به گزارش ایسنا به نقل از دویچه وله، ماریا رسا، روزنامه‌نگار فلیپینی و دیمیتری موراتف، روزنامه‌نگار اهل روسیه روز ۱۰ دسامبر جایزه نوبل سال ۲۰۲۱ را در مراسمی ویژه در اسلو، پایتخت نروژ دریافت کردند.
هر دوی آنها در سخنرانی به هنگام دریافت جایزه، جهانیان را فراخواندند که از جان روزنامه‌نگاران و از آزادی مطبوعات حمایت محکم‌تری به عمل آورند.
آنها به شمار کثیری از همکارانشان اشاره کردند که در بخش‌های مختلف جهان به خاطر انجام مسئولانه کار خویش قربانی تعقیب، بازداشت، سرکوب و مرگ شده‌اند.
دیمیتری موراتف ۶۰ ساله، سردبیر روزنامه نوویا گازتای روسیه اظهار کرد: ما به‌طور فزاینده‌ای وقایعی درخصوص شکنجه زندانیان و بازداشت‌شدگان می‌شنویم. شکنجه برای شکستن و مجازات مردم بیش از آنچه که حکم می‌کند، استفاده می‌شود. این "وحشی‌گری" است. من "ابتکاری" جهت برگزاری دادگاهی درخصوص شکنجه دارم که اطلاعاتی را پیرامون استفاده از شکنجه در قسمت‌های مختلف دنیا را جمع‌آوری خواهد کرد.
موراتف همچنین گفت که مبلغ به‌دست آمده از جایزه‌اش را صرف افراد بیمار می‌کند و از خبرنگاران مستتقل حمایت خواهد کرد. امسال، جایزه صلح نوبل با جایزه نقدی ۱۰ میلیون کرون (۱.۱ میلیون دلار) همراه است.
موراتف حین سخنرانی خود گفت: بیایید به احترام خبرنگارانی که به‌خاطر شغلشان فداکاری و از خودگذشتگی کردند و به‌خاطر حمایت از کسانی که مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، فوت شدند، یک دقیقه سکوت کنیم.
او در سخنرانی خود به وضعیت دشوار آزادی مطبوعات در روسیه اشاره کرد و گفت: «روزنامه‌نگاری در روسیه در حال عبور از یک دره تاریک است.»
به گفته او بیش از ۱۰۰ نفر از روزنامه‌نگاران و دست‌اندرکاران رسانه‌ها و فعالان حقوق بشر در ایام اخیر نامشان در فهرست "عوامل مرتبط با خارج" قرار گرفته است. شماری از همکاران موراتف کار را خود را از دست داده‌اند و عده‌ای نیز راهی جز خروج از کشور نیافته‌اند.
موراتف جایزه دریافتی را از آن همکارانی در نوویا گازتا دانست که جان خود را بر سر فعالیت حرفه‌ای خود گذاشته‌اند. او نام این همکارانش را نیز قرائت کرد. او در عین حال جایزه را متعلق به همکارانی هم دانست که زنده‌اند و به انجام تعهدات حرفه‌ای خود مشغولند.
به گفته این روزنامه‌نگار منتقد روس، روزنامه‌نگاران این ماموریت شاخص را دارند که واقعیت و افسانه و جعل را از هم تمیز دهند. او افزود: «فعالیت ما پیش شرط پیشرفت و ترقی است. ما پادزهر استبداد و انسدادیم.»
خانم رسا نیز در سخنرانی خود مخاطبان را فراخواند که با چشمانی باز جهانی مطلوب مالامال از صلح و اعتماد و همبستگی را تصور کنند و مشترکا برای آن مبارزه کنند. او گفت: «ویرانی و تخریب اتقاق افتاده است، حالا نوبت ساختن است تا جهانی بسازیم که می‌خواهیم».
ماریا رسا تنها به انتقاد از دولت رودریگو دوترته در فلیپین بسنده نکرد بلکه شرکت‌هایی مانند فیسبوک را هم به باد انتقاد گرفت. او این شرکت‌ها را متهم کرد که با اشاعه دروغ و نفرت به سوداگری و کسب سود مشغولند. به گفته رسا "آنچه که در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرد تنها به این شبکه‌ها محدود نمی‌شود، بلکه خشونت آنلاین به جهان واقعی هم سرریز می‌کند.» او در این رابطه به حمله هواداران دونالد ترامپ به مقر کنگره آمریکا در ژانویه امسال اشاره کرد که در سرخوردگی و اعتراض به عدم انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری صورت گرفت.
در اکتبر گذشته کمیته نوبل صلح نروژ اعلام کرد که خانم رسا و آقای موراتف برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۱ شده‌اند. در توضیح علت این انتخاب گفته شد که هر دو روزنامه‌نگار "به خاطر تلاش‌هایشان در راه حفظ و حراست از آزادی بیان و اندیشه که یکی از شروط برقراری دموکراسی و صلح پایدار است مورد تقدیر و ستایش قرار می‌گیرند.»
خانم رسا که جوایز متعددی دریافت کرده سردبیر یک پرتال رسانه‌ای آنلاین به رپلر است که از رسانه‌های مقتدر منتقد دولت دوترته به شمار می‌رود. دوترته از جمله به خاطر رویکردهای اقتدارگرایانه و زن‌ستیز خود و نیز به خاطر سیاستی که در مقابله با مواد مخدر در پیش گرفته و شمار کثیری از شهروندان فلیپین بدون محاکمات قضایی آماج تیر پلیس قرار گرفته‌اند مورد انتقاد سخت مجامع و محافل حقوق بشری است.
به گفته بریت رایس-اندرسون، رئیس کمیته نوبل هر دو روزنامه‌نگار به دلیل فعالیت‌هایشان آماج تمسخر و تهدید و خشونت هستند، از همین رو کمیته با اعطای جایزه به آنها در سال جاری قصد داشته بر اهمیت آزادی بیان اندیشه و آزادی مطبوعات در مبارزه با روندهای مخرب در جامعه تاکید کند.
رایس-اندرسون رسا و موراتف را جزیی از جنگی دانست که سلاح آنها در این جنگ تنها واژه‌ها هستند. در این جنگ هدف بیان واقعیت است و هر گونه افشای سوءاستفاده از قدرت نوعی پیروزی. او افزود: «ما باید در کنار این روزنامه‌نگاران بایستیم و هر روزنامه‌نگاری را در گوشه و کنار دنیا که هدفی مشابه را دنبال می‌کند مورد حمایت قرار دهیم. از این راه ما دفاع از آزادی اندیشه و دموکراسی را دنبال می‌کنیم و شانسی برای صلح پدید می‌آوریم."
رسا و موارتف تنها برندگان نوبل هستند که امسال به رغم شرایط کرونایی مدال طلای خود و دیپلم افتخار را در برابر جمع کوچکی از حضار در اسلو دریافت کردند. دیگر دریافت‌کنندگان جوایز نوبل در رشته‌های مختلف در محل زندگی خود و به طور مجازی مورد تجلیل قرار گرفتند.
موراتف اولین شهروند روسی است که جایزه صلح نوبل را دریافت کرده است. میخائیل گورباچف، آخرین رهبری اتحاد جماهیر شوروی این جایزه را در سال ۱۹۹۰ از آن خود کرد.
برنندگان این جایزه، هر سال جایزه خود را در تاریخ ۱۰ دسامبر، روزی که بزرگداشت آلفرد نوبل برگزار می‌شود، در شهراوسلو، پایتخت نروژ دریافت می‌کنند. سال گذشته این رویداد به‌علت همه‌گیری ویروس کرونا به‌صورت مجازی برگزار شد.
انتهای پیام