به گزارش ایسنا، بی‌توجهی به حقوق جامعه‌ی انسانی در بهره‌برداری از طبیعت، یکی از عوامل مهم در بروز مخاطراتی است که امروز گریبان همه را گرفته است.

وضعیت نگران کننده تالاب‌ها اگرچه بارها دست‌مایه گزارش‌ها و اخبار مختلفی شده است، اما علی‌رغم طرح مباحث مختلف پیرامون این موضوع، نگرانی‌ها از تداوم خشکیدگی این منابع ارزشمند حیات در استان فارس ادامه دارد.

کارشناس و مسئول حیات وحش و تالاب‌های استان فارس در گفت و گو با ایسنا می‌گوید: در استان فارس تقریبا 10 تالاب با مساحت 180 هزار هکتار داریم که 5 تالاب ارژن، پریشان، طشک، بختگان و کمجان از تالاب‌های بین المللی قرار گرفته در فهرست کنوانسیون رامسر است.

لیلا جولایی با یادآوری این نکته که تغییراتی در حوزه آبخیز این تالاب‌ها به وجود آمده است، ادامه می‌دهد: تقریبا از ابتدای دهه 80 با افزایش اراضی زیر کشت کشاورزی، بهره برداری بی رویه از آب‌های زیر زمینی، حفر چاه‌های غیر مجاز و کاهش راندمان ابیاری در کشاورزی، وضعیت امروز تالاب‌ها را رقم زده‌ایم.

این کارشناس مسائل زیست محیطی می‌افزاید: تالاب‌های بختگان، کمجان و ارژن امروز کاملا خشک شده است و تالاب طشک تنها حدود10 در صد آب دارد.

جولایی خاطر نشان می‌کند: محیط زیست سعی کرده رویکرد یک سونگر را به یک رویکرد جامع تبدیل کند، رویکردی که در آن همه سازمان‌ها و ذی نفعانی که در حوزه مدیریت تالاب ها دخیل هستند پای کار بیایند و نقش خود را در حفاظت از تالاب‌ها ایفا کنند.

وی با بیان اینکه خشک‌سالی تنها یکی از دلایل خشک شدن تالاب‌ها است می‌گوید: ما نمی‌توانیم زمان طولانی برای احیا تالاب‌ها در نظر بگیریم؛ باید اقدامات فوری در حوزه‌های آبخیز مد نظر قرار دهیم، عمده‌ترین این اقدامات مدیریت آب و کشاورزی است؛ در این صورت می‌توانیم امیدوار باشیم که تغییراتی بسترسازی شود.

جولایی ضمن تصریح بر این نکته که؛ بدون اعمال این تغییرات هیچ راهکار احیایی وجود ندارد که آب را وارد حوزه کنیم، می‌گوید: آب موجود در حوزه را باید به روش‌هایی مدیریت کنیم که ضمن تامین معیشت مردم، نیازهای آبی تالاب‌ها هم تامین شود.

این کارشناس تالاب‌ها می‌گوید: موفقیت در احیای تالاب‌ها مشروط به جلب حمایت مردم، سازمان‌ها و هماهنگ شدن همه سیاست‌های انجام شده در حوزه آبخیز است.

سرپرست اداره کل محیط زیست استان فارس نیز می‌گوید: بحث حساس سازی اقشار جامعه و آموزش جوامع مردمی در دستور کار این اداره کل بوده است؛ تلاش می‌کنیم همه را به عمق فاجعه آگاه کنیم.

نبی‌الله مرادی با یادآوری این نکته که زیست بوم ارژن هنوز از فهرست یونسکو خارج نشده است، می‌افزاید: اگر وضع با همین منوال پیش برود، نه تنها خطر خارج شدن این زیست بوم از فهرست یونسکو وجود دارد، بلکه امکان دارد 2 تالاب فارس از کنوانسیون رامسر هم خارج شود.

مرادی با اشاره به اقدامات اجرایی شده با هدف احیای دریاچه‌ها و تالاب‌های فارس، می‌گوید: اکنون به شکل خاص یک ردیف اعتباری در کشور برای احیای تالاب‌ها پیش‌بینی شده که کل اعتبار آن 10 تا 15 میلیارد است و امسال حدود 5 میلیارد تومان به شکل خاص مصوبه داریم.

مرادی با یادآوری اینکه تدوین طرح مدیریت جامع تالاب بختگان در دست تدوین است، لزوم رعایت حق‌آبه از سوی سازمان آب را یک ضرورت برای احیای تالاب‌ها برشمرده و می‌گوید: قول‌هایی گرفته‌ایم که امسال شاهد رهاسازی تمام حق‌آبه تالاب‌ها در ایام بارندگی باشیم.

سرپرست حفاظت محیط زیست استان فارس می‌گوید: کار اصلی و اساسی تامین حق‌آبه تالاب‌ها خصوصا تالاب بختگان است؛ وزارت نیرو هم در این زمینه تکلیف قانونی دارد.

رئیس مرکز تحقیقات محیط زیست و توسعه پایدار دانشگاه شیراز نیز با بیان اینکه یکی از عواقب خشک شدن تالاب‌ها تولید ریزگردها است، می‌گوید: بخش عمده‌ای از ریزگردها را نمک تشکیل می‌دهد و پخش شدن نمک، تخریب و مشکلات عدیده‌ای به همراه دارد.

ناصر طالب بی‌دختی می‌افزاید: پخش شدن نمک در محیط زیست باعث از بین رفتن مزارع کشاورزی، تخریب خاک، کاهش راندمان محصولات کشاورزی و حتی افت دید موثر رانندگان در جاده‌ها و بروز اثرات سوء بر سلامت مردم و خصوصا جوامع محلی خواهد شد.

بیدختی می‌افزاید: تالاب تنها حیات بخش جوامع انسانی نیست، زیست تمام جانوران و حفظ چرخه‌ی اکوسیستم بستگی به حیات تالاب‌ها دارد.

با نگاهی به وضعیت فعلی منابع آب در نقاط مختلف کشور و خصوصا استان فارس در می‏یابیم که ما انسان ها در بهره‏ برداری از این موهبت الهی تنها کسب منافع خود را مد نظر داشته‌ایم؛ روشی که همچنان به آن ادامه می‌دهیم.

اگرچه این تمام علت‌های بروز بحران‌های زیست‌محیطی نظیر خشکیدگی تالاب‌ها، افت سطح آب در منابع زیرسطحی و فرونشست و فروچاله‌ها و .... نیست اما باید باور داشت که انسان سهم اصلی را در آنچه تخریب محیط زیست نامیده می‌شود دارد.

کارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند که اگر انسان سهم خود در این تخریب را پذیرفته و به عمق فاجعه‌ای که در انتظار محیط زیست و حیات است پی ببرد، شاید روش‌های خود را اصلاح کرده و در مسیری گام بردارد که منافع عمومی را به‌دنبال دارد.

اندکی تأمل و تفکر در آمارهایی که همه روزه در مورد وضعیت محیط زیست بیان می‏شود، کافی است تا انسان خود را بر لب پرتگاهی احساس کند که ساخته و پرداخته اعمال اوست...