پس از آنکه اصفهان به عنوان پایتخت ایران در دوران صفوی انتخاب شد، عصر طلوع معماری در این شهر بود. در دوران حکومت صفویها در اصفهان، بناهای با ارزشی در این شهر ساخته شد که «کاخ چهلستون» از جمله ساختمانهای به جا مانده از آن زمان است. در زمان سلطنت شاه عباس اول احداث کاخ آغاز شد. شاه عباس اول ابتدا کوشکی در میان باغ به شکل کلاه فرنگی و با اتاقهایی به بلندی ۱۲ متر بنا نهاد که این کوشک هسته اولیهی کاخ را تشکیل داد که شامل تالار میانی، کاخ چهلستون و غرفههای چهارگوش بود. با آغاز سلطنت شاه عباس دوم کار ساخت کاخ تکمیل شد و در ساختمان مرکزی موجود تغییرات کلی داده شد. تالار آینه، تالار ۲۰ ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوانهای طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزئینات نقاشی، آینهکاری و کاشیکاری دیوارها و سقفها از جمله تغییرات کلی بوده است که در زمان سلطنت شاه عباس دوم داده شده است. به دلیل انعکاس ستونهای تالار ۲۰ ستون در حوض مرمرین روبهروی کاخ به چهل ستون مشهور است. ابتدا در تالار آینه نقاشیهایی وجود داشته است که پس از آتش گرفتن کاخ، هنگام پاکسازی آن از دوده قسمتی از سقف ایوان را از آینههای از جنس نقره در تزیینات استفاده کردند. تالار مرکزی کاخ که به مهمان خارجی و شخصیتهای کشورهای دیگر اختصاص داشت، حاوی نقاشیهایی است که وقایع تاریخی دورانهای مختلف را بیان میکند. این سالن با شکوه که بر گنبدی منقش استوار است با لچکیهای رنگارنگ و طرحهای طلایی و شفاف که از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب میشود. مجموعه کاخ چهلستون در سال ۱۳۱۰ شمسی و با شماره ۱۰۸ به ثبت سازمان میراث فرهنگی و در سال ۲۰۱۱ میلادی و با شماره ۱۳۷۲ به فهرست میراث جهانی یونسکو در آمد.
میراث جهانی یونسکو در ایران
عمارت «چهلستون»