آسیابهای تاریخی دزفول حدود ۱۷۰۰ سال قبل یعنی در دورۀ ساسانیان و در واقع همزمان با ساختِ اولیۀ شهر دزفول ساخته شدهاند، سازههای آبی که رومن گریشمن باستانشناس فرانسوی، آن را یکی از قدیمیترین سیستمهای آبیاری در جهان معرفی کرده است. تعداد این آسیابها بین ۵۰ تا ۶۰ حلقه بوده که برخی از آن زیر پل قدیم ، برخی زیر پل جدید و برخی در محدودۀ «علی کله» شهر دزفول قرار گرفتهاند. هر چند این آسیابها در سه قسمت رودخانه دز قرار گرفتهاند، اما قدمت برخی از آنها به دورههای صفویه و قاجاریه می رسد، دورانی که این آسیابها به اقتصاد شهر دزفول نیز کمک زیادی کرد.
البته به مرور زمان به دلیل طغیان رودخانه و قرار گرفتن در مسیر جاده ساحلی برخی از آنها تخریب شدهاند، به گونهای که امروز فقط حدود ۲۰ حلقه از این آسیابها باقی ماندهاند.
آسیابهای آبی دزفول تیرماه ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، اما اهمیت این سازهها امروزه به حدی است که مطالعاتی ویژه روی این سازهها، مجموعه پلهای باستانی و دیگر سازههای آبی دزفول با هدف ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آغاز شده است.
نظرات