محمدتقی دستورانی در گفت‌وگو با ایسنا و در پاسخ به این پرسش که چالش‌های محیط‌زیستی که دولت آینده باید به آنها توجه کند، چیست؟ اظهار کرد: چالش‌های محیط‌زیستی بسیار زیاد است. تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، کاربری‌های غلط و تغییرات‌کاربری، آلودگی‌های آب و خاک و هوا، کم‌آبی شدید، تخریب پوشش گیاهی عرصه‌های طبیعی و... ازجمله این چالش‌ها است. اراضی طبیعی پیوسته شخم می‌خورند و برای کشت‌های دیم تخریب می‌شوند، درحالی‌که بارندگی کم است و کشت دیمی نیز به‌عمل نمی‌آید. همچنین باغ‌ویلاها جایگزین زمین‌های کشاورزی مرغوب می‌شوند. یکی دیگر از چالش‌های محیط‌زیستی این است که کنترلی بر میزان مصرف آب در کشور نیست. این موضوع باعث می‌شود روزبه‌روز با مشکل کم‌آبی جدی‌تری مواجه شویم.
وی ادامه داد: یکی‌دیگر از چالش‌های محیط‌زیست که باید به آن توجه جدی نمود، تخریب‌ها و به‌هم‌خوردگی‌های زیاد و خارج از تعادل در عرصه‌های طبیعی است که منجر به فرسایش خاک و تولید ریزگردهای بسیاری شده است. این ریزگردها بخشی از کشور را تهدید می‌کنند. به موضوع آلودگی هوا در کلان‌شهرها و موضوع لزوم کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی درکشور هیچ توجهی نمی‌شود که این خود باعث تشدید آلاینده‌ها به ویژه در کلان‌شهرها شده است. از طرف دیگر طی یکی دو دهه گذشته تقریبا همه تالاب‌ها در حال خشک شدن و تبدیل به عرصه‌های برداشت فرسایش بادی، گردوغبار و... شده‌اند. تنوع زیستی در کشور به خاطر موارد ذکر شده و تخریب زیستگاه‌ها در معرض خطر جدی است و بسیاری از گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری در حال انقراض هستند. متأسفانه مسئولان توجه لازم را به این موضوعات نمی‌کنند و بودجه کافی به سازمان‌های مربوطه از جمله سازمان محیط‌زیست اختصاص نمی‌دهند. حیات‌وحش کشور نیز به ویژه در سال‌های خشکسالی مثل امسال به علت کاهش شدید آب و علوفه در حال ازبین رفتن است. باید برای رفع این چالش نیز اقدامات موثری انجام داد.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: مجموعه متخصصین منابع‌طبیعی و محیط‌زیست کشور به‌ویژه متخصصین دانشگاهی و علمی پیگیر یک موضوع مهمی هستند که باید به نتیجه برسد تا شرایط بهبود یابد و آن موضوع نیز اصلاح ساختار این دو بخش است. ساختار مناسب این است که سازمان محیط زیست و سازمان منابع طبیعی (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور) که هر دو حاکمیتی بوده و کار اصلی آنها حفاظت، نظارت، اصلاح و احیاء محیط‌زیست زیست کشور است با هم ترکیب شده و در قالب یک وزارتخانه قوی اداره شوند و امکان پاسخگویی به مجلس و مردم هم فراهم باشد؛ به عبارت دیگر بخش منابع طبیعی باید از زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی خارج شده و در ترکیب با سازمان محیط زیست تحت‌عنوان وزارتخانه منابع طبیعی و محیط‌زیست اعمال حاکمیت کند.
چرا سازمان منابع طبیعی نباید زیر نظر جهاد کشاورزی باشد؟
این استاد دانشگاه ادامه داد: توسعه بی‌رویه و غیر علمی اراضی کشاورزی که در جهاد کشاورزی دنبال می‌شود خود یکی از عوامل اصلی تخریب منابع طبیعی است. حال چگونه منابع طبیعی کشور زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند اعمال مدیریت مناسب را داشته باشد در حالی که مدیریت مناسب در منابع طبیعی بسیاری از اوقات در تعارض با اهداف کوتاه مدت کشاورزی است؟ با ترکیب سازمان محیط زیست و سازمان منابع طبیعی بخشی از مشکلات منابع طبیعی و محیط‌زیست حل می‌شود؛ زیرا این تشکیلات هر دو باهم هم‌افزایی ایجاد می‌کنند. انجام این کار باعث می‌شود که منابع طبیعی از یک وزارتخانه‌ای که سنخیتی به آن ندارد مانند وزارت جهاد کشاورزی که فقط دنبال تولید بوده خارج شده و حاکمیتی شود، زیرا تولید در شرایط و عرصه‌های نامناسب و حساس نیز یکی از عوامل اصلی تخریب منابع طبیعی است. همچنین انجام این‌کار باعث می‌شود که یک وزیری در رأس مجموعه باشد که در مجلس پاسخگو باشد. به‌نظر ما راه‌حل چالش‌های محیط‌زیست بسیار پیچیده است و وعده‌های کاندیداها با ساختار موجود به‌جایی نمی‌رسد.
وی افزود: به نظر ما اصلاح ساختار و اعتقاد واقعی داشتن در رفع مشکلات‌محیط‌زیستی از موضوعات بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. متاسفانه بسیاری از مسؤلین ما از محیط‌زیست به‌عنوان یک ویترین برای نشان دادن خودشان و موجه جلوه دادن دیدگاههایشان استفاده می‌کنند و توجه جدی در بحث حمایت از آن و تخصیص اعتبار کافی به آن نمی‌کنند.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: یک تکه از حاکمیت واقعی محیط‌زیست به‌عنوان یک سازمانی که بودجه و اعتبار بسیار کمی دارد در سازمان‌محیط‌زیست است و تکه دیگر آن منابع طبیعی است که سازمانی مغلوب و مطیع در وزارت جهاد کشاورزی است که این‌ها باید باهم تجمیع شوند و یک وزارتخانه قوی باشند که بتوانند از این موهبت عظیم خدادادی حفاظت کنند و در بحران ها و تضاد منافع‌ها از آن دفاع کنند.
شورای پنجم مشهد در حوزه محیط‌زیست ضعیف عمل کرد
دستورانی با بیان اینکه شورای پنجم مشهد هم در حوزه محیط‌زیست ضعیف عمل کرد، افزود: شورای شهر باید درخصوص محیط‌زیست شهری برنامه بدهد و نظارت داشته باشد و به موضوع آلودگی هوا و علل آن که سوخت‌های فسیلی‌زیاد است توجه جدی و عملی داشته باشد. یکی از راهکارها در این خصوص توسعه ناوگان عمومی است که خیلی کم به آن توجه شده‌است. آلودگی آب و خاک در محیط های شهری و مناطق نزدیک آن، تفکیک و بازچرخانی پسماندها، صرفه‌جویی در مصرف آب و ... از موارد مهم دیگر است. در حال‌حاضر مسئولین شهری بدون هیچ برنامه‌ریزی دنبال این هستند که تراکم بفروشند و هیچ توجهی به این موارد متاسفانه نمی‌شود.
وی در خصوص انتظاراتش از شورای ششم مشهد گفت: انتظار ما از شورای شهر ششم این است که به مشکلات محیط‌زیست از جمله آلودگی‌هوا، پسماندها، پساب‌ها و فاضلاب‌ها، زباله‌های آلوده و خطرناک، فضای سبز کم آب خواه (کم نیاز به آب)، بازیافت و بازچرخانی، صرفه‌جویی در مصرف آب و... توجه جدی شود.
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست دانشگاه‌فردوسی مشهد در پایان ذکر کرد: خروجی پساب کارخانجات و واحدهای تولیدی باید پس‌از تصفیه شدن مناسب وارد محیط شود که مسئولین متأسفانه توجهی به انجام این موضوع نمی‌کنند؛ به‌عنوان مثال کشف‌رود به یک رودخانه فاضلاب تبدیل شده است. این فاضلاب وارد محیط خاک و آب‌زیررمینی شده و پخش می‌شود و تمام اطراف مشهد را آلوده می‌کند و وارد چرخه غذایی انسانها، حیوانات و گیاهان می‌شود. از شورای شهر ششم مشهد انتظار داریم که به این موارد توجه جدی نشان دهند.
انتهای پیام