اجزای سفره هفت‌سین که در عید نوروز در خانه‌های ایرانیان انداخته می‌شود شامل سنجد نماد عشق و دلباختگی است و از مقدمات اصلی تولد و زایندگی، سبزه نماد شادابی و سرسبزی و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است، سمنو نماد زایش و باروری گیاهان است و از جوانه‌های تازه رسیده گندم تهیه می‌شود، سکه که نمادی از خیر و برکت و درآمد است، سیب هم نماد مهر و مهرورزی و سماق و سیر نماد چاشنی و محرک شادی در زندگی به‌شمار می‌روند. اما غیر از این گیاهان و میوه‌های سفره‌نشین، خوان نوروزی اجزای دیگری هم داشته است: در این میان تخم‌مرغ نماد زایش و آفرینش است و نشانه‌ای از نطفه و نژاد. آینه نماد روشنایی است و حتماً باید در بالای سفره جای بگیرد. آب و ماهی نشانه برکت در زندگی هستند. ماهی به‌عنوان نشانه اسفندماه بر سفره گذاشته می‌شود، کتاب مقدس هم یکی‌ از پایه‌های اصلی سفره هفت‌سین است و بر اساس آن هر خانواده‌ای به تناسب مذهب خود، کتاب مقدسی را که قبول دارد بر سفره می‌گذارد.

پورداود این سفره را همان خوانی می‌داند که موجد خیر و برکت و آب سالی است و برای فروهرهای درگذشتگان می‌گستردند، هنوز در ایران در این اوقات خانه می‌آرایند همه جا را پاک می‌کنند، رخت نو می‌پوشند، بوی خوش بخور می‌دهند، گُل و شیرینی و شربت می‌نهند، دعا می‌کنند و نماز می‌گزارند.

همچنین در خوانچه‌ای هفت چیز که اسم‌شان با حرف سین شروع شده باشد مثل سبزه، سیب، سنجد می‌گذارند، این عدد هفت که از زمان قدیم مقدس بوده به هفت امشاسپندان، بزرگ‌ترین ایزدان آیین مزدیسنا اشاره دارد این رسوم برای این بوده که فروهرهای مقدسان و نام‌داران و درگذشتگان خانواده‌ها که از آسمان فرود می‌آیند و چند روزی به رسم سرکشی در روی زمین می‌گذرانند، از خانه و زندگانی بستگان و از دین‌داری و پرهیزگاری بازماندگان خویش خشنود شوند و از درگاه خداوند خوشی و تندرستی آنان را بخواهند.

احمد تمیم‌داری در کتاب فرهنگ عامه در خصوص هفت‌سین چنین آورده است: «در سفره سفید رنگ هفت‌سین، هفت خوراکی است که با حرف «س» آغاز می‌شود و نماد و شگونی سیر، سرکه، سمنو افزودن بر آن آینه، شمع، ظرفی شیر، ظرفی آب که نارنج در آن است، تخم‌مرغ رنگ کرده، ماهی قرمز در تنگ آب، نان، سبزی، گلاب، گل، سنبل، سکه و کتاب دینی مسلمانان قرآن‌کریم و زرتشتیان، اوستا و ظرفی از دانه‌های حبوبات به نشانه برکت نیز زینت بخش سفره هفت سین است این سفره در بیشتر خانه‌ها تا روز سیزده گسترده است.»

بهزاد پاکدل، رئیس کانون آیین سنتی لرستان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه هفت‌سینی که مردم لرستان در گذشته به آن معتقد بودند شامل سیر، سبزه، سماق، سیب و سکه بوده است، اظهار کرد: مردم لرستان معتقد بودند سکه‌ای که باید بر سفره هفت‌سین گذاشته شود پول معمولی نباشد بلکه سکه نقره یا طلا باشد.

وی افزود: برخی افراد سرکه را برکت و برخی افراد شوم می‌دانستند و در برخی مناطق سیب بر سفره‌ها می‌گذاشتند ولی سنجد، سمنو و ماهی قرمز مختص لرستان نبوده و اخیراً برای نسل جدید وارد شده است.

پاکدل با اشاره به اینکه سکه به‌عنوان عیدی در لرستان باب نبوده است، اضافه کرد: مرد خانه عیدی خواهر، برادر و خانواده را روز قبل از عید به آنها هدیه می‌کرد و عیدی افراد خانواده که بر سفره نشسته بودند شیرینی، پسته وحشی و تنقلات بود.

وی بیان کرد: مردم لرستان در شش روز اول سال فقط به دید و بازدید و به‌ جا آوردن صله ارحام می‌رفتند و در خرمن‌جا به شادی کردن، شعر گفتن و  آواز خواندن می‌پرداختند.

انتهای پیام