به گزارش ایسنا، از ابتدای شروع پاندمی کووید-۱۹ در کشور فعالیت های متعددی توسط معاونت تحقیقات و فناوری و پژوهشگران کشور در زمینه های تولید علم، فناوری، کمک به تولید واکسن، پژوهش کاربردی، و تهیه پاسخ های مبتنی بر شواهد برای سیاست‌گذاران و مدیران و مردم انجام شده است. از دی ماه ۱۳۹۹ معاونت تحقیقات و فناوری با راه اندازه کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ نسبت به بازآرایی فعالیت‌ها در این زمینه، شروع به کار کرد.

در همین راستا این معاونت برنامه‌هایی را در پنج محور زیر برنامه‌ریزی و اجرا کرد:

محور اول- هدفمند سازی پژوهش های مرتبط با کووید-۱۹: در محور اول تعیین اولویت‌ها و به روز کردن سؤالات و پازل پژوهشی کووید-۱۹ کشور و انجام تحقیقات در راستای اولویت های مهم یکی از برنامه های اصلی است. اولویت ها بعد از به روز شدن از طریق ماموریت محوری، تهیه گزاره برگ، در دو نوبت از طریق نیماد فراخوان شده است. رصد تحقیقات این حوزه و معرفی بهترین های تحقیقات انجام‌شده در چهار زیر گروه مقالات، پژوهش های کاربردی، بهترین فرایندها، و عملکرد و تغییر کاربری مراکز تحقیقاتی یکی دیگر از برامه های این محور است.گزارش نهایی بهترین های پژوهشی در مرداد ۱۴۰۰ منتشر شد.

محور دوم- گردش گسترده و سریع اطلاعات علمی کووید-۱۹ در جهان و کشور: در این محور آماده سازی تازه ترین محتوای علمی دنیا با هدف پاسخ دهی به سوالات مرتبط با کووید-۱۹ یکی از برنامه ها است. رصد وضعیت اپیدمی بیماری در کشور و به روز کردن اطلاعات علمی مرتبط با آن از طریق اطلاعات مورد نیاز، یکی دیگر از برنامه های این محور است.

محور سوم- سرعت بخشیدن به مسیر پاسخ دهی سوالات مهم وفوری سیاستگذاران سلامت: در محور سوم ایجاد گروه پاسخ سریع مبتنی بر شواهد (Response Rapid Based Evidence) برای پاسخ به سؤالات ضروری سیاست‌گذاران و مدیران بر اساس آخرین دانش روز دنیا در سطح ملی مهم ترین برنامه است.

محور چهارم- کمک به افزایش روحیه همکاری تیمی در تحقیقات مرتبط با کووید ۱۹: در این محور تلاش و تشویق محققان کشور برای انجام تحقیقات مشترک و همکاری‌های ملی و بین‌المللی مورد نظر بوده است. مهم ترین برنامه کمیته ساماندهی تحقیقات کوید-۱۹ جهت رسیدن به این هدف در سطح ملی، با تعیین فوکال پوینت های پژهشی کلان منطقه ها در حال اجرا است.

محور پنجم- برنامه ریزی و پیگیری جهت اجرای مطالعات مهم و کاربردی در سطح کشوری: در این محور معاونت تحقیقات و فناوری فعالیت هایی از جمله سفارش انجام تحقیقات به دانشگاه ها و مراکز مختلف، تسریع در فرایند انجام تحقیقات، اجرای سریع مطالعات دارای  اولویت های کشوری در محور اول، مطالعات توالی یابی ویروسی، مطالعات مربوط به مراقبت فعال واکسیناسیون و ایمنوژنیسیته واکسن‌های پرمصرف، پایش و ارزشیابی مداخلات کووید-۱۹ در کشور و نقش هرکدام از مداخلات برنامه ریزی و اجرا کرده و یا در حال اجر دارد.

طبق اعلام روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، مهم‌ترین فعالیت‌ها در دوران پاندمی از ابتدا تا بیستم تیرماه ۱۴۰۰ به شرح ذیل هستند:

تعیین اولویت های پژوهشی

 یک نوبت تعیین اولویت های تحقیقات در فروردین سال ۱۳۹۹ انجام شد و از طریق نیماد در ابتدای سال ۱۳۹۹ فراخوان شد. این اولویت ها و پازل پژوهشی طبق پروتکل مشخص و طی چند مرحله بررسی در بهمن و اسفند ۱۳۹۹ به روز شد. پازل پژوهشی تعیین شده در اردیبهشت ۱۴۰۰ مجدد مورد بررسی قرار گرفته و در سه محور کلی آپدیت شد.

علاوه بر فراخوان بهار ۱۳۹۹ نیماد و انجام تحقیقات توسط دانشگاه ها، بخشی از این اولویت ها از طریق فراخوان نیماد در بهار  ۱۴۰۰ انجام شد. بخشی از این اولویت ها از طریق واگذاری به صورت ماموریت محور به دانشگاه ها و مراکز علمی کشور واگذار و اجرا شده یا در حال اجرا است. در یک رویکرد نوگرایانه و برای تقاضا محور کردن پژوهش ها، مدل مشارکتی بین موسسه نیماد و معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای اجرای بخشی از این اولویت ها با مشارکت تامین هزینه ۵۰ درصدی هر کدام از معاونت ها از ابتدای مرداد ۱۴۰۰ از طریق نیماد فراخوان شده است. پروپوزال های این فراخوان ها دریافت شده و برای داوری آماده است.

برنامه معرفی بهترین های تحقیقات حوزه کووید-۱۹

یکی از اهداف کمیته ساماندهی شناسایی فرصت ها و سرآمد ها و مرجعیت ها در این حوزه پژوهش است. بنابراین با توجه به اهمیت دیده شدن  همه جنبه‌های حوزه تحقیقات و پژوهش در معرفی بهترین ها در چنین بحرانی، سعی شده این برنامه در چهار محور اصلی بهترین‌های پژوهش در حوزه تولید شواهد علمی  کووید-۱۹ مانند مقالات و کتاب ها، بهترین تحقیقات کاربردی مرتبط با کووید-۱۹، فعالیت‌های خلاقانه در مدیریت تحقیقاتی در دوران پاندمی کووید-۱۹، مراکز تحقیقاتی با تغییر کاربری مناسب در دوران پاندمی کووید -۱۹، را شناسایی و معرفی کند.

جدول۱: موارد منتخب در محور اول تولید محتوای علمی بخش مقالات (رتبه اول تا سوم در سطح کشور)

مشارکت ایران در مطالعه مشترک بین‌المللی trial Solidarity WHO

ایران با تشکیل یک شبکه پژوهشی وسیع در بهار و تابستان 1399 توانست یکی از کشورهایی باشد که تعداد زیادی بیمار را وارد مطالعه Solidarity WHO کند. این مطالعه به ‌منظور یافتن بهترین درمان بیماران مبتلا به بیماری شدید کووید-19، موارد بستری در بیمارستان و مقایسه ۵ روش درمانی درگروه بیماران بستری کووید-19 در سطح جهان در اوایل پاندمی انجام گرفت. اکنون بعد از خاتمه این مطالعه ایران هماهنگی و برنامه ریزی لازم را برای مشارکت در trial plus Solidarity WHO که طرح جدید درمانی است، آغاز کرده است. بازوهای اصلی در نسخه جدید این مطالعه بین المللی درمان استاندارد، و درمان استاندارد + یکی از داروهای ایمونومدولاتور (Artesunate، Infliximab یا Imatinib) هستند. شرکت در این مطالعه بین المللی در حال اخذ مجوز کد اخلاق ملی است.

حوزه تولید علم

 از ابتدای همه‌گیری تا 20 تیر ماه سال 1400، مجموع 7184 طرح تحقیقاتی و پایان‌نامه مرتبط با حوزه کووید-19 در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ثبت شده است. از مجموع طرح های تحقیقاتی و پایان‌نامه های ثبت شده مرتبط با کووید-19، تعداد 932 طرح و پایان‌نامه (حدود 13 درصد) تا تاریخ مذکور به اتمام رسیده است. از این تعداد طرح ثبت شده، تعداد 910 کارآزمایی بالینی (13 درصد) هستند.

ایران تا 20 تیر 1400 با انتشار 4292 مقاله در موضوع کووید-19 در بانک اطلاعاتی Scopus، رتبه 12 دنیا در انتشار مقالات در این پاندمی را دارد. شاخص متوسط استناد به ازای مقاله در مورد مقالات کووید-19 ایران، 7.2 استناد به ازای هر مقاله براساس بانک اطلاعاتی Scopus است. سامانه ثبت بیماران کووید-19 به‌منظور پایش طولانی ‌مدت وضعیت سلامت بیماران و طراحی مطالعات پژوهشی ملی و بین‌المللی طراحی و نسبت به نمایه کردن همه پروژه‌های تحقیقاتی مصوب در سامانه کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست‌ پزشکی اقدام کرده است. روند ارزیابی ملاحظات اخلاقی پروژه‌های تحقیقاتی کووید-19 پس از ثبت پروژه تسریع شده است. ۹۵ کمیته اخلاق در پژوهش در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور به صورت فعال در حال فعالیت هستند.

حوزه فناوری

در ابتدا کمیته ای در این بخش فعال شد. در این کمیته نسبت به شناسایی لیست اقلام مورد نیاز و ظرفیت های مرتبط با کووید-19 اقدام شد. در این کمیته ضمن ارزیابی و راستی آزمایی توانمندی ها در کمیته های تخصصی دفتر توسعه، حمایت مالی از تولید و افزایش ظرفیت تولید، درخواست هموار سازی مسیر تولید از سازمان غذا و دارو ، تسهیل پیش خرید مواد تولیدی با درخواست از هیات امناء ارزی، پیگیری برای امکان صدور مجور صادرات و توسعه بازار محصولات مازاد در دستور کار قرار گرفت. شرکت های دانش بنیان مورد حمایت در کنار سایر بخش های دیگر تولید، اکنون در تولید اقلام ساده ای مانند ماسک تا پیشرفته ترین آنها مانند ونتیلاتور و کیت های تشخیص توانمندی فراوانی کسب کرده اند و علاوه بر پوشش نیاز داخل کشور در مواردی توانایی صادرات نیز دارند. تعدادی از بخش های مورد حمایت شامل سامانه‌های سلامت دیجیتال و هوش مصنوعی برای آموزش، ثبت بیماری، ردیابی و جابجایی بیماران مبتلا بودند. همچنین از شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده اقلام مورد نیاز در پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری کرونا از جمله کیت های شناسایی ملکولی، دستکش های طبی، انواع ماسک، محلول های ضدعفونی، اکسیژناتور، ونتیلاتور حمایت شد.

مراقبت ژنومیک و توالی‌یابی ویروسی کووید-19 در کشور

در این برنامه معاونت تحقیقات فناوری در سال 1399 با ماموریت دادن و حمایت مالی از مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی به برنامه مراقبت ژنومیک کمک کرد. در زمستان 1399 یک تفاهم نامه همکاری مراقبت ژنومیک بین معاونت بهداشت و معاونت تحقیقات و فناوری منعقد شد. در سال 1400 نیز علاوه بر آن مرکز، حمایت لازم را از آزمایشگاه ویروس شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی به عمل آورد. اکنون در قالب طرح های واگذار شده به این دو مرکز علمی با حمایت معاونت تحقیقات و فناوری، هر دو مرکز از طریق توالی یابی با NGS، نتایج را به صورت ماهیانه آماده و ارائه می دهند و نتایج رصد ویروسی و توزیع واریانت ها بر این اساس ارائه می شود.

واکسن هایی که از کمیته اخلاق تاکنون کد اخلاق گرفته اند: علاوه بر حمایت از شرکت های دانش بنیان دست اندرکار واکسن، یکی از اقداماتی که تا ابتدای تیر 1400 کمیته اخلاق ملی معاونت و تحقیقات و فنآوری در خصوص واکسن ها انجام داده است، صدور کد اخلاق برای پنج واکسن به شرح ذیل است:

تهیه و انتشار گزاره برگ هفتگی

تا دوم شهریور 1400 معاونت تحقیقات و فناوری با  تهیه و انتشار 43 گزاره برگ، مهمترین موضوعات مرتبط با کووید-19 برای سیاستگذاران، مدیران، کارکنان بهداشتی و درمانی و مردم مورد توجه قرار داده است. بعضی از این گزاره برگ ها بعد از انتشار در بیش از 10 خبرگزاری مهم کشور منتشر شده اند.

ایجاد گروه پاسخ سریع مبتنی بر شواهد (Evidence Based Rapid Response)

 هدف این اقدام مبتنی بر شواهد ساختن تصمیمات سیاستگذاران بوده است. یکی از مهمترین اهداف این برنامه تلاش برای مبتنی بر شواهد کردن تصمیمات سیاستگذاران بوده است. تا کنون به 24 مورد از سئوالات مهم ارجاعی سیاستگذاران در قالب این ماموریت که توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت ایران انجام می شود، پاسخ داده شده است.

انتخاب فوکال پوینت پژوهشی در کلان منطقه‌ها

 یکی از مشکلات موجود در خصوص تحقیقات کووید-19 عدم وجود هماهنگی و نبود شبکه های فعال بین پژوهشگران بود. به این دلیل تفکر ایجاد یک شبکه تحقیقاتی در کشور ایجاد شد. از بهمن ماه سال 1399 از کلان مناطق 10 گانه کشور، 10 فوکال پوینت  پژوهشی انتخاب شدند که از اواخر بهمن جلسات هفتگی این فوکال پوینت ها با کمیته ساماندهی برگزار می شود. یکی از خروجی های این هماهنگی ها، تهیه گزارشات وضعیت تحقیقات کووید-19 در همه کلان مناطق بوده است. این موضوع موجب تبادل تجربیات، تحرک به انجام پژوهش های لازم و اجتناب از دوباره کاری شده است. از نتایج دیگر این برنامه مشارکت دانشگاه ها در پذیرش ماموریت های کشوری، تشکیل کمیته های ساماندهی تحقیقات در سطح کلان مناطق و مشارکت در انتخاب بهترین های پژوهشی کووید-19 و کمک به اجرای فعال برنامه های ترجمان دانش بوده است.

برنامه رصد مقالات مرتبط با کووید-19 (ژورنال واچ)

یکی از رویکردهای معاونت تحقیقات و فنآوری آماده سازی تازه ترین محتوای علمی دنیا با هدف پاسخ دهی به سوالات و شبهات مرتبط با کووید-19 است. یکی از فعالیت ها در این زمینه راه اندازی برنامه رصد مقالات مرتبط با کووید-19 تحت عنوان رصد مجلات بود. این اقدام با هدف انتشار آخرین یافته های علمی و برای مبارزه با اینفودمیک ها انجام شد. با شبکه گسترده ای از محققان کشوری تا 30 مرداد 1400 تعداد 25 نسخه از این رصد مجلات منتشر شده است. 

پایش عوارض واکسیناسیون

 از آن‌جا که اکنون واکسن و واکسیناسیون مهمترین برنامه است. برنامه‌ای برای مراقبت فعال عوارض واکسیناسیون در کشور طراحی و اجرا می شود. دانشگاه علوم پزشکی شاهرود به عنوان مجری این کار انتخاب شده است. در این برنامه عوارض پنج واکسن پرمصرف کشور بر اساس آخرین گایدلاین های سازمان بهداشت جهانی به صورت فعال پایش می شود. تاکنون بیش از 15000 نفر از 7 دانشگاه وارد مطالعه شده اند. به ازای هر واکسن پر مصرف یک مطالعه برای پایش عوارض واکسن تا 17 هفته در این بخش انجام می شود. هم چنین مطالعات کارایی واکسن پیش بینی و فراخوان شده است.

ارزیابی پاسخ های هومورال و سلولی در دریافت کننده گان چهار نوع واکسن

در این مطالعه تداوم آنتی بادی های هومورال و سلولار (IgG,IgM,Neutralisation Ab) را در100 نمونه سرم از افراد واکسینه از هر کدام از واکسن های سینوفارم، اسپوتنیک، استرازنکا، و برکت انجام می شود. برای هر واکسن، بلوک 20 تایی از افراد واکسینه وارد مطالعه می شوند و بر اساس نتایج آنالیزهای میانی متعاقب تصمیم کمیته متشکل از مجری و کمیته راهبری مطالعات واکسن، نسبت به ضرورت یا عدم ضرورت ادامه مطالعه تصمیم گیری می شود. این مطالعه در حال شروع است.

رصد تحقیقات کووید-19 

 اولین گزارش کشوری، گزارشات کلان منطقه ای و گزارشات دانشگاهی کووید-19 تا انتهای فروردین 1400 منتشر شد. پروتکل اجتناب از دوباره کاری در تحقیقات کووید-19 برای دانشگاه ها ارسال شده است. برنامه ترجمان دانش تحقیقات کووید-19 کشور در حال اجرا است. انتظار می رود تا اواسط مهر این کار به نتیجه برسد و گزارش ان منتشر شود.

برگزاری وبینارهای ماهیانه آخرین دستاوردها

 از خرداد ماه 1400 اقدام به برگزاری وبینارهای ماهیانه اخرین یافته ها و دستاوردها در زمینه مهمترین بخش های کووید-19 شده است. هدف نهایی این فعالیت و تمایز آن با سایر وبینارها، ارائه آخرین دانش دنیا توسط بهترین متخصصان کشور برای کسب مرجعیت در کشور در این زمینه است.تاکنون دو وبینار ماهیانه برگزار شده است.

تهیه فیلم‌های کوتاه علمی به زبان ساده

 با هدف انتشار یافته های پژوهشی مبتنی بر شواهد و ترجمان دانش، یکی دیگر از فعالیت ها برای مبارزه با اینفودمیک ها تهیه فیلم های کوتاه 5 تا حداکثر 10 دقیقه ای با عنوان "گفتمان علمی کووید-19" در خصوص مهمترین موضوعات روز با زبان علمی و ساده است که از نیمه اردیبهشت شروع شده است. تا کنون 12 قسمت ضبط برنامه انجام شده است که از طریق شبکه های اجتماعی، رسانه های وزارت بهداشت و رسانه ملی درحال انتشار است.

چالش‌های تحقیقات حوزه کووید-19

کمبود منابع مالی و نبود سازوکار تعیین منابع مالی بودجه پژوهش برای بحران‌ها: به نظر می‌رسد که باید یک سازوکاری در پژوهش کشور ایجاد شود تا در صورت بروز بحران‌های این‌چنینی بلافاصله منابع مالی پایدار و کافی وارد حوزه پژوهش شود. این سازوکار یا در کشور وجود ندارد، یا کامل و چابک نیست.

استفاده کم سیاست‌گذاران از نتایج تحقیقات: یکی از مشکلات کشور استفاده کم سیاست‌گذاران از نتایج پژوهش‌ها است. معمولاً به‌جای تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شواهد، اغلب تصمیمات خروجی جلسات و یا اجماع گروهی است.

چابک نبودن پژوهشگران و نظام پژوهشی کشور: یکی دیگر از چالش‌های پژوهش کشور، مشکل در تهیه پاسخ به هنگام توسط پژوهشگران است. باید اقداماتی انجام داد که پژوهشگران کشور و نظام تحقیقات کشور در این زمینه حرفه‌ای‌تر شوند.

فقدان و یا ناکافی بودن شبکه‌های قوی و کارا در کشور برای انجام تحقیقات پاسخگو و اجتناب از دوباره‌کاری و موازی کاری و انجام تحقیقات انسجام یافته: ساختار شبکه‌ای پژوهش در کشور نیاز به بازآرایی دارد. ساختار شبکه‌ای می‌تواند برای هر مشکل براساس اولویت ها، پازل تعیین کند. هر پازل می‌تواند توسط بخشی از پژوهشگران پاسخ داده شود و از دوباره‌کاری اجتناب شود. شبکه های تحقیقات در کشور هنوز به اندازه کافی برای کار با همدیگر بالغ نیستند.

توجه رسانه‌ها به اشخاص به‌جای نتایج پژوهش‌های معتبر: رسانه‌های اصلی کشور، به‌جای جست‌وجوی نتایج تحقیقات معمولاً سخنگوی تعداد افراد معدودی می‌شوند که در موارد زیادی اطلاعات منتشرشده صحیح و یا به روز نیست.

وجود مشکلاتی در سازوکار مناسب برای ترجمان دانش تحقیقات انجام شده: از نظر کمی تحقیقات زیادی در کشور انجام شده است، ولی ازنظر ترجمان دانش و استفاده از نتایج و گزارش های آن ها در کشور مشکلاتی وجود دارد.

انطباق ناکامل تحقیقات انجام‌شده با نیازهای کشور: نیاز به هم سویی تحقیقات با نیازهای پژوهشی مورد نیاز در کشور می باشد. جهت استفاده بهینه از منابع و کار بست نتایج تحقیقات در کشور، نیاز به هم راستایی تحقیقات با اولویت ها می باشد. این اقدام نیازمند یک برنامه و اقدام است.

تعدد مراکزی تصمیم گیر در خصوص تحقیقات حوزه کووید-19 و مشکلات هماهنگی بین آنها : مراکز سفارش دهنده، مراکز سفارش پذیر متعددی برای تحقیقات وجود دارند. مشارکت و هماهنگی مراکز مختلف در حوزه تحقیقات کووید-19 می تواند به رفع هدفمند و به هنگام نیازهای پژوهشی اولویت دار در بحران کووید کمک کند.

مشکلاتی در دسترسی به داده ها و موانع اشتراک داده ها  برای محققین: دسترسی محققین به اطلاعات موجب پیشرفت در حوزه تحقیق و اجرای ایده های خلاقانه و بهره برداری عملی و به موقع از داده ها می شود. در حال حاضر دسترسی به داده ها برای عموم محققین بسیار دشوار و یا غیر ممکن است.

وجود مشکلاتی در ارائه گزارشات شفاف و به روز از مطالعات کارآزمایی مربوط به واکسن و مراحل ساخت واکسن ها: در سطح بین المللی الان دسترسی به اطلاعات به روز و پیشرفت واکسن ها هست. اما در کشور ما این شفافیت در سطح بین المللی وجود ندارد.

دشوار بودن هماهنگی بین پژوهشگران و مراکز علمی کشور به دلیل تفاوت های زیاد مدیریتی  و سلیقه ای

ناکامل بودن امکانات آزمایشگاهی مدرن جهت مطالعه و تعیین واریانت های ویروسی موجود در کشور و توزیع نامناسب آنها: ضرورت دارد که برای بیماریهای نوپدید و بازپدید امکانات آزمایشگاهی کشور تقویت شود.

دشوار بودن هماهنگی بین رشته های علمی مختلف به دلایلی مانند جدا بودن ساختار وزارت علوم از وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی،

اشکالاتی در تحقیقات بالینی مطابق با پروتکل های استاندارد: به دلیل مشغله زیاد متخصصین بالینی معمولا تحقیقات بالینی کیفیت بالایی ندارند.

آشنا نبودن با قواعد بین‌المللی سلامت عمومی: این عدم آشنایی موجب می شود که تحقیق گاهی در زمینه هایی صورت گیرد که نتایجش صحیح نباشد و یا انتشارش به کشور آسیب بزند.

ضعف دانش عرصه در اجرای نتایج تحقیقات و مشکل بودن اتصال مناسب بین پژوهشگران آکادمیک و عرصه

 فرصت‌های تحقیقات حوزه کووید-۱۹

ایجاد بستر مناسب تولید واکسن در کشور هم برای کووید-19 و احتمالا در آینده برای سایر موارد بیماریهای عفونی

آشکارشدن جایگاه پژوهش و  اهمیت آن در کنترل اپیدمی و دیگر جنبه های سلامت عمومی (نیاز فوری به داروها و واکسن‌ها)

تعداد نمونه ها و بیماران کافی در دسترس برای انجام تحقیقات در موضوعی که مرز دانش دنیا است.

شناخته شدن جایگاه کمیته اخلاق در پاندمی کووید-19 برای مطالعات بالینی

توسعه دانش پژوهشگران و محققان در زمینه مطالعات استاندارد بالینی

همگرایی و تمرکز محققین با گرایش‌های تخصصی مختلف پزشکی و غیرپزشکی حول محور بیماری کووید-۱۹ و شناخته شدن نسلی از پژوهشگران که انگیزه اصلی آن‌ها حل مشکل بود.

شناخته شدن برخی از محققین توانمند در سطح ملی و بین‌المللی و استفاده از نتایج تحقیقات در مقالات سیستماتیک و گایدلاین‌ها

کسب اعتمادبه‌نفس در برخی از محققین

ایجاد ارتباط بین صنعت و تحقیق بویژه در مواردی مانند واکسن و تولید کیت های تشخیصی

پیشنهاداتی جهت ارتقای تحقیقات حوزه کووید-۱۹

بنابر اعلام روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-19 پیشنهاداتی را برای ارتقای تحقیقات حوزه کووید-19 ارائه کرده است: 

- در نظر گرفتن منابع مالی کافی جهت تحقیقات برای بحران‌های مشابه و رفع مشکلات مربوطه و ایجاد یک نظام مالی تحقیقاتی چابک

- منسجم شدن پژوهش‌ها و همچنین اولویت‌بخشی به طرح‌های کلان و تهیه پازل پژوهشی و فراخوان آنها

- همگرا و هماهنگ کردن تحقیقات برای اجتناب از دوباره کاری بین سازمان های مختلف

- تسهیل در روند و فرایندهای تأیید و تامین منابع مالی تحقیقات و سرعت بخشیدن به روند اجرای تحقیقات

- تقویت جایگاه تحقیقات بالینی و ساختارهای ناظر آن

- دسترسی آسان به داده‌های کشوری، ارتقاء کیفیت داده‌ها و تقویت سیستم های تولید داده های بین بخشی

- استفاده مسئولین از نتایج مطالعات در کنترل و پیشگیری بیماری و کاهش هزینه‌ تصمیم‌گیری‌های غیرعلمی

- استفاده از کمیته مشورتی مستقل از دانشمندان برجسته جهانی و کشوری در تصمیم گیری ها برای افزایش اعتماد و سرمایه اجتماعی کشور

- تسهیل همکاری‌های بین سازمانی برای تحقیقات در حوزه کووید-19 و ارتباط با شبکه‌های بین‌المللی

- انجام تحقیقات بر اساس نیازسنجی (عملکرد مبتنی بر شواهد)

- حمایت از محققان جوان و ایجاد عدالت در انجام تحقیقات برای همه پژوهشگران سراسر کشور

- تقویت و ترغیب رسانه ها و شبکه های اجتماعی  برای تولید محتواهای حاصل از تحقیقات مناسب

- داشتن برنامه برای فناوری‌های دانش‌بنیان و حمایت های سریع از آنها

- ادغام تیم‌های تحقیقاتی با اهداف مشترک

-  ارزش دادن بیشتر به تحقیقات کاربردی

- عملی کردن مدلی مناسب برای ترجمان دانش تحقیقات حوزه کووید-19

- آموزش محققان برای چگونگی ارتباط با رسانه‌ها و تبین منفعت کشور در اعلام نتایج تحقیقات

- پرهیز از سیاسی کردن تحقیقات

- تشکیل تیم‌های بسیار زبده از رشته های مختلف برای انجام تحقیقات بین رشته ای

- انجام مطالعات منفعت و سود و زیان مداخلات تصمیم گیری های کلان

- انتخاب تحقیقات واکسن در همه بخش های مرتبط آن به‌عنوان اولویت فعلی

- انجام پژوهش‌های مرتبط با علوم انسانی و سلامت( تحقیقات بین رشته ای) با توجه به جامعه شناسی مردم کشور

- تجهیز مراکز آزمایشگاهی جهت انجام تحقیقات کووید-19

- ارزیابی توانایی‌های پژوهشی در هر دانشگاه با توجه به مطالعات و پژوهش‌های انجام‌شده

- شناسایی پژوهشگران توانمند و متعهد بر اساس سوابق پژوهشی و عمل‌گرایی و دادن نقش بیشتر به آنها

- به‌کارگیری امتیازات ثبت اختراع، پتنت و تحقیقات کاربردی در دستورالعمل‌های ارتقای (مراتب علمی) اعضای هیئت‌علمی و پژوهشگران برجسته حوزه کووید-19

- بهره‌گیری از تجربیات بین‌المللی

گزارش کامل عملکرد فعالیت‌های کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-19 از طریق لینک زیر قابل دسترسی است:

گزارش عملکرد کمیته ساماندهی تحقیقات کووید_۱۹

انتهای پیام