به گزارش ایسنا، بنابراعلام به مهربانی، موسسه‌ی خیریه‌ی دارالاکرام که بیش از دو دهه در زمینه‌ی حفظ حق آموزش کودکان مستعد فاقد سرپرست موثر فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داده، از سال ۱۳۹۸ جایزه‌ی سالانه‌ی «به مهربانی» را طراحی و برنامه‌ریزی کرده تا به تقدیر و ترویج تلاش‌ها و اقدامات ملی در زمینه‌ی حفظ و رعایت حقوق کودک بپردازد.
سومین جایزه‌ی سالانه‌ی به مهربانی نیز همزمان با روز جهانی کودک یعنی ۲۹ آبان ماه ۱۴۰۰ با موضوع «ابتکارات و تلاش‌های مربوط به رعایت و پیشبرد حقوق کودکان در فضای دیجیتال» به اجرا درخواهد آمد.
به همین مناسبت، کمیسیون حقوق بشر اسلامی هفته‌ی گذشته، وبیناری با موضوع حقوق کودکان در فضای دیجیتال برگزار کرد تا با انتشار مطالعات و تحقیقات تازه در این حوزه، رعایت حقوق کودک به یک دغدغه و اولویت عمومی و فراگیر تبدیل شود.
حقوق کودک؛ مقدم بر حقوق جامعه
دکتر عاطفه عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق، در این نشست به اهمیت ساماندهی فضای دیجیتال و تعیین حدود برای کودکان و نوجوانان در دسترسی به اطلاعات پرداخت و از تنظیم سند ملی حقوق کودک و نوجوان از سوی رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد و افزود: حقوق کودک بر حقوق تمامی آحاد ملت تقدم دارد؛ چراکه حقوق کودک فراتر از مرزها، مذهب، جنسیت و قومیت‌هاست.
وی گفت: آنچه در نظام حقوقی ما پررنگ دیده می‌شود پرداختن به وجوه کیفری موضوع است و توجه کمی به نحوه‌ی تولید دیتا برای کودک و نوجوان شده است؛ در حالی که هدف از تنظیم سند صیانت، فراهم‌سازی فضایی ویژه برای افراد زیر ۱۸ سال است که منطبق بر فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و از ورود آسیب‌های احتمالی به این گروه جلوگیری کند؛ بنابراین در تنظیم این سند، باید موضوع فرهنگ‌سازی و ارتقای سواد فضای مجازی برای والدین و مربیان و نیز توسعه‌ی همکاری‌های بین‌المللی مد نظر قرار بگیرد.
اهمیت تصویب آیین دادرسی کیفری ویژه‌ی کودکان
در این نشست دکتر محمد بیگی حبیب‌آبادی، قاضی دادسرای جرائم رایانه‌ای، به بررسی دو چالش در اجرای قوانین حوزه‌ی کودکان و فضای دیجیتال پرداخت و گفت: بوروکراسی‌های ایجادشده به یک کودک ۱۳- ۱۴ ساله‌ی بزه‌دیده اجازه نمی‌دهد که خودش به تنهایی به طرح شکایت بپردازد و نیاز به همراهی خانواده است و از آنجایی که افشای جرائم جنسی توسط بزه‌دیده آسیب‌های اجتماعی زیادی برای او به همراه دارد، باید راهکاری برای چالش‌های اجرایی در طرح شکایت در نظر گرفته شود.
وی افزود: چالش دوم نقص در مقررات آیین دادرسی کیفری است و ما قانون ویژه‌ی آیین دادرسی کیفری برای کودکان نداریم و این امر دست بازپرس و مقام قضایی را در تعقیب و شناسایی متهم می‌بندد؛ این در حالیست که در پیگیری جرائم رایانه‌ای اصل سرعت در دستگیری مجرم مطرح است.
بیگی در ادامه افزود: دستگاه‌های تنظیم‌گر مثل وزارت ارتباطات باید به صورت جدی ورود بکنند. اپراتورها باید بین منافع مالی خود و حمایت از نسل آینده‌ی کشور انتخاب کنند. اینکه هنوز در کشور اینترنت و سیمکارت کودک به شکل جدی و تعریف بین‌المللی آن وجود ندارد به خاطر تضاد منافع بین فروش اینترنت با پهنای باند خارجی و ارائه‌ی اینترنت با پهنای باند داخلی و مابه‌التفاوت هزینه‌هایش است.
سرهنگ علی‌محمد رجبی، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری جرائم سایبری، نیز عملکرد پلیس فتا را در صیانت از حقوق کودکان در فضای دیجیتال به دو دسته اقدامات سلبی و ایجابی تقسیم کرد و گفت: پلیس فتا با گشت‌زنی و مسدودسازی محتواهای نامناسب و مقابله‌ی جدی با مجرمین سعی کرده اقدامات سلبی را تقویت کند. آگاه‌سازی؛ آموزش؛ توسعه‌ی مسئولیت سایر دستگاه‌ها و تشویق آنها به حضور در حوزه‌ی پیشگیری از جرم؛ معرفی نیازمندی‌های کودکان و نوجوانان؛ ارائه‌ی مشاوره و دریافت گزارش از مردم با شماره‌ی ۰۹۶۳۸۰ و همکاری با آموزش و پرورش برای آموزش مفاهیم سایبری در قالب برنامه‌های درسی نیز از اقدامات ایجابی پلیس فتا در این زمینه است.
آموزش آنلاین و حضوری؛ جزء لاینفک نظام آموزشی
دکتر باقر انصاری، عضو هیات دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به معاهدات مربوط به حقوق بشر، از قابلیت تفسیر دیجیتالی برخی قوانین و هنجارها در فضای مجازی خبر داد و افزود: در برخی موارد هم باید هنجارهای جدید و پروتکل‌های الحاقی تصویب شود.
وی درباره‌ی تعهدات دولت‌ها در برابر کودکان گفت: دولت باید وسایل ارتباطی لازم را برای دسترسی به فناوری‌های مفید در اختیار همه قرار دهد و امکان دسترسی به فناوری‌ها را به لحاظ فیزیکی و اقتصادی برای همه فراهم سازد.
در پایان این وبینار نیز دکتر مصطفی میراحمدی‌زاده، مدیرعامل موسسه خیریه دارالاکرام با اشاره به فعالیت‌های این موسسه در حمایت از تحصیل کودکان فاقد سرپرست موثر، افزود: عدالت آموزشی به شدت در فضای کرونا لطمه خورده است. قشر زیادی از کودکان به خاطر عدم دسترسی به این امکانات، اصلا موضوع این بحث‌های ما قرار نمی‌گیرند.
وی با اشاره به فرمایش حضرت علی (ع) مبنی بر اینکه فرزندانتان را برای زمانه‌ی خودشان تربیت کنید، افزود: احساس می‌شود که آمدن فضای دیجیتال در فضای آموزش نگرانیهایی را ایجاد کرده که بخشی از آن نیز درست و واقعی نیست و بخشی از آن هم مربوط به ترسی است که نمی‌خواهیم بپذیریم که اتفاق دیگری در حال رخ دادن است، چه والدین، چه جامعه و چه سیاستگذاران. ترکیب آموزش‌های آنلاین و حضوری جزو لاینفک سیستم نظام آموزشی ما خواهد بود، اما متاسفانه آمادگی کافی برای این اتفاق وجود ندارد و این عدم آمادگی برای بچه‌هایی که موسسه دارالاکرام با آنها در ارتباط است، به مراتب بیشتر خواهد بود.
انتهای رپرتاژ آگهی