دکتر رضا روستا آزاد در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب به چالش ها و مشکلات عمده آموزش عالی و اولویت های وزیر آینده علوم برای رفع این چالش ها اشاره و اظهار کرد: یکی از مهمترین مشکلاتی که امروزه آموزش عالی ما با آن مواجه است عدم تطبیق رشته‌های دانشگاهی با نیازهای جامعه است، متاسفانه آموزش هایی که امروزه در دانشگاههای ما ارائه می شود به درد جامعه ما نمی خورد و ناظر بر نیازهای کشور نیست.
وی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر شرایط دانشگاههای ما -حتی دانشگاه های برتر - به گونه‌ای است که اگر می‌خواهند درسی و آموزشی را ارائه کنند ابتدا دنبال این هستند که دانشگاه های مطرح دنیا چه رویکرد و برنامه‌ای در خصوص آن آموزش به کار گرفته‌اند و چه درس ها و سرفصل هایی برای رشته‌ها راه‌اندازی شده است؛ بعد با اقتباس از شرایط آن دانشگاه ها رشته های دانشگاهی را ارائه می دهند.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف با تاکید بر اینکه سرفصل های دروس دانشگاهی باید منطبق با شرایط آن جامعه تدوین و ارائه شود، خاطرنشان کرد: به طور مثال، آموزش های دانشگاهی در حوزه نفت که حوزه تخصصی ام نیز هست، باید متفاوت با دانشگاههای دیگر دنیا باشد چرا که مخازن نفت در کشور ما از نوع آهکی است در حالی که غربی‌ها به خصوص انگلیس و نروژ مخازن نفت از نوع ماسه و سنگ را دارند. به همین جهت کتابی که در خصوص استخراج نفت مختص به کشورهای غربی باشد به درد کشور ما نمی خورد که این موضوع در حوزه های کشاورزی، حقوق، محیط زیست، فنی و مهندسی و غیره نیز صدق می کند.
دکتر روستا آزاد همچنین با تاکید بر اینکه اغلب سرفصل‌های درسی ما از دانشگاههای اروپایی و غربی اقتباس شده‌اند، گفت: متاسفانه به جای اینکه اساتید ما دست به قلم شوند و اقدام به نوشتن کتاب‌های جدید متناسب با شرایط کشور کنند همان کتاب های غربی را ارائه می دهند این در حالی که نیاز کشور ما با توجه به شرایط اقلیمی و غیره با کشورهای غربی متفاوت است. به همین دلیل اکثر کسانی که فارغ التحصیل از دانشگاههای داخلی می شوند عملاً نمی توانند به بازار کار ورود پیدا کنند و منشاء اثرشوند.
وی همچنین پرداختن به مسائل پژوهشی را از دیگر مشکلات آموزش عالی عنوان کرد و تاکید کرد: با کمال تاسف باید عنوان کنم پژوهش‌های ما نیز از نوع پژوهش های غربی‌ها اقتباس شده و شرایط به گونه ای است که وقتی استادی می‌خواهد موضوع پژوهشی را انتخاب کند ابتدا سرچ می کند که این پژوهش در کشورهای دیگر انجام شده است یا نه. در حالی‌که مسائل پژوهش ما هم نیز باید منطبق با نیازهای جامعه خودمان باشد.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف، با بیان اینکه اغلب پژوهش ها در دانشگاههای ما کپی پژوهش در کشورهای دیگر است، اظهار کرد: به همین جهت ما در پژوهش های خود به یک یافته جدیدی نمی رسیم.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف، بحث فرهنگ را نیز از دیگر مباحث اصلی آموزش عالی عنوان کرد و افزود: دانشجویان طراز اولی که وارد دانشگاههای ما می‌شوند از همان ابتدا دنبال این هستند که در کشورهای خارجی با حقوق بالا به عنوان استاد، هیات علمی جذب شوند و یا اینکه وارد صنابع و شرکت های صنعتی این کشور ها شوند. در حالی که لازم است دانشجویان باید از همان ابتدا از خود گذشتگی را فرا بگیرند و مانند بسیاری از شهدای ما بمانند و خود را وقف کشور کنند. بنابراین باید از لحاظ فرهنگی نیز علاقه به مسائل کشوری، مسائل اعتقادی و مذهبی در درون دانشجویان نهادینه شود که البته امروزه این علاقه در بین دانشجویان اندک است .
دکتر روستا آزاد همچنین خاطرنشان کرد: در حوزه فناوری وضعیت ما به گونه ای است که دانشجویان آموزش را می‌بیند و پژوهش‌های خود انجام می‌دند اما در عمل این فعالیت‌های علمی نتیجه مشخص منتج نمی‌شود و اغلب پژوهش‌های ما صرفا به پایان نامه منتهی می‌شود و عملاً به حوزه فناوری و کاربرد نمی‌رسد.
وی تاکید کرد: بحث مسائل صنفی و دانشجویی از گذشته در دانشگاهها چالش هایی وجود داشت از جمله اینکه دانشگاه ها با مشکلاتی در حوزه خوابگاه‌ها و سایر مسائل صنفی مواجه بودند. اگر چه در حال حاضر با ادامه روند آموزش مجازی، بسیاری از این مشکلات دیگر وجود ندارد اما سوال اینجاست که خود موضوع "آموزش مجازی" نیز به یک چالش تبدیل شده و بسیاری از دانشجویان و اساتید از روند آموزش مجازی راضی نیستند.
دکتر روستا آزاد افزود: البته به شخصه ترجیح من این است که برای دانشجویان دوره کارشناسی، آموزش ها به شکل مجازی باشد و اساتید با روش هایی نظیر فیلم، انیمیشن و پویانمایی آموزش ها را ارائه بدهند تا دانشجویان بهتر توجیه شوند. اما دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی لازم است آموزش های خود را در محیط های کارگاهی و آزمایشگاهی طی کنند.
وی با بیان اینکه مسایل سیاسی و اجتماعی در کشور ما بیش از مسائل آموزش و پژوهش فرهنگ و فناوری، بزرگ می شوند، تاکید کرد: دانشگاهها به سمت این خط رفتند که نهایتاً دانشجویان به گونه‌ای تربیت شوند که گرایش‌های سیاسی چپ یا راست داشته باشند. اما به اعتقاد من این روند در هیچ کشور توسعه یافته‌ای اعم از آلمان، ژاپن،نروژ و انگلیس مورد تایید نیست. دانشجویان ما به جای اینکه به مسائل آموزش، پژوهش و فناوری فکر کنند وارد خط و ربط های سیاسی می‌شوند و عملاً از تیم خاص سیاسی طرفداری می‌کنند و به جای کار تخصصی و کارشناسی صرفا مسائل پیش و پا افتاده سیاسی که طرفداری از احزاب است ورود می کنند.
این استاد دانشگاه شریف با بیان اینکه ورود دانشجویان به خط و ربط های سیاسی در دانشگاه، به نوعی فاجعه است، گفت: دانشگاه های ما با حمایت از دانشجویان برای گرایش به جریانات سیاسی، نوعی کم کاری های خود در حوزه آموزش، پژوهش و غیره را توجیه می کنند.
وی با بیان اینکه دانشجویان می توانند به مسائل سیاسی حساس باشند، خاطر نشان کرد: آنها نباید وارد جریانات سیاسی شوند. دانشجویان می‌توانند طرفدار هر حزب یا هر جریان سیاسی باشند و فارغ از جناح بندی های سیاسی از اقدامات و فعالیت‌های خوب هر حزب حمایت کنند، بدون اینکه در این زمینه برخورد سیاسی و جناحی صورت بگیرد. در این شرایط است که می توان گفت فعالیت‌های سیاسی در دانشگاه های ما سازنده است.
وی در پایان تاکید کرد: وزیر آینده علوم باید شخصیتی برجسته باشد که بتواند وظایف اصلی دانشگاه یعنی آموزش، فناوری، فرهنگ و پژوهش را هدایت کند. به همین جهت لازم است شخصیت سیاسی برجسته ای نیز داشته باشد تا در عین حال که ماموریت های واقعی دانشگاه را باز می گرداند، بتواند در بین سیاسیون قد علم کند.
انتهای پیام