این ناخوانده نحس از زمان آمدنش تاکنون شیوه زندگی انسان های زیادی را تغییر داده و آنها را وادار کرده تا سبک زندگی جدیدی که چندان علاقه ای به آن ندارند را ادامه دهند.

به گزارش ایسنا، یکی از تاثیرات شیوع این بیماری بوجود آمدن شیوه جدیدی از آموزش در نظام آموزش عالی کشور بود. از اواخر سال 1398 که کرونا پایش به ایران باز شد و به تدریج همه جا نفوذ کرد و بسیاری را مبتلا و جان های زیادی را گرفت، نظام آموزش عالی کشور هم به مانند بسیاری از بخش ها برای حفظ سلامت دانشجویان و اساتید خود فعالیت های حضوری آموزشی را متوقف کرد و به آموزش های مجازی روی آورد.

فضای شلوغ و پُر از نشاط و همهمه دانشگاه ها جایش را به خاموشی و سکوت داد و دانشجویان خانه نشین شدند تا تن به نوع جدیدی از آموزش ها بدهند که برایشان آشنا نبود و در  همان ابتدا گرفتاری ها و دردسرهای زیادی را بخاطرش متحمل شدند.

هرچند تا پیش از کرونا آموزش عالی کشورمان چندان به مقوله آموزش مجازی توجهی نکرده بود و این شیوه در تعداد معدودی دانشگاه و بصورت محدود برای تعداد کمی دانشجو پوشش داده می شد، اما برای اکثریت دانشجویان پدیده ای نوظهور بود که اولین بار آن را تجربه می کردند و با آن آشنا می شدند.

آموزش مجازی در شروع راه چالش های زیادی داشت و هرکدام از دانشگاه ها سامانه ای جدا برای خود راه اندازی کرده بودند و یک سامانه واحد برای آموزش مجازی دانشجویان وجود نداشت. سامانه هایی که هر کدام مشکلاتی داشتند که با گذشت زمان کمی زیرساخت هایشان بهبود پیدا کرد، اما علیرغم گذشت سه ترم از اجرای این نوع از آموزش ها هنوز نواقص و کاستی هایی دارد.

 دانشجویان نیز با توجه به تجربیاتی که از این نوع از آموزش داشته اند، نگرش های متفاوتی نسبت به آن دارند. عده ای معتقدند که این نوع از آموزش پس از کرونا با بهبود زیرساخت های آن باید ادامه داشته باشد و عده ای هم دلشان می خواهد که کرونا زودتر تمام شود تا از شر این نوع از آموزش خلاص شوند،  چراکه به گفته خودشان مشکلات زیادی را برایشان به همراه داشته و به اندازه آموزش های حصوری هم کیفیت نداشته است.

یکی از شایع ترین شکایاتی که دانشجویان از آموزش های مجازی داشتند، ضعف اینترنت و قطع و وصل شدن مدام سامانه های آموزشی است. یکی از دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه می گوید به خاطر این مشکل، استرس زیادی طی ترم های گذشته به او وارد شده است.

نیلوفر اخگر دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد در ادامه به ایسنا می گوید: آموزش مجازی اصلا خوب نیست، سامانه مدام قطع و وصل می شد و استرس زیادی به من وارد می کرد.

وی ادامه می دهد: با هر بار قطع شدن سامانه ارتباطم با کلاس قطع می شد و دوباره باید وارد می شدم و در هر کلاس درس این مشکل برایم تکرار می شد.  البته این فقط مشکل من نبود و بسیاری دیگر از دانشجویان هم با همین مشکل مواجه بودند، طوری که پایان ترم هیچکدام جزوه کاملی نداشتند.

قطع شدن ارتباط با سامانه در هنگام امتحان پایان ترم باعث شده بود که این دانشجوی دانشگاه رازی مجبور شود تا نیمی از سولاتش را از طریق یکی از شبکه های اجتماعی مجازی برای استادش بفرستد که آن هم با اکره پذیرفته شده بود.

این دانشجوی کارشناسی ارشد معتقد است، آموزش مجازی فقط باعث می شود دانشجویان در آینده یک عده فارغ التحصیل بی سواد باشند.

شاید بتوان کاهش کیفیت آموزش ها را دومین مشکل اصلی در آموزش های مجازی دانست. عده ای زیادی از دانشجویان می گویند که این نوع از آموزش ها باعث شده تا ارتباط چهره به چهره ای با استاد نداشته باشند و ارتباط کلامی مناسبی بین آنها برقرار نشود و این مسئله روی کیفیت یادگیری آنها تاثیر زیادی داشته است.

موضوعی که پریسا جعفری دانشجوی مقطع کارشناسی رشته علم اطلاعات روی آن تاکید می کند و درباره اش به ایسنا می گوید: وقتی دانشجو سرکلاس حضور دارد، تمرکزش بیشتر است، با استادش بهتر ارتباط می گیرد و مشارکتش در درس بیشتر می شود.

این دانشجو که ساکن شهر ماهیدشت کرمانشاه است، اضافه می کند: در سامانه ای که برای ما راه اندازی کرده اند، فقط تصویر استاد وجود دارد و استاد دانشجویان را نمی بیند و اگر ما سوالی داشته باشیم باید آن را تایپ کنیم که استاد جوابش را بدهد. البته باتوجه به اینکه نوشتن مانند ارتباط کلامی نیست و  ممکن است برخی مواقع باعث سوء تفاهم شود، برای همین گاهی دانشجویانی را داشتیم که بدون هیچ گونه قصد و غرضی سوالی را از استادی می پرسیدند و استاد منظورشان را نمی فهمید و با ذهنیت دیگری آن را می خواند و همین سوء تفاهم باعث برخورد استاد با آن دانشجوی بینوا می شد.

وی می گوید: هرچند آموزش مجازی توانسته به صرفه جویی در وقت دانشجویان کمک کند و مزیت های اینچنینی را داشته باشد، اما در مجموع آموزش های حضوری مزیت بیشتری دارد.

یکی دیگری از مشکلات آموزش های مجازی ظلمی است که گاها در حق دانشجویان درس‌خوان می رود.  دانشجویانی که تلاش می کنند و درس می خوانند تا با بهترین نمره قبول شوند و معدل بالایی داشته باشند، اما آموزش های مجازی باعث شده تا فرصتی برای پیشتازی دانشجویانی فراهم شود که وقت چندانی برای درس خواندن نمی گذارند، اما همطراز دانشجویان درس خوان نمره می گیرند.

"اینکه چه کسی به اسم دانشجو پشت سیستم نشسته و مشغول پاسخ دادن به سوالات امتحان است برای استاد مشخص نیست".  این نکته ای است که امیرمحمد شهبازی دانشجوی مقطع کارشناسی رشته مهندسی برق دانشگاه رازی در گفت و گو با ایسنا به آن اشاره  می کند و  ادامه می دهد:  با آمدن آموزش های مجازی شیوه ای از کسب و کارهای جدید هم شکل گرفت. کسب و کارهایی که ضربه بزرگی برای دانشجویانی است که واقعا درس می خواندند.

او در تشریح این شیوه کسب و کارهای جدید در دانشگاه ها می گوید: عده ای پول می گیرند تا از طریق کد کاربری و رمز برخی دانشجویان پولدار به جای آنها وارد سیستم شوند  و بجایشان هم امتحان دهند. این امر در رشته هایی مانند رشته ما که سختی های خود را دارد بسیار اتفاق می افتد. البته برخی از اساتید هم متوجه این نوع جدید از تقلب شده اند و برای اینکه دانشجویان این کار را نکنند، چنان سوالات سختی را طراحی می کنند که حتی یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه شریف که بجای یکی از دانشجویان امتحان داده بود نیز از پس این سوالات بر نیامد. گاهی هم وقت کمی را برای پاسخگویی به دانشجو می دهند، یعنی به خاطر اینکه عده ای تقلب نکنند کل یک کلاس قربانی می شوند.

این دانشجوی رشته مهندسی برق ادامه می دهد: برخی از اساتید هم گویا تنها به دنبال رفع تکلیف هستند و فقط به روخوانی از روی جزوه و آپلود کردن آن برای دانشجویان اکتفا می کنند.

او در پایان حرف هایش با بیان اینکه آموزش مجازی امتحان خود را پس داده و کلی ایراد داشته، اضافه می کند: آموزش عالی ما به خودی خود اشکالات زیادی داشت و آموزش مجازی فرصتی بود تا با ورود افراد دغدغه مند و کارشناسان آسیب شناسی های آن انجام گیرد، اما نه تنها این کار صورت نگرفت بلکه آموزش مجازی هم قوزی بالای قوز شد، بنابراین شاید بتوان  گفت با نظر خواهی از دانشجویان و افراد صاحب نظر ادامه آموزش های ترکیبی از حضوری و مجازی کمک کننده باشد.

   فائزه  جهان دیده هم از جمله دانشجویانی است که از تجربیات دوران تحصیلش در زمان کرونا برای ما می گوید و معتقد است که این نوع از آموزش ها به درد تعدادی از رشته ها نمی خورد.

این دانشجوی کارشناسی رشته فیزیک در مقطع کارشناسی به ایسنا می گوید: رشته تحصیلی ما به شکلی است که حتی زمانی که در کلاس های حضوری مقابل استاد می نشستیم و برایمان معادلات را حل می کرد هم به سختی آن را متوجه می شدیم چه برسد به زمانی که مجازی شد. سختی هایی که این نوع از آموزش داشت باعث شد تا مرخصی تحصیلی بگیرم، چراکه مشکلات زیادی برایم به همراه داشت.

او هم مانند امیرمحمد شهبازی معتقد است که آموزش مجازی بستری برای کمک به دانشجویان پولداری بوده که چندان درس نمی خواندند و حالا با تقلب نمره های بالایی را از اساتید می گیرند و این یعنی اجحاف در حق دانشجویی که شب و روز درس خوانده است.

البته این دانشجو در ادامه حرف هایش به این نکته هم تاکید دارد که بسیاری از کشورهای دنیا به سمت آموزش مجازی رفته اند و این نوع از آموزش با توجه به تداوم شیوع بیماری کرونا باید تداوم داشته باشد، اما به شرطی که زیرساخت های آن را اصلاح  کنند.

و اما از همه گلایه ها و دغدغه های دانشجویان از آموزش مجازی که بگذریم، برخی از اساتید هم نظرات خود را در  این رابطه دارند.

دکتر محمد مرادی استاد رشته مهندسی برق نیز در شروع صحبت هایش از نقاط قوت آموزش مجازی می گوید و در گفت و گو با ایسنا ادامه می دهد: صرفه جویی در وقت شاید یکی از مهترین مزیت های این نوع از آموزش بود. از طرفی از آنجایی که دیگر استاد سرکلاس  نمی رود، مجبور است فایل هایی را برای ارائه به دانشجو آماده کند و همین مسئله ذهنش را بیشتر روی آن درس متمرکز می کند.

این استاد دانشگاه به برخی حواشی در کلاس های حضوری هم اشاره ای می کند و ادامه می دهد: در کلاس های مجازی دیگر خبری از حواشی و حواس پرتی و... برخی دانشجویان نیست و  این بابت باعث می شود که درگیر این حواشی نباشیم و به صورت بهینه از زمان استفاه کنیم.

دکتر مرادی معتقد است، همزمان با این نوع از آموزش ها اساتید باید خود را بروز کرده و بتوانند در کلاس های درسشان متناسب با نوع رشته ارائه متفاوتی داشته باشند. همچنین اینکه دانشجو می تواند به فیلم کلاس دسترسی داشته باشند نیز فرصت خوبی را برای برخی دانشجویان فراهم کرده که نمی توانند در کلاس درس حضور داشته باشند.

این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه به برخی از نقاط ضعف آن هم اشاره می کند و می گوید: اینکه اساتید یک ارزشیابی مناسب از دانشجو ندارند یکی از نقاط ضعف این نوع از آموزش است. برای مثال  زمانی که در کلاس حضور نداریم تعدادی اسامی به عنوان دانشجو در صفحه بالا می آید، درحالی که نمی دانی چه کسی پشت سیستم است. با توجه به اینکه در هرکلاس هم حدود 30  تا 40 دانشجو حضور دارند، امکان اینکه تک تک آنها را صدا بزنی و بدانی که آیا واقعا در کلاس حضور دارند یا فقط یک ورود زده اند و اکنون به کار دیگری مشغول هستند، سخت است و وقت زیادی می گیرد.

او به بالا بودن آمار تقلب در این نوع از آموزش ها در زمان امتحانات هم می پردازند و می گوید: گاها در زمان امتحان می بینیم به کرات دانشجویان به یک سوال جواب های غلط مشابهی داده اند  که نشان می دهد که فایل را برای هم فرستاده اند، هرچند که این مشکل به مرور کمتر شد، اما در مجموع این نوع از امتحانات ارزشیابی دقیقی از دانشجو نمی دهد.

این استاد دانشگاه معتقد است که میزان یادگیری دانشجویانش در آموزش های مجازی بیشتر بوده، هرچند که این مسئله را هم بین دانشجویان نسبی می داند.

این عضو هیات علمی دانشگاه در پایان حرف هایش می گوید: در شروع آموزش های مجازی مقداری آشنایی اساتید با این فضا کم بود،  اما اکنون بهتر شده و راحت تر در آن تدریس می کنیم. از طرفی این نوع از آموزش باعث شده تا اساتید نتوانند چهره های جدید الورود به دانشگاه را بشناسند و این مسئله سختی هایی را برای خود این دانشجویان نیز به همراه دارد.

انتهای پیام