زهرا علی اکبری همزمان با هفته کتاب در یادداشتی ارسالی به ایسنا با عنوان «کتاب‌خوانی؛ ضرورت دنیای امروز» نوشته است: توانایی خواندن یکی از مهم‌ترین مهارت‌های اساسی است که هر یادگیرنده‌ای به آن نیاز دارد تا در فرایند یادگیری خود چارچوب‌های تعلیمی را به خوبی پشت سر بگذراند. در واقع، خواندن برای داشتن ارتباط با جامعه ضروری است. مغز انسان نیاز به توسعه مستمر دارد و مطالعه به این توسعه کمک می‌کند تا قوه تخیل آدمی از همیشه فعال‌تر باشد و به سطح بالاتری از خلاقیت دست پیدا کند.
در دهه ۱۹۲۰ جامعه‌شناسان پس از پژوهش های متعدد متوجه شدند که یک فرد به طور متوسط یک پنجم از وقت خود را صرف خواندن می کند. در دهه های اخیر این مقدار از زمان، به خصوص در میان بزرگسالان، بسیار کاهش یافته است، اما با این وجود این که در عصر دیجیتال و فناوری اطلاعات هستیم و هر روز بر گستردگی فضای مجازی افزوده می‌شود، اهمیت مطالعه و کتاب‌خوانی در جوامع کاهش نیافته است. امروزه جامعه مدرن نیاز به افرادی دارد که چگونه خواندن و درک آن‌چه را خوانده‌اند می‌دانند و می‌توانند از تمام اطلاعاتی که با لذت از خواندن به دست آورده‌اند، استفاده کنند. علاقه به خواندن، تسلط بر تکنیک خواندن و عادت کردن به مطالعه روزانه جزء ارزش‌هایی است که مردم را در درک عمیق‌تر از خود و جهان اطراف کمک می کند. کتاب خواندن مانند سفر است، ما را با دیگر فرهنگ‌ها و شناخت شیوه‌های زندگی آن‌ها آشنا می‌کند. با خواندن، یادگیری کلمات جدید، زبان ادبی، خزانه واژگان غنی می‌شود و دانش ما در مورد محیط اطراف، ملت‌ها و فرهنگ‌ها، طبیعت، تاریخ و ... افزایش می‌یابد و این نوع دانش در درک بهتر جهان اطراف، خلاقیت و ایده‌پردازی کمک می‌کند.
از لحظه ای که شروع به تحصیل می‌کنیم، آموزگاران شروع به آموزش مبانی خواندن می‌کنند. الفبای واژگان و صداهای منحصر به فرد هر حرف را یاد می‌گیریم و با گذشت زمان خواندن را فرامی‌گیریم. اما چرا خواندن را یاد گرفته‌ایم و کتاب خواندن تا این حد اهمیت دارد؟ آیا این مهارت صرفا برای توانایی خواندن نشانه‌ها و مسیرهای خیابانی، مطالعه کتاب‌های درسی و تست‌ها و... است؟ درست است که برای همه ما مهارت خواندن برای درک بهتر و ارتباط برقرار کردن با جهان اطراف است، با این حال، مزایای خواندن به مراتب فراتر از این‌هاست. در ادامه به بیان دلایل بیشتری از اهمیت مطالعه پرداخته می‌شود.
*از آنجا که کتاب‌خوانی دایره واژگان را توسعه می دهد، باعث بهبود و ارتقای مهارت های ارتباطی می شود و مهارت های گفتاری را تقویت می کند و روان شناسی را توسعه می دهد و ما را قادر می سازد تا افکار و اندیشه هایمان را بهتر بیان کنیم.
*کتاب‌خوانی، رفع تشنگی علاقه‌مندان برای کسب دانش را ممکن می سازد چرا که کتاب ها پر از اطلاعات مفیدی هستند که به ما کمک می‌کنند تا دقیق‌تر، واضح‌تر، ماهرانه تر و بیشتر به ایده های جدید بپردازیم.
* با کتاب‌خوانی، سلامت مغز و فعال بودنش حفظ می شود. پژوهشگران معتقدند که آدمی هرچه بیشتر بخواند، بیشتر ذهن خود را تحریک می‌کند، تحریک ذهنی خون را به مغز منتقل می‌کند و از بیماری‌هایی مانند زوال عقل و آلزایمر جلوگیری می‌کند. با خواندن، عملکرد شناختی و حافظه ما بهبود می یابد. با مغز سالم و فعال آدمی بیشتر قادر به تمرکز و توسعه مهارت های تحلیلی خود می‌شود.
*کتاب‌خوانی کاهش استرس و اضطراب را به دنبال دارد و این اجازه را می‌دهد که خود را در دنیای دیگری غوطه‌ور سازیم و چون کتاب‌های زیادی در هر موضوعی در دنیا وجود دارد، هر فردی ممکن است کتاب کامل و دوست داشتنی خود را پیدا کند و روح و روان خود را متمرکز ، راحت و به دور از اضطراب نگه دارد.
*کتاب‌خوانی خلاقیت را تحریک می کند واز طریق خواندن، تخیلی که سوخته است، دوباره فعال می شود چرا که کتاب خوانی ذهن ما را با فرصت های جدید روبه‌رو می کند. حتی کتاب‌های غیرتاریخی و غیرداستانی مثلا در مورد علم و فناوری، توانایی و ظرفیت خلق و خلاقیت را برای تحریک ایده های ابتکاری و خلاقانه دارند.
در کنار موارد یادشده که اهمیت مطالعه و کتاب‌خوانی را بیش از پیش گوشزد می کند نقش خانواده و بستر جامعه در فرهنگ سازی مطالعه بسیار مهم و حائز بررسی است. خواندن همیشه یک راه مطمئن برای به دست آوردن پایه‌های مثبت در زندگی یک کودک است. والدینی که مطالعه را به عنوان لذت و رضایت در نظر می گیرند و از اهمیت خواندن روزمره آگاهی دارند، الگوی بسیار خوبی برای فرزندان خود هستند. بدون شک کودکان آن‌ها علاقه و انگیزه بیشتری برای خواندن دارند و خواندن را به عنوان یک ارزش در نظر می‌گیرند، از خواندن لذت می‌برند و تصویر مثبتی از خود به عنوان خواننده دارند.
امروزه دانشمندان بر اهمیت فضای احساسی مناسب در طول خواندن کودکان برای کسب تجربه شیرین تاکید می‌کنند. کودکانی که در حین خواندن فضای گرم و ایمنی را احساس می کنند، مشتاقند که این تجربه ها را مجددا داشته باشند، ابتدا به خواندن با اعضای خانواده علاقه‌مند می‌شوند و بعد به خواندن فردی علاقه دارند و تلاش می‌کنند مهارت های تمرکز خود را بهبود بخشند.
بر کسی پوشیده نیست که در بین آمار و ارقام های ملی و بین المللی ، ایران جایگاه خوبی در سرانه مطالعه ندارد و این می تواند علاوه بر خسران‌هایی که در فرایندهای آموزشی و فرهنگی دارد، جامعه را از مسیر توسعه و تعالی خود دور نگه دارد . خالی از لطف نیست که همراه با سیاست حذف مشق شب در آموزش و پرورش و روی آوردن به تکالیف مهارت‌محور، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران نظام تعلیم و تربیت ، افزایش ساعات مطالعه دانش آموزان از همان دورایی ابتدایی تحصیل را مدیریت کنند و در کنار تکالیف مهارت‌محور، تکلیف کتاب‌خوانی را اشاعه دهند. بی‌گمان تاثیری که کتاب‌خوانی بر افزایش مهارت‌های گفتاری و نوشتاری دانش‌آموزان می‌گذارد تکمیل‌کننده مطلوبی برای سایر تکالیف مهارتی خواهد بود.
انتهای پیام
نظرات