اردشیر پشنگ در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که به نظر وی مهمترین اتفاقات رخ داده در سال ۲۰۲۱ در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی چه موضوعاتی بوده است، گفت: یکی از مهمترین اتفاقات بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ که در کنار مرزهای شرقی ایران رخ داد خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، قدرت‌گیری مجدد طالبان و فروپاشی نظام دموکراتیک در این کشور بود.
وی همچنین با بیان اینکه افزایش تنش و گسترش سردی روابط بین آمریکا و روسیه،افزایش بحران در مرزهای شرقی اوکراین و روسیه و افزایش اختلافات بین چین و آمریکا از دیگر مسائل مهم در سال گذشته بود، افزود: در حوزه منطقه‌ای نیز علاوه بر تحولات افغانستان، اتفاق دیگری که در جوار مرزهای ایران رخ داد جنگ قره‌باغ بود. در جنگی که آذربایجان توانست بخشی از اراضی که مدت‌ها تحت تصرف نیروهای ارمنستان بود را از آن خود کند و در همین راستا تلاش کرد که به توسعه مرزهای خود بپردازد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل یکی دیگر از مسائل مهم در منطقه را مسئله برگزاری انتخابات پارلمانی در عراق و پیروزی جریان مقتدا صدر در این انتخابات دانست و ابراز عقیده کرد: این تحولی که در عرصه منطقه‌ای رخ داد به نوعی چندان به نفع ایران نبود.
پشنگ با اعتقاد بر اینکه تحولات صورت گرفته در افغانستان و تسلط مجدد طالبان بر این کشور در کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت چالش‌های جدی برای ایران ایجاد می‌کند، افزود: در کوتاه‌مدت شاهد افزایش سیل مهاجران و جاماندگان افغانستان از این کشور به ایران بودیم که این موضوع در درازمدت برای ایران مشکلات و مسائلی را ایجاد خواهد کرد. از دیگر سو شاهد قدرت گرفتن کانون قدرتی در مرزهای شرقی افغانستان هستیم که مبتنی بر اسلام تسنن است در حالی که کانون قدرت در ایران مبتنی بر آرای تشیع است و این خود یک نوع تضاد و رقابت را در درازمدت ایجاد می‌کند.
وی تحولات صورت گرفته در قره باغ را نیز در راستای منافع ایران ندانست و اظهار کرد: به نظر می‌رسد ترکیه، آذربایجان با همراهی اسرائیل به دنبال این هستند تغییر و تحولاتی در عرصه ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کنند که خروجی آن باعث می‌شود که مرز ایران با ارمنستان بسته شود و وابستگی مرزی در شمال‌غرب به این دو کشور متحد (ترکیه و آذربایجان) ایجاد شود و این موضوع در چارچوب منافع کلان و استراتژیک ایران با توجه به برخی از مواضع این دو کشور و تلاش آن‌ها برای گسترش جریان پان‌ترکیسم در منطقه قره‌باغ و برخی از مناطق آذری‌نشین ایران به نفع تهران نخواهد بود. البته در این فرایند ایران سعی کرده که به نوعی مسائل را مدیریت کند تا تبعات این تحولات کاهش پیدا کند.
وی همچنین با بیان اینکه در جریان تحولات عراق نیز حشدالشعبی و حزب الدعوه که محور اصلی ائتلاف دولت قانون بودند، در برابر ائتلاف صدر شکست خوردند. ائتلافی که به نوعی خواهان خلع سلاح حشدالشعبی و کاهش نفوذ کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در عراق است، خاطرنشان کرد : از سوی دیگر این جریان یک رفتار پیش‌بینی ناپذیری نیز در عرصه سیاست داخلی و خارجی دارد و این موضوع تا حدودی اوضاع عراق را متفاوت از قبل برای ایران کرده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین در پاسخ به این سوال که به نظر وی تأثیرگذارترین و مهمترین چهره در عرصه نظام بین‌الملل در سال گذشته چه کسی بوده است، افزود: به نظر من از نظر تأثیرگذاری مثبت مهمترین چهره خانم مرکل صدراعظم پیشین آلمان است. او در سال ۲۰۲۱ بعد از ۱۶ سال صدارت خود را در آلمان به پایان رساند و اعلام کرد که قصد دارد که به امور دیگری بپردازد. او کسی بود که شأن و جایگاه صدراعظمی در آلمان را ارتقا بخشید. جایگاه آلمان را در زمان صدراعظمی خود در عرصه سیاسی، امنیتی و پرستیژ بین المللی آلمان به صورت جدی ارتقا داد و یک کلاس جدید و تازه‌ای را در سطح جهانی برای بسیاری از رهبران جهان به جا گذاشت.
پشنگ همچنین گفت: به نظر می‌رسد از جنبه منفی نیز یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌ها در سال ۲۰۲۱ جو بایدن رئیس جمهور کنونی آمریکاست. اشتباه محاسباتی جو بایدن در موضوع افغانستان و ضعفی که از خود نشان داد باعث شد که بار دیگر طالبان در افغانستان مسئولیت را بر عهده بگیرد و نوع عملکرد ضعیف وی بسیاری از امیدهایی که به وی وجود داشت را از بین برد و نشان داد حد زیادی از امیدها به وی واهی بوده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که مهترین چالش‌های بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ چه مسائلی خواهد بود، گفت:به نظر می‌رسد همچنان در سال جاری شاهد افزایش تنش بین غرب و روسیه بر سر اوکراین باشیم، موضوعی که ممکن است جهان و نظام بین‌المللی را وارد یک بحران عمیق بکند. مسئله کرونا همچنان یک مسئله جدی است و چالش‌های خود را به همراه دارد. البته سال ۲۰۲۲ می‌تواند فرصت خوبی باشد که کشورهایی که در عرصه پزشکی و مبارزه با ویروس کرونا به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کرده‌اند کمک‌های بیشتر و بهتری را به کشورهای محروم و فقیر در این زمینه ارائه کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین با اعتقاد بر اینکه احتمالا در سال ۲۰۲۲ رقابت بین آمریکا و چین افزایش پیدا می‌کند، گفت:در این سال همچنان شاهد مجادلات و رقابت‌های دیپلماتیک در شرق دور خواهیم بود. از جمله موضوع کره شمالی در کنار تلاش چین برای انضمام تایوان به خود و دیگر تنش‌هایی که در این حوزه وجود دارد.
پشنگ همچنین در مورد مهمترین چالش‌ها در سال جاری در عرصه منطقه‌ای نیز گفت: چگونگی پیشبرد نظام جدید در افغانستان ، توسط طالبان یکی از چالش‌ها و مسائل مهم در سال جاری است. موضوع قره‌باغ و چگونگی پیشبرد روند امور در این منطقه نیز از دیگر مسائلی است که در سال جاری مورد توجه خواهد بود و اینکه آیا نظم تازه در عراق با توجه به نتایج انتخابات پارلمانی در این کشور می‌تواند به یک ثبات برسد یا نه.
وی به دو موضوعی که به صورت مستقیم با ایران ارتباط دارد اشاره کرد و گفت: یکی از مسائل مهمی که در سال ۲۰۲۲ مورد توجه جدی ما و منطقه قرار دارد این است که آیا ایران وعربستان بعد از چندین سال می‌توانند در جریان گفت‌وگوهایی که در حال انجام است به تنش‌زدایی برسند یا نه. چرا که تنش‌زدایی بین دو کشور ایران و عربستان بر بحران‌های دیگر موجود در منطقه از جمله بحران یمن و دیگر بحران‌های پیرامونی تأثیرگذار است چرا که بازیگری این دو کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این بحران‌ها و فروکش شدن یا ادامه آن تأثیرگذار است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: یکی دیگر از موضوعات جدی در این زمینه مسئله برجام است چراکه در حال حاضر بسیاری از مسائل در ایران و منطقه به برجام گره خورده است و اگر برجام در سال ۲۰۲۲ احیا شود این مسئله باعث می‌شود که یک ثبات و اقتدار نسبی در سطح داخل کشور و منطقه‌ای برای ایران ایجاد شود و اگر این توافق انجام نشود و یا با تأخیر زیادی مواجه شود ممکن است وضعیت پیش‌بینی‌نشده، بحران‌زدا و بی‌ثبات کننده‌ای دامن ایران و منطقه را بگیرد.
انتهای پیام