عضو جامعه جنگلبانی ایران گفت: پسته وحشی(بنه) نگین سرسبز جنگلهای لرستان است.
علیحسین بیرانوند در گفتوگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه لرستان، افزود: لرستان با داشتن 885 هزار هکتار جنگل که 6.4 درصد از کل وسعت جنگلهای کشور را تشکیل میدهد بخشی از جنگلهای زاگرس است.
وی با بیان اینکه کل جنگلهای زاگرس 5.2 میلیون هکتار است که حدود 18 درصد آن در لرستان واقع شده است، اظهار کرد: یکی از گونههای مهم جنگلی و با ارزش لرستان پسته وحشی(بنه) است که مساحت آن 44 هزار و 250 هکتار که در سطحی معادل 200 هزار هکتار پراکنده است.
مسئول واحد جنگلکاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد تصریح کرد: بر اساس نظرات کارشناسان کمیته فنی محصولات فرعی سازمان جنگلها و کارشناسان وزارت بازرگانی و مرکز توسعه صادارت ایران سقز استحصالی از درختان بنه جز اقلام جنگلی مجاز مشروط محسوب می‌شود.
بیرانوند اضافه کرد: اهمیت جنس پسته وحشی از دو دیدگاه اقتصادی و زیست محیطی میتوان مدنظر قرار داد که در دامنههای زاگرس بهعنوان حافظبخش وسیعی از اراضی کوهستانی محسوب شده و نقش آنها در نگهداری آب و خاک پرواضح است.
وی با بیان اینکه محصولات فرعی قابل استحصال از پسته وحشی، سقز، مستکی، گال بنه و میوه پسته وحشی است، گفت: اُلِیورزین مترشحه از ساقه درخت بنه که به سقزخام مرسوم است، طی مراحل خاص بهرهبرداری از تنه اصلی درختان استحصال و در صورت پخت به طریق سنتی بهشکل ماده پلاستیکی سفید رنگی بهنام "سقز" عرضه می‌شود.
عضو جامعه جنگلبانی ایران با بیان اینکه از سقزخام تحت عملیات پخت صنعتی دوماده بهنام تربانتین و کلوفان بهدست میآید که هر یک منشا مشتقات و تهیه ترکیبات گوناگون است، افزود: تربانتین در تهیه انواعی از مواد بهداشتی- آرایشی، سموم دفع آفات کشاورزی و رنگسازی مورد استفاده قرار میگیرد.
بیرانوند اظهار کرد: از کلوفان و سقز نیز در صنایع گوناگون مانند آدامسسازی پلاستیکسازی و چاپ بهرهگیری می‌شود و اسانس موجود درختان بنه استان لرستان بیشتر از استانهای همجوار(کرمانشاه، ایلام و کردستان) است.
وی با بیان اینکه در روغن اسانس بنه بیش از 20 ترکیب وجود دارد که از نظر صنعتی ارزش زیادی دارد، تصریح کرد: استفاده از روش تناوبی در بهرهبرداری سقز به جهت فراهم آوردن امکان ترمیم پوست درختان بهرهبرداری شده، الزامی است.
این مقام مسئول اضافه کرد: حداقل مدت برای یک دوره بهرهبرداری سهسال در نظر گرفته می‌شود و سقز یکی از اقلام قابل بهرهبرداری از هر درخت بنه بهطور متوسط 0.5 تا 1 کیلوگرم است.
مسئول واحد جنگلکاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد گفت: سقز یکی از اقلام مهم صادراتی کشور و مقصد صدور آن اروپا بهویژه کشور آلمان است.
بیرانوند افزود: پتانسیل تولیدی از درختان بنه استان 100تن بوده که تاکنون براساس گواهیهای صادره 67 تن سقز از درختان بنه برداشت شده است و بهدلیل خشکسالی، بهرهبرداری از سقز امسال توسط سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور ممنوع شده است.
وی با اشاره به مستکی، اظهار کرد: تراوش طبیعی از انشعابات ساقه درختان بنه را مستکی میگویند که بهطور معمول در لرستان از روی خاک و یا سطح پوست هر درخت جمعآوری می‌شود.
عضو جامعه جنگلبانی ایران تصریح کرد: این محصول اولا بهدلیل آغشتگی با خاک و دیگر مواد زائد و ثانیا به جهت از دست رفتن تربانتین دارای کیفیت ارزشی به مراتب پایینتر از سقزخام است و بیشترین موارد مصرف مستکی در خوشبوسازی یا ضدعفونی هوا ذکر شده است و مقصد صادراتی آن کشورهای جنوب خلیج فارس است.
بیرانوند با اشاره به محصول دیگر بنه، اضافه کرد: گال بنه حاصل تغییر شکل برگها در سرشاخه بنه آتلنتیکا و خنجک است که در اثر فعالیت برخی حشرات پدیدار شده و در آن مواد زرینی و ترکیبات تاننی تجمع میکند، گال بنه در طب سنتی و در برخی صنایع قابل استفاده است و بیشتر به مصارف داخلی کشور میرسد.
وی گفت: میوه پسته وحشی که از گونه خنجک تولید می‌شود تخم مرغی شکل بوده که بهدلیل دارابودن چربی، پروتئین و ویتامینها ارزش غذایی فراوانی دارد.
مسئول واحد جنگلکاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد افزود: همزمان با سیاست سازمان، تهیه طرحهای بهرهبرداری از محصولات فرعی جنگلی و مرتعی از سال 67 شروع و بیش از 15 طرح بهرهبرداری سقز و موسیر تهیه شده است.
بیرانوند اظهار کرد: جهت نیل به اهداف طرحهای بهرهبرداری در مورد انتقال نیروهای غیربومی بهرهبردار به بهرهبرداران بومی و ایجاد اشتغال و درآمد و بهرهبرداری علمی و اصولی براساس نظریههای کارشناسی بیش از هشت شرکت تعاونی بهرهبرداری از محصولات فرعی و جنگلی در شهرستانهای خرمآباد، پلدختر، الیگودرز، کوهدشت و نورآباد تشکیل و به ثبت رسیده است.
وی تصریح کرد: با تشکیل کلاسهای آموزشی بهرهبرداری از محصولات فرعی، جنگلی و مرتعی و آشنایی روستائیان به اهمیت منابع طبیعی در حوزه تشکلهای تعاونی، آمار تخریب بسیار کاهش یافته است.
انتهای پیام
نظرات