در حالی که به نظر می رسید تفاهم ایران و روسیه بیشتر با هدف تهاتر نفت و کالا صورت گرفته اما جزییات جدید از این قرارداد نشان می دهد که این توافق فرصتی جدید را در اختیار وزیر نفت می‌گذارد که وعده بلندپروازانه خود را برای رساندن ظرفیت تولید نفت کشور به 5.7 میلیون بشکه در روز تحقق ببخشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بیژن زنگنه درحالی وعده بلندپروازانه رساندن ظرفیت تولید کشور به نزدیک شش میلیون بشکه در روز را مطرح کرد که وضعیت دشوار صنعت نفت پس از تحمل تحریم‌ها باعث کاهش 50 درصدی تولید نفت شده بود، اما زنگنه تاکید داشت که حتی در صورت تداوم تحریم برنامه افزایش ظرفیت تولید را محقق می‌کند.

یافته‌های جدید از توافق نفتی ایران و روسیه نشان می دهد، ایران از این توافق به عنوان یکی از ابزارهای تحقق این هدف استفاده خواهد کرد و زنگنه به دنبال استفاده از تجهیزات استخراج نفت روسیه برای افزایش ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی به 5.7 میلیون بشکه در روز است.

توافق ایران و روسیه با گذشت 5 روز از امضای تفاهم نامه بین بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان و الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه در حالی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد که دو طرف همچنان تمایلی به شفاف سازی درباره این تفاهم نامه نشان نداده اند و در برابر گمانه زنی های صورت گرفته سکوت اختیار کرده اند.

البته علی ماجدی، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت در این زمینه به ارائه توضیحی مختصر بسنده و اعلام کرده این قرارداد برای فروش نفت ایران به روسیه نیست بلکه تفاهم نامه اقتصادی و تجاری بوده و ممکن است تهاتر نفت و کالا هم بخشی از آن باشد.

از تهاتر نفت با کالا تا وعده بلند پروازانه زنگنه

اما به رغم اظهارات ماجدی، بعد جدید این تفاهم زمانی مطرح شد که نشریه تایم در تحلیلی، تفاهم نامه منعقد شده بین ایران و روسیه را قرارداد نفتی خواند و اعلام کرد که قرارداد نفتی میان ایران و روسیه به ایران اجازه می‌دهد نفت خام خود را به روسیه بفروشد و در ازاء آن از تجهیزات استخراج نفت روسیه و دیگر تکنولوژی‌ها در این زمینه استفاده کند که به نوعی به ایران امکان دور زدن تحریم‌ها را می‌دهد.

تایم در حالی بعد جدیدی از این تفاهم نامه را به میان آورده که به نظر می رسد، این قرارداد زنگنه را در راستای تحقق وعده بلند پروازانه اش مبنی بر افزایش ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی به میزان 5.7 میلیون بشکه کمک خواهد کرد.

وی گفته که حتی در شرایطی که تحریم وجود داشته باشد ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی به 5.7 میلیون بشکه (افزایش 2.5 میلیون بشکه ای نسبت به ظرفیت فعلی ) افزایش خواهد یافت.

بر اساس این گزارش، تولید نفت ایران طی چند سال گذشته به دلیل تحریمها به شکل قابل توجهی کاهش یافته و رشد تولید گاز طبیعی ایران نیز کند شده است،در واقع تحریم‌های بین‌المللی باعث لغو یا تاخیر پروژه‌های بالادستی در ایران و در نتیجه کاهش ظرفیت تولید نفت شد و در صورتی که این شرایط ادامه یابد چنین تفاهمی می تواند زنگنه را به تحقق وعده بلندپروازانه اش نزدیک کند.

حجم مبادلاتی که یک دهم شد

بر این اساس داستان تهاتر نفتی ایران و روسیه از سال ۲۰۱۱ که فروش نفت ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو شد، آغاز شد و در شرایطی که ایران در پی راهکارهایی برای دور زدن تحریم‌ها و مقابله با پیامدهای منفی آن بود بیشتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت به طوری که زمستان سال گذشته رویترز از مذاکرات ایران و روسیه به منظور مبادله نفت در برابر کالا خبر داد و اعلام کرد: در صورتی که دو طرف به توافق برسند، مسکو روزانه بالغ بر 500 هزار بشکه از نفت ایران را به‌ازای صادرات کالا و تجهیزات خریداری می‌کند.

اما حجم مبادلات در این تفاهم نامه کاهش یافته و آن طور که روزنامه کامرسانت دیلی-چاپ روسیه- به نقل از منابع آگاه اعلام کرده آخرین ارقامی که در جریان مذاکرات بر سر آنها گفت و گو صورت گرفته، 2.5 تا 3 میلیون تن در سال ( 50 تا 60 هزار بشکه در روز) بوده است که یک دهم حجم طرح اولیه است .البته به نظر می رسد ایران و روسیه تحت فشار آمریکا حجم مبادلات را کاهش دادند.

در واقع با گذشت ساعاتی از امضای این تفاهم نامه و صدور بیانیه، مسکو بیانیه صادر شده را لغو و اعلام کرد که بیانیه جدیدی را منتشر خواهد کرد.

بنا به اعلام اولیه وزارت انرژی روسیه طبق مفاد این قرارداد پنج ساله، روسیه به ایران در فروش نفت کمک خواهد کرد و دو کشور در صنعت نفت و گاز، احداث نیروگاه‌ها و شبکه برق، عرضه ماشین‌آلات، کالاهای مصرفی و فرآورده‌های کشاورزی همکاری خواهند داشت.

به گزارش ایسنا تفاهم نفتی ایران و روسیه در حالی انجام شده که آمریکا همواره هشدار داده است که هرگونه قرارداد نفتی روسیه با ایران نقض تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران است و ممکن است موجب شود تا روسیه نیز هدف تحریم‌های آمریکا قرار گیرد. اما این تاکتیک‌ها می‌تواند پیامدهای بدی داشته باشد.

سناتورهای آمریکایی نیز تهدید کرده‌ بودند که اگر ایران و روسیه توافق تهاتر را امضا کنند تحریم‌های ایران که تحت توافق ژنو لغو شده بودند باز خواهند گشت.

البته در واکنش به این نگرانی، مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود ایران و روسیه ظرفیت‌های بسیاری برای همکاری و توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دارند و حساسیت کشورهای دیگر نسبت به همکاری‌های ایران و روسیه در ابغاد مختلف، غیرمنطقی است.

معاون وزیر خارجه روسیه نیز در واکنش به نگرانی مقامات آمریکایی گفته بود که دلیلی نمی‌بینیم که توسعه روابط اقتصادی خود را با ایران قطع کنیم. ما با این اقدام هیچ یک از تحریم‌های بین‌المللی را لغو نکرده‌ایم.

اما بنا به اعلام بلومبرگ، دیوید کوهن، معاون وزیر خزانه داری آمریکا، پس از امضای این تفاهم نامه مالی گفته که هرگونه مشارکت شرکت های روسی در انعقاد قراردادهای نفتی با ایران، با مجازات هایی از سوی دولت آمریکا روبه روخواهد شد.

بر اساس این گزارش این تقاهم نامه که می تواند روسیه را به بزرگترین واردکننده نفت از ایران تبدیل کند، در شرایطی منعقد شده است که پس از آن که باراک اوباما رییس جمهور آمریکا اقدامات روسیه در اوکراین را غیرقانونی خواند، اتحادیه اروپا اخیرا یک سری اقدامات را برای محدود کردن اکتشافات و حفاری نفتی در روسیه اعمال کرد.

حضور روسیه در اوکراین ماه گذشته زمانیکه یک هواپیمای مسافربری مالزیایی با 298 مسافر هدف شلیک شبه‌نظامیان حامی روسیه قرار گرفت به نقطه اوج خود رسید و مسکو پس از سقوط هواپیما با تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا در خصوص بحران اوکراین مواجه شد.

انتهای پیام