فیلم "شعله ور" در روز نهم و پایانی جشنواره فیلم فجر در بندرعباس در سینما ستاره شهر به نمایش در آمد و در این گزارش به‌صورت اختصاصی به نقد این فیلم از نگاه کارشناسان امر می‌پردازیم.

به گزارش ایسنا، منطقه خلیج‌فارس، فیلم سینمایی شعله‌ور تازه‌ترین ساخته حمید نعمت‌الله، کارگردان فیلم‌های تحسین شده بوتیک، رگ خواب و آرایش غلیظ است که در جشنواره فیلم فجر حضور داشت.

حمید نعمت‌الله فعالیت‌های هنری‌اش را با فیلم ضیافت، به عنوان دستیار کارگردان آغاز کرد و پس از کسب تجربه از حضور در کنار مسعود کیمیایی، نهایتا در سال ۱۳۸۲ اولین فیلم خود یعنی فیلم سینمایی بوتیک را کارگردانی کرد. پس از وقفه‌ای حدودا ۶ ساله، فیلم سینمایی بی‌پولی با کارگردانی او اکران و در همین سال سریال وضعیت سفید از شبکه سه سیما پخش شد. باز‌گشت حمید نعمت‌الله به کارگردانی و نویسندگی فیلم‌های سینمایی به سال ۱۳۹۲ و فیلم آرایش غلیظ باز‌می‌گردد. هیئت داوران جشنواره سی و دوم فیلم فجر جایزه ویژه خود را به این فیلم که در بخش‌های مختلفی همچون بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین موسیقی نامزد دریافت جایزه شده بود، اهدا کردند. سال ۱۳۹۴ یکی از بر‌ترین آثار کارنامه کاری حمید نعمت‌الله و لیلا حاتمی یعنی فیلم ایرانی رگ خواب اکران شد. به‌واسطه این فیلم نه‌تنها جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره‌های فجر و منتقدان و نویسندگان ایران به لیلا حاتمی اهدا شد، بلکه حمید نعمت‌الله جایزه‌های بهترین فیلم و بهترین کارگردان را از جشن منتقدان و نویسندگان ایران دریافت کرد.

معرفی فیلم:

فیلم سینمایی شعله ور درباره‌ی کسی است که تمام سعی خود را می‌کند که زندگی بی دغدغه‌ای داشته باشد اما تنش‌های روحی،‌ خانوادگی و محیطی او را در محاصره قرار می‌دهند. امین حیایی، دارا حیایی، زری خوشکام، پانته‌آ مهدی‌نیا از مهمترین چره های بازیگری در این فیلم هستند.

نقد فنی فیلم:

یک منتقد سینما در خصوص فیلم شعله‌ور در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هیچ‌گاه نباید در جشنواره فیلم‌ها را بر اساس نقدهایی که قبلاً می‌خوانیم قضاوت کنیم، باید فیلم‌ها را ببینیم و حرف‌هایی که زده می‌شود بیشتر شبیه نظرهای شخصی است که نمی‌شود به آن‌ها اعتماد کرد.

مهرداد امیرزاده ادامه داد: فکر می‌کردم شعله‌ور خیلی فیلم خوبی باشد، هرچند فیلم‌های آقای نعمت‌الله آن‌چنان شاهکار نبوده‌اند اما فکر می‌کردم با فیلمی بهتر از آنچه دیدم، مواجه شوم.

وی اضافه کرد: بیننده نمی‌داند شخصیت امین حیایی آیا می‌خواهد با رفتن به سیستان و بلوچستان سیر و سلوک کند؟ حال که اعتیادش را ترک کرده و در دوران پاکی خود است می‌خواهد خودش را به مردم نزدیک کند؟ با جامعه باشد؟ خانواده‌اش را دوباره دریابد؟ اما جلوتر که می‌رود متوجه می‌شود داستان اساساً چیز دیگری است.

این منتقد سینما با بیان اینکه شخصیت باید در روند داستان قطره قطره به فیلم تزریق شود، اما در این فیلم قطره قطره چیزهایی ریخته می‌شد اما شخصیت دیگری از آن درمی‌آمد و این اصلاً خوب نیست، افزود: یک سری اتفاقات در طول داستان در حال وقوع بود که بیننده نمی‌توانست دلیلش را بفهمد، شوخی‌هایی در فیلم بود که به‌هیچ‌عنوان نیازی به وجودشان نبود، از نظر بنده شعله‌ور به‌شدت فیلمی ضعیف بود.

امیرزاده با اشاره به اینکه تدوین فیلم شعله‌ور به‌شدت مشکل‌دار است و پلان‌ها گاهی طولانی‌تر و یا کوتاه‌تر از آن چیزی است که باید باشد، تصریح کرد: بازی امین حیایی کمی متفاوت‌تر از چیزی بود که تاکنون از او دیده‌ایم و در حد خودش خوب بود و فکر می‌کنم بازی پسرش هم خوب بود.

وی با بیان اینکه صداگذاری این کار هم ضعیف بوده و صدای نریشن‌های امین حیایی بسیاری از مواقع به گوش نمی‌رسید و این یک اشکال فنی فاحش است، عنوان کرد: مجموعاً شعله‌ور فیلم اصلاً خوبی نبود.

|

همچنین رضا صابری، از منتقدین سینما در خصوص فیلم شعله ور گفت: ترکیب ثابت تیم نعمت الله و مقدم دوست با اینکه ترکیب خلاق و خاصی است و تا به امروز بیش و کم جواب داده است اما در فیلم شعله ور با تمام نماهای زیبا و دنیای متفاوتش از دنیای این روزهای سینمای حقیر آپارتمانی ما نتوانسته است گلیم خودش را از آب بیرون بکشد و یک رابطه ی دوجانبه ی گیرا را بین خود و بیننده ایجاد کند.

وی تصریح کرد: شعله ور بیننده را شعله ور می‌کند تا یک قدم جلو برود. و این ضعف داستانی این فیلم است.داستانی که برای فهمیدنش باید احتمالا رابطه ی بین الاذهانی با نویسنده برقرار کرد. ذره بین دست گرفت تا بتوان در آن گوشه ها یک داستانی یافت. و سینمایی که با اتکا به این مقدار متریال داستانی بخواهد روایتش را جلو ببرد مشخصا کار سختی در ارتباط با مخاطب خواهد داشت.

صابری اظهار کرد: شعله ور درواقع یک امین حیایی و نریشن های متعدد و خسته کننده اش دارد.یک سفر به سیستان و بلوچستان دارد و یک سری تیپ های انسانی که در تقابل با ذهن حیایی می‌آیند و می‌روند.

وی با اشاره به اینکه انسجام شخصیت فرید (با بازی امین حیایی) در طول فیلم حفظ می شود و بیننده هر لحظه به وجوه منفی شخصیت او بیشتر پی می برد اما این وجوه منفی به هیچ عنوان او را تبدیل به یک ضد قهرمان نمی کند، اضافه کرد: ضد قهرمان شخصیتی دارد که علاوه بر وجوه منفی شخصیتش او را تبدیل به یک فرد بزرگ در جامعه ی زندگی خودش می کند و این خصلت ها گهگاه قابل تحسین است. اما فرید به کلی انسان حقیری است و هر لحظه خود را حقیرتر می کند.

صابری ادامه داد: او اعتیاد دارد و با این اعتیاد همواره کلنجار می رود. او یک دیوانه ی تمام عیار است و خود نیز به این موضوع اعتراف میکند. او یک سادیست به تمام معناست که گهگاه مرزهای مازوخیست را نیز رد می کند و نشانه های آن نیز جملاتی از این دست است که وقتی کنار مصطفی حیدری غواص (با بازی بهمن پرورش) است آن را بیان می کند : "کیف می ده کنارش باشی،انگار خشکی زخمتو می کنی."

وی عنوان کرد: درست است که شاید نویسنده و کارگردان برای سرانجام این شخصیت همین قصد را داشته باشند اما حتی با فرض این مسئله، مخاطب درگیر یک چالش بزرگ ذهنی میشود که اصلا چرا باید برای یک شخصیت حقیر یک فیلم با این طول و تفصیل ساخت؟!

این منتقد سینما با بیان اینکه می توان کارگردانی که به سراغ شخصیت های بزرگ می روند و فیلم آنها را می سازند، درک کرد. می توان کارگردانانی که به سراغ شخصیت های درگیر اتفاقات و موقعیت های خاص می روند و از آنها فیلم می سازند را درک کرد، خاطرنشان کرد: می توان کارگردانانی را که به سراغ معضلات اجتماعی می‌روند و راوی شخصیت های درگیر آن میشوند را درک کرد. میتوان طنزهای گروتسک و فیلم های ابزورد سراسر حماقت و حقارت را در فضای بی مایگی اینگونه فیلمها درک کرد اما در شعله ور، بیننده چه انگیزه ای برای دنبال کردن فیلمی با چنین موضوعی خواهد داشت؟!

|

صابری افزود: اما فرید در حین انسجام شخصیت درونی خود در وجوه ارتباطی با دیگران به هیچ عنوان باورپذیر نیست. ما با نریشن های متعدد او، این موضوع را درک میکنیم که او انسانی حقیر و حسود است اما نمود این حقارت را در رفتارش با دیگران به صورت یکپارچه مشاهده نمیکنیم. تعلیق میزان تحمل پذیری دیگران در رابطه با او و یا میزان تحمل پذیری اجتماعی او ثابت و قابل پیش بینی نیست.رفتار او با وحیده (با بازی مژگان صابری) قابل درک نیست و متقابلاً رفتار وحیده نیز با او همین حکم را دارد.

این منتقد سینما ادامه داد: رفتار او با پسرش کاملا غیر قابل درک است. از طرفی او را عزیز می کند و از طرفی نمیخواهد زندگی اش را با او شریک شود. و دلیل منطقی ای نیز برای اینکار خود ندارد. و به یکباره از سفر نوید (با بازی دارا حیایی) به سیستان و بلوچستان، پررنگ ترین انگیزه اش برای انتقام و حسد و حقارتش میشود و مهمترین خرده روایت فیلم را با یک منطق روایی مخدوش به پیش می برد.

وی افزود: خرده روایت های دیگر فیلم نیز کم توانند و صرفا به تکمیل وجوه شخصیتی فرید می پردازند بدون اینکه کارکردی در پیشبرد روند داستان و یا پیرنگ اصلی آن داشته باشند. به طور مثال سکانس رفتن به پیست پرنده ها برای پراندن پرنده شان سکانسی صرفا برای ناتوان نشان دادن فرید است.

صابری در پایان گفت: فیلم برداری و میزانس های فیلم و کارگردانی کار اما درخشان است. نماهای سیستان بسیار تاثیرگذار و چشم نواز دکوپاژ شده و حس یک کار سینمایی خوب را به بیننده منتقل میکند و این مهمترین ویژگی شعله ور محسوب می شود.

به گزارش ایسنا، این فیلم در جشنواره سی و ششم فجر سیمرغ توانست تنها در بخش بهترین نقش اول مرد برای بازی امین حیایی برنده دیپلم افتخار شود.

***

برای دیدن گزارش ویدئویی ایسنا کلیک کنید