«پشوتن مارکار» پرورشگاه پسرانه مارکار را در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی به نام مادر خود بنا کرد و تصمیم گرفت یادبودی نیز به نام پدر خود تاسیس کند، به همین دلیل سال ۱۳۰۵ پرورشگاه دختران با حضور «سرهرمزجی عدن» رییس وقت «انجمن ایران لیگ بمبئی» افتتاح شد، مقدمات ساخت این بنا توسط «منوچهر کنتراکتر» رییس پرورشگاه آماده شد، اما با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی آن دوره شهر یزد و پایین بودن سطح سواد بانوان در ایران، به پیشنهاد «سروش لهراسب» به جای ساخت پرورشگاه دختران، دبستان دخترانه مارکار با ظرفیت ۸۴ نفر تاسیس شد و این دبستان در سال ۱۳۰۹ با شش کلاس ابتدایی به فعالیت خود ادامه میداد.
پس از رشد و تکمیل دبستان دخترانه، شهریور ۱۳۱۲ همزمان با ساخت دبیرستان پسرانه، کلاس اول دبیرستان دخترانه مارکار نیز به مجموعه اضافه شد و این دبیرستان موفق شد در خرداد سال ۱۳۱۵ برای امتحان نهایی، داوطلب سال سوم متوسطه معرفی کند به طوری که دبیرستان دخترانه مارکار جزو بهترین دبیرستانهای دخترانه شهر به شمار میرفت.
مدرسهای که پایه و اساس آن خیری بود و پشتوانهای برای مردم یزد شده و حاصل آن بانوان توانمند، اثرگذار و بافرهنگ زیادی در طول این یک قرن است، امروز با وجود نیازی که به افزایش فضای مدرسه دارد همچنان در تکاپوی هزینهای برای ارتقاست اما در بیاعتباری و بیپولی دستگاههای دولتی گویا امیدی به بهتر شدن حال آن نیست.
کمک ۱۵ میلیونی انجمن زرتشتیان تهران به مارکار
«فرحناز چهلمرد» یکی از اعضای انجمن اولیا و مربیان دبیرستان دخترانه (دوره اول) مارکار یزد در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این که این مدرسه برای مرمت و ساخت فضای آموزشی خود برای استفاده دانش آموزان نیازمند حدود ۶۰ میلیون تومان دیگر است، میگوید: این مدرسه حدود ۲۰۰ دانش آموز دارد که فضای آموزشی مورد نیاز آن کافی نبود لذا از زیرزمین مدرسه که با خاک پر شده بود، استفاده کردیم.
وی با بیان این که انجمن زرتشتیان تهران با توجه به تعلق این مدرسه به مارکار حمایتی ۱۵ میلیون تومانی داشت، تصریح میکند: با این کمک مالی توانستیم خاکهایزیرزمینی را تخلیه کنیم اما هنوز برای اسخت و استفاده از فضای زیرزمین نیازمند هزینه هستیم.
وی با بیان این که این مدرسه برد هوشمند، دوربین مداربسته و سایر ملزومات یک مدرسه عادی را ندارد، میگوید: این مدرسه دولتی متشکل از دانش اموزانی است که عمدتا وضع مالی متوسطی دارند و از کمترین امکاناتی برخوردارند.
این فعال فرهنگی در خصوص دیگر نیازهای مدرسه مارکار تصریح میکند: سیستم صوتی، سکویی برای حیاز مدرسه، کامپیوتر برای کلاس کامپیوتر، رنگ آمیزی فضای داخلی و بیرونی مدرسه نیز جزو نیازهای این مدرسه است.
وی به فصل سرما اشاره میکند و میگوید: متاسفانه مدرسه سیستم گرمایشی ضعیفی دارد و در این حوزه نیز نیازمند کمک هستیم.
چهل مرد با تاکید بر این که درنامهای به میراث فرهنگی خواستار مصالح ساختمانی شدیم، میگوید: آجر سنتی و آجر فرشی جزو مطالبات ما برای کمک به این مدرسه که بنایی تاریخی و ثبتی است، هنوز از سوی این دستگاه محقق نشده است.
برای مدارس ماندگار هزینه میکنیم
«سیدمصطفی فاطمی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد با بیان این که اولویتهای کنونی ما بناهای در حال تخریب است، اظهار میکند: البته ما در حالت بافت میتوانیم هزینه کنیم اما در خصوص مدارس نمیتوانیم اقدام کنیم چرا که متولی اصلی ما نیستیم.
وی با بیان این که مدارس مارکار، ایرانشهر و کیخسروی جزو مدارس ماندگار هستند، میگوید: ما در خصوص چنین مدارسی، ورود میکنیم چرا که در این زمینه، هرساله اعتباری را دریافت میشود که با توافق مدرسه در بخش مورد نیاز هزینه میکنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد با بیان این که در خصوص مدرسه مارکار نیز هزینههایی شده است، میگوید: در سال گذشته و دو سال قبل، هزینههایی صرف کفسازی، بدنهسازی و ترمیم پشتبام شده است.
آموزش و پرورشی بدون ابلاغ بودجه و بدهکار
«هادی مطهریان» معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش ناحیه دو یزد در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این که اعتبارات موجود کفاف بحث تعمیرات و نگهداری مدارس را نمیدهد، اظهار میکند: اتفاقای که در مدرسهها شاهد آن هستیم، همگی با مشارکت مناسب مردم یزد و والدین دانش اموزان است که در حیطههای آموزشی، عمرانی، پرورشی و سایر حوزههاست.
وی با اشاره به وجود بیش از ۴۰۰ مدرسه ناحیه دو تصریح میکند: بودجه عمرانی که پوشش هزینههای جاری را هم بدهد در حال حاضر، موجود نیست و حوزه فعالیت با مشارکت مردم است البته بخشی از هزینه عمرانی را اداره نوسازی مدارس باید تامین کند که پس از تایید طرح عمرانی مروبطه، مشارکت میکند.
این مسئول با بیان این که نوسازی بابت تعمیر و تجهیز مدارس دارای بودجه است، میگوید: مجوز و تغییراتی که در مدارس انجام میشود، از نظر کارشناسی با نوسازی است و اگر تغییراتی میخواهند اتفاق بیفتد باید در ابتدا بازدید کرده و طرح را تایید کنند.
وی با اشاره به این که آموزش و پرورش اعتباری از ابتدای امسال تاکنون دریافت نکرده، میگوید: اگر آمار و ارقام را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که اتفاقاتی که در یزد افتاده عمدتا با مشارکت مردم است.
وی اضافه میکند: هنوز در سال جاری نیز اعتبارات عمرانی ابلاغ نشده تا بتوانند در خصوص مدارس و فعالیتهای عمرانی هزینه کنند و هر آنچه نیز تاکنون هزینه شده صرفا اموزش و پرورش را بدهکار کرده است.
این مسئول در تایید صحبت متولیان میراث فرهنگی نیز میگوید: اداره کل میراث فرهنگی یزد هم کاملا درست میگوید و در مدارس ماندگار میراث هزینههایی را صرف کف سازی و محوطه سازی کرده است از طرفی مدارس ماندگار هم تحت عنوان شهریه هزینههایی دریافت میکنند که بخشی از آن را میتوانند صرف هزینههای عمرانی بکنند.
دبیرستان مارکار نمادی از زندگی مسالمت آمیز ادیان
البته جدای از این که امروز مدرسه مارکار نیازمند دستهای خیران برای بهبود شرایط خود است، جالب است بدانیم که این مدرسه خیری، هرچند توسط یک زرتشتی ساخته شد اما به دلیل فرهنگ مسالمت آمیز ادیان یزد امروز یکی از مدارسی است که تعداد زرتشتیان محصل در آن بسیار کمتر از سایر مسلمانان است.
با این وجود، انجمن زرتشتیان تهران بدون چشمداشتی به این مسئله، برای آن هزینه کرده استکه این مقوله نشان میدهد هچنان فرهنگ متقابل میان مسلمانان و زرتشتیان وجود دارد و میتوانیم این مدرسه را هم یکی از نمادهای زندگی مسالمت آمیز ادیان بدانیم.
انتهای پیام