به گزارش ایسنا بنابر اعلام سایت دکتر قاسم اسحاقی، برای اینکه ما بتوانیم در جهات مختلف حرکت کنیم به راست به چپ هم شویم، ستون مهره های انسان از پنج تکه استخوان درست شده است که هر تکه را یک مهره می گویند و این  ۵ مهره داخل کمر انسان توسط ساختمان ‌های ژلاتینی به نام دیسک به هم متصل می شوند.

دیسک از دو قسمت درست شده، یکی حلقه ای است که در خارج از دیسک قرار گرفته و یکی هسته است که در داخل حلقه قرار گرفته است. هسته دیسک نوکلئوس پولپوزوس و حلقه دیسک را آنولوس  فیبروزوس می نامند.  در واقع حلقه دیسک مانند پیاز لایه لایه است به طوری که از ۳۲ لایه به هم تنیده تشکیل شده است. برحسب اینکه چند لایه حلقه دیسک پاره شود و پارگی عمودی و افقی باشد بیماری های مختلفی در دیسک انسان ایجاد میشود. 

در کل ستون فقرات شما از 24 استخوان متحرک به نام مهره ها تشکیل شده است. قسمت کمری (کمر) ستون فقرات بیشترین وزن بدن را تحمل می کند. در کمر انسان 5 مهره کمر به شماره L1 تا L5 وجود دارد. مهره ها توسط بالشتک های غضروفی به نام دیسک کمر از هم جدا می شوند. 

برای اینکه بتوانیم ساختمان دیسک  را تصور کنیم، می توان گفت که حلقه ی دیسک  مانند لاستیک سفت اتومبیل یا تایر است که از چندین لایه سیمی به هم بافته شده تشکیل شده است که در روی آنها لاستیک ریخته اند  و هسته دیسک  مانند لاستیک نرم اتومبیل یا تیوب است که در آن باد می کنند. 

شکل 2 - ریشه های عصبی مجاور دیسک

در هر سطح از ستون فقرات و در مجاورت هر دیسک ، یک ریشه عصبی از سوراخ بین مهره ای سمت راست و یک ریشه عصبی دیگر از سوراخ بین مهره ای سمت چپ از نخاع خارج می شوند و به داخل اندامهای تحتانی شما گسترش پیدا می‌کنند . نخاع و اعصاب نخاعی شما مانند خطوط مخابراتی هستند.  به پیام های عصبی حسی اجازه می دهند تا در هر لحظه اطلاعات حسی را از اندام های تحتانی به مغز برسانند.

فتق یا پارگی دیسک کمری هنگامی اتفاق می‌افتد که حلقه دیسک دچار پارگی شده و هسته دیسک از داخل این پارگی بیرون بزند.

شکل 3 – پارگی دیسک کمر

چرا در برخی از افراد دیسک کمر پاره می شود؟ 

 ۱-  علت اصلی پارگی دیسک مسائل ژنتیکی است یعنی فرد مستعد بیماری یعنی استعداد گرفتن دیسک را دارد. به طوری که در هر سال، ۵ نفر در هر هزار نفر دچار بیماری دیسک می شوند.

 ۲-  از نظر فیزیولوژیک، با افزایش سن به تدریج آب دیسک کم می شود. می توان گفت در عده ای از افراد روند از دست دادن آب دیسک سریعتر است. بنابراین اینگونه افراد در سنین پایین تری دچار بیماری دیسک می‌شوند. 

۳-  موادی که در داخل دیسک وجود دارند در برخی از افراد زودتر و بیشتر از افراد دیگر تغییر حالت میدهند و دیسک را مستعد ترک خوردن می کنند.

دیسک از چه مواد شیمیایی درست شده است؟

اصولاً هسته دیسک از مخلوطی مواد به نام کندرویتین سولفات و کراتین سولفات درست شده است. با افزایش سن کندرویتین سولفات کاهش و کراتین سولفات افزایش می یابد و به همین جهت دیسک مستعد پاره شدن می شود. حلقه دیسک از لایه های کلاژن نوع ۲ و ۱ درست شده است. با افزایش سن میزان کلاژن نوع دوم بیشتر می شود. افرادی که مستعد ابتلا به بیماری دیسک هستند این پروسه یا روند شدیدتر از افراد دیگر است. به همین جهت است که دیسک مستعد پارگی می شود.

۴- پدیده wear and Tear 

  اصولاً در بدن ما در طول روز با کارهایی که انجام می دهیم مقداری از لیگامانهای دیسک ها و ساختمان های دیگر ترک می خورند ولی این ترک ها به طور خود به خود جوش می خورد. 

در افرادی که استعداد ابتلا به دیسک را دارند، معمولاً این جوش خوردن با تاخیر انجام می شود یا اصلاً جوش نمی خورد و به همین جهت شکاف و ترک های بزرگ ایجاد می شود.

۵- میکرو تراما

 دیسک یک ساختمان مکانیکی است، یعنی دائماً در حال حرکت است. عامل بعدی در ایجاد دیسک میکروتراما ها یعنی ضربه های کوچک هستند که در طول زندگی با حرکات مختلف به ما وارد می شود . همین ضربه‌های کوچک جمع می‌شوند و باعث تغییرات ساختمانی در حلقه دیسک می شوند. درست مانند قطره های آب که اگر جمع شود تبدیل به مقدار قابل توجهی آب می شود.

6- ماکرو تراماها حرکات ناگهانی هستند که در اثر بلند کردن جسم سنگین و خارج از توان یا صحیح بلند نکردن یک جسم سنگین و یا ضربه هایی که در حین ورزش، تصادفات، سقوط به کمر انسان وارد می شود فرد مستعد ابتلا به بیماری دیسک  می‌شود.

7- بی تحرکی و عدم انجام ورزش یا برعکس انجام حرکات ورزشی شدید

8- چاقی 

9-  کشیدن سیگار

در بخش دوم راجع به پارگی دیسک کمر علائم پارگی دیسک کمر صحبت می کنیم.

مرجع : دکتر قاسم اسحاقی – جراح و فوق تخصص دیسک و ستون فقرات

انتهای رپرتاژ آگهی