به گزارش ایسنا، مصطفی سراج ضمن تشریح مهم‌ترین اقدامات این دفتر در سال ۹۹، با بیان اینکه فعالیت‌های دفتر توانبخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی کشور در قالب فعالیت‌های موسسه‌ای، فراموسسه‌ای و مبتنی بر خانواده تعریف شده است، بیان کرد: فعالیت‌های مبتنی بر موسسه مانند مراکز شبانه‌روزی هستند که افراد مقیم خدمات توانبخشی و مراقبتی در آن دریافت می‌کنند. بالغ بر ۵۱ هزار نفر اعم از سالمندان، بیماران روانی مزمن، افراد دارای معلولیت جسمی و حرکتی و هوشی و رشدی از این مراکز خدمات دریافت می‌کنند و عمدتا نیز دارای معلولیت‌های شدید و خیلی شدید هستند که امکان مراقبت و نگهداری در خانواده‌ها وجود ندارد یا فاقد سرپرست موثر هستند.
وی درباره فعالیت‌های مبتنی بر فراموسسه گفت: خدمات فراموسسه‌ای افرادی هستند که به منازل افراد دارای معلولیت مراجعه و خدمات ارائه می‌دهند (مانند تیم‌های سیار که در قالب توانبخشی مراقبتی و ارائه خدمات توانبخشی در منزل هستند). بالغ بر ۲۵ هزار نفر از این خدمات استفاده می‌کنند.
سراج افزود: در قالب خدمات مستمر که کمک هزینه معیشت و مستمری‌هایی که از دو محل پرداخت می‌شود بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر تحت پوشش این برنامه هستند و در قالب حق پرستاری (ماده ۷ قانون حمایت از حقوق معلولان) حدود ۵۸ هزار نفر تحت پوشش این برنامه هستند که عمدتا برنامه‌های خانواده محور و برنامه‌هایی است که افراد به سمت مراکز شبانه‌روزی هدایت نشوند و برنامه‌ریزی می‌شود که در محیط خانواده از این افراد حمایت شود.
پرداخت حق پرستاری ۶۱۰ هزار تومانی به ۳۱.۵ هزار معلول
افزایش این تعداد در سال ۱۴۰۰
وی در بخش دیگری از سخنان خود، درباره کمک هزینه حق پرستاری و مددکاری نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت: خوشبختانه در سال ۹۹ رشد قابل ملاحظه‌ای را در این فعالیت داشتیم. کمک هزینه حق پرستاری در دو بخش حق پرستاری برای افراد دارای معلولیت در خانواده و افراد دارای آسیب نخاعی است؛ در سال ۹۸، ۱۲ هزار نفر تحت پوشش برنامه حق پرستاری بودند که در پایان سال ۹۹ به ۳۱ هزار و ۵۰۰ نفر افزایش پیدا کرده است.
مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: در سال ۹۸، ماهیانه ۲۵۰ هزار تومان سرانه پرداخت می‌شد و در سال ۹۹ به ۶۱۰ هزار تومان رسیده است؛ یعنی از نظر کمی رشد ۱۶۰ درصدی را داشتیم و از نظر مبلغی که پرداخت می شد نزدیک به ۱۵۰ درصد رشد را داشتیم، البته هدف گذاری ما این است که این رقم را به ۳۲ هزار نفر برسانیم و سعی می‌کنیم افرادی که حائز دریافت حق پرستاری هستند را در ماه‌های اول سال به ۳۲ هزار نفر برسانیم زیرا هدف‌گذاری و تامین اعتبار بر این مبنا است.
ضایعه نخاعی ها پشت نوبتی نداریم
سراج ادامه داد: در بحث ضایعه نخاعی، در سال ۹۸، ۲۶ هزار و ۲۰ نفر تحت پوشش بوده است که اکنون به ۲۷ هزار و ۳۲۰ نفر رسیده است. سرانه‌ای که در سال ۹۸ پرداخت می‌شد، ۵۵۴ هزار تومان بوده و اکنون به ۶۱۰ هزار تومان رسیده است. نکته قابل تامل این است که ما در زمینه افراد دارای آسیب نخاعی پشت نوبت نداریم و در طول سال اگر افراد جدیدی که تحت پوشش قرار می‌گیرند و به دلایل مختلف مانند حوادث و تصادفات تشکیل پرونده می‌دهند، چند مرحله بازبینی می‌شود و افراد تحت پوشش قرار می‌گیرند، لذا در زمینه افراد دارای آسیب نخاعی پشت نوبت نداریم.
مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه نکته‌ای که قابل توجه و جزو اهداف کلیدی سازمان است، پیشی گرفتن برنامه‌های خانواده محور از برنامه‌های شبانه‌روزی است، گفت: در حال حاضر حدود ۵۸ هزار نفر تحت پوشش برنامه‌های خانواده محور هستند. افرادی که مقیم مراکز شبانه‌روزی هستند ۵۱ هزار نفر است. سال ۹۹ این برنامه پیشی گرفته است زیرا در سال ۹۸ قریب به ۳۸ هزار نفر تحت پوشش برنامه حق پرستاری بودند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: بنابراین راهبردی که سازمان در سال ۹۹ طراحی کرده، علی رغم وضعیت کرونا و شرایط سختی که هم از لحاظ وضعیت انقباضی بودجه حاکم بوده و تمام تمرکز سازمان برای مدیریت کرونا بوده اما به این بخش توجه خاصی داشته و خوشبختانه اهدافی که در ابتدای سال طراحی شده بود در این بخش کاملا محقق شده و امید است بتوانیم این را برای سال‌های آتی همانطور که در ماده ۷ نیز ذکر شده، هزینه تمام شده را به خانواده‌ها پرداخت کنیم.
اقدامات بهزیستی همزمان با شیوع کرونا
مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی کشور در ادامه درخصوص اقدامات مقابله با کرونا نیز اظهار کرد: در مراکز توانبخشی و مراقبتی بهزیستی قریب به ۵۱ هزار نفر در مراکز شبانه‌روزی اعم از سالمندان، افراد دارای معلولیت یا افراد دارای اختلالات روانی مزمن مقیم هستند. شیوع این بیماری همه آحاد جامعه را درگیر کرد و بیشترین گروهی که در جامعه آسیب می‌بینند افرادی هستند که از سیستم ایمنی پایین‌تری برخوردارند و سطح آسیب‌پذیری‌شان بالاتر است.
سراج ادامه داد: طبیعتا سالمندان و افراد دارای معلولیت جز گروهی هستند که بیشتر می‌توانند در معرض آسیب باشند، لذا راهبرد ما در سازمان این بود که تا جای ممکن بتوانیم پیشگیری و از ورود ویروس به مراکز جلوگیری کنیم. باتوجه به اینکه در اردیبهشت سال ۹۹ وزارت بهداشت هم به ما اعلام کرد که براساس ارزیابی و سنجش، مراکز توانبخشی و مراقبتی ما جز مراکز با ریسک بالا و پرخطر محسوب می‌شوند لذا ما این راهبرد را در دستور کار قرار دادیم و ۵ بهمن ۹۸ اولین بخشنامه صادر و هشدارها و آمادگی لازم به همه مراکز اعلام شد.
مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی کشور افزود: در مراحل بعد سعی کردیم برنامه عملیاتی را تدوین کنیم که مبتنی بر سه محور ساختار فیزیکی، نیروی انسانی و تجهیزات بوده بسیار به ما کمک کرد. زمانی که این بیماری در مراکز ما نفوذ کرد تلاش شد تا جایی که امکان‌پذیر است بتوانیم جلوتر از ویروس حرکت کنیم و نقاط ضعف و قوت مراکز را به طور کامل ببینیم و در چند مرحله این برنامه عملیاتی به استان‌ها ارسال و ایرادات آن برطرف شد و در مراحل مختلف به صورت مجازی آموزش داده و سعی شد براساس نقاط قوت و ضعفی که مراکز دارند بتوانیم آمادگی لازم را در مراکز فراهم کنیم.
سراج افزود: نکته مهم این بود که سازمان سامانه ثبت اطلاعاتی را طراحی کرد که رصد لحظه به لحظه و روزانه کلیه وقایع را در سطح کشور داشتیم و در طول ۱۴ ماه هیچ روز و شبی نبوده که این گزارشات تجزیه و تحلیل نشود. این گزارشات هر روز به معاونت توانبخشی و ریاست سازمان ارسال می‌شود.
به گزارش ایسنا، مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی گفت: یکی از مشکلاتی که بروز کرد و نشان می‌داد این بود که هزینه‌های مراکز مراقبتی بسیار افزایش پیدا کرده لذا سازمان تلاش کرد و در قالب کمک‌های بلاعوض، چند مرحله به ازای هر فرد مقیمی که در مرکز حضور داشت و یا برای پرسنل کمک‌های بلاعوض درنظر گرفت. تهیه بسته‌ها و تجهیزات و لوازم بهداشتی و تدوین ده‌ها دستورالعمل و بخشنامه‌ها با توجه به شرایطی که از شیوع این بیماری در مراکز داشتیم سعی شد دستورهایی تدوین و به استان‌ها ابلاغ شود که تا جای ممکن اثرات تخریبی این ویروس را کم کرد.
فوتی های کرونای مراکز بهزیستی تفاوت چندانی نسبت به سال گذشته ندارد
توانستیم بیماری را کنترل کنیم
وی ادامه داد: خوشبختانه مجموعه اقداماتی که در طول ۱۴ ماه گذشته انجام شده نه تنها فوتی‌های مراکز نسبت به سال گذشته تفاوت محسوس و چندانی ندارد، بلکه در برخی از ماه‌ها به دلیل مراقبت‌های بهداشتی چند لایه‌ای که وجود داشته کاهش پیدا کرده و این جای امیدواری است که مجموعه اقداماتی که انجام شد (به ویژه در بیش از ۹۰۰ مرکز غیردولتی که کاملا از توان‌های مردمی و بخش خصوصی و هیات امنایی خیریه هم کمک گرفته شده)، مجموعه بیش از ۲۰ هزار پرسنلی که در بخش غیردولتی هستند و کارکنان و کارشناسان سازمان بهزیستی در استان‌ها و ستاد بهزیستی کشور، توانستند این بیماری را کنترل کنند.
سراج خاطرنشان کرد: در حال حاضر در مقایسه با بسیاری از کشورها گزارشاتی که به دست ما رسیده و مطالعات کارشناسی که انجام شده، وضعیت ایران در مراکز در بحث مقابله با کرونا وضع قابل قبول و قابل دفاعی است که در گزارشات مسئولین ارشد کشور هم بارها به این موضوع اشاره شده است.
تزریق واکسن کرونا به ۶۵ درصد سالمندان مقیم مراکز بهزیستی
وی ادامه داد: امید است که هرچه زودتر با اقداماتی که صورت می‌گیرد به ویژه بحث واکسیناسیون که واکسیناسیون آنفولانزا در همه مراکز داشتیم و از اسفندماه نیز واکسیناسیون کرونا را شروع کردیم و درحال حاضر به بیش از ۶۵ درصد سالمندان این واکسن تزریق شده، برای گروه‌های دیگر از معلولان هم این کار انجام شود که این اقدام می‌تواند سطح ایمنی و سیستم حفاظتی مراکز را افزایش دهد.
سراج در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه یکی از فعالیت‌هایی که به جد در دفتر دنبال شده و از سوی مدیران ارشد سازمان حمایت شد، بحث کوچک‌سازی مراکز با معرفی ساختارهای جدید مراقبتی است که سال ۹۹ نقطه عطفی در معرفی این گونه الگوها بود، گفت: در سال‌های گذشته خانه‌های کوچک و الگوهای مراقبتی در قالب مراکز برای افراد دارای معلولیت هوشی و رشدی بوده، اما از سال گذشته برای کلیه افراد جامعه هدف، این الگوها را توسعه دادیم. برای سالمندان، برای افراد دارای اختلالات روانی، برای گروه‌های جسمی، حرکتی و حتی افراد دارای معلولیت ذهنی و برای گروه‌های معلولیت متوسط و شدید یک قدم فراتر رفتیم که شاید بیم و امیدهایی در این بخش وجود داشت که آیا افرادی که دارای معلولیت‌های ذهنی شدید هستند وقتی به سمت خانه‌ها هدایت می‌شوند اثربخشی لازم را دارد؟ .
وی ادامه داد: ماهیت اینگونه خانه‌ها به این صورت است که علاوه بر برخورداری از اقدامات مراقبتی که در مراکز بزرگ و شبانه‌روزی است، افرادی که مقیم این مراکز هستند از خدمات سطح جامعه برخوردارند.
سراج یادآور شد: آموزش‌ها مدون‌تر است و یک گام برای الحاق به جامعه در این خانه‌ها نزدیک‌تر می‌شود، لذا نه تنها برای افراد در سنین پایین، بحث اجتماعی شدن در بررسی‌های کارشناسی برای کلیه گروه‌ها در نظر گرفته شد. در هفته بهزیستی دستورالعمل‌ها تدوین و توسط رییس سازمان بهزیستی به همه استان‌ها ابلاغ شد و رسما این الگو در تمام استان‌ها شروع به کار کرد و این موجب شد که اکنون بیش از ۱۹ خانه حمایتی روان داریم که قریب به ۲۰۰ نفر از افرادی که یک سطح توانمندی بیشتری نسبت به بقیه را دارند، از مراکز تجمعی به سمت خانه‌ها هدایت شدند.
مدیرکل توانبخشی مراقبتی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه اکنون بیش از ۸۰ خانه کوچک ذهنی دارای اختلالات هوشی رشدی خفیف، متوسط و شدید ایجاد شده که این خانه‌ها نیز می‌تواند در ارتقاء توانمندی و ملحق شدن این افراد به جامعه بسیار موثر باشد، گفت: سه خانه کوچک توانبخشی در سال ۹۹ تاسیس شده و پنج خانه مراحل صدور موافقت اصولی کارهای اداری آن انجام شده و به نظر در نیم سال اول این تاسیس شود.
وی با بیان اینکه خانه‌های اقامت موقت کودکان دارای اختلالات روانی در سال گذشته برای اولین بار در ۶ استان برنامه ریزی شد که البته در همه استان‌ها محقق نشد اما این برنامه هم ادامه خواهد داشت، گفت: برنامه‌ریزی این است که در بخش توسعه خدمات مراقبتی شبانه‌روزی بیشتر به سمت الگوهای کوچک پیش رویم، به ویژه بحث شیوع بیماری کرونا نیز نشان داد که مراکز کوچک و با افراد مقیم کمتر به مراتب مدیریت و مقابله با بیماری‌های واگیر راحت‌تر است و مراکز هرچقدر بزرگتر شود کار سخت‌تر است، لذا الگوهای این چنینی به جد در دستور کار ما قرار دارد و امیدواریم در سال‌های آتی بتوانیم این برنامه‌هایی که در سازمان طراحی شده را عملیاتی کنیم.
انتهای پیام