عزیزالله آقابابایی در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه مقوله فرزندآوری از علتهای مختلف و انگیزههای گوناگون تبعیت میکند، اظهار کرد: یکی از دلایل تمایل افراد برای بحث فرزندآوری، مرتبط با مسائل اقتصادی است، شاهدیم که برخی از خانوادهها وضعیت رفاهی مطلوبی دارند، اما تمایل چندانی به داشتن چند فرزند ندارند، بنابراین مسئولان و سازمانهای مرتبط باید پس از دادن اطمینان خاطر به این افراد در حوزه امنیت اقتصادی و اجتماعی، نسبت به ارتقای انگیزه شهروندان در بحث فرزندآوری اقدام کنند.
این جامعهشناس با اشاره به اینکه لازمه فرزندآوری، ازدواج است، تصریح کرد: از مهمترین روشهای تشویق جوانان به ازدواج کم کردن توقعات دو طرف و آسان گرفتن ازدواج است، بخشی از این وظایف، برگردن خانواده و بخشی دیگر از این وظیفه باید بر عهده جوان گذاشته شود، اما در ابتدا خانواده باید بکوشد تا زمینههای اصلی ازدواج فرزندش را فراهم کند که مهمترین زمینه در بحث اقتصادی است. در این راستا خانوادهها میتوانند برای جوانان خود پسانداز خوبی را فراهم کنند تا در ابتدا برای بحث ازدواج با مشکل مواجه نشود.
وی با بیان اینکه صحبت از فواید ازدواج از راههای تشویق جوانان به ازدواج است، تاکید کرد: باید به جوان آموخت که سریعترین و آسانترین راه برای رسیدن به آرامش جنسی، فکری و معنوی، ازدواج است. باید به جوان توضیح داد که ازدواج باعث تقویت ایمان در فرد شده و او را از بسیاری از آلودگیها و بیماریهای جنسی حفظ میکند، در واقع ازدواج راه مطمئنی برای تقسیم شادی و روزهای خوش جوانی با همسر است.
آقابابایی درخصوص ارتباط امید به زندگی و تمایل برای فرزندآوری، گفت: آموزشهای فردی و جمعی، نقش مهمی در بدنه اجتماعی جامعه دارد، این آموزشها مقولههای متفاوتی را تحت تاثیر خود قرار میدهد که یکی از آنها بحث ازدواج و فرزندآوری است.
این دکترای جامعهشناسی ادامه داد: آموزشهای فردی در نظامهای آموزشی باید متمرکز بر موضوع چگونگی ایجاد انگیزه برای زندگی، افزایش روحیه کار و تلاش و ایجاد امید در افراد باشد، همین انتظار از مدیران جامعه میرود که قانونمداری و توجه به حقوق شهروندی، شفافیت، سلامت و مسئولیتپذیری را در کار و مسئولیت خود وارد کنند، این موضوعات امید را افزایش میدهد.
وی اضافه کرد: ترویج واقعگرایی، حفظ همبستگی ملی، آگاهی و بیداری در جامعه بهویژه در نسل جوان، تبیین ظرفیتها، امکانات و منابع کشور و باورمندی به قدرت خدا و هدایت حضرت حق، اتکا و امید به خداوند و داشتن تقوا از دیگر راهکارهای امیدآفرینی در جامعه است.
آقابابایی با اشاره به اینکه یک نوع بیمیلی نسبت به ازدواج در میان قشر جوان وجود دارد، یادآور شد: علاوه بر مسائل اقتصادی که فکر جوانان را به خود درگیر کرده است، ترسی عجیب و همگانی در دل تمام جوانان برای ازدواج وجود دارد که آنها را با مشکل مواجه میکند، متاسفانه به دلیل نداشتن ثبات روحی و روانی جامعه و نبود اعتماد به نفس و افسردگی در جوانان، عموما در حال حاضر جوان به لحاظ روحی و روانی آمادگی ازدواج را ندارد، نیاز است ترس و وحشت از ازدواج از آنها دور شود، برای فاصله گرفتن از این ترسها، جوانان میتوانند به یک روانشناس یا مشاور در حوزه جوانان مراجعه کنند.
این دکترای جامعهشناسی درخصوص نیازمندیهای برنامه جمعیتی پایدار، اظهار کرد: تشکیل کمیته ملی راهبردی جمعیت برای تحقق این هدف ضروری است، باتوجه به پیچیدگی و چند بعدی بودن موضوع جمعیت، موفقیت و پایدار بودن برنامههای جمعیتی، نیازمند یک نگاه سیستمی، تعیین اهداف کوتاهمدت و بلند مدت، همکاری و هماهنگی بین بخشی و ارزیابی و ارزشیابی مستمر برنامهها هستیم.
وی افزود: علاوه بر اقدامات اجرایی، ایجاد شناخت و آگاهی نسبت به وضعیت جمعیت، آیندهپژوهی روند جمعیت و نیازهای او و سیاستهای مرتبط با جمعیت میتواند در تدوین برنامههای کارشناسیشده در زمینه جمعیت موثر واقع شود، همچنین حمایت از مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه جمعیت به منظور رصد تحولات جمعیتی و ارائه تحلیلهای کارشناسی برای شناخت عمیقتر این تحولات نیز بسیار راهگشا خواهد بود.
آقابابایی با بیان اینکه نباید نقش جمعیتشناسان و متخصصان رشتههای مرتبط با موضوع جمعیت را در این حوزه نادیده گرفت، توضیح داد: سیاستها و برنامههای جمعیتی در کوتاهمدت به نتیجه نمیرسند، بنابراین انعطافپذیری، بازنگری و تداوم اجرای برنامهها در موفقیت آنها موثر خواهد بود و این امر با همکاری بین بخشی، تعهد حرفهای، وفاق ملی توام با شناخت تحولات جمعیتی و ارائه برنامههای حمایتی پایدار برای رسیدن به اهداف سیاستهای کلی جمعیت در کشور محقق خواهد شد.
سیاستهای تشویقی افزایش جمعیت
این جامعهشناس در ادامه بیان کرد: مشخص نیست که اگر زوجهای جوانی که فرزند ندارند و برای فرزندآوری اقدام میکند، این مسئله میتواند مشکل کمبود جمعیت را در سالهای آینده جبران کند یا خیر، اما در هر حال سیاستهای تشویقی برای افزایش جمعیت در این میان نقشی تعیینکننده دارند.
وی در خصوص سیاستهای تشویقی برای افزایش جمعیت، تصریح کرد: تدوین الگوی سبک زندگی و ترویج آن بهویژه فعالیتهای اجتماعی، آموزشی و اشتغال زنان متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به منظور ایفای هرچه کاملتر نقش مادری و همسری و تبیین نظریه جمعیتی اسلام و ترویج آن توسط روحانیت برای اصلاح نگرش مسئولان و مردم نسبت به فواید باروری و افزایش نرخ آن از جمله این سیاستها است.
آقابابایی خاطرنشان کرد: تدوین و اجرای برنامههای ترویجی، آموزشی، پژوهشی و خدمات پزشکی توسط وزارت بهداشت، در راستای اصلاح نگرش عمومی و برنامهریزی، فرهنگسازی در امور تسهیل ازدواج، کاهش سن ازدواج و استحکام خانواده، تدوین و تصویب برنامههای هوشمند برای ارتقای باروری و پوشش بیمه اجباری درمان رایگان مادر و کودک از ابتدای بارداری تا پایان دو سالگی کودک برای کسانی که فاقد پوشش بیمه درمانی هستند، از دیگر سیاستهای تشویقی افزایش جمعیت بهشمار میرود.
انتهای پیام