به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه شامگاه دوشنبه در سخنانی اعلام کرد، رهبران اوکراین نتوانستند یک کشور باثبات ایجاد کنند و این منجر به وابستگی آنها به کشورهای خارجی مانند ایالات متحده شده است. او گفت اوکراین استقلال و ثبات خود را از دست داده و به محلی برای فرصت‌طلبان تبدیل شده است.
پوتین همچنین اعلام کرد که روسیه، "لوهانسک" و "دونتسک" را که در منطقه دونباس در شرق اوکراین واقع شده‌اند، به عنوان جمهوری‌های مستقل از اوکراین به رسمیت می‌شناسد.
به دنبال آن رئیس‌جمهوری روسیه دستور داد تا نیروهای کشورش به این دو منطقه اعزام شوند. براساس گزارش خبرنگار رویترز، بعد از آنکه پوتین رسما این مناطق جدایی‌طلب را به رسمیت شناخت و دستور داد تا نیروهای روس به منظور "حفظ صلح" در آنجا مستقر شوند، تانک‌ها و دیگر ادوات نظامی در شهر دونتسک دیده شده‌اند. طبق این گزارش، دست‌کم پنج تانک بی‌نشان در اطراف دونتسک جابجا می‌شد و دو تانک دیگر هم در بخشی از این شهر دیده شده است.
به دنبال این تحولات مقام‌های ارشد دیپلماتیک خارجی، به اقدام پوتین واکنش‌های تندی نشان دادند.
گوترش و سازمان ملل
سخنگوی سازمان ملل گفت، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد معتقد است که روسیه تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین را با تصمیمش برای به رسمیت شناختن شرق اوکراین به عنوان مناطق مستقل "نقض" کرده است.
اظهارات سخنگوی گوترش در حالی مطرح می‌شود که روزمری دی‌کارلو، رئیس روابط سیاسی سازمان ملل هم در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد از دستور روسیه برای استقرار نظامی‌هایش در شرق اوکراین طی "یک ماموریت صلحبانی" ابراز تاسف کرد.
کانادا
«ملانی جولی» وزیر امور خارجه کانادا در پیامی توئیتری نوشت، دولت اتاوا تصمیم روسیه را در به رسمیت شناختن جمهوری‌های خودخوانده لوهانسک و دونتسک محکوم کرده و به دنبال وضع تحریم‌هایی علیه مسکو است.
وی در ادامه نوشت: کانادا قاطعانه تصمیم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را در به رسمیت شناختن مناطق لوهانسک و دونتسک در شرق اوکراین به عنوان قلمروهای مستقل که تحت کنترل دولت این کشور نیستند، محکوم می‌کند. این وضعیت نقض آشکار توافق‌های مینسک، منشور سازمان ملل و تهدیدی جدی علیه امنیت و ثبات منطقه به شمار می‌رود.
وزیر امور خارجه کانادا افزود: ما آماده وضع تحریم‌های اقتصادی بابت این اقدام روسیه هستیم که جدا از تحریم‌های آماده شده در واکنش به هرگونه اقدام نظامی بیشتر مسکو علیه کی‌یف است.
اتریش
صدراعظم اتریش گفت: وزارت خارجه اتریش دیمیتری لیوبینسکی سفیر روسیه در وین را با توجه به اقدام مسکو برای به رسمیت شناختن جمهوری های خودخوانده لوهانسک و دونتسک احضار کرده است.
وی به خبرنگاران گفت: "روسیه توافقنامه را نقض می‌کند و در نتیجه، متأسفانه، تلاش‌های دیپلماتیک را پیچیده می‌کند. به همین دلیل، سفیر روسیه امروز به وزارت امور خارجه احضار شد."
یونان
آتن تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن مناطق جدایی طلب اوکراین یعنی دونتسک و لوهانسک را به عنوان «کشورهای مستقل» محکوم کرد.
در بیانیه وزارت امور خارجه آمده است: این نقض آشکار اصول اساسی حقوق بین‌الملل، تمامیت ارضی اوکراین و توافق‌نامه‌های مینسک است. یونان طرفدار تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال همه کشورها است و هر تصمیمی را که مغایر با این اصول اساسی حقوق بین‌الملل باشد محکوم می‌کند. یونان به عنوان بخشی از تعهدات خود در قبال اتحادیه اروپا و ناتو با شرکا و متحدان اروپایی خود در خصوص واکنش به این تصمیم رایزنی و هماهنگی خواهد کرد.
ژاپن
در این میان، ژاپن نیز امروز (سه‌شنبه) اعلام کرد که آماده پیوستن به آمریکا و کشورهای گروه ۷ برای اعمال تحریم‌هایی علیه روسیه است، اگر که پوتین دستور حمله به اوکراین را صادر کند.
فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن از روسیه به دلیل نقض حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین انتقاد کرد و گفت که کشورش درباره «اقدامات شدید» احتمالی از جمله تحریم ها با جامعه بین‌المللی گفتگو خواهد کرد.
کیشیدا به خبرنگاران گفت: «این اقدامات غیرقابل قبول است و ما محکومیت شدید خود را ابراز می کنیم. ژاپن با نگرانی شدید به این روند نگاه می کند.
یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه ژاپن نیز به طور جداگانه گفت: مهم است که گروه هفت که دارای ارزش‌هایی مانند دموکراسی و حاکمیت قانون هستند، به هم بپیوندند و جامعه بین‌المللی را رهبری کنند. وی از بیان اینکه آیا ژاپن در حال برنامه ریزی برای تحریم های خود علیه روسیه است یا خیر، خودداری کرد.
وزیر امور خارجه ژاپن گفت، دولت توکیو به رسمیت شناخته شدن دو جمهوری خودمختار در منطقه دونباس توسط روسیه را محکوم کرد و افزود: این اقدام تمامیت ارضی و یکپارچگی قلمروی اوکراین را تضعیف می‌کند. این اقدام ناقض تمامیت ارضی اوکراین و قوانین بین‌المللی است و این اقدامی است که غیر قابل قبول و مورد محکومیت دولت ژاپن است.
این اظهارنظر از سوی دولت توکیو در حالی مطرح شده که بحران در اروپا با به رسمیت شناخته شدن جمهوری‌های لوهانسک و دونتسک و اعزام نیرو به این دو منطقه جدا شده در شرق اوکراین عمیق‌تر شده است.
کاخ سفید نیز اواخر روز گذشته اعلام کرد که تحریم‌های جدیدی را علیه روسیه و در واکنش به تصمیم‌های مسکو وضع می‌کند. در همین راستا، یکی از سخنگوهای کاخ سفید اعلام کرد: ما با متحدان و شرکای خود در این مورد همکاری داریم.
روزنامه یومیوری نیز گزارش کرد، تحریم‌های جدید از سوی توکیو که به تحریم‌های اعمال شده قبلی در ۲۰۱۴ و پس از اشغال شبه جزیره کریمه توسط روسیه اضافه می‌شود، شامل ممنوعیت بر روی تراشه‌های نیمه هادی و سایر صادرات تجهیزات و فناوری و همچنین وضع محدودیت‌های شدیدتر علیه بانک‌های روسیه است.
گرچه ژاپن دیگر صادرکننده عمده نیمه هادی‌ها نیست، تنها با سهم ۱۰ درصدی از بازار جهانی تراشه، تولیدکننده کلیدی قطعات الکترونیکی تخصصی مانند تراشه‌های خودرو و حسگرهای تصویر است و در سایر زمینه‌های صنعتی مانند تجهیزات تولید با تکنولوژی بالا نیز فعالیت دارد.
همچنین وزیر دارایی ژاپن نیز امروز در یک نشست خبری اعلام کرد: اوکراین با وضعیت متشنجی روبروست. ما باید به دقت بررسی کنیم که این وضعیت چه تاثیری بر اقتصاد کشورمان می‌گذارد.
آلمان
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز در بیانیه‌ای به تصمیم پوتین واکنش نشان داد و گفت: به رسمیت شناخته شدن دو جمهوری خوانده لوهانسک و دونتسک در شرق اوکراین یک نقض آشکار و فاحش قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود.
بربوک همچنین گفت: آلمان با شرکایش درباره واکنش به این تصمیم پوتین رایزنی دارد. به رسمیت شناخته شدن این دو منطقه در شرق اوکراین ضربه‌ای شدید علیه تمامی تلاش‌های دیپلماتیک با هدف یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک است. آلمان آماده است تا بی قید و شرط در کنار اوکراین و مرزهای به رسمیت شناخته شده بین‌المللی آن بایستد. ما به این نقض قانون بین‌المللی واکنش نشان می‌دهیم. ما با شرکای خود رایزنی می‌کنیم.
کره‌جنوبی
در این میان، چویی یونگ –سام سخنگوی وزارت خارجه کره‌جنوبی نیز امروز اعلام کرد، دیپلمات‌ها هنوز تلاش می‌کنند تا ۶۳ تبعه این کشور را که هنوز در اوکراین هستند برای ترک این کشور متقاعد کنند چون شرایط در اوکراین اصلا مساعد و باثبات نیست. تا پایان ژانویه سال جاری میلادی، ۶۰۰ شهروند کره‌جنوبی در اوکراین باقی مانده‌اند.
وزارت امور خارجه کره‌جنوبی نیز با ابراز نگرانی شدید از وضعیت اوکراین از کشورهای مرتبط خواست تا به توافق مینسک پایبند بوده و در عین حال یک راه‌حل دیپلماتیک برای این بحران کنونی بیابند.
سخنگوی وزارت امور خارجه کره‌جنوبی همچنین با اشاره به توافق آتش‌بس ۲۰۱۵ بین روسیه و اوکراین در بلاروس و در پی چندین ماه درگیری خونین در شرق اوکراین ادامه داد: دولت ما قاطعانه از کشورهای مرتبط می‌خواهد تا قطعنامه‌های مربوط به توافق را پیگیری کرده و به قوانین بین‌المللی و پیمان مینسک احترام بگذارند.
در این میان، مون جائه این رئیس جمهوری کره‌جنوبی در جریان نشست اخیر خود از مقام‌ها خواسته بود تا آماده سقوط روند اقتصاد در کشور در صورت طولانی شدن بحران در اوکراین و اعمال تحریم‌های غرب شوند.
وی همچنین حمایت خود را از یکپارچگی و تمامیت ارضی اوکراین در میانه نگرانی‌های زیاد از بابت حمله‌ای "قریب‌الوقوع" از سوی روسیه ابراز داشت.
رئیس جمهوری کره‌جنوبی همچنین در بخشی از اظهارات خود که در رسانه‌ها منتشر شد، مستقیما از روسیه انتقاد نکرد اما گفت، ایالات متحده و سایر کشورهای غربی طرح‌های روسیه برای استقرار نیروها در مناطق جدایی‌طلب شرق اوکراین را به عنوان "نقض" قوانین بین‌المللی و نقض حاکمیت ارضی و یکپارچگی قلمرو اوکراین محکوم کرده‌اند.
استرالیا
اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا گفت روسیه باید "بی قید و شرط" از خاک اوکراین خارج شود و تهدید همسایگان خود را متوقف کند. موریسون در یک کنفرانس مطبوعاتی در ایالت تاسمانی استرالیا گفت که اقدامات روسیه "غیرقابل قبول، تحریک‌آمیز و غیرقابل توجیه است." این مهم است که کشورهای همفکری که این نوع رفتارها را محکوم می‌کنند، به هم بپیوندند و من می‌توانم به شما اطمینان دهم که در لحظه‌ای که سایر کشورها تحریم‌های شدید و شدیدی را علیه روسیه اعمال کنند، ما با آنها همگام خواهیم بود. به همین سرعت حرکت می کنیم و این همان چیزی است که ما در حال حاضر با شرکای خود با آن درگیر هستیم.»
وزارت امور خارجه و تجارت استرالیا نیز اعلام کرد که استرالیا به همراه شرکای خود آماده است تا تحریم‌های سختی را علیه اشخاص خصوصی و حقوقی روسیه در بحبوحه به رسمیت شناختن جمهوری های خودخوانده مردمی لوهانسک (LPR) و دونتسک (DPR) اعلام کند.
این وزارت خانه گفته است: دولت استرالیا از نزدیک با ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا و سایر دولت‌ها در سراسر جهان کار می‌کند تا اطمینان حاصل شود که تجاوز روسیه هزینه‌های سنگینی را به همراه خواهد داشت. ما به همراه شرکای خود آماده هستیم تا تحریم‌های سریع و شدیدی را اعلام کنیم. افراد و نهادهای کلیدی روسیه مسئول تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین هستند.
حمایت نیکاراگوئه
این واکنش‌های انتقادی از تصمیم روسیه در حالی مطرح شده که دنیل اورتگا، رئیس جمهوری نیکاراگوئه اما به نخستین مقام ارشد بین‌المللی بدل شد که از تصمیم مسکو حمایت کرد و گفت: پوتین حق داشته که این دو منطقه تحت کنترل جدایی‌طلبان مورد حمایت مسکو را مستقل بداند.
وی ادامه داد: مطمئنم که اگر آنها رفراندومی مانند آنچه در کریمه انجام شد، برگزار کنند، مردم نیز به پیوستن و الحاق این دو منطقه به روسیه رای می‌دهند. تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو بیانگر تهدیدی علیه روسیه است. اگر اوکراین به ناتو ملحق شود، یعنی اعلام جنگ به روسیه و به همین دلیل است که روسیه اینطور رفتار می‌کند. واضح است که روسیه از خود دفاع می‌کند.
چین
سفارت چین در اوکراین نیز در پی به رسمیت شناخته شدن این دو منطقه در دونباس امروز به اتباع و تجار خود در این کشور اروپایی هشدار داد که از حضور در مناطق بی‌ثبات و پر تنش اجتناب کنند، اما این مساله را بیان نکرد که آیا به دنبال تخلیه شهروندانش از اوکراین همچون بسیاری از دیگر کشورها هست یا خیر.
این سفارتخانه در وب‌سایت خود نوشت: در حال حاضر، اوضاع در شرق اوکراین به شدت متغیر است. سفارت چین در کی‌یف از شهروندان و تجار خود در اوکراین می‌خواهد تا به اطلاعیه‌های مربوط به حفظ جان خود که به صورت محلی صادر می‌شود، توجه کرده و به مناطق پر تنش نروند.
اوایل ماه جاری میلادی، کشورهای آمریکا، انگلیس و آلمان به اتباع خود در اوکراین گفتند که این کشور را به دلیل نگرانی از بروز حمله به اوکراین از سوی روسیه ترک کنند. چین اما به شهروندانش در اوکراین گفته که از نزدیک تحولات منطقه را رصد کنند و در عین اینکه آمریکا را به اغراق‌گویی درباره تهدید وقوع جنگ مورد انتقاد قرار داده، گفته که سفارتش در کی‌یف همچنان به فعالیت ادامه می‌دهد.
ناتو
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در واکنش به اقدام پوتین در به رسمیت شناختن جمهوری‌های مستقر در شرق اوکراین گفت: من تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن "جمهوری خلق دونتسک" و "جمهوری خلق لوهانسک" را محکوم می‌کنم. این امر بیشتر به حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین حمله می‌کند، تلاش‌ها برای حل مناقشه را کاهش می‌دهد و توافق‌نامه‌های مینسک را که روسیه یکی از طرف‌های آن است، نقض می‌کند.
دبیرکل ناتو گفت: ما از مسکو می‌خواهیم از دامن زدن به درگیری دست بردارد و دیپلماسی را انتخاب کند.
او در بیانیه‌ای مدعی شد که به رسمیت شناختن جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک «حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را تضعیف می‌کند، تلاش‌ها برای حل مناقشه را از بین می‌برد و توافق‌نامه‌های مینسک را که روسیه یکی از طرفین آن است، نقض می‌کند. همچنین اختیار اعمال تحریم‌ها را بر کسانی که گمان می‌رود از داخل آن مناطق فعالیت می‌کنند، فراهم کند.»
اتحادیه اروپا
جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی، اعلام کرد که اتحادیه اروپا و شرکای بین‌المللی آن "با اتحاد، قاطعیت و قاطعیت در همبستگی با اوکراین واکنش نشان خواهند داد."
اتحادیه اروپا «گام‌های بعدی» را با دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین و ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا، که این اقدام پوتین را محکوم کردند و تاکید کردند که کانادا برای اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه آماده است، مورد بررسی قرار داد.
فرانسه
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به همراه «تصویب تحریم‌های هدفمند اروپایی»، برای تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام کرد.
لهستان
ماتئوش موراویتسکی، نخست وزیر لهستان که اخیراً اعلام کرده بود لهستان آماده ارائه تسلیحات دفاعی بیشتر به اوکراین است، همچنین خاطرنشان کرد که کشورش قصد دارد "تحریم‌های فوری" را علیه روسیه اعمال کند.
نخست وزیر لهستان گفت: «به رسمیت شناختن جمهوری‌های خودخوانده توسط روسیه، تجاوزی از سوی مسکو علیه اوکراین است. این اقدام روسیه باید با واکنشی در قالب تحریم‌های فوری مواجه شود.»
وزارت خارجه لهستان نیز تصریح کرد: «از روسیه می‌خواهیم نیروهای نظامی خود را برای اجرای تصمیم به رسمیت شناختن و حمایت از مرزهای بین‌المللی اوکراین تحت فشار نگذارد.»
لتونی
وزارت امور خارجه لتونی درخواست کرد: «اتحادیه اروپا باید فوراً تحریم‌هایی را علیه روسیه به دلیل به رسمیت شناختن جدایی‌طلبان اعمال کند.»
استونی
رئیس جمهوری استونی نیز اعلام کرد: «ما هرگز تصمیم غیرقانونی روسیه برای به رسمیت شناختن مناطق دونتسک و لوهانسک را نمی‌پذیریم. واضح است که مسکو در دیپلماسی جدی نیست و به دنبال بهانه‌ای برای جنگ است.»
هلند
وزارت امور خارجه هلند اعلام کرد: «ما به رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب در اوکراین توسط روسیه را محکوم می‌کنیم. ما قاطعانه، با هماهنگی با شرکای خود، به نقض آشکار قوانین بین‌المللی پاسخ خواهیم داد.»
بلژیک
وزارت خارجه بلژیک گفت: «به رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب اوکراین از سوی روسیه را محکوم می‌کنیم.»
فنلاند
ریاست جمهوری فنلاند نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما تصمیم روسیه برای به رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب را محکوم می‌کنیم و به آن پاسخ خواهیم داد.»
ترکیه
همچنین وزارت امور خارجه ترکیه هم بر اساس آخرین تحولات به شهروندان خود در شرق اوکراین توصیه کرد که این کشور را ترک کنند.
وزارت امور خارجه ترکیه با انتشار بیانیه‌ای، به رسمیت شناخته شدن استقلال جمهوری‌های دونتسک و لوهاسنک توسط روسیه را مغایر با توافق‌نامه‌های مینسک و نقض محرز حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین دانسته و اعلام کرد: این تصمیم روسیه غیرقابل قبول و مردود است.
این وزارتخانه در ادامه این بیانیه، بار دیگر بر پایبندی آنکارا بر حفظ اتحاد سیاسی و تمامیت ارضی اوکراین تاکید کرد و طرف‌های مرتبط را به خویشتن داری و رعایت قوانین بین‌المللی فراخواند.
ایتالیا
وزارت خارجه ایتالیا نیز گفت تصمیم پوتین برای به رسمیت شناختن استقلال لوهانسک و دونتسک مانعی جدی برای جستجوی راه‌حل دیپلماتیک است.
نیوزلند
نانایا ماهوتا، وزیر امور خارجه نیوزیلند گفت که هیچ مبنایی بر اساس قوانین بین المللی برای به رسمیت شناختن مناطق جدایی طلب وجود ندارد و روسیه با این کار حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین را تضعیف می‌کند.
ماهوتا در بیانیه‌ای گفت: ما نگران هستیم که این اقدام حساب شده رئیس جمهور پوتین برای ایجاد بهانه‌ای برای تهاجم است که یک اقدام تجاوزکارانه آشکار است. ما دوباره خواستار تلاش‌های فوری برای یافتن راه حل مسالمت آمیز هستیم.
حمایت انصارالله یمن
انصارالله یمن اعلام کرد که این جنبش به رسمیت شناختن استقلال مناطق دونتسک و لوهانسک در اوکراین توسط روسیه را تأیید می‌کند.
محمدعلی الحوثی، عضو شورای سیاسی انصارالله یمن در توییتی نوشت: ما به رسمیت شناختن استقلال مناطق دونتسک و لوهانسک را تأیید می‌کنیم و خواهان خویشتن‌داری و عدم ورود به جنگی هستیم که هدف آن تحلیل بردن توانایی‌های روسیه است.
بشار اسد
همچنین پیش از این بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه آمادگی خود را برای به رسمیت شناختن استقلال این مناطق اعلام کرده بود.
چچن
در همین حال، رمضان قدیروف، رئیس دولت چچن حمایت کامل خود را از تصمیم به رسمیت شناختن جمهوری‌های لوهانسک و دونتسک اعلام کرد.
وی خاطرنشان کرد که این تنها راه برون رفت از بن بست سیاسی فعلی است.
انتهای پیام