آرامگاه «رئیس المجاهدین» بنایی است مربوط به دوره قاجار که در شهرستان آبیک، نزدیک نیروگاه شهید رجایی واقع شده و در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۶۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شادروان میرزا حسن شیخ‌الاسلام فرزند مرحوم میرزا مسعود شیخ‌الاسلام از علمای طراز اول قزوین در عهد ناصرالدین‌شاه است که رهبری آزادیخواهان و مشروطه‌طلبان خطه قزوین را بر عهده داشت و به دنبال مجاهدات و جان‌فشانی‌های فراوان در براندازی نظام استبدادی و فتح تهران، لقب «رئیس المجاهدین» یافت و در شب عرفه سال ۱۳۳۶ قمری درگذشت.
میرزا مسعود شیخ‌الاسلام برای خود آرامگاهی به همراه آب‌انبار و چند اتاق در ۲۵ کیلومتری جاده قدیم «قزوین – تهران» بنا و موقوفه‌هایی از جمله یک کاروانسرا و مقداری زمین برای آن تعیین کرد تا از محل عایدات آن‌ها وسایل پذیرایی رایگان از رهگذران و مسافران در اتاق‌های آرامگاه فراهم شود. این بنا به‌صورت مستطیلی با طول ۱۵ و عرض ۱۲.۶۰ متر در دوطبقه ساخته‌شده است. آب‌انبار و سرداب در قسمت زیرین قرار دارد و محل مقبره در طبقه بالا به مرکزیت اتاق چهارگوشی با طول ضلع ۴.۲۰ متر واقع شده است. در وسط هر یک از اضلاع چهارگانه این اتاق، طاق‌نمایی با قوس نعل اسبی ایجاد شده که طاق‌نمای شمالی و جنوبی به دو ایوان و شرقی و غربی به دو راهرو راه می‌یابند. در چهارگوشه مقبره چهار اتاق قرار دارد که با قوس گهواره‌ای شکل پوشش پیدا کرده‌اند و گنبدی مدور برفراز اتاق مرکزی ساخته‌اند که با کاشی‌های رنگین تزیین‌شده است. همسر رئیس المجاهدین را نیز در همین مکان به خاک سپرده‌اند. این بنا امروزه متاسفانه به علت رهاسازی و عدم مدیریت، رو به نابودی و به مکانی برای معتادان و جویندگان گنج تبدیل شده است.
عکس: امیر سالار گمرکچی / ایسنا