مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به بارش جباری، گفت: بارش‌های شهابی که برخی به اشتباه از آن به عنوان "بارش شهاب سنگی" ! یاد می‌کنند، از جمله وقایع جذاب نجومی هستند که علاقه‌مندان بسیاری از سراسر جهان برای مشاهده و عکسبرداری از آن اقدام و با دور شدن از شهرها و آلودگی نوری شهرها برای رصد این ذرات میلی‌متر و میکرومتری، که با درخشش در آسمان جلوه با شکوهی ایجاد می‌کنند، می‌پردازند.
وی بارش جباری را یکی از بارش‌های سالیانه دانست که منشا آن ذرات به جا مانده از دنباله‌دار مشهور "هالی" است و یادآور شد: این دنباله‌دار حدود هر ۷۶ سال یک بار به دور خورشید می‌گردد و آخرین بار در سال ۱۳۶۵ خورشیدی به دیدار زمین و خورشید آمد.
عتیقی اضافه کرد: مجددا این دنباله‌دار در سال ۱۴۴۰ خورشیدی (۴۰ سال دیگر) به ملاقات خورشید خواهد آمد.
وی اظهار کرد: معمولا چند سال قبل و بعد از عبور دنباله‌دار از حضیض خورشیدی، رصدگران متوقع مشاهده شهاب‌های به مراتب بیشتری هستند.
نمایی از بارش شهابی جباری
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطر نشان کرد: متاسفانه در سال جاری نور "ماه کامل" مزاحم رصد شهاب‌های این بارش زیبا خواهد بود و امید است این گفت‌وگوی علمی ضمن اطلاع رسانی از وضعیت این بارش در سال ۱۴۰۰، زمینه آشنایی شیفتگان آسمان را با رویدادهای نجومی، ریشه‌ها و نحوه رصد آنها فراهم کند.
وی با اشاره به زمان اوج بارش شهابی جباری، توضیح داد: شهاب‌های بارش جباری بین ۱۱ مهر ماه تا ۱۷ آبان ماه هر سال در آسمان مشاهده می‌شوند، ولی زمان اوج این بارش، شبانگاه پنج‌شنبه ۲۹ مهر ماه سال ۱۴۰۰ خواهد بود.
عتیقی تعداد شهاب‌های ساعتی سرسویی (ZHR) در این بارش را کمتر از ۲۰ شهاب در ساعت عنوان کرد و گفت: از ادامه رد شهاب‌ها در آسمان به یک نقطه ثابت تحت عنوان کانون بارش (Radiant) می‌رسیم که نزدیک ستاره "شانه شکارچی" (ابط الجوزا) در این صورت فلکی زیبای آسمان است که به آن ستاره "شبان شانه" نیز می‌گویند.
موقعیت کانون بارش جباری
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران افزود: سرعت شهاب‌های این بارش ۶۶ کیلومتر بر ثانیه است که با برخورد آنها با جو زمین، اتم‌های جو یونیزه شده و با درخشش خاص، ردی از خود در آسمان به جای می‌گذارند. این درخشش در فاصله ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتری جو زمین ایجاد می‌شود.
ویخاطرنشان کرد: ثبت گزارش از یک بارش شهابی، با بیان جزئیاتی همچون "مختصات سایت رصدی"، "نام رصدگران"، "شمارش تعداد شهاب‌ها در ساعت"، "میزان جا به جایی هر شهاب در آسمان بر حسب درجه"، "صور فلکی که شهاب‌ها از آن عبور می‌کنند"، "ترسیم دست آزاد (اسکچ) از رد شهاب‌ها در آسمان" و "عکاسی از آنها ترجیحا با لنزهای میدان دید باز و با زمان دلخواه نور دهی تا زمان عبور رد یک شهاب" همراه است که از جمله فعالیت‌های یک رصدگر آماتور است که باید جنبه علمی و دقیق داشته و قابل استناد نیز باشد.
عتیقی خاطر نشان کرد: شهاب‌ها عموما و نه دقیقا در نقطه کانون، بلکه از حدود ۳۰ درجه‌ای کانون بارش و حتی بسیار دورتر در آسمان دیده می‌شوند.
وی با بیان اینکه برای رصد بهتر بارش‌های شهاب به هیچ ابزار رصدی و یا امکانات نجومی نیاز نیست، ادامه داد: کافی است با لباس گرم، به دور از آلودگی و نور شهرها، در یک مکان با افق‌های باز آسمان، نسبت به مشاهده شهاب‌ها با چشم غیرمسلح اقدام شود.
عتیقی یادآور شد: شهاب‌ها با توجه به ماهیتشان و تفاوتی که با شهاب سنگ‌ها دارند، هیچ گونه خطری برای انسان و ساکنان زمین از حیث برخورد ندارند.
وی تاکید کرد: ما در انجمن نجوم آماتوری ایران امید داریم با گسترش واکسیناسیون عمومی و فروکش کردن کووید-۱۹ در کشور عزیزمان ایران، به زودی شاهد اجرای برنامه‌های رصدی و آموزشی برای جامعه نجوم آماتوری باشیم و لازم است از کادر درمان کشور به دلیل تلاش برای سلامت جامعه تشکر و قدردانی کنیم.
انتهای پیام