آنطور که برخی از دانشآموزان میگویند روحیه شان بهم ریخته است، چون نه همکلاسیهایشان را میبینند و نه میتوانند برای چند ساعت هم که شده در فضایی دور از خانواده حضور داشته باشند. حالا شرایط برای این کودکان و نوجوانان آنقدر تلخ است که آرزوی برگشت به مدرسه را دارند.همان مدارسی که با استانداردهای آموزشی فاصله زیادی دارند و صرفا چهاردیواریهایی هستند که نام مرکز آموزشی را یدک می کشند.
به گزارش ایسنا، جمعیت دانش آموزی البرز به واسطه مهاجر پذیری و نرخ بالای رشد جمعیت، رو به افزایش است و همین مساله باعث شده هر سال به تعداد مدارس دو شیفته استان اضافه شود و با کلاسهای درسی مواجه باشیم که به جای ۲۴ دانش آموز حدود ۵۰ نفر را در خود جای دادهاند. کمبود فضای آموزشی در البرز به جایی رسیده که به گفته مسئولان، هر دانش آموز به اندازه چند موزاییک امکان جابه جایی دارد و سهمش از کلاس و درس و مدرسه به همین اندازه ختم می شود.
در کنار بحث تراکم و سرانه فضای آموزشی، فرسودگی مدارس هم از دیگر مسائلی است که به دغدغه ای برای دانش آموزان، والدین و مسئولان آموزشی استان تبدیل شده است. بیش از ۳۵ درصد مدارس البرز فرسوده هستند و باید تخریب شوند. این مدارس از زیرساخت های به روز آموزشی برخوردار نیستند و درس خواندن زیر سقف آنها با استرس و نگرانی همراه است. کمبود معلم هم از دیگر مشکلاتی است که باعث شده کیفیت آموزش در مدارس البرز تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
بدیهی است وقتی معلمی ناچار باشد به بیش از ۴۰ دانش آموز درس بدهد، کیفیت تدریس افت می کند که نتیجه آن چیزی جز کاهش بازخورد دانش آموزان نیست. با بیان گوشهای از این مشکلات باید بگوییم شاید بهتر باشد مدارس البرز همچنان تعطیل بمانند تا لااقل دغدغه دانش آموزان به قطع و وصل شدن اینترنت و دلتنگی دوری از دوستانشان ختم شود. در این وضعیت بازگشایی مدارسی که نمیتواند پاسخگوی حداقل نیازهای دانش آموزان و کادر آموزشی باشند، بیش از آن که شادی آور باشد، نگران کننده خواهد بود.
سالانه سه درصد به جمعیت دانش آموزی البرز اضافه میشود
مدیرکل آموزش و پرورش البرز در گفتوگو با ایسنا با اشاره اینکه سالانه به طور میانگین حدود سه درصد به جمعیت دانش آموزی البرز اضافه میشود، اظهار کرد: البته در شرایط خاص آب و هوایی مثل خشکسالی، گرد و غبار و وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله در سایر مناطق کشور، شاهد افزایش مهاجرت به البرز و به تبع آن افزایش بیش از سه درصدی میانگین جمعیت دانش آموزی هستیم.
وی ادامه داد: به واسطه گرانی مسکن و هزینههای زندگی در پایتخت، بخش عمدهای از مهاجران در البرز ساکن میشوند چون هم نزدیک تهران است و هم تامین هزینههای جاری زندگی در آن به جیب مردم کمتر فشار می آورد.
وی در ادامه با اشاره به آمار جمعیت دانش آموزی البرز توضیح داد: طبق آخرین آمار حدود ۴۹۵ هزار دانش آموز در مقاطع مختلف تحصیلی در استان البرز مشغول تحصیل هستند که پیش بینی میشود در سال تحصیلی جدید به ۵۱۰ هزار نفر برسد.
مدیرکل آموزش و پرورش البرز اضافه کرد: با توجه به اینکه امسال در بسیاری از مناطق کشور با پدیده خشکسالی مواجه هستیم به نظر می رسد در مهر امسال تعداد دانش آموزان جدید استان بیش از ۱۵ هزار نفر باشد.
وی با بیان اینکه البرز با دو مشکل اساسی کمبود معلم و فضای آموزشی مواجه است، ادامه داد: البرز جزو استانهایی است که میانگین سنی بسیاری از دبیران آن بالا است و تعدادی زیادی از آنها در آستانه بازنشستگی قرار دارند.
قاسمی افزود: در بسیاری از استانها به واسطه مهاجرت جمعیتی که دارند، با مازاد معلم مواجه هستند ولی در البرز به واسطه مهاجر پذیری بالایی که دارد، موضوع برعکس است.
این مسئول توضیح داد: البرز، تهران و شهرستانهای آن به دلیل مهاجرپذیری بالایی که دارند همیشه با کمبود معلم مواجه هستند و تراز آنها در این خصوص منفی است و متاسفانه سهمیهای که به آنها تعلق میگیرد هم پاسخگوی نیاز موجود نیست.
معلم هم داشته باشیم فضای آموزشی نداریم!
قاسمی گفت: در حال حاضر در برخی از کلاسها معلم در حقیقت به دانش آموزان دو کلاس درس میدهد که این از کیفیت آموزش و راندمان مطلوب کم میکند.
این مسئول توضیح داد: سعی شده با استفاده از معلمان حق التدریس و افزایش شیفت کاری معلمان بخشی از کمبود موجود را رفع کنیم ولی واقعیت این است تعداد معلمان استان پاسخگوی جمعیت دانش آموزی نیست و اگر روند افزایش جمعیت دانش آموزی به همین منوال باشد ممکن است نتوانیم با معلم حق التدریسی هم نیاز موجود را رفع کنیم.
به گفته قاسمی مشکل البرز صرفا به کمبود نیرو خلاصه نمیشود چون استان با کمبود کلاس درس هم مواجه است و حتی اگر بخواهیم نیرو هم جذب کنیم، به اندازه کافی کلاس نداریم که آنها بتوانند تدریس کنند.
وی ابراز کرد: البرز استانی با جمعیت جوان است و نرخ زاد و ولد در آن بالا است و به واسطه مهاجر پذیری بالایی که دارد هرسال به شهرکها و واحدهای مسکونی آن اضافه می شود. متاسفانه برای بسیاری از شهرکها فضای آموزشی مورد نیاز در نظر گرفته نمیشود و همین باعث شده علی رغم تلاش برای احداث مدرسههای جدید، کمبودها محسوستر به نظر برسد.
مدیرکل آموزش و پرورش البرز تاکید کرد: اگر بخواهیم واقع بینانه نگاه کنیم باید ۶۰۰۰ معلم و ۶۰۰۰ کلاس درس به استان اضافه شود تا هم کیفیت و هم کمیت آموزش حفظ شود.
اگر سالانه ۷۰ مدرسه در البرز ساخته شود...
وی با تاکید بر اینکه البرز فقیرترین استان کشور در خصوص تخصیص سرانه فضای آموزشی است، توضیح داد: برای اینکه بتوانیم به میانگین کشوری در این حوزه دست پیدا کنیم باید در افقی پنح ساله هر سال حدود ۷۰ مدرسه در استان ساخته شود که این کار به تنهایی از عهده آموزش و پرورش و اداره کل نوسازی مدارس بر نمی آید و نیازمند اجرای طرحهای ملی، ورود بخش خصوصی و کمک خیرین و نهادهای مختلف است.
۳۵ درصد مدارس البرز فرسوده است
این مسئول با اشارهه به اینکه علی رغم سیاستهای یک نوبته شدن مدارس، شاهد افزایش مدارس دو نوبته البرز هستیم، تاکید کرد: در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد مدارس استان دو نوبته هستند و البته اگر بخواهیم منطقه ای به این موضوع نگاه کنیم، مدارس برخی مناطق دیگر جای دونوبته شدن ندارند.
وی گفت: اکثر مدارس مناطق شهری البرز دو نوبته هستند و در برخی شهرستانها از جمله طالقان که جمعیت کمی دارند و یا مدارس فنی و حرفه ای هنوز یک نوبته فعالیت دارند.
قاسمی با اشاره به فرسودگی ۳۵ درصد مدارس البرز اضافه کرد: این مدارس در اصل باید تخریب شوند ولی چون فضای کافی در استان وجود ندارد ناچاریم از آنها استفاده کنیم. این مدارس برای بیش از چهار دهه گذشته است و فعلا با بهسازی فعال باقی ماندهاند.
این مسئول اضافه کرد: هر چند هزینه بازسازی مدارس فرسوده هم کم نیست ولی در اغلب مناطق قید تخریب آنها زده شده چون اعتبار مورد نیاز برای ساخت مجدد یک مدرسه بالا است.
تفاوت از زمین تا آسمان است!
وی در ادامه با اشاره به استانداردهای فضای آموزشی اظهار کرد: سرانه جهانی فضای آموزشی برای هر دانش آموز ۸.۳۹ متر مربع، سرانه کشوری ۵.۱۸ متر و در البرز ۳.۸۰ متر است.
وی توضیح داد: این سرانه با احتساب مدارس طالقان و اشتهارد است در صورتی که در شهر کرج سرانه حدود ۱.۲ متر است.
به گفته قاسمی، فردیس و مدارس مقطع ابتدایی ناحیه ۴ کرج از فشرده ترین مناطق کشور در بحث فضاهای آموزشی هستند.
این مسئول با بیان اینکه اداره کل آموزش و پرورش متولی ساخت مدرسه نیست و صرفا از مدارسی که در اختیارش قرار میگیرد بهره برداری می کند، توضیح داد: البرز استان برخورداری است و اگر خیرین، بخش خصوصی و گروههای مردم نهاد همکاری لازم را داشته باشند، به راحتی میتوان نیاز موجود در حوزه مدارس را پوشش داد.
وی با اشاره به اینکه تحقق عدالت آموزشی حق همه دانش آموزان است، ادامه داد: اگر تنها شهرکهای صنعتی و کارخانه های استان تعهد اخلاقی و مسئولیت اجتماعی خود را در حوزه مدرسه سازی را عملی کنند، در مدت کوتاهی میتوان در این حوزه به استانداردها رسید.
رشد ۱۰ برابری اعتبار ساخت مدرسه
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس البرز در ادامه با اشاره به وضعیت مدرسه سازی در استان توضیح داد: اعتبارات ملی و استانی در حوزه مدرسه سازی در سه سال گذشته در مقایسه با قبل حدود ۱۰ برابر شده است.
محمد دلاوریان با بیان اینکه حدود ۶۰ پروژه ناتمام از یک دهه قبل در البرز وجود داشت که اکثر آنها مربوط به خیرین بودند، گفت: از سال ۹۷ که اعتبارات افزایش پیدا کرد، تکمیل آنها در دستور کار قرار گرفته و هر سال حدود ۱۵ مدرسه تحویل داده شده است.
وی ابراز کرد: امسال هم حدود ۴۵ پروژه را تحویل میدهیم که اغلب آنها جدید و برخی از آنها نیز مربوط به سالهای گذشته بودند.
وی توضیح داد: با توجه به اینکه دولت در طول سه سال گذشته بخش مهمی از تعهد خود در قبال پروژههای خیر ساز را عملی کرده، اعتماد خیرین برای ساخت پروژههای جدید افزایش یافته است.
به گفته این مسئول امسال برای ساخت پروژههای جدید خیرین بیش از ۱۳۵ میلیارد تومان کمک کردهاند.
سهم ۷۰ درصدی دولت در احداث مدارس خیرساز
وی ابراز کرد: اغلب در پروژههای خیرساز، سهم خیر ۳۰ درصد هزینه ساخت مدرسه و دولت هم ۷۰ درصد اعتبار مابقی را تامین میکند.
دلاوریان اضافه کرد: در حال حاضر حدود ۸۵ پروژه در دست اجرا داریم که ۵۰ مورد از آنها خیری و مشارکتی است و ۴۵ مورد از آنها در مهر تحویل آموزش و پرورش داده میشود که ۲۵ مورد از آنها خیرساز است.
وی در پاسخ به اینکه هزینه ساخت هر کلاس درس چقدر تمام میشود، گفت: برای ساخت یک مدرسه ۱۲ کلاسه با احتساب اتاق مدیر و معلمان، نمازخانه، کتابخانه ، سرایداری، دیوار کشی ، محوطه سازی و... حدود یک میلیارد تومان هزینه دارد.
با توجه به اینکه اغلب قراردادهای ساخت مدرسه در اوایل سال ۹۹ و قبل ازگرانیها و تورم سرسام آور بسته شده بود، هزینه ساخت مدارس با آنچه پیش بینی میشد افزایش چندانی نداشت. البته ناگفته نماند افزایش کمکهای خیرین هم در تسریع تکمیل پروژه ها تاثیر بسزایی داشت.
دلاوریان با اشاره به وضعیت مقاوم سازی مدارس فرسوده استان توضیح داد: هرچند در اوایل دهه ۹۰ بر روی مقاوم سازی مدارس فرسوده استان تمرکز میشد ولی واقعیت این است این کار دردی از کمبود فضای آموزشی استان دوا نمیکند.
تخریب مدارس فرسوده دردی از کمبود فضای آموزشی البرز دوا نمیکند
وی اضافه کرد: تخریب مدارس فرسوده در شرایط موجود به صرفه نیست چون مثلا مدرسه ۲۰ کلاسه با استانداردهای ۴ دهه قبل اگر تخریب شود در نهایت به جای آن می توان یک مدرسه ۱۵ کلاسه تحویل داد که ۵ کلاس به ضرر استان تمام می شود. چون طبق استانداردهای چند دهه قبل برای بسیاری از مدارس فضای نمازخانه، آزمایشگاه و ... در نظر گرفته نمیشد ولی امروز همه این موارد باید لحاظ شود.
وی توضیح داد: در شرایط موجود تنها احداث مدارس جدید میتواند ما را از شرایط فعلی نجات دهد و کمبودهای موجود را کم کند هر چند با توجه به تورم و شرایط اقتصادی فعلی تمرکز دولت بیشتر بر تکمیل پروژههایی است که کلنگ آنها از قبل زده شده است.
این مسئول ادامه داد: در حال حاضر دولت برای تکمیل مدارس نیمه تمام دولت اعتبار مناسبی تخصیص میدهد که این امر امیدوار کننده است.
مشکل کمبود مدرسه در البرز چطور حل شده؟
دلاوریان با اشاره به اینکه در حال حاضر کمبود فضای آموزشی در استان با مدارس دو شیفته جبران میشود، گفت: در حال حاضر ۸۳ درصد مدارس مقطع متوسطه و ۴۸ درصد مدارس ابتدایی استان دو شیفته هستند.
وی ابراز کرد: این را هم نباید فراموش کرد که ۹۰ هزار دانش آموز هم در مدارس غیر دولتی تحصیل میکنند که یک پنجم دانش آموزان کل استان را تشکیل داده و در آمار فضای آموزشی مدارس دولتی لحاظ نمی شوند و علاوه بر این تراکم بالای دانش آموزان در کلاسهای درس هم باعث شده امروز هیچ دانش آموزی در استان بدون مدرسه نماند.
وی با بیان اینکه با استفاده از این روشها است که توانستهایم فضای مورد نیاز برای دانش آموزان مقاطع مختلف را تامین کنیم، گفت: بدون شک اگر خیرین، بخش خصوصی و سایر نهادها در حوزه مدرسه سازی همکاری جدی تری داشته باشند میتوانیم به سمت استانداردسازی تراکم دانش آموزی و فضای آموزشی استان گام برداریم.
انتهای پیام