حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قمی در آیین بزرگداشت علامه محمدرضا حکیمی که شامگاه گذشته، پنجم شهریورماه، در حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: علامه حکیمی اسلام‌شناسی عدالت‌محور بود که عمر خود را در راه قرآن و اهل‌بیت(ع) صرف کرد و به معنای واقعی کلمه در سیر عملی و سلوک علمی خود استاد حکیمی ذوب در ولایت ائمه اطهار بود.
وی ادامه داد: این علامه بزرگ، انس عجیبی با امام زمان(عج) داشت و زیارت آل یاسین را هرگز ترک نکرد و از وصایایش این بود که اگر کسی از خاندانم در زمان ظهور زنده بود، سلام مرا به امام برساند. او علاقه عجیبی به سوره یاسین داشت و بر این اعتقاد بود که اگر قلب انسان با قلب قرآن ارتباط برقرار کند، آثار بسیار فوق‌العاده به همراه خواهدداشت.
معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری تصریح کرد: همیشه سفارشش این بود که وقتی خود را سرباز امام زمان(عج) می‌دانیم، یعنی سرباز کسی هستیم که از ما غفلت نکرده و ما را فراموش نمی‌کند و اگر امام زمان(عج) را داریم چه لزومی دارد که در خانه دیگری را بزنیم. وی در سلوک عملی خود بسیار بر مسئله تمسک به ولایت و عبودیت تاکید داشت و ختوماتی که از اساتید خود گرفته بود همراه با قرآن و اهل‌بیت را در زندگی خود و اطرافیان داشت و در باب سلوک علمی نیز عمرش را صرف علوم اهل‌بیت(ع) و تبیین آن به دیگران کرد.
قمی خاطرنشان کرد: آن علمی که برای تکامل بشر لازم است ریشه‌اش در مکتب اهل‌بیت است و استاد حکیمی تمام تلاشش این بود که با قلمی شیوا و امروزی و مدرن معارف اهل‌بیت را برای نسل تشنه و جوان در این دوران بیان کند.
معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری با اشاره به برخی از تالیفات استاد حکیمی، عنوان کرد: اوج تالیفات ایشان در باب ولایت کتاب گرانسنگ «الحیاة» است که در این کتاب برداشت از آیات و روایات صرفاً یک برداشت شخصی نباشد، بلکه یک برداشت اجتماعی، جامعه‌سازی و تمدنی باشد. او معتقد بود که ما مواد اولیه را در متون حاصله از قرآن و اهل‌بیت در خصوص نظام‌سازی داریم ما موارد اولیه در نظام سیاسی، اقتصادی، حقوقی و سایر را در متون دینی داریم. مجموعه ارزشمند الحیاة این نگاه را به افکار عمومی ارائه داده است، لذا می‌توانیم بگوییم یکی از نظریه‌پردازان انقلاب اسلامی بدون شک استاد حکیمی بود.
وی گفت: به استاد حکیمی در دیدار با برخی از مسئولان حزب‌الله لبنان گفته شد که فرهنگ مقاومت را از کتاب الحیاة در در دوره‌های آموزشی حزب‌الله تدریس می‌کنیم و فرهنگ نظام اسلامی را از این کتاب برای حزب‌الله تبیین می‌کنیم.
قمی ادامه داد: مقام معظم رهبری در سال ۱۳۶۰ در کسوت امام جمعه تهران در یک اقدام بی‌سابقه در خطبه نماز جمعه کتاب «الحیاة» را معرفی کردند و از طلاب و دانشجویان خواستند این کتاب را مطالعه کنند. در سال ۱۳۶۹ نیز در دیداری که علامه حکیمی با مقام معظم رهبری داشتند، رهبری فرمودند علمای زیادی خواستند احادیث اهل‌بیت را در قالب دایرة‌المعارف مدون کنند، اما اختصاص الحیاة این است که با نگاه روشنفکری و عمیق توانسته آنچه از نیاز جامعه در باب احادیث اهل‌بیت است ارائه دهد که رهبری به ایشان پیشنهاد می‌کند تا این رویکرد را در تربیت طلاب مد نظر قرار دهید تا این روش‌ها و منش‌های شما را دنبال کنند که البته علامه فرمودند این کارها از من ساخته نیست چون اهل اجتماع و رفت و آمد نیستم.
معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری افزود: چگونه ما ایشان را یک نظریه‌پرداز انقلاب اسلامی ندانیم در حالی که در دهه ۴۰ کسی که لقب امام را برای بنیانگذار انقلاب اسلامی به کار برد استاد حکیمی بود که تحت عنوان الامام روح‌الله الخمینی این را مطرح کردند و مجدد در ادبیات از سال ۱۳۵۶ ظهور و بروز بیش‌تری پیدا کرد. علامه حکیمی کسی بود که در دهه ۴۰ سعی کرد تا جلسه خصوصی میان استاد خود یعنی شیخ مجتبی قزوینی و امام تشکیل دهند و وقتی از آن جلسه بیرون آمد علی‌رغم این‌که به لحاظ علم کلامی و فلسفی دارای دو مکتب بودند، اما این روحیه آزاد منشی باعث شد که بگوید امروز پرچم اسلام دست این مرد است و همه باید به او کمک کنند.
وی گفت: یکی از ویژگی‌هایی که مقام معظم رهبری در بیان خود از علامه حکیمی فرمودند این بود که ایشان را فردی می‌دانستند که تمام عمر در سلوک علمی و عملی در خدمت قرآن و اهل‌بیت بودند. نکته دوم که رهبری به آن تأکید داشتند این بود که استاد یک اسلام‌شناس عدالت‌خواه بود، یعنی ایشان با انگیزه اسلامی و دینی دنبال مسئله عدالت بود. ایشان معتقد بود پیام اصلی ادیان عدالت است.
قمی عنوان کرد: معیار حقانیت را عدالت می‌دانست. در آن زمان که هرگونه بحث از عدالت متهم شناخته می‌شد که این نگاه نیز متاثر از اردوگاه چپی است، علامه حکیمی با تکیه بر این‌که عدالت از متن قرآن و روایات است بر این نکته تأکید داشت او معتقد بود که بر اساس قرآن کریم از آدم تا خاتم همه انبیا رسالتشان بر عدالت بوده و دنبال عدالت بودند. امام علی(ع) فرمود اگر آمده‌ایم برای خلافت به خاطر تعهدی است که خداوند از علما در باب عدالت گرفته است که بر گرسنگی مظلوم و بر سیری شکم ظالم ساکت ننشینید و آن زمان که عده‌ای به جان بیت‌المال می‌افتند باید به عدالت تأکید شود.
معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری اظهار کرد: مهم‌ترین ویژگی قیام صاحب‌الزمان(عج) مسئله عدالت است. از آدم تا خاتم و از علی(ع) تا مهدی(عج) همه تاکید بر عدالت دارند. عده‌ای که در نظام سرمایه‌داری هستند می‌گویند اگر افرادی شعار عدالت می‌دهند تحت تأثیر سوسیالیست‌ها هستند، لذا علمای ما در آن زمان برای مقابله با این تفکر به حلاجی مبانی سوسیالیستی و از طرفی به تبیین این مطلب که عدالت شعار اسلام است پرداختند و گروه‌های چپ را خلع سلاح کردند. این کاری بود که اساتیدی مانند علامه حکیمی به آن اقدام کردند.
وی بیان کرد: عده‌ای با تکیه بر مبانی سوسیالیستی و با لعابی از اسلام نه تنها شعار عدالت را رها کردند، بلکه رفتند به اردوگاه لیبرالیسم و ضد عدالت شدند، اما مرحوم حکیمی بر شعار عدالت خود استوار ایستاد و مانند اباذر غریبانه رفت. استاد در شعار عدالت خود متکی بر متون دینی و تعالیم اهل‌بیت بود در سلوک علمی و عملی خود دست از منش عدالت‌محوری خود برنداشت و این مسیر را ادامه داد.
قمی بیان کرد: علامه حکیمی در طرح مسئله عدالت به عنوان یک آرمان و طرح گفتمان عدالت توفیقات فراوانی داشت او پرچمدار عدالت بود و اگر انتقادی نسبت به برخی عملکردها و مسئولان داشت این عملکردش دلسوزانه و انتقاداتش سازنده بود.
معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری افزود: عدالت‌طلبی این استاد گرانقدر دو اقدام دیگری نیاز دارد که ناتمام ماند. علاوه بر مسئله گفتمان و آرمان دو کار دیگر نیاز است، چراکه در دنیای مدرن امروز روابط اجتماعی پیچیده شده است. یکی از این مسائل اجتماعی عدالت است. عدالت نیازمند ساختار است تا ما را به وضعیت آرمانی هدایت کند که وظیفه اساتید و دانشمندان در حوزه و دانشگاه است، لذا نباید اجازه داد تا پژوهش‌ها و ساختارهای مرتبط با عدالت متوقف شود از این رو تربیت نیروی مناسب مورد تاکید است.البته اگر در جامعه‌ای ولایت قطع شود عدالت هم قطع خواهد شد، چراکه حاکمیت مجری عدالت است و اگر حاکم غاصب باشد توانایی اجرای عدالت را نخواهد داشت.
وی افزود: استاد حکیمی عمرش را در راه اسلام و انقلاب صرف و در همه خواسته‌هایش عدالت‌طلبی برجسته بود. ایشان دنبال موضوعات نظری نبود، بلکه دنبال مطالبات اجتماعی بود و این سلوک را در زندگی، از بیت‌المال ذره‌ای استفاده نکرد.
قمی خاطرنشان کرد: ایشان زهد افسانه‌ای در زندگی خود داشت و در هیچ جشنواره‌ای که از وی تقدیر می‌شد حضور نیافت، جز این‌که لوح جشنواره خادمان قرآن را دریافت و از دریافت جایزه آن امتناع کرد و هر وقت جشنواره‌ای برگزار می‌شد می‌گفت برای حفظ کرامت فقرا چه کرده‌اید که حال جشنواره می‌گیرید.
انتهای پیام