اگر شما هم بیننده تلویزیون در ساعات نزدیک افطار باشید، با نگاهی اجمالی به شبکه‌های تلویزیونی حتما از دیدن چندین برنامه به اصطلاح ماه عسلی در شبکه‌های مختلف سیما متعجب خواهید شد!
در سال‌های اخیر، روایت سرگذشت شخصیت های مختلف در لحظات معنوی افطار به حدی زیاد شده است که بیننده به نوعی با آوارِ اطلاعات به واسطه روایت این داستان ها مواجه است که اغلب هم از محتوایی تلخ و آزاردهنده برخوردارند. این در شرایطی است که کثرت رسانه ها، مخاطب امروز تلویزیون را تا حدودی از تفکر اسفنجی که زمانی درگیرش بود، رها کرده و می توان او را مجهز به تفکر غربالی دانست.
در عصر وفور اطلاعات و برنامه های تلویزیونی، بیننده دست به انتخاب می زند و با دقت و توجه به اعتبار و کیفیت برنامه تلویزیونی، پیامش را انتخاب می کند. تفکر غربالی با نگاهی انتقادانه همراه است که دیگر هر پیامی را به خود راه نمی دهد و پس از گذشت دقایقی از یک برنامه تلویزیونی، در صورتی که درگیر کلیشه های رایج شده باشد، با تغییر شبکه تلویزیونی سعی در تغییر فرستنده پیام دارد. حالا فرض کنید که مابقی فرستنده ها هم پیامی مشابه را در حال مخابره دارند، در این شرایط آیا راهی جز خاموش کردن گیرنده تلویزیون برای بیننده باقی می ماند؟!
ویژه برنامه‌های افطار تلویزیون سال‌هاست که مورد توجه مخاطبان و به تبع آن تولیدکنندگان تلویزیونی قرار گرفته و عرصه‌ای را برای رقابت برنامه سازان در ماه رمضان فراهم آورده است.
۱۴ سال قبل تلویزیون با ساخت و پخش برنامه جدیدی با عنوان «ماه عسل»، توانست جلوه‌ای خاص به برنامه‌های رمضانی خود بخشیده و با تداوم ساخت این برنامه ی گفت‌وگو محور، چندین سال مخاطبان زیادی را با خود همراه کرد.
در آن زمان احسان علیخانی، مجری و تهیه‌کننده این برنامه تلویزیونی با روایت قصه‌هایی از بطن جامعه و انتخاب سوژه‌هایی اغلب رنج کشیده از میان مردم عادی کوچه خیابان، توانست بیننده زیادی را جذب تلویزیون کند. البته این برنامه به واسطه اختلاف علیخانی با تلویزیون، در سال‌هایی توسط مجریان دیگری نیز اجرا شد؛ مثلا مرحوم حسن جوهرچی در ماه رمضان سال ۸۹ اجرای این برنامه را برعهده داشت یا محسن افشانی پسری جوان که هیچ ربطی به اجرا در برنامه هنگام افطار هم نداشت، سال ۸۷ به این برنامه آمد و عنوان «ماه عسل» هم به «ماه محبوب» تغییر کرد. یا سال ۹۱ علی ضیا به میدان آمد و از سال ۹۲ علیخانی بار دیگر برنامه را به دست گرفت.
با این همه، برنامه «ماه عسل» که در سال های پایانی تولید و پخش، احسان علیخانی را تثبیت شده می دید، باز هم با انتقادهای بسیاری به واسطه محتوای تلخ و تکراری اش مواجه شد تا سرانجام در سال ۹۷ به کار خود خاتمه دهد و احتمالا پرونده‌اش برای همیشه در تلویزیون بسته شود. اما در شرایطی که کارشناسان ساختار جدیدی را برای افطارهای تلویزیون انتظار می کشیدند، ساختاری که بیش از این ها به آداب معنوی لحظات افطار نزدیک باشد، تولید برنامه های مشابه در همین شبکه سه و تسری یافتن آن به شبکه های دیگر، خبر از این می داد که گویی ماه عسل‌های تلویزیون حالاحالاها قصد تمام شدن ندارد!
خبرنگار ایسنا در ادامه با رصد ویژه برنامه های افطار شبکه های تلویزیونی در شامگاه دوشنبه ـ هفتم اردییهشت ماه ـ در این گزارش نگاهی داشته است به این برنامه ها در چند شبکه تلویزیونی که تمامی گفت‌وگو محور و پذیرای مهمانانی از قشرهای مختلف جامعه بوده اند.
اگر حوالی افطار شبکه یک تلویزیون را تماشا کنید، همچون سال قبل برنامه «دعوت» را با اجرای حجت‌الاسلام محمد برمایی خواهید دید. این برنامه در هر قسمت با دعوت از یک خانواده سرگذشتشان را روایت می‌کند؛ از یک زوج دهه هشتادی گرفته تا خانم ثروتمندی که عاشق یک پاکبان می‌شود. داستان‌هایی که در این برنامه روایت می‌شوند اغلب نکته‌ای خاص برای روایت دارند اما اینکه آیا تمام این سرگذشت‌ها قابلیت روایت در برنامه‌ای تلویزیونی آن هم در ساعات نزدیک به افطار را دارند یا نه موضوعی قابل بحث است.
«دعوت» شامگاه دوشنبه هم میزبان زوجی بود که دختری را به فرزندخواندگی قبول کرده اند و از شرایط دشوار این تصمیم می گویند.
شبکه دو برنامه «آدم‌های خوب شهر» را در ساعات نزدیک افطار پخش می‌کند. سید کاظم احمدزاده، مجری این برنامه تلویزیونی، در هر قسمت با یکی از آدم‌های خوب شهر که اقدام به کاری خیر و نیکوکارانه کرده‌اند، به گفت‌وگو می‌نشیند و دوشنبه شب هم میزبان یک معلم نیکوکار کرمانی بود که ۱۱۰ فرزند را تحت پوشش قرار داده است. این بانوی خیر در خلال صحبت ها، به روایت زندگی دشوار دانش آموزانی پرداخت که به کمک آنها شتافته است.
اگر نزدیک افطار گذرتان به شبکه سه هم افتاد «مثل ماه» را خواهید دید که درواقع همان «ماه عسل» سابق شبکه سه است. این برنامه با اجرای رسالت بوذری در هر قسمت با مهمانی گفت‌وگو می‌کند که اتفاقی زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار داده است. هنرمندی که با وجود معلولیت نقاشی می‌کشد و با شرایط جسمانی‌اش هیچ مشکلی ندارد و دختر سوری که در جریان جنگ به ایران می‌گریزد از جمله مهمان‌های حاضر در این برنامه رمضانی بوده‌اند. «مثل ماه» هر روز از ساعت ۱۹:۰۰ تا حوالی اذان مغرب روی آنتن شبکه سه می رود.
این برنامه که دوشنبه شب با پخش «فوتبال برتر» هم همراه بود، خلاصه ای از برنامه شب گذشته را پخش کرد که میزبان مهمانان بلوچ بود که پنج سال اسیر دزدان دریایی سومالی شده بودند اما در نهایت نجات پیدا کردند.
کمی آن طرف تر شبکه چهار «زندگی پس از زندگی» را در لحظات عرفانی افطار پخش می‌کند؛ برنامه ای که در هر قسمت با شخصی که مرگ را تجربه کرده و دوباره به زندگی بازگشته است، گفت‌وگو می‌کند. هرچند این برنامه با ساختاری متفاوت از دیگر برنامه ها، پا را فراتر از یک گفت وگوی صرف تلویزیونی گذاشته است و دوربین ها را به خارج از استودیو هم می برد.
این برنامه دوشنبه شب هم با حضور بانویی هنرمند که به دلیل ناراحتی قلبی مرگ را تجربه کرده و از آن درس بخشش گرفته بود، پخش شد.
البته در این میان اگر دستتان به کانال پنج هم بخورد، خواهید دید که باز هم مجری است و میز و مهمان و البته این بار از صندلی خبری نیست! باز هم قصه‌ای از زندگی مردم را خواهید شنید که با حضور مجری و یک روحانی روایت می‌شود. «شهر زیبا» شبکه پنج ساعت ۱۹:۴۵ با اجرای مصطفی امامی و با حضور کارشناس برنامه حجت الاسلام علی سرلک به روی آنتن می‌رود. در معرفی این برنامه هم چنین آمده است: در این ویژه برنامه مردم و زندگی آنها سوژه اصلی هستند که روایت می‌شود.
این برنامه دوشنبه ـ ششم اردیبهشت ماه ـ میزبان حجت الاسلام شیخ مصطفی کرمی بود.
شبکه نسیم هم برنامه «کتاب باز» را ویژه ماه رمضان برای ساعات نزدیک به افطار روی آنتن دارد. برنامه «کتاب باز» با اجرای سروش صحت همچون گذشته هر روز با دعوت از یک چهره فرهنگی، هنری و یا ادبی با محوریت ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی، با آنها به گفت‌وگو می‌پردازد.
در این میان حتی شبکه قرآن و معارف هم برای افطار برنامه‌ای گفت‌وگو محور را در دستور کار دارد؛ البته با محتوایی متفاوت؛ در برنامه «ضیافت» با اجرای سید علیرضا قوامی هر روز یکی از شخصیت‌های دینی برجسته معرفی و همچنین به نقش آنها علیه استعمار انگلیس و وهابیت پرداخته می‌شود.
انتهای پیام