتفاق، اطلاعات منتشر شده را نادقیق دانسته و ضمن تکذیب صدمه به پنج نفر در این ماجرا، اظهار کرده بود، واقعیت موضوع و پرونده بهنحویکه منتشر شده نبوده است.
وی در رابطه با جزییات این ماجرا هم گفته بود، پس از تشکیل پروندهای در این زمینه، متهم بهسرعت بازداشت و در تحقیقات صورت گرفته اعتیاد این فرد به مواد مخدر صنعتی تائید و مشخص میشود. وی با استفاده از سلاح ساچمهای به تیراندازی به سه خانم اقدام کرده است. در جریان رسیدگی به این پرونده، فقط یک نفر از آن سه نفر به پزشکی قانونی مراجعه میکند و طبق نظر پزشکی قانونی جراحت وارده به این فرد از نوع جراحت دامیه و جزئی بوده است.
وی با اشاره به اینکه متهم قریب به دو ماه بازداشت موقت بوده و تحقیقات مفصل و کاملی در این زمینه صورت میگیرد و پس از تکمیل تحقیقات و رفع ابهامات پرونده، بهموجب قانون قرار وی به وثیقه تبدیل و با قرار تأمین کیفری مناسب آزاد شد، تأکید کرد که پرونده مسیر قانونی خود را طی میکند و دستگاه قضایی با قاطعیت و دقت تا صدور حکم به این پرونده رسیدگی میکند.
همچنین علی اصفهانی، دادستان اصفهان نیز با اشاره به اینکه شاکیان این پرونده سه نفر هستند که هر سه به پزشکی قانونی معرفی شدهاند، منتها فقط یک نفر از آنها جواب پزشکی قانونی را آورده که جراحت سطحی در سطح دامیه است و دو نفر دیگر هنوز جواب پزشکی قانونی را نیاوردهاند، گفته بود، این متهم دو ماه تحت قرار بازداشت موقت بوده، اما چون ادامه تحقیقات طولانی شده و دو نفر از شاکیان پاسخ پزشکی قانونی را نیاوردهاند، با قرار تأمین وثیقه مناسب و سنگین تحت دسترس است و پیشبینیشده قرار نظارت قضائی نیز صادر شود تا بهصورت نوبهای خودش را به پلیس معرفی کند تا پرونده تکمیل و به دادگاه ارسال شود و حکم قانونی صادر شود.
دادستان اصفهان این را هم خاطرنشان کرده بود که بر اساس تحقیقاتی که تاکنون انجام شده حرکت شخصی بوده و به گروه یا سازمانی وابستگی نداشته است، متهم پرونده صرفاً به خاطر مصرف مواد روانگردان دست به این اقدام زده است.
پایان تلخ زندگی آقا معلم
یکی دیگر از اخبار تلخ و دردناک اصفهان در سال ۱۴۰۰ خودسوزی مدیر یکی از دبیرستانهای اصفهان، مقابل ساختمان دادگستری این شهر بود که همه را در بهت و حیرت فروبرده است.
امین کیانپور، مدیر دبیرستان نجفی یک در ناحیه پنج آموزشوپرورش اصفهان، مدتها درگیر پرونده شکایت برای بازپسگیری آپارتمانی بوده که مالک، آن را به دو نفر فروخته بود. او پس از مدتها رفتوآمد به دادگاه، اعلام کرده بوده که اگر حقش را به او ندهند خودش را مقابل ساختمان دادگستری آتش میزند و وقتی دادگاه حق را به خریدار اول داده، تهدید خود را عملی کرد.
به روایت شاهدان عینی، این معلم ریاضی که مدیر یکی از دبیرستانهای اصفهان هم بود، روز یکشنبه ششم تیرماه، درست جلوی ساختمان دادگستری کل استان اصفهان در خیابان نیکبخت، ظرف بنزینی را روی سر خود خالی کرده و تلاش رهگذران برای خاموش کردن آتشی که مسئله حل نشده زندگی او در آن میسوخته، بهجایی نرسیده است.
مرگ مبهم محیطبان پارک ملی قمیشلو
در سال ۱۴۰۰ دو حادثه درگیری و ضرب و شتم محیطبانان پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو توسط شکارچیان غیرمجاز رسانهای شد که دومین حادثه به فوت یکی از محیطبانان اصفهان منجر شد و شوک بزرگی به حافظان و حامیان محیطزیست وارد کرد.
محیطبان رضا قلی خسروی از محیطبانان پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو شامگاه چهارشنبه پنجم خردادماه حین گشت زنی در این منطقه موردحمله شکارچیان غیرمجاز قرار گرفت و شکارچیان با ضربات چوب این محیطبان را مصدوم کردند. این دو شکارچی غیرمجاز که پس از تجاوز به حریم منطقه قمیشلو در حال تعقیب و گریز با یکی از محیطبانان پارک ملی قمیشلو بودند، او را مورد ضربوجرح قراردادند.
رضا قلی خسروی پس از مصدوم شدن توسط دیگر محیطبانان منطقه به اورژانس بیمارستان گلدیس شاهینشهر منتقل شد و به دلیل شکستگی سر و بینی در بیمارستان تحت درمان قرار گرفت تا اینکه به وضعیت مناسب رسید و از بیمارستان مرخص شد. اما بعدازظهر ۱۹ تیرماه، در حال انتقال به بیمارستان و بینتیجه ماندن عملیات احیا کادر اورژانس، دار فانی را وداع گفت. دلیل فوت این محیطبان که در سیامین سال خدمت و در آستانه بازنشستگی قرار داشت هنوز مبهم است و قرار بود پس از اعلام نظرات کارشناسی پزشکی قانونی به اطلاع دوستداران محیطزیست برسد.
تعطیلی تنها گرمخانه مردمی اصفهان
و اما شوک دیگری که در روزهای پایانی سال به اصفهان وارد شد تنها گرمخانه مردمی اصفهان پس از چند سال فعالیت در یک کاروانسرای قدیمی بود. محل این گرمخانه یک کاروانسرای قدیمی متعلق به استانداری بود که اداره آن را به شهرداری اصفهان واگذار کرد و شهرداری نیز از آن بهعنوان مکانی برای ساماندهی متکدیان استفاده کرد.
با انتشار این خبر از سوی خبرگزاری ایسنا، علیرضا قاسمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرمانداری اصفهان به همراه خبرنگاران به این گرمخانه رفت و در حاشیه بازدید از این مکان، اعلام کرد که با توجه به اینکه این گرمخانه شرایط استانداری بهویژه ازنظر بهداشتی نداشت، ساماندهی آن در دستور کار فرمانداری قرار گرفت، بدون اینکه گرمخانه تعطیل شود. مدیریت این مکان نیز تغییر کرد و از این پس با عنوان مجتمع نگهداری، ساماندهی و توانمندسازی متکدیان و کارت خوابها فعالیت خواهد کرد.
معاون فرماندار و مدیر جدید این مجموعه تأکید داشتند که قرار نیست افراد بیخانمان چندین سال در این مکان زندگی کنند، بلکه باید کمک کنیم این افراد توانمند شده و به چرخه زندگی برگردند. ضمن اینکه مددجویانی که قبلاً در این گرمخانه بودند هنوز هم حضور دارند و بیخانمان شدن بیخانمانهای اصفهان دروغ بزرگی بود.
قهرمان سال اصفهان
اصفهان ۱۴۰۰ اما روی دیگری هم داشت و اتفاقات شیرینی در این سال افتاد که شاید آنگونه که باید در جامعه بازتاب پیدا نکرد.
۱۱ آذرماه بود که فیلم کوتاهی از نجات جان یک پیرمرد از میان خودروی در حال سوختن توسط یک جوان در فضای مجازی پخش شد. همین فیلم کوتاه کافی بود تا توجه مردم نه به حادثه رانندگی و آتشسوزی، که به جوان لاغر اندامی جلب شود که همچون یک ابرقهرمان تلاش میکرد جان پیرمرد گرفتار در خودرویی که شعلههای آتش از آن زبانه میکشید را نجات دهد.
برخلاف بسیاری از شهروندان عادی که در صحنههای حوادث ترافیکی و آتشسوزی، صرفاً یک تماشاچی هستند و یا از صحنه حادثه عکس و فیلم میگیرند، جوان قهرمان این داستان که از قضا از مشکل ناشنوایی رنج میبرد، در یکلحظه تصمیم شجاعانهای گرفت و دل به آتش زد.
رامین(حمید) زارعی، جوان ۲۴ ساله اصفهانی که جان پیرمرد را نجات داد و خودش هم دچار سوختگی شده، میخواست گمنام بماند و باوجود درخواستهای زیاد ما، حاضر به رسانهای شدن این ماجرا نبود. جوان ساده و بیآلایش داستان بعدازاین ماجرا و درحالیکه هنوز رد سوختگی بر سر و صورت و دستهایش باقی مانده، هنوز هم معتقد است کار خاصی انجام نداده و هرکس دیگری جای او بود این کار را میکرد.
پرستاری که برای بیمارانش شعر میخواند
درست در شبهای شلوغ و پر واهمه پیک پنجم کرونا، در یکی از اصلیترین و بزرگترین بیمارستانهای ریفرال کرونا در استان اصفهان، پایان هر شب و شروع صبح بهجای شببهخیر و صبحبهخیر گفتنهای معمول، میکروفن بخش اورژانس روشن میشود و پرستار سفیدپوش، شعر و دعایی را با تمام احساسش میخواند و برای همه بیماران و همکارانش آرزوی سلامتی میکند.
میکروفن خاموش میشود اما فیلم کوتاهی از شعرخوانی پرستار بیمارستان الزهرا(س) اصفهان در فضای مجازی پخش میشود و بازتاب زیادی پیدا میکند.
زهره احمدی پرستار ۳۰ ساله بیمارستان الزهرا(س) اصفهان همان پرستاری معروف خوش اخلاق و خوش خندهای است که در لباس سپید پرستاری بر درد جسم و روح بیماران مرهم میگذارد.
این پرستار جوان از ابتدای همهگیری کرونا تاکنون بهعنوان یکی از مدافعان سلامت در بخش بیمارستان الزهرا(س) مشغول خدمترسانی به بیماران بوده، اگرچه فقط به فکر التیام دردهای جسمی بیماران نیست و میخواهد رنج و آلام روحی را از تن بیماران، و خستگی و فرسودگی را از تن همکارانش در بیمارستان بزداید.
او معتقد است گاهی یک قطعه شعر، یک دعای خوب، یک کلام مهرآمیز و امیدبخش چنان تأثیری میگذارد که هیچ مرهمی نمیتواند بر جسم و جان خسته بیماران و همراهانشان در فضاهای سرد و تاریک و محیط پر از نگرانی و ترس و دلهره بیمارستان بگذارد.
سال پر حادثه اصفهان
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، خشکسالی و کمآبی، فرونشست زمین، آلودگی هوا، گرد و غبار، تصادفات جادهای و حریق را بیشترین مخاطرات اتفاق افتاده در استان اعلام میکند. امسال خبرهای زیادی از این مخاطرات اصفهان منتشر شد، درحالی که بخشی از این مخاطرات قابل پیشگیری از سوی مردم نبود اما کرونا و حوادث جادهای نیز دست به دست حوادث غیرمترقبه و غیرقابل پیشگیری اصفهان داد.
در این سال آمار فوتیها و مصدومان تصادفات در استان اصفهان افزایش قابلتوجهی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشت که نشان میدهد حتی خطر کرونا و توصیه و تأکید به ماندن در خانه هم جلوی سفرها را نگرفت و جادهها همچنان شلوغ و پررفتوآمد ماند.
طی این مدت و بهویژه در موج پنجم کرونا، ظرفیت تختهای بیمارستانی اصفهان تکمیل بود و درحالیکه کادر درمان با هجوم بیماران مبتلابه کووید۱۹ و درمان آنها دستوپنجه نرم میکردند، همزمان با افزایش مصدومان تصادفات رانندگی نیز روبرو بودند.
از سوی دیگر آتشسوزی در مغازه کفشفروشی در بازار کفاشان بازار بزرگ اصفهان، آتشسوزی در کارگاه طلاسازی، آتشسوزی در مغازه ساعتفروشی حوادثی بودند که بار دیگر زنگ خطر ایمنی را در بازار بزرگ اصفهان به صدا درآوردند.
آنگونه که مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان اعلام کرده خطر آتشسوزی بیخ گوش ۸ هزار و ۵۰۰ واحد صنفی در بازار بزرگ اصفهان است، اما اصناف در این زمینه همکاری لازم را ندارند.
با توجه به پیشبینی افزایش سفرها در نوروز ۱۴۰۱، امید میرود سال جدید بدون حادثه آغاز شود و بدون رخدادهای تلخ و حوادث ناگواری که کام مردم را تلخ میکند به پایان برسد تا پرونده اولین سال قرن جدید به نیکی ببندیم.
ایسنا در روزهای آینده مروری بر دیگر رخدادهای اجتماعی اصفهان در سال ۱۴۰۰ خواهد داشت.
انتهای پیام