عشایر آذربایجان شرقی از دو ایل قره داغ و شاهسون و 10 طایفه مستقل تشکیل شده و با این‌که حدود دو درصد از جمعیت استان را تشکیل می‌دهند، ولی نقش موثری در تولید فرآورده‌های دامی و گوشتی استان دارند.

ییلاق شاهبلاغی نیز واقع در دهستان اسپیران شهرستان تبریز است که جزو نزدیکترین دهستان‌ها به تبریز بوده و در شمال غرب تبریز و 20 کیلومتری از طرف فرودگاه بین المللی و پل تاریخی آجی چای قرار دارد.

عشایر شاهبلاغی که در منطقه ییلاقی و خوش آب و هوای شاهبلاغی روزگار می‌گذرانند، ۱۶ خانوار بوده و جمعیتی حدود ۸۰ نفر دارند؛ به گفته اهالی، این عشایر تحت عنوان عشایر ییلاقی شاهبلاغی شناخته می‌شوند که از تیره قراخانلوی طایفه حاج‌علیلو هستند و در اوایل مهرماه به دشت مغان(قشلاق) کوچ خواهند کرد.

منطقه ییلاقی شاهبلاغی در اوج تابستان هم دارای هوایی خنک بوده و طبیعت سرسبز و چشمه‌های زلال آن طراوت و شادابی را هدیه می‌کند. اینجا، قطعه‌ای زیبا و قاب‌گرفتنی از طبیعت ناب خطه آذربایجان است، جایی که عشایر غیرتمند سال‌هاست به عنوان ییلاق در دامن آن، چادر می‌زنند.

در پهنای این ییلاق، چادرهای عشایری بر دامن سرسبز طبیعت برافراشته شده و کودکان عشایری غرق در بازی‌های کودکانه‌اند، مادران عشایر هم نانوایی کرده و گاه شیر می‌دوشند و گهگاهی هم رخت‌خواب‌هایی از پشم گوسفندان درست می‌کنند؛ به گفته یکی از بانوان عشایر، این رخت‌خواب‌های پشمی برای اهل خانه و همچنین برای میزبانی از مهمان‌ها مهیا می‌شود.

شاید تماشای منظره اتراق عشایر در دل این طبیعت زیبا، چنین بنمایاند که عشایر هیچ مشکلی نداشته و با راحتی و آسایش دل به دل طبیعت داده‌اند، اما عشایر این منطقه با وجود این موهبت‌های طبیعی و الهی، با سختی‌هایی هم دست و پنجه نرم کرده و از نبود درآمد و به فروش نرفتن دام‌هایشان گلهمندند و این در حالی است که تنها درآمد عشایر این منطقه از طریق دامداری تامین می‌شود.

شیوع بیماری کرونا هم بر کسب و کار عشایر این منطقه اثر گذاشته است، یکی از عشایر کوچ‌رو منطقه شاهبلاغی به ایسنا می‌گوید: خوشبختانه با این بیماری درگیر نشده‌ایم و هیچ کدام از عشایر این منطقه به بیماری کرونا مبتلا نشده‌اند، اما شیوع این بیماری از لحاظ مالی تاثیر بسیاری بر زندگی ما گذاشته و در خرید و فروش دام با مشکل مواجه شده‌ایم.

او به قیمت ۴۰ هزار تومنی یونجه و جو(خوراک دام) اشاره کرده و ادامه می‌دهد: وقتی که دام‌هایمان را برای فروش به اسپیران می‌بریم، با قیمت بسیار پایینی از ما خریداری می‌کنند؛ قیمت هر کیلو را ۳۵ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌کنند، در حالی که این میزان قیمت‌گذاری در مقابل هزینه‌هایی که کرده‌ایم نهایت بی‌انصافی است.

او، قیمت‌گذاری غیرمنصفانه و خرید ارزان گوشت دام را از جمله اصلی‌ترین مشکلات عشایر این منطقه عنوان می‌کند و می‌افزاید: متاسفانه درآمدی از دام‌هایمان کسب نمی‌کنیم و فقط زحمتش برایمان می‌ماند؛ در حالی که قصابی‌ها ارزان می‌خرند و گران هم می‌فروشند.

یکی دیگر از عشایر ییلاق شاهبلاغی به ایسنا می‌گوید: دام‌هایمان را بسیار ارزان می‌خرند و ما هم مجبور می‌شویم به خاطر پرداخت بدهی‌های خود به چوپان و سایر هزینه‌های زندگی، به همان قیمت ارزان بفروشیم و کسی هم نیست حمایتمان کند.

او ادامه می‌دهد: با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که هزینه‌های صرف شده برای دام زیاد بوده و درآمد چندانی از طریق فروش دام کسب نمی‌کنیم، چراکه دام را کیلویی ۳۵ هزار تومان می‌خرند و این درحالی است که سه بسته یونجه را به قیمت ۴۰ هزار تومان خریداری می‌کنیم.

او با بیان این‌که کسی از ما حمایت نمی‌کند و از دولتمردان خواستاریم که قدری به مشکلات ما توجه داشته باشند، ادامه می‌دهد: از صبح زود بیدار شده و تا ۱۰ شب در این منطقه به امور دامداری و... مشغول می‌شویم.

یک بانوی عشایری هم با اشاره به حضور گردشگران در منطقه ییلاقی و سرسبز شاهبلاغی، می‌گوید: گاه گردشگران می‌گوید که عشایر این منطقه در طبیعت ساکن بوده و زندگی بسیار راحتی دارند، در حالی که سختی‌های بسیاری هم در زندگی‌مان وجود دارد و بعد از شهریور ماه نیز سرما و برف گریبانمان را می‌گیرد.

او با تاکید بر این‌که در این منطقه ییلاقی، عشایر از آب چشمه‌ها بهره‌مند هستند اما در منطقه قشلاقی که نیمه مهرماه بدانجا می‌کوچند، آبی وجود نداشته و برای هر تانکر آب ۵۰ هزار تومان هزینه می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: شکرگزار خداوند به خاطر نعمت‌هایش هستیم اما درآمدمان خوب نیست و از این جهت بسیار در مضیقه هستیم.

یکی دیگر از عشایر نیز که در حال رسیدگی به دام‌هایش هست، به ایسنا می‌گوید: گاه به مدت پنج ماه برای چرای دام‌، به مبلغ ۲۵ میلیون تومان چوپان می‌گیریم، زمانی هم که دام‌هایمان را با قیمت ارزان خریداری می‌کنند، به سختی بدهی خود به چوپان را پرداخت می‌کنیم.

او به یکی ازمسیرهای گل‌آلود منتهی به منطقه ییلاقی هم اشاره کرده و می‌گوید: این مسیر یک و نیم کیلومتری باعث عذابمان شده و گل و لای آن مشکلات بسیاری برایمان ایجاد می‌کند، خواهش داریم که مسئولان امر این مسیر کوتاه را شن‌ریزی کنند.

او اضافه می‌کند: در این منطقه ییلاقی از امکانات گاز شهری یا روستایی بهره‌مند نیستیم و برقمان هم از طریق موتور تامین می‌شود؛ در این رابطه وعده راه اندازی پنل خورشیدی را داده بودند که خبری از آن نشد، البته گران هم بود و حدود پنج سال پیش یک میلیون هزینه داشت.

آقا صالح با بیان این‌که وضعیت آنتن‌دهی تلفنمان نیز بسیار نامناسب است، اظهار می‌کند: خداراشکر راه‌هایمان در این منطقه ییلاقی خوب بوده و پل‌ها هم خوب کار شده است؛ از چشمه‌های منطقه نیز نیاز آبی خود را تامین می‌کنیم.

او به وضعیت منطقه قشلاقی‌شان در دشت مغان هم اشاره کرده و می‌گوید: در منطقه قشلاقی نه گاز داریم و نه آب، در حالی که در دو کیلومتری منطقه قشلاقی یک روستا از توابع شهرستان گرمی اردبیل وجود دارد و می‌توانند از این مسیر برایمان گاز بکشند، نامه هم نوشتیم و وعده داده‌اند، اما تاکنون عملی نشده است.

او با بیان این‌که شغل و درآمد اصلی عشایر این منطقه از طریق دامداری و فروش دام حاصل می‌شود و مردان همواره مشغول دامداری هستند، اضافه می‌کند: با اتمام تابستان و در مهرماه به دشت مغان که منطقه قشلاق ماست، کوچ می‌کنیم و به مدت هفت ماه در قشلاق می‌مانیم.

آقا صالح با اشاره به این‌که عده‌ای از عشایر منطقه نیز به صورت فصلی در ییلاق حضور می‌یابد و زمانی که ما به مغان کوچ می‌کنیم، آنان هم به تبریز می‌روند، تشریح می‌کند: در منطقه قشلاقی فقط برای مقطع ابتدایی مدرسه داریم، به همین جهت خانوارهایی که دانش آموز مقطع راهنمایی و متوسطه دارند مجبور می‌شوند که در ایام مدرسه، به شهر عزیمت کنند.

او با تاکید بر این‌که مدرسه ابتدایی قشلاق را هم خودمان ساختیم و معلم نیز در مهرماه به مدرسه می‌آید، ادامه می‌دهد: مدرسه قدیم‌ساخت بوده و با کمترین زمین‌لرزه ممکن است آوار شود؛ اداره کل نوسازی مدارس هم قول ساخت یک مدرسه را داده که هنوز اجرایی نشده است.

او با انتقاد از نبود حمایت‌ها، خاطرنشان می‌کند: مدتی قبل از امور عشایر به این منطقه آمده بودند و اعلام کردند که تعاونی مربوطه، جو عرضه می‌کند و نزدمان هم با تعاونی تماس گرفتند، اما زمانی که پول جمع کرده و با مدارک به تعاونی رفتیم، چیزی ندادند و گفتند چنین خبری نیست.

یکی دیگر از عشایر منطقه نیز به ظرفیت‌های گردشگری این منطقه اشاره کرده و می‌گوید: چادرهای عشایر این منطقه بسیار زیبا و خاص هستند و چشمه‌ها و طبیعت زیبایی هم در این منطقه وجود دارد که می‌تواند به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مورد توجه قرار بگیرد.

انتهای پیام