شهریار ناطق در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی (Acquired Immuno deficiency Syndrome) یک بیماری ویروسی اکتسابی است، اظهار کرد: این بیماری توسط ویروس اچ آی وی (HIV) ایجاد شده و منجر به بروز تغییراتی در سیستم ایمنی شخص می‌شود که در برخی موارد و در نهایت به مرگ بیمار ختم می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این ویروس نخستین بار در سال ۱۹۸۱ توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) معرفی شد، گفت: با این‌وجود تحقیقات نشان می‌دهد منشأ این ویروس مربوط به غرب آفریقا و در اوایل قرن بیستم است.

متخصص ارولوژی و جراح کلیه همچنین به شناسایی اولین مورد این بیماری در ایران اشاره و تصریح کرد: برای اولین بار در سال ۱۳۶۶ یک کودک مبتلا به هموفیلی به‌عنوان بیمار مبتلا به ایدز شناسایی شد.

وی با بیان اینکه طبق آمارهای غیررسمی اکنون حدود ۵۰ تا ۷۰ هزار بیمار مبتلا به HIV در ایران وجود دارد که نیمی از آن‌ها در سنین بین ۲۰ تا ۳۵ سالگی قرار دارند، گفت: انتقال ایدز در ایران از طریق اعتیاد به مواد مخدر تزریقی به انتقال از طریق روابط جنسی در حال تغییر است که این موضوع آگاهی و اطلاع‌رسانی به‌ویژه در میان قشر جوان جامعه را ضرورت می‌بخشد.

ایدز از چه راه‌هایی منتقل می‌شود؟

ناطق در مورد راه‌های انتقال ایدز توضیح داد: ویروس اچ آی وی می‌تواند از طریق خون و برخی از ترشحات بدن (مانند اسپرم یا ترشحات واژن) انتقال یابد، اما این ویروس از طریق مواد خوراکی مشترک و بزاق دهان منتقل نمی‌شود.

وی به روش‌های شایع انتقال بیماری ایدز در ایران اشاره و تصریح کرد: استفاده از سرنگ آلوده و وسایل تزریقی مشترک در معتادان تزریقی، تماس جنسی محافظت نشده بدون از وسایل پیشگیری، با فرد آلوده، استفاده از خون و فراورده‌های آلوده خونی (تا قبل از سال ۱۹۸۵ تست‌های خونی دقیق برای این بیماری شناخته نشده بود) استفاده از تیغ مشترک، وسایل پزشکی یا دندان‌پزشکی آلوده، خال‌کوبی(تاتو) یا هر اقدام دیگری که با خون سر و کار داشته باشد و انتقال از مادر به فرزند حین بارداری یا شیردهی از روش‌های شایع انتقال ایدز است.

این متخصص ارولوژی و جراح کلیه در مورد علائم بیماری ایدز نیز گفت: ویروس اچ آی وی (HIV) پس از ورود به بدن با حمله به سلول‌های سیستم ایمنی بدن (سلول‌های CD۴) شروع به تکثیر می‌کند.

۳ مرحله عفونت ناشی از ایدز در بدن

وی با بیان اینکه عفونت ناشی از این بیماری به سه مرحله تقسیم می‌شود، توضیح داد: مرحله نخست (عفونت حاد)، ۲ تا ۶ هفته پس از ابتلا به ویروس اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی درگیر مبارزه با ویروس است. در این مرحله بیماری خود را به‌صورت علائم شبه آنفلوانزا مانند تب، سردرد، احساس خستگی، تهوع و استفراغ، گلودرد، اسهال و بثورات(جوش‌های پوستی) قرمز رنگ نشان می‌دهد. معمولاً بیماری در این مرحله تشخیص داده نمی‌شود و علائم خودبه‌خود بهبود می‌یابند.

ناطق به مرحله دوم (عفونت مزمن) اشاره و تصریح کرد: بعد از طی مرحله نخست، بیماری وارد فاز خاموش(مزمن) می‌شود. طی این مرحله ویروس ایدز سلول‌های ایمنی بدن را از بین می‌برد. این مرحله بدون درمان معمولاً سال‌ها (به‌طور متوسط حدود ۸ تا ۱۰ سال) طول کشیده و طی این مرحله شخص اگرچه کاملاً بی علامت است، اما توانایی انتقال بیماری را دارد.

وی در مورد مرحله سوم ایدز نیز گفت: این مرحله درواقع مرحله نهایی و پیشرفته بیماری است. در این مرحله تعداد سلول‌های ایمنی(CD۴) به کمتر از ۲۰۰ عدد رسیده، سیستم ایمنی فرد تخریب شده و فرد علائمی را تجربه می‌کند که شامل تب طول کشیده (بیش از ۱۰ روز)، کاهش وزن بدون علت مشخص، تعریق شبانه، خستگی مزمن، تورم غدد لنفاوی گردن یا کشاله ران و اسهال شدید و طولانی‌مدت است.

این پزشک متخصص خاطرنشان کرد: علائم انتهایی بیماری ایدز ناشی از تخریب سیستم ایمنی و ایجاد عفونت‌های فرصت‌طلب، عفونت‌های تنفسی، قارچی و درنهایت انواعی از سرطان و تومور است.

تشخیص ایدز با یک آزمایش خون

وی در ادامه به روش‌های تشخیص بیماری ایدز اشاره و اظهار کرد: روش استاندارد تشخیص بیماری ایدز استفاده از تست‌های آزمایشگاهی است. در حقیقت طی یک آزمایش خون می‌توان وجود ایدز را در بدن بیمار ثابت کرد. توجه به این نکته ضروری است که برای انجام آزمایش ایدز نیازی به ناشتا بودن یا آمادگی خاصی نیست و این تست در هر زمان قابل انجام است.

متخصص ارولوژی و جراح کلیه با بیان اینکه به‌طورکلی ۲ نوع آزمایش برای تشخیص ایدز وجود دارد، توضیح داد: آزمایش اول بررسی آنتی‌بادی(پادتن) است. آنتی‌بادی درواقع پاسخ بدن به آلودگی و سنجش آن یکی از روش‌های تشخیص بیماری است. اکنون تست متداول و استاندارد برای تشخیص ایدز سنجش آنتی‌بادی ایدز به روش الایزا (ELISA) است. نسل چهارم این تست‌ها که تأییدیه FDA را نیز دارند، ۱۶ تا ۲۰ روز پس از ابتلا به عفونت می‌توانند بیماری را تشخیص دهند.

ناطق با یادآوری اینکه به مدت‌زمانی که ویروس داخل بدن انسان وجود دارد، اما قادر به شناسایی آن نیستیم زمان پنجره (window period) می‌گویند، تصریح کرد: متأسفانه باوجود عدم شناسایی بیماری، بیمار در این مرحله آلوده است و قابلیت انتقال بیماری را دارد. طبق استانداردهای ایران جهت غربالگری اچ آی وی (HIV) این تست ۸ هفته و سپس ۶ ماه پس از رفتار مشکوک جنسی توصیه می‌شود.

این پزشک متخصص بررسی آنتی‌ژن را یکی دیگر از راه‌های تشخیص ایدز عنوان کرد و افزود: این تست‌ها درواقع به‌طور مستقیم خود ویروس (و نه پاسخ بدن به ویروس) را شناسایی می‌کنند. سنجش آنتی‌ژن ویروس ایدز به طریقه PCR ویروس را زودتر از تست آنتی‌بادی (۹ تا ۱۱ روز پس از ابتلا) شناسایی می‌کند، اما هزینه این تست بالاتر است. برخی منابع این تست را ۲ هفته پس از ارتباط مشکوک جنسی توصیه می‌کنند.

افزایش امید به زندگی با تشخیص زودرس و درمان به‌موقع

وی در مورد راه‌های پیشگیری از ابتلا به ایدز نیز گفت: ابتلا به HIV در ایران در حال تغییر الگوی انتقال از تزریق مواد مخدر به روابط جنسی است. در این راستا عدم آگاهی و شناخت ناکافی از روش‌های پیشگیری به‌ویژه در قشر جوان یکی از نگرانی‌های عمده است. افزایش اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی، نداشتن روابط جنسی مشکوک، استفاده همیشگی از لوازم کاندوم، عدم استفاده از تیغ مشترک، رعایت سلامت بارداری قبل از اقدام به بارداری، درمان جایگزین برای مواد مخدر تزریقی و برنامه تعویض سرنگ همگی از روش‌های مؤثر در پیشگیری است.

ناطق با بیان اینکه در حال حاضر درمان مؤثری که بتواند بیماری ایدز را به‌صورت کامل ریشه‌کن کند وجود ندارد، گفت: بااین‌وجود در صورت تشخیص زودرس بیماری و درمان به‌موقع آن امکان کاهش ویروس در بدن و افزایش امید به زندگی در مبتلایان وجود دارد.

وی به افراد توصیه کرد به‌محض شک در مورد ابتلا به ایدز تست دهند تا در صورت ابتلا، تحت حمایت و درمان زودرس قرار گیرند و افزود: در صورت مراقبت و درمان به‌موقع، ممکن است نشانه‌های بیماری ایدز (مرحله سوم و پیشرفته بیماری) حتی تا پایان عمر بروز نکند.

متخصص ارولوژی و جراح کلیه در خاتمه خاطرنشان کرد: درمان مناسب با کاهش میزان ویروس در بدن، احتمال انتقال بیماری به دیگران را نیز کاهش می‌دهد.

انتهای پیام