گنج‌های عرصه‌های طبیعی به رغم ظرفیت اراضی طبیعی استان چندسالی است بعلت تداوم خشکسالی‌ها و تغییر رژیم بارش‌ها و حضور دام مازاد بر ظرفیت مراتع و گسترش عرصه‌های کم تراکم  و افزایش عرصه‌های متوسط و متراکم با خطر مواجه شده است. 

گیاه آنغوزه گیاهی نادر در شرق ایران است؛ گیاهی علفی چند ساله که ریشه آن کمی ضخیم و گوشتی، برگ‌های آن بسیار بریده و غباری، ساقه آن مجوف و گوشتی و بلندی آن تا دو متر است، گل‌های آن به رنگ زرد و به گروه چتر مانند در انتهای ساقه ظاهر می‌شود. 

این گیاه در چند سال اولیه سن خود ساقه قابل روئیتی ندارد و برگ‌های آن گسترده روی زمین است که در مراتع به نام «کماه و انگزاکماه» چوپانان می‌شناسند. آنغوزه شیره گیاهی است که از تیغ زدن ریشه یا پایین ساقه و یا قطع ساقه گیاهان مولد آنغوزه از ناحیه یقه گیاه خارج می‌شود و در طول تابستان برداشت می شود و به دو صورت کشته( خشک شده) و شیره در بازار عرضه می‌شود. 

8میلیون از عرصه‌های منابع طبیعی خراسان جنوبی قابلیت کشت گیاهان دارویی

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بیش از 8 میلیون از عرصه‌های منابع طبیعی خراسان جنوبی قابلیت کشت گیاهان دارویی را دارد که توسعه آن در سال‌های اخیر این استان را در جایکاه اول کشور قرار داده است. 

وی افزود: پرورش و تولید گیاهان دارویی تجارتی سودآور و صنعتی است که اگر توسعه یابد و متناسب با اقلیم استان باشد نفع اقتصادی آن به مردم می‌رسد. 

وی بیان کرد: ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار منابع طبیعی در خراسان جنوبی وجود دارد که همه آنها قابلیت کشت 800 گونه گیاهان دارویی را دارد و اکنون طرح بذرپاشی گیاهان دارویی برای جلوگیری از خطر انقراض این گیاهان در مراتع استان آغاز شده است. 

نصرآبادی تصریح کرد: بذر مورد استفاده در این عملیات از رویشگاه خود منطقه و بومی آن تهیه شده که سازگار با شرایط اکولوژیکی و اکوسیستم منطقه خواهد بود؛ این طرح در 5400 هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان اجرا می‌شود و بیشترین آمار آن مربوط به آنغوزه است که به لحاظ رویشی و مقاومت در برابر خشکسالی با اقلیم استان سازگاری دارد و درآمد زیادی را نصیب بهره برداران می‌کند. 

وی بیان کرد: آنغوزه شیرین طبس، بهترین آنغوزه‌ای است که در سطح دنیا مطرح است و کیفیتی که این آنغوزه شیرین دارد در هیچ نقطه‌ای از دنیا دیده نمی‌شود. 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی تصریح کرد: بیشتر گونه‌های گیاهان دارویی استان درآمد زاست و قابلیت توسعه کشت را دارد؛ گیاهانی که عمرکوتاهی دارند و برای استفاده از این ثروت باید اعتبار ویژه اختصاص داد. 

نصرآبادی با بیان اینکه برداشت و بهره‌برداری محصولات فرعی جنگل‌ها و مراتع، گیاهان دارویی و صنعتی از جمله انواع گیاهان دارویی مانند آنغوزه شیرین و آویشن در استان ممنوع است، تصریح کرد: برداشت محصول از مراتع و جنگل‌های استان به علت خشکسالی بی‌سابقه امسال که منجر به کاهش بارندگی تا ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته شده است، ممنوع بوده و با هرگونه برداشت غیرمجاز و بدون قرارداد بهره‌برداری، برخورد قانونی صورت می‌گیرد. 

آنغوزه صادر شده به ادویه تبدیل می شود

وی بیان کرد: در شرایط خشکسالی گیاه به سختی قادر به حفظ حیات خود بوده و در چنین شرایطی هرگونه برداشت صمغ، شیره و سایر قسمت‌های گیاه، تنش مضاعفی بر حیات گونه‌های گیاهی وارد خواهد کرد. 

وی تصریح کرد: سال گذشته حدود ۷۰ تن انواع محصولات دارویی و صنعتی در سطحی معادل ۱۰۰ هزار هکتار از جمله، آنغوزه،‌ آویشن و سایر در استان برداشت و به خارج از کشور و یا سایر استان‌ها صادر شده است. 

نصرآبادی با بیان اینکه اشتغال حاصل از این گونه فعالیت‌ها در استان حدود هزار خانوار است، بیان کرد: رویشگاه اصلی آنغوزه متعلق به شرق کشور است در استان‌های کرمان، اصفهان و یزد نیز رویشگاه‌هایی از این محصول وجود دارد. 

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی یادآور شد: برداشت آنغوزه برای بهره‌برداران حدود ۷۰ میلیارد تومان درآمدزایی دارد اما برای فرآوری آنغوزه نه تنها در استان ما بلکه در کشور نیز هیچ برنامه‌ریزی وجود ندارد. 

وی گفت: این محصول به صورت خام به کشورهای هند و آلمان صادر می‌شود و در آنجا به دارو و ادویه و حتی آفت‌کش تبدیل می‌شود؛ این گیاه بعد از پنج سال قابل بهره‌برداری است، اما برخی سودجویان گیاه را در سال‌های سوم و چهارم رشد نیز قطع و بهره‌برداری می‌کنند. 

انتهای پیام