مقام معظم رهبری در دیدار ۱۵ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ با معلمان، در رابطه با جایگاه معلم گفته‌اند «معلّم است که می‌تواند ما را شجاع یا جبان، بخشنده یا بخیل، فداکار یا خودپرست، طالب علم و فهم و فرهنگ، یا منجمد، بسته و پایبند به تفکّرات جامد بار بیاورد. معلّم است که می‌تواند ما را متدیّن، با تقوا، پاکدامن، یا خدای ناکرده بی‌بندوبار بار بیاورد. معلم چنین نقشی دارد. این ارزش معلّم است؛ این تأثیر معلّم است.» و مشخص است، هنگامی که جایگاه معلمان به این اندازه باشد، جایگاه فردی که سالروز شهادتش به عنوان روز معلم در تاریخ این کشور ثبت شده است والاتر و ارزشمندتر خواهد بود.
مرتضی مطهری در زمان حیات خود، فعالیت‌های بسیار ارزشمندی انجام داد، چه در عرصه سیاست و چه در عرصه فرهنگ و هنر؛ این شهید والامقام در کنار تمام فعالیت‌های تأثیرگذار خود که در راستای موفقیت جمهوری اسلامی ایران انجام می‌داد، به تألیف کتاب در موضوعاتی که مورد نیاز جامعه می‌پنداشت می‌پرداخت و در دانشگاه‌ها، انجمن‌های اسلامی، نهضت اسلامی و مساجد سخنرانی می‌کرد. او به یک نهضت اسلامی معتقد بود و برای اسلامی کردن محتوای نهضت تلاش‌های ایدئولوژیک بسیاری کرد.
شاید یکی از دلایلی که باعث شده است حتی در روزگار کنونی از مرتضی مطهری به عنوان یک معلم به تمام معنا نام ببرند و سال‌ها پس از شهادتش، هنوز نام او در بین جوانان، دانشجویان و پژوهشگران ماندگار باشد، میراث‌های گران‌بهایی است که از خود به جای گذاشته است. این شهید والامقام کتاب‌های بسیاری را نوشته و تالیف کرده که سیر مطالعاتی آنها امروزه یکی از اوقات فراغت دانشجویان و علاقه‌مندان به کسب علم و دانش است؛ کتاب‌هایی که انسان را در دریای دانش و معرفت غرق می‌کند و از هر جوان، یک انسان کامل و بالغ می‌سازد.
کتب شهید مرتضی مطهری آنقدر ارزشمند هستند که حتی امام خمینی(ره) در اسفندماه سال ۱۳۵۸ طی پیامی به ملت ایران، به جوانان توصیه کردند که از آثار و کتب شهید مطهری استفاده کرده و نگذارند که این آثار با دسیسه‌های غیر اسلامی فراموش شود. بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در متن این پیام گفتند: «گرچه انقلاب اسلامی ایران - به رغم بدخواهان و ماجراجویان - به خواست و توفیق خداوند متعال به پیروزی رسید و نهادهای اسلامی - انقلابی یکی پس از دیگری در ظرف تقریباً یک سال با آرامش و موفقیت انجام گرفت، لکن بر ملت ما و به حوزههای اسلامی و علمی خسارت‌های جبران‌ناپذیر نیز به دست منافقین ضد انقلاب واقع شد؛ همچون ترور خائنانه مرحوم دانشمند و اسلامشناس عظیم‌الشأن حجت الاسلام آقای حاج شیخ مرتضی شهید مطهری - رحمة الله علیه. این جانب نمیتوانم در این حال احساسات و عواطف خود را نسبت به این شخصیت عزیز ابراز کنم. آنچه باید عرض کنم درباره او آن است که او خدمت‌های ارزشمندی به اسلام و علم نمود و موجب تأسف بسیار است که دست خیانتکار، این درخت ثمربخش را از حوزههای علمی و اسلامی گرفت و همگان را از ثمرات ارجمند آن، محروم نمود. مطهری فرزندی عزیز برای من و پشتوانهای محکم برای حوزههای دینی و علمی و خدمتگزاری سودمند برای ملت و کشور بود. خدایش رحمت کند و در جوار خدمتگزاران بزرگ اسلام جایگزین فرماید. اکنون شنیده میشود که مخالفین اسلام و گروه‌های ضد انقلاب درصدد هستند که با تبلیغات اسلام‌شکن خود دست جوانان عزیز دانشگاهی ما را از استفاده از کتب این استاد فقید کوتاه کنند. من به دانشجویان و طبقه روشنفکران متعهد توصیه میکنم که کتاب‌های این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه‌های غیر اسلامی فراموش شود. از خداوند متعال توفیق همگان را خواهانم. و السلام علی عباد الله الصالحین.»
همچنین ایشان در جای دیگری با اشاره به این‌که «تمام کتب شهید مطهری خوب و انسان‌ساز است»، خاطرنشان کردند: «مرحوم آقای مطهری فردی بود که جنبه‌های مختلف در او جمع شده بود. خدمتی که مرحوم مطهری، به نسل جوان و دیگران کرده، کم کسی کرده است. آثاری که از او هست، بی‌استثنا، همه آثارش خوب است. و من فرد دیگری را سراغ ندارم که بتوانم بگویم بی‌استثنا آثارش خوب است. ایشان بی‌استثنا آثارش خوب است، انسان‌ساز است؛ برای کشور خدمت کرده، در آن حال خفقان خدمت‌های بزرگ کرده است این مرد عالیقدر. خداوند به حق رسول اکرم، او را با رسول اکرم محشور بفرماید.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز در دیدار با معلمان، در سال ۱۳۷۸ در رابطه کتب شهید مطهری گفتند: «امروز جوانان ما، دانشجویان ما، معلّمان ما و کارگران ما اگر می‌خواهند در زمینه افکار اسلامی عمق پیدا کنند و پاسخ سؤالات خود را بیابند، باید به کتاب‌های شهید مطهّری مراجعه کنند؛ که امام درباره کتاب‌های این بزرگوار، تعبیری قریب به این مضمون دارند که «همه آنها خوب و مفید است». این تعبیری بسیار مهم از کسی مثل امام است. این‌که در محیط فکر و اندیشه و فرهنگ، جولان فکری افراد و گشودن راه‌های تازه باید تشویق شود، حرف درستی است، اما این نباید به افسار گسیختگی فکری دشمنان اسلام منتهی گردد. باید راه را در مقابل افکار جوان، نسل جوان و جویندگان بی‌غرض قرار داد. برای این کار، یکی از بهترین وسایل، افکار ناب و برجسته و بلند این مردِ مجاهد فی‌سبیل‌اللَّه است که جان خودش را هم در این راه داد.»
با این اوصاف، اما با توجه به گستردگی موضوعات نوشته‌ها و کتاب‌های مرتضی مطهری باید پیش از خوانش، آنها را دسته‌بندی کرد. معمولاً در سیرهای مطالعاتی که در میان دانشجویان و علاقه‌مندان به خوانش این کتاب‌ها صورت می‌گیرد از کتب آسان‌تر و روان‌تر شروع می‌کنند و در انتها به کتاب‌های عمیق‌تر می‌رسند تا بهتر بتوانند مسائل آنها را درک کنند و از دانش آنها بهره لازم و کافی ببرند. دسته‌بندی مرسومی که برای مطالعه کتاب‌های این معلم شهید معرفی شده است در یازده دسته و موضوع مختلف به شرح زیر است:
۱. بخش سیره معصومین و بزرگان؛ داستان راستان، سیری در سیره نبوی(ص)، سیری در سیره ائمّه اطهار علیهم السلام، جاذبه و دافعه علی علیه السلام، حماسه حسینی، سیری در نهج البلاغه، پیامبر امّی.
۲. بخش گفتارها؛ ده گفتار، پانزده گفتار، بیست گفتار، حکمتها و اندرزها.
۳. بخش انسانشناسی؛ ولاءها و ولایتها، امدادهای غیبی در زندگی بشر، تکامل اجتماعی انسان، نبرد حقّ و باطل، فطرت.
۴. بخش اخلاقی تربیتی؛ آزادی معنوی، تعلیم و تربیت در اسلام، انسان کامل، عرفان حافظ، فلسفه اخلاق.
۵. بخش زنان؛ نظام حقوق زن در اسلام، مسأله حجاب، پاسخ‌های استاد، اخلاق جنسی.
۶. بخش سیاسی اجتماعی؛ اسلام و نیازهای زمان، احیای تفکر اسلامی، جهاد، قیام و انقلاب مهدی علیه السلام، پیرامون جمهوری اسلامی، پیرامون انقلاب اسلامی.
۷. بخش تاریخ؛ نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر، خدمات متقابل اسلام و ایران، فلسفه تاریخ.
۸. بخش جهان‌بینی؛ ۶ جلد مقدمهای بر جهان‌بینی اسلامی.
۷. بخش اصول عقاید؛ توحید، عدل الهی، نبوت، ختم نبوت، خاتمیت، امامت و رهبری، انسان و سرنوشت، معاد، علل گرایش به مادیگری.
۸. بخش تفسیر؛ شامل دوره ۱۴ جلدی آشنایی با قرآن.
۹. بخش اقتصاد؛ مسأله ربا و بانک، مسأله بیمه، نظری به نظام اقتصادی اسلام.
۱۰. بخش آشنایی با علوم اسلامی؛ منطق و فلسفه، فقه و اصول فقه، کلام، عرفان و حکمت عملی.
۱۱. بخش فلسفه؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح منظومه، مقالات فلسفی، درسهای اسفار، مسأله شناخت، نقدی بر مارکسیسم.
منابع:
صحیفه امام - جلد ۱۶ - صفحه ۲۴۲؛ جلد ۱۲، ص ۱۸۷ - ۱۸۸
farsi.khamenei.ir
انتهای پیام