/نگاهی به رساله نوین موسیقی ایران/۱

یک موسیقی‌شناس: سنت‌گرایی آفت موسیقی ایران است

یک نوازنده و موسیقی‌شناس با اشاره به انتشار کتاب رساله نوین موسیقی ایران و نقش آن بر تدوین ساختار آکادمیک برای موسیقی ایرانی گفت: باید سنت‌گرایی که همواره در موسیقی ایرانی حضور داشته و به نوعی تبدیل به آفت موسیقی ایرانی شده را کنار بگذاریم و موسیقی خود را به زبان بین‌المللی تعریف کنیم.

علیرضا پورغلام در گفت وگو با ایسنا با اشاره به انتشار کتاب رساله نوین موسیقی ایران اظهار کرد: این کتاب سه جلدی توسط بهروز فخیمی که سال‌ها از عمر خود را صرف پژوهش در موسیقی کرده، نوشته شده و توانسته است تأثیر بسیاری بر حوزه تئوری موسیقی ایرانی بگذارد.

وی ادامه داد: مخاطبان این رساله افرادی هستند که با موسیقی به ویژه موسیقی آکادمیک آشنایی داشته و با حداقل‌های موسیقی را می‌شناسند؛ لذا این اثر کتابی تخصصی به حساب می‌آید.

پورغلام با تأکید بر اینکه این کتاب رساله‌ای در حوزه موسیقی نوین ایران است، تصریح کرد: از زمان عبدالقادر مراغه‌ای فرد دیگری رساله‌ای در حوزه موسیقی ایرانی ننوشته است اما حاصل ۳۰ سال تلاش و کنکاش و پرسشگری بهروز فخیمی در حوزه موسیقی انتشار سه جلد کتاب ۱۳۰۰ صفحه‌ای می‌شود که با کیفیتی مناسب و زبانی شیوا پاسخ تمام سوالات و مشکلاتی را می‌دهد که سال‌ها در حوزه موسیقی مطرح بود و اساتید ما نمی‌توانستند به آن پاسخ دهند.

نباید درهای یادگیری را به روی خود ببندیم

وی با اشاره به بی‌توجهی برخی از اساتید به این کتاب خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی از اساتید بدون مطالعه کتاب با آن مخالفت می‌کنند؛ در حالی که نباید درهای یادگیری را روی خود ببندیم. کسانی که کلمه استاد را یدک می‌کشند و درهای یادگیری را روی خود می‌بندند، شاید با خود تصور کنند که امورات ما با همین دانسته‌ها می‌گذرد و نیازی به یادگیری بیشتر نداریم اما در آینده به اشتباه خود پی خواهند برد.

این موسیقی‌شناس افزود: شاید در حال حاضر این کتاب اقبال چندانی نزد اساتید نداشته باشد اما همین اساتید و کلیه هنرجویان در چند سال آینده ملزم به یادگیری این کتاب به منظور آموزش صحیح موسیقی خواهند بود.

کشف حلقه مفقوده موسیقی ایرانی 

وی با اشاره به برخی از ویژگی‌های این کتاب عنوان کرد: همواره حلقه گمشده‌ای میان موسیقی ادواری و موسیقی کلاسیک ایرانی وجود داشت؛ در حالی کتاب‌های شرح ادوار صفی‌الدین ارموی، عبدالقادر مراغه‌ای و مبارک شاه بخاری در دسترس بوده و مطالعه می‌شود اما کسی نمی‌توانست این حلقه گمشده را کشف کند. با این حال بهروز فخیمی در رساله نوین موسیقی ایران این حلقه مفقوده را کشف کرده و با استناد به این کتاب می‌توان به صورت علمی و مستدل توضیح داد که چگونه موسیقی ادواری ما به موسیقی دستگاهی تبدیل شده است.

پورغلام گفت: اینکه موسیقی دستگاهی ایران از چه هنگامی و به چه صورت آغاز شد، یکی از ساده‌ترین پرسش‌هایی است که کمتر استادی می‌تواند به روشنی به آن پاسخ دهد. اساتید در مقابل این پرسش تنها می‌توانند بگوید موسیقی دستگاهی ایران از زمان قاچار آغاز شد، اما نمی‌توانند چگونگی آغاز شدن، پیش‌زمینه و مسائل علمی آن را توضیح دهند. این‌ها مسائلی است که در رساله نوین موسیقی ایران به روشنی و با تیکه بر مسائل علمی پاسخ داده شده است.

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه این رساله هم‌اکنون در دسترس است و امیدواریم اهالی موسیقی بیشتر به سمت مسائل علمی رفته و درهای یادگیری را روی خود نبندند، تصریح کرد: باید اجازه دهیم هنرمندانی که در این زمینه زحمت کشیده و از مال و جان خود گذشتند، شناخته شوند و نباید به راحتی از کنارشان بگذریم.

این موسیقی‌شناس خاطرنشان کرد: فاصله‌گیری از سنت‌گرایی موضوعی است که این رساله سعی بر انجام آن داشته و ساختاری آکادمیک برای موسیقی ایرانی تعریف کرده است.

وی اضافه کرد: اتفاق بزرگی که در این کتاب می‌افتد، اثبات این امر است که موسیقی غرب موسیقی ایرانی بوده که از ما دزدیده شده و بار دیگر به صورت ناقص به خورد ما داده شد. با این حال آنان به ما تحمیل می‌کنند که شما بی‌سواد هستید و ما با سواد. در این کتاب ثابت می‌شود که چنین چیزی نیست.

مرتضی اسکافی، رئیس اتحادیه محصولات فرهنگی مشهد نیز در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به انتشار کتاب رساله نوین موسیقی ایران گفت: این رساله توانسته چالش‌هایی که از بدو تولد موسیقی در ایران و خراسان وجود داشته را بررسی کند و به تک‌تک موضوعات عنوان شده به صورت علمی پاسخ دهند.

وی ادامه داد: این نخستین بار است که چنین کتابی در حوزه موسیقی نوین ایران منتشر شده است.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۶ دی ۱۴۰۰ / ۰۳:۲۱
  • دسته‌بندی: خراسان رضوی
  • کد خبر: 1400100603533
  • خبرنگار :