جنگل‌های هیرکانی که از آن با نام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می‌شود، دارای غنا و تنوع زیستی، گونه‌های بومی، نادر و منحصربه‌فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت‌انگیز طبیعی‌اش، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کنند. از ۲ میلیون هکتار مساحت جنگل هیرکانی در کشور، حدود ۲۵ درصد در استان گلستان واقع شده است.
بیش از ۸۰ گونه درختی پهن‌برگ، ۴ گونه سوزنی‌برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در این جنگل‌های هیرکانی شناسایی شده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان‌گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و در بین گونه‌های درختچه‌ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش، انگور و سیاه تنگرس طبی اشاره کرد.
پلنگ، خرس، کل، بز، گرگ، مارال، شوکا، گربه وحشی، روباه، شغال، سمور، سیاه‌گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل‌های زمینی، بهشت هیرکان، یعنی پرندگان به توکا، سنقر سفید، انواع پرندگان شکاری، دارکوب، سار، سینه‌سرخ، سسک، چرخ ریسک خزری، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، کرکس، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد نیز از گونه‌های جانوری ساکن در جنگل‌های هیرکانی هستند.
گاه و بیگاه خبر افروختن آتش بر پیکر این جنگل‌ها که قدمت آن به چندین میلیون سال می‌رسد، دل هر کسی را به درد می‌آورد. سهل‌انگاری، خشکسالی و یا هر علتی که باعث آتش‌سوزی در این جنگل‌ها می‌شود، خسارتی به واقع جبران‌ناپذیر را به‌جای می‌گذارد.
آخرین آتش‌سوزی که در استان گلستان رخ داده مربوط به آخر هفته گذشته است که در آن ۱۲۹ هکتار از عرصه‌های جنگلی منطقه حفاظت شده «جهان‌نما» به‌عنوان یکی از بهترین زیستگاه‌های جانوری و گیاهی این منطقه، طعمه حریق شد.
هر چند در این آتش‌سوزی تلفاتی در پستانداران مشاهده نشد اما درختان زیادی از قبیل اُرس، بلوط، ممرز، ولیک، داغداغان، زرشک و نسترن وحشی تبدیل به خاکستر شدند.
افزایش ۲ برابری وقوع حریق در گلستان
مدیرکل منابع طبیعی استان گلستان گفته که از ابتدای امسال تاکنون وقوع آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی این استان نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.
عبدالرحیم لطفی با اشاره به اینکه در گلستان ۴۵۲ هزار هکتار عرصه‌های جنگلی و ۸۶۲ هزار هکتار عرصه مرتعی وجود دارد به ایسنا گفت: هیچ یک از حریق‌هایی که از اول امسال در عرصه‌های منابع طبیعی استان رخ داده، طبیعی نبوده و همه آنها منشأ انسانی داشته است.
وی با بیان اینکه حریق‌ها یا از مزارع به جنگل‌ها سرایت کرده و یا بر اثر سهل‌انگاری در خاموش کردن آتش در جنگل رخ داده، تأکید کرد: پیگیری‌های زیادی انجام دادیم تا نسبت به جرم انگاری روشن کردن آتش در جنگل همانند برخی از کشورها اقدام شود. امیدواریم نمایندگان مجلس و دستگاه قضایی در چنین شرایطی خشکسالی که پتانسیل آتش در جنگل‌ها افزایش می‌یابد، نسبت به جرم انگاری در این رابطه اقدام کنند.
مدیرکل منابع طبیعی گلستان تصریح کرد: در سطح استان ۱۷ پارک جنگلی تعریف شده و گردشگران باید در این مناطق حضور یابند. با دستور قضایی، بسیاری از مسیرهای فرعی جنگلی که مردم بدون اجازه از منابع طبیعی یا محیط زیست حضور می‌یافتند، مسدود شد.
لطفی با اشاره به اینکه در استان ۶ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مرز بین زمین‌های کشاورزی و جنگل‌ها داریم، گفت: امسال ۸۵۰ کیلومتر آتش بُر در مرز بین زمین‌های کشاورزی و جنگل ایجاد شده که این میزان دو و نیم برابر بیشتر از سال گذشته است. برای ایجاد آتش بُر در تمامی این عرصه‌ها نیاز به همراهی کشاورزان داریم.
وی خاطرنشان کرد: به دلیل تحریم‌ها، امکان تهیه بالگرد اطفای حریق برای سازمان جنگل‌ها مقدور نیست و به همین جهت طبق تفاهم صورت گرفته از بالگرد وزارت دفاع در عملیات اطفای حریق استفاده می‌شود.
مدیرکل منابع طبیعی گلستان بیان کرد: سازمان جنگل‌ها با توجه به خطر آتش‌سوزی در استان گلستان و مازندران، یک فروند بالگرد را اختصاصاً برای استقرار در این دو استان در نظر گرفته که نیمی از ماه در هر استان حضور دارد. با توجه به اینکه حتی در زمان حضور بالگرد در استان، تا اجازه استفاده از آن از سازمان جنگل‌ها صادر نشود، نمی‌توان از آن استفاده کرد و همین مسئله کار را کُند می‌کند.
ضرورت استقرار بالگرد در گلستان
نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس با اشاره به وقوع حوادث گوناگون از قبیل آتش‌سوزی در استان به ایسنا گفت: با توجه به حادثه‌خیز بودن منطقه ما، باید متولیان استان موضوع استقرار بالگرد در این استان را به طور جدی پیگیری کنند.
رمضانعلی سنگدوینی افزود: اگر بالگرد در استان استقرار داشته باشد، بلافاصله در محل حضور می‌یابد و در همان مراحل اولیه جلوی گسترش آتش را می‌گیرد.
وی بیان کرد: هفته گذشته حجم وسیعی از جنگل‌های جهان‌نما طعمه حریق شد که بسیار ناراحت کننده بود. از مسئولان مربوطه انتظار داریم که مسببان وقوع این آتش‌سوزی را شناسایی و مورد پیگرد قانونی قرار دهند.
نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس تصریح کرد: مجمع نمایندگان استان این آمادگی را دارد که بعد از احصاء نیازهای تجهیزاتی استان در بحث اطفای حریق در جلسه با مدیران منابع طبیعی و محیط زیست، آنها را در سطح ملی پیگیری کند.
پیگیری استقرار بالگرد از ۱۵ سال قبل
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان در خصوص اهمیت استفاده از بالگرد در مهار آتش‌سوزی، در جمع خبرنگاران گفت: از بالگرد در آتش‌سوزی‌ها، هم برای ترابری به‌منظور جابه‌جایی نیرو و تجهیزات و هم آب پاشی استفاده کرد.
وحید خیرآبادی خاطرنشان کرد: در آتش‌سوزی سال گذشته توسکستان، ارتفاع منطقه حدود ۲۲۰۰ متری بود و نفر می‌بایست ۵ تا ۶ ساعت پیاده‌روی را به همراه تجهیزات در کوهستان انجام می‌داد و عملاً بعد از رسیدن به محل حریق دیگر توانی برایش باقی نمی‌ماند. بعد از حضور بالگرد نفرات و تجهیزات با استفاده از آن در محل حضور می‌یافتند و همین مسئله به عملیات اطفای حریق سرعت بخشید.
وی گفت: هر چند که هر زمان هماهنگی‌ها برای حضور بالگرد از تهران در زمان آتش‌سوزی‌ها صورت گرفته، این کار انجام شده اما ایده آل ما استقرار بالگرد در خود استان است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان تصریح کرد: حدود ۱۵ سال قبل پیگیری‌ها برای استقرار بالگرد در گلستان و معین شدن آن برای استان‌های مازندران، گیلان و سمنان انجام گرفت و حتی برآورد فنی، تجهیزات و محل استقرار و... نیز صورت پذیرفت اما بعد از اینکه به تهران ارسال شد، مسکوت ماند.
خیرآبادی با اشاره به اینکه در حریق زمانی طلایی برای مهار داریم، گفت: هر چه در زمان کمتری بتوانیم نیرو، تجهیزات و امکانات بیشتری را پای حریق مستقر کنیم، می‌توانیم در محدوده کوچک‌تری حریق را مهار کنیم. اگر حریق به لحاظ شرایط جوی از کنترل خارج شود، مهار آن بسیار مشکل می‌شود.
به گزارش ایسنا، در حریق اخیر در منطقه حفاظت شده جهان‌نما، بالگرد اطفای حریق از روز دوم در منطقه حضور یافت و تنها اقدام به ۸ سورتی پرواز شناسایی و آب پاشی کرد و عملاً آتش را نیروهای امدادی و مردمی مهار کردند. اگر این بالگرد از روز اول در منطقه حضور می‌یافت، قطعاً جلوی آتش به این گستردگی گرفته می‌شد.
انتهای پیام