بهنام افتخاریان در نشست "واکاوی تأثیر ثبت جهانی کاروانسراهای تاج‌آباد و فرسفج بر گردشگری همدان" که در دفتر ایسنا برگزار شد، بیان کرد: در رابطه با ثبت جهانی این دو بنا نباید فضایی ایجاد شود که مردم و به ویژه اهالی دو روستا شاد و پشیمان شوند چراکه با وجود اینکه پرونده شانس بالایی دارد اما فعلا ارزیابی نهایی صورت نمی‌گیرد.
برنامه‌ریزی برای بناهای منحصر بفرد و زنجیره‌ای متفاوت است
وی با اشاره به اینکه در پرونده‌های زنجیره‌ای تعدادی جاذبه مشخص می‌شود و در حال حاضر ۵۶ کاروانسرا از سراسر کشور در پرونده وجود دارد، افزود: آثاری که به صورت منحصر بفرد ثبت جهانی می‌شوند حوزه نفوذ بسیار قوی دارند و به صورت مجزا یک جاذبه به شمار می‌روند بنابراین برنامه‌ریزی برای بناهای منحصر بفرد و زنجیره‌ای متفاوت است.
در ثبت زنجیره‌ای، آثار به تنهایی جاذبه ایجاد نمی‌کنند
افتخاریان با اشاره به اینکه در ثبت زنجیره‌ای، آثار به تنهایی جاذبه ایجاد نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال قنات باقرآباد در بم و باغ عباس‌آباد در بهشهر ثبت جهانی هستند اما به دلیل وجود این آثار به تنهایی یک جاذبه ایجاد نشده چرا که ثبت زنجیره‌ای هستند و در مورد کاروانسراها نیز همینطور است.
وی با بیان اینکه مفهومی بنام آثار تاریخی، منابع گردشگری و تعریفی به نام جاذبه‌های گردشگری وجود دارد، گفت: باید برای کاروانسراهای تاج‌آباد و فرسفج برنامه یک تا دو ساله توسط فعالان این حوزه اجرا شود تا این دو منطقه به مقصد گردشگری تبدیل شوند.
تاج‌آباد و فرسفج را به جاذبه‌های ثانویه تبدیل کنیم
این فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه وظیفه یونسکو حفظ آثار تاریخی است نه رونق گردشگری، ادامه داد: ثبت جهانی دو کاروانسرا برای مسئولان استانی و مردم محلی بسیار خوب است و باید این روستاها و آثار موجود در آن و هر دو کاروانسرا را به جاذبه‌های ثانویه تبدیل کنیم.
افتخاریان با بیان اینکه متأسفانه فرهنگ ما و خودمان میراث زده هستیم، اضافه کرد: گردشگر از جایی بازدید می‌کند که امکانات و راهنمای گردشگری و آثار خوبی داشته باشد و اولین گام این است که باید برای مردم محلی برنامه‌ریزی خوبی انجام شود.
تاج‌آباد و فرسفج به سرنوشت ورکانه دچار نشوند
وی در ادامه به مشکلات مدیریتی و تقابل و عدم درک مسئولان غار علیصدر با مردم روستا و همچنین مشکلات روستای ورکانه اشاره کرد و افزود: هشدار تمام شدن ورکانه را ۵ سال پیش دادیم اما به دلیل عدم برنامه‌ریزی، بافت این روستا از بین رفت و نباید اجازه دهیم تاج‌آباد و فرسفج به سرنوشت ورکانه دچار شوند.
برای بعد از ثبت جهانی کاروانسراها چه برنامه‌ای داریم؟
افتخاریان با تأکید بر اینکه گردشگری روستایی همدان به برنامه‌ریزی نیاز دارد، مطرح کرد: بعد از ثبت جهانی کاروانسراهای تاج‌آباد و فرسفج چه اتفاقی می‌افتد؟ برای بعد از ثبت جهانی چه برنامه‌ای داریم؟ نقش مردم محلی پس از ثبت چیست؟ برای خانه‌های محلی چه اتفاقی باید بیفتد؟ آیا اقتصاد محلی را دیده‌ایم؟ رویدادی برای پس از ثبت طراحی کرده‌ایم؟
در حوزه اضافه کردن جاذبه گردشگری ناموفق بودیم
وی با بیان اینکه سال‌هاست دم از گردشگری می‌زنیم اما برای برنامه‌ریزی تنها یک روش داریم، شرح داد: سالیان سال است در حوزه اضافه کردن جاذبه گردشگری ناموفق بودیم به عنوان مثال پیاده‌راه ایجاد کردیم اما به جاذبه گردشگری تبدیل نشد.
در همدان مدیر رویداد نداریم
افتخاریان با بیان اینکه چاره این مشکلات، تعریف رویداد است، گفت: در همدان مدیر رویداد نداریم، از طرف دیگر زیر ساخت‌های فیزیکی ظرف ۳ ماه انجام می‌شود و این روستاها چند خانه چند بومگردی لازم دارند و باید با مساعدت بخش خصوصی، بخش دولتی و اهالی بومی به یک محور گردشگری تبدیل شوند.
در حیاط کاروانسراها اتاق فکر روستا تشکیل شود
این راهنمای گردشگری با اشاره به اینکه ثبت جهانی کاروانسراها تنها به حفاظت آنها کمک می‌کند، تصریح کرد: باید در حیاط کاروانسراها اتاق فکر روستا تشکیل شود تا نگرانی اهالی رفع شود و آنها حس کنند پای کار هستند تا بتوانیم برنامه‌ها را پیش ببریم.
روستا باید به سمت مهمان‌نوازی صنعتی برود
وی در ادامه به تعریف مهمان‌نوازی سنتی و صنعتی اشاره کرد و گفت: در مهمان‌نوازی صنعتی خدمات ارائه می‌دهیم و پول می‌گیریم اما در مهمان‌نوازی سنتی خدمات ارائه می‌دهیم و پول هم می‌دهیم و مشکل این است که ما مهمان‌نوازی صنعتی و مدیریت آن را بلد نیستیم و روستا اگر می‌خواهد درآمد کسب کند باید به سمت مهمان‌نوازی صنعتی برود.
مدیر عامل بنیاد توسعه گردشگری آسیا اضافه کرد: آماده نبودن تفکر عمومی روستا می‌تواند باعث شود که ورود گردشگر را دوست نداشته باشند و تا زمانی که هر تاج‌آبادی و فرسفجی به این نتیجه نرسند که هر فردی که به منطقه آنها می‌آید قابل احترام است و باید از آن پول درآورند ثبت جهانی و رونق گردشگری در این دو منطقه محکوم به شکست است.
برای اتفاقات حوزه گردشگری نیاز به پوست‌اندازی داریم
وی با بیان اینکه متأسفانه ما بازی روز بعد از پیروزی را بلد نیستیم، اظهار کرد: برای تمام اتفاقات حوزه گردشگری نیاز به پوست‌اندازی داریم و باید از تولید محتوا گرفته تا چیدن رویداد از روش‌هایی استفاده کنیم که کار ماندگاری برای مردم رقم بخورد. به عنوان نمونه در رویداد می‌توانیم نداشته‌هایمان را نیز قرض بگیریم که روستای تاج‌آباد در حوزه استفاده از ادبیات و مشاهیر ادبی این کار را کرده است.
بنیاد مسکن به روستاها خدمت می‌کند یا خیانت؟
افتخاریان در ادامه با طرح این سوال که بنیاد مسکن با دادن وام به روستاها به آنها خدمت می‌کند یا خیانت؟ مطرح کرد: توریستی نشدن روستاهای تاج‌آباد و فرسفج اتفاق خوبی است چراکه تخریب نشده‌اند و اگر برنامه‌ریزی درستی انجام دهیم مسیر فوق‌العاده‌ای خواهیم داشت.
راه توسعه گردشگری از حفظ میراث فرهنگی می‌گذرد
این فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه مهمترین بخش میراث فرهنگی مردم هستند، تأکید کرد: راه توسعه گردشگری از حفظ میراث فرهنگی می‌گذرد و یک قسمت از میراث فرهنگی ذهن و فرهنگ مردم منطقه است و باید فکری به حال نگرانی‌های مردم روستا بشود.
وی با اشاره به اینکه باید روی معماری دایره‌ای شکل تاج‌آباد نیز کار کنیم، بیان کرد: کارگروه ثبت جهانی کاروانسراهای تاج‌آباد و فرسفج در سطح استانداری تشکیل شود و نگذاریم اولین ثبت جهانی همدان به اتفاق تلخی تبدیل شود.
انتهای پیام