به راستي كيست كه با شنيدن نام سودان و يا منطقه دارفور در اين وسيع‌ترين كشور آفريقايي، تصاويري جز تصاوير جنگ، آوارگي، محروميت و تلف شدن هزاران هزار كودك لاغر و نحيف را در ذهن مجسم نكند؟ ميليون‌ها انسان طي ساليان متمادي درباره‌ي قاره‌ي سياه به باوري رسيده‌اند كه بي‌ترديد از سوي دنياي رسانه به آنها تلقين شده است. اما آفريقا و به ويژه سودان تنها در بيايان‌هاي سوزان و فقر و مرگ خلاصه نمي‌شود؛ به رغم سالها جنگ داخلي ميان شورشيان دارفور و دولت مركزي خارطوم، حيات در اين كشور هم چنان جريان دارد و شايد بتوان وجود منابع طبيعي سرشار و سبد غذايي غني در منطقه‌ي دارفور در غرب سودان را عامل بروز خشونت‌ها دانست. آتش خشونت‌ها در سودان و دارفور از تاريخ 26 فوريه‌ي سال 2003 و متعاقبا از ماه آوريل همان سال مشتعل شد؛ زماني كه شورشيان غير عرب ضمن متهم ساختن دولت سودان به ناديده گرفتن دارفوري‌ها بر ضد خارطوم (دولت مركزي كه عمدتا تحت كنترل اعراب آفريقايي است) قيام كردند. دولت سودان نيز با مسلح كردن گروهي از شبه نظاميان بيابان گرد موسوم به "جنجويد‌ها" و حمايت از آنها واكنش نشان داد و از آن برهه تاكنون نبرد ميان طرفين ادامه دارد. طي سال‌ها درگيري و خشونت كه بنا به اعلام سازمان بهداشت جهاني (WHO) بيش از 50 هزار كشته در دارفور بر جاي گذاشته، طيف وسيعي از تحولات رخ داده است كه از آن جمله مي‌توان به امضاي قرارداد صلح ميان جناح شورشي جنبش عدالت و برابري (SLA) و دولت مركزي، تلاش‌هاي اتحاديه‌ي آفريقا (AU) براي توقف خشونت‌ها و طرح استقرار 18 هزار نيروي بين‌المللي در دارفور و ساير بحث‌ و جدل‌هاي سياسي اشاره كرد و اخيرا هم آمريكا و انگليس در شوراي امنيت سازمان ملل به رغم مخالفت قاطع دولت سودان با استقرار نيروهاي بين‌المللي در دارفور، براساس فصل هفتم منشور سازمان ملل قطعنامه‌ي 1706 را كه مربوط به استقرار نيروهاي بين‌المللي است، تصويب كردند كه با مخالفت شديد رييس جمهور سودان مواجه شده است. با اين اوصاف بسياري از مردم جهان از فرهنگ مردم سودان، باورها و رسوم و اعتقادات آنان آگاهي ندارند و سايه‌ي جنگ و مجادلات سياسي در اين كشور مجالي براي پرداختن به اين زواياي پنهان باقي نگذاشته است. سيد امير موسوي بدر، رايزن و نماينده‌ي پيشين فرهنگي سفارت ايران در سودان با حضور در محل خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ضمن بررسي تحولات اخير در اين كشور و ارايه‌ي توضيحات مبسوط و ريشه‌يي در‌خصوص جنگ داخلي سودان به بيان حقايق و نكات فرهنگي جالب در مورد مردم سودان و دارفور پرداخت. موسوي بدر كه زندگي با قبايل مختلف در سودان را در سابقه‌ي كاري خود دارد، در مقدمه‌ي بحث به معرفي كشور سودان پرداخت و اظهار داشت: سودان كه واقع در غرب قاره‌ي آفريقاست از شمال به مصر، از جنوب به كشورهاي كنگو، اوگاندا و كنيا، از شمال شرقي به درياي سرخ، از شمال غربي به ليبي، از غرب به جمهوري آفريقاي مركزي و چاد و از شرق به ارتيره و اتيوپي محدود است. اين كشور داراي بيش از30 ميليون جمعيت بوده و مساحت آن حدود دو برابر مساحت ايران است. دارفور در غرب سودان واقع شده و شامل سه استان دارفور شمالي، دارفور جنوبي و غربي مي‌باشد و از جمعيتي معادل 5 ميليون نفر برخوردار بوده كه از اين ميان 4 ميليون نفر حافظ كل قرآن هستند. دارفوري‌ها به طور كلي طرفدار ايران، شيعه و اهل بيت (ع) هستند و اگرچه از مذهب سني مالكي پيروي مي‌كنند اما از دوستداران اهل بيت به شمار مي‌آيند. وي ادامه داد: قبايل دارفور به دو قسم تقسيم مي‌شوند؛ قبيله‌ي "جنجويد" كه در جنوب منطقه قرار گرفته و ريشه‌ي عربي دارند و رنگ پوستشان روشن است و ديگري قبيله‌ي "فور" به عنوان قبيله‌اي آفريقايي كلا سياهپوست كه از زمين‌هاي آبي و اراضي كشاورزي بسياري برخوردارند. مناطق "فوري" نشين بسيار زيبا هستند اما در عين حال فاقد امكانات حياتي نظير آب لوله كشي، برق و جاده‌اند. جبل المره و منطقه‌ي زالنجي جزو زيبا‌ترين و حاصلخيزترين مناطق دارفوراند. جنجاويد‌ها عرب‌هاي بيابانگردي هستند كه ادعاي مالكيت دارفور را داشته و معتقدند كه فوري‌ها با سكونت در اين مناطق كنترل منابع آبي را در دست گرفته‌اند لذا هرگاه كم آبي يا خشكسالي كشور را فرا مي‌گيرد، جنجويدها به اراضي كشاورزي حمله مي‌كنند چرا كه به دليل داشتن راس‌هاي دام نمي‌توانند منابع لازم را جهت تامين علوفه در اختيار داشته باشند. موسوي بدر با اشاره به خشونت‌هاي چندين و چند ساله در دارفور گفت: سابقه‌ي درگيري‌ها ميان جنجويد‌ها و دارفوري‌ها به 300 سال پيش باز مي‌گردد اما تفاوت عمده‌ي درگيري‌هاي گذشته با اكنون در آن است كه بچه‌هاي امروز قبايل فور بزرگ شده و تحصيل كرده‌ي انگليس و آمريكا هستند. آنها هم چنين به زبان انگليسي تسلط داشته و اكثرا پروفسور و دكتر هستند. بچه‌هاي فوري كه با دولت مركزي (خارطوم) روابط خوبي ندارند بر اين باورند كه سوداني‌ها به آنها رسيدگي نمي‌كنند و از پست‌هاي وزارتي در دولت بي‌بهره‌اند، فقط وزير جوانان سودان از قبايل فوري است. درگيري‌ها ميان اين بچه‌ها با قبيله‌ي عربي كه از دولت حمايت مي‌كند همواره وجود داشته اما اين بار بچه‌هاي فور در قالب جبهه‌ي عدالت كه رهبرانشان فارغ‌التحصيل دانشگاه‌هاي انگليس‌اند، به محض حمله‌ي جنجويد‌ها بر خلاف گذشته سر و صداي بسياري برپا كردند و از طريق سازمان‌هاي بين‌المللي فعاليت خوبي را از خود نشان داده و واقعا دولت مركزي را تحت فشار قرار دادند. لذا درگيري‌هايي كه فعلا كمابيش در منطقه ديده مي‌شود به خاطر دخالت‌هاي آمريكا و انگليس بوجود آمده است. رايزن فرهنگي ايران در سودان افزود: البته در حال حاضر بحثي مطرح شده پيرامون كشف منابع زير زميني بسيار خوب نظير معادن طلا و نفت. البته منابع نفتي دارفور مسجل است. به اعتقاد كارشناسان، دارفور از منابع نفتي بيشتري در در قياس با عربستان برخوردار مي‌باشد كه همگي دست نخورده‌اند و هيچ چاهي جهت استخراج اين منابع وجود ندارد. اورانيوم و الماس نيز از جمله ديگر منابع طبيعي دارفور است. هم چنين بزرگترين رودخانه‌ي آبي زيرزميني سودان از جنوب دارفور مي‌گذرد و به سمت ليبي جريان دارد. اين نهر عظيم از زير دارفور عبور مي‌كند و ليبيايي‌ها بخشي از اين رودخانه را براي آبرساني به اراضي كشاورزي خود در اختيار گرفته‌اند. دارفور از 500، 600 سال پيش تا حدود 80 يا 100 سال اخير تغذيه كننده‌ي كاروان‌هاي شتر زايرين بيت‌الله الحرام بوده و حجاج در اين مناطق را اطعام مي‌كردند. در تاريخ سعودي‌ها نيز اشاره شده كه پيش از آغاز حكومت وهابي‌ها و استخراج نفت در عربستان، پشتيباني اقتصادي منطقه حجاز توسط فوري‌ها انجام مي‌شده است. موسوي بدر در بخش ديگري از اظهاراتش در خصوص قرارداد صلح ميان شورشيان و خارطوم و شرايط سياسي سابق و كنوني سودان بيان كرد: دولت مركزي سودان اكنون با يك قسمتي از مخالفين دارفور قرارداد صلح به امضا رسانده است. قسمت ديگري از دارفوري‌ها كه در منطقه زالنجي مستقرند با موافقتنامه‌ي صلح مخالفت كرده‌اند. اكنون درگيري‌ در منطقه زالنجي و طويله (به معناي منطقه بزرگ) همچنان برقرار است. اين درگيري‌ها به طور عمده با دولت مركزي بوده و جنجويد‌ها فعلا به واسطه‌ي دخالت سازمان‌هاي بين‌المللي مخفي شده‌اند و عمده درگيري‌ها با دولت مركزي است. جنبش عدالت كه در حقيقت فوري‌هاي غير عرب هستند از يكسال و نيم پيش حملات خود را آغاز كردند تا اينكه دو ماه پيش قرار داد صلح در ابوجا پايتخت نيجريه امضا شد. در اين قرارداد به جبهه‌ي عدالت حدود 4 پست وزارتي پيشنهاد شده و قسمتي كه در حال حاضر درگير جنگ است خواهان احراز 3 پست وزارتي شده و علاوه بر آن برخورداري از يكسري امكانات نفتي (معادل 20 درصد سهم نفت) را خواستار شده است. آقاي عمر البشير (رييس جمهور سودان) اين مساله را نپذيرفت و در حال حاضر مشغول متقاعد كردن گروه‌هاي مخالف مي‌باشد. اين مقام سابق ايراني در سودان افزود: سودان شامل 29 ولايت (استان) است. جنوب سودان مسيحي نشين بوده و به طور كلي 70 درصد جمعيت كشور را مسلمانان و 30 درصد آن را مسيحيان و اقليت بي‌دين تشكيل مي‌دهند. مسيحيان اقليت هستند اما آقاي جان گارانگ، (رهبر شورشيان جنوب) پيش از كشته شدنش به كمك پشتيباني بين‌المللي كه از مسيحيان مي‌شد پس از 35 سال جنگ قرارداد صلح را امضا كرد و به عنوان معاون اول رييس جمهور سودان انتخاب شد و بدين ترتيب 40 درصد كابينه و 50 درصد درآمدهاي نفتي كشور را در اختيار گرفت. امضاي چنين قراردادي با جنوبي‌ها (مسيحيان) از سوي دولت مركزي اقدام مهمي به شمار مي‌رفت. دارفوري‌ها در واقع پس از عقد اين قرارداد تحريك شدند تا از امكانات مركزي استفاده كنند. دولت خارطوم (دولت كنوني سودان) 4 سال ديگر بر مسند قدرت خواهد بود - اين دولت به مدت 6 سال حكومت مي‌كند - پس از طي اين دوره همه پرسي برگزار خواهد شد، اگر جنوبي‌ها خواستند مستقل مي‌شوند و سپس انتخابات آزاد برگزار خواهد شد. رايزن پيشين فرهنگي ايران در سودان در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا در خصوص نقش كشورهاي همسايه سودان در تحولات سياسي اين كشور اظهار داشت: چاد به شورشي‌هاي دارفور كمك مي‌كرد، اصولا دارفوري‌ها دو قسمت اند، بخشي طرفدار دولت مركزي و قسمتي ضد دولت. آنهايي كه قرارداد صلح را امضا كرده‌اند جزو طرفداران دولت مركزي به حساب مي‌آيند و مخالفان اين قرارداد توسط چاد پشتيباني مي‌شوند. اخيرا دولت چاد بار ديگر با خارطوم قرارداد صلح و توقف درگيري‌ها در مرز چاد را امضا كرده‌ است و فكر مي‌كنم فشار زيادي روي مخالفان دولت جهت امضاي قرارداد آتش بس وجود دارد. در اين ميان نقش ليبي در ايجاد صلح نمايان بود چرا كه ليبي از روابط خوبي با چاد برخوردار است، فرانسه نيز مناسبات خوبي برقرار كرد و من تصور مي‌كنم ميانجي‌گري‌هاي بين‌المللي صورت پذيرد. موسوي بدر در پاسخ به سوالي پيرامون موقعيت جغرافيايي و اهميت رودخانه‌ي نيل گفت: نيل سفيد از اوگاندا و نيل آبي از كشور اتيوپي سرچشمه مي‌گيرد و اين دو در خارطوم (خرطوم) به شكل خرطومي به هم متصل مي‌شوند و به طور واحد به سمت مصر جريان دارند. سودان سرشار از منابع آبي است و از نظر كشاورزي و دامي نيز بسيار مساعد مي‌باشد. وي در خصوص ماهيت جنجويدها و پيشينه‌ي سياسي سودان بيان داشت: جنجويد‌ها كمتر از يك ميليون نفر هستند، جنگجويان جنجويد حدود 70 تا 80 هزار تن تخمين زده مي‌شوند. نيروهاي جنجويد‌ پيشتر با دولت مركزي روابط خوبي نداشتند. زماني كه در جنوب سودان مسيحي‌ها قصد داشتند به مناطق شمالي سودان حمله كنند دولت مركزي از جنجويدها استفاده كرد. مسيحي‌ها قصد داشتند با عبور از مركز جنوب غربي سودان وارد دارفور شده و چاه‌هاي نفتي را كه دولت مركزي در حال استخراج آن بود، تصاحب كنند. خارطوم عشاير جنجويد (به معناي اسب سوار) را كه قبايلي نترس و قوي بودند، تحريك به مقاومت در برابر مهاجمان جنوبي كرد. از آن پس جنجويد‌ها فرزند عزيز كرده‌ي دولت مركزي لقب گرفتند. در مقطعي كه دارفوري‌ها دست به شورش زدند دولت بار ديگر آنها را تقويت كرد. رايزن پيشين ايران در سودان پيرامون بحث ايجاد حكومت اسلامي در سودان همزمان با روي كار آمدن عمر البشير و نيز آنچه از سوي برخي تئوري توطئه جهت سرگرم كردن سودان با جنگ ياد مي‌شود به ايسنا گفت: بحث ايجاد حكومت اسلامي در سودان و مخالفت‌هاي آمريكا بحث ديگري است. پيش از آنكه آقاي بشير در سال 1369 هجري شمسي با دو دستگاه تانك قدرت را از صادق المهدي - دولت منتخب وقت - تصاحب كند پارلمان المهدي مي‌خواست بحث قوانين اسلامي در سودان را به حالت مسكوت در آورد. بشير در آن مقطع زماني فرمانده‌ي نظامي منطقه‌ي جنوب سودان بود و هرچه تلاش مي‌كرد كه خود را به خارطوم برساند صادق المهدي با درخواست مرخصي وي موافقت نمي‌كرد تا اينكه بشير خود را به بيماري زد و به هر نحوي به هدفش رسيد. كودتا در ابتدا توسط معاون اول بشير يعني سرلشكر زبير محمد صالح انجام شد كه البته نافرجام ماند و وي سرانجام دستگير شد. سپس بشير يك هفته بعد مجددا دست به كودتا زد و به همين منظور يك تانك را به فرماندهي كل سودان فرستاد و يك دستگاه تانك ديگر را روانه‌ي صدا و سيماي اين كشور كرد. صدا و سيما اشغال شد و بشير بيانيه‌اي را قرائت كرد و كشور تسليم شد. (صادق المهدي اساسا فرد نظامي نبود) بشير پس از تصاحب قدرت با پشتيباني آقاي ترابي، رييس جبهه اسلامي سودان (اخوان المسلمين سودان) حكومت اسلامي را اعلام كرد. در آن برهه‌اي كه خارطوم قوانين اسلامي را سفت و سخت اعمال مي‌كرد با آمريكا درگيري‌ پيدا كرد. سفر حجت‌الاسلام و المسلمين هاشمي رفسنجاني به سودان تحول بزرگي را در شرايط سياسي اقتصادي سودان ايجاد كرد. در آن زمان شورشيان مسيحي يك سوم سودان را در اختيار داشتند اما پس از سفر آقاي رفسنجاني آنها تا مرز اوگاندا عقب نشيني كردند. اين سفر باعث تقويت دولت مركزي شد و قرارداد‌هاي مهمي ميان طرفين ايراني و سوداني امضا گرديد. دولت خارطوم همه جنگل‌هاي جنوب را بازسازي كرد و در اين راستا از شيوه‌ي بسيج در ايران استفاده كرد. مناطق جنگلي در اين نواحي به مناطق "چهل شهيد" معروفند چرا كه دانشجويان سوداني از بالاي درخت‌ها خود را به روي تانك‌هاي شورشيان انداخته بودند. از آن پس بحث مبارزه سياسي شروع شد. گارانگ جنگ نظامي نداشت. ارتش سودان قوي و بسيج با حدود 90 هزار نيرو تشكيل شد. خيلي از مقامات سودان شهيد شدند، از جمله ائمه جمعه، دانشجويان، رييس دانشگاه خارطوم و امام جمعه دانشگاه خارطوم. ارتش سودان با انجام حملاتي نظير عمليات فتح المبين در ايران كنترل برخي مناطق را از دست شورشيان باز پس گرفت. از آن مقطع به بعد روابط خوبي ميان ايران و سودان برقرار شد. همزمان عراقي‌ها و بعثي‌ها كه قدرتمند بودند 2 يا 3 ماه پس از به قدرت رسيدن البشير كودتا كردند. در اين ميان حدود 27 نفر از كودتاچيان دستگير و اعدام شدند. صدام براي اينكه ثابت كند در اين كودتا دست نداشته اقدام به ساخت پل هوايي براي سوداني‌ها كرد و امكانات نظامي بسيار و هم چنين شمش‌هايي از طلا را براي آنها فرستاد. به طول كلي ايران جايگاه بسيار محكمي داشت. برنامه‌هاي راديو مركزي سودان با نام راديو "ام درمان"- منطقه‌اي واقع درشال خارطوم كه پايگاه اصلي صادق المهدي و انصار المهدي محسوب مي‌شود - بسيار مشابه راديو تهران بود. وي پيرامون اهميت سودان در كانون روابط خارجي ايران در جهان ابراز داشت: به عقيده‌ي من سودان مي‌تواند جزو پايگاه‌هاي خط مقدم سياست خارجي ايران باشد، درست مانند لبنان، چرا كه ما تنها سوريه و سودان را در زمره‌ي كشورهاي عربي حامي ايران داريم. وقتي اسراييل به لبنان حمله كرد، فقط البشير و علي عبدالله صالح (رييس جمهور يمن) موضع مخالفت جويانه اتخاذ كردند به طوريكه رييس جمهور سودان خود را سرباز سيد حسن نصرالله (دبيركل حزب‌الله لبنان) خواند. در حال حاضر آمريكا درگيري بسياري با عمر البشير دارد و گمان نمي‌رود كه واشنگتن به اين راحتي با وي كنار بيايد. بشير در اين ميان امتيازات زيادي داد از جمله همين قرار داد صلح ميان شورشيان و خارطوم اما با وجود اين آمريكايي‌ها باز هم قانع نشدند و دارفوري‌ها را تحريك كردند. من مطمئنم اگر دارفور آرام شود بحث شرق سودان مطرح خواهد شد، چون در اين نواحي نهضت قبيله‌ي "بيتابي" در حال شكل گيري است و رييس جمهور ارتيره از اين گروه‌ها حمايت مي‌كند، هر چند طرح‌هايي اجرا شده تا آنها هم قرارداد صلح را امضا كرده و آشتي كنند. شرق سودان براي دولت مركزي بسيار حياتي است. به اين دليل كه خط ترانزيت سودان - واقع در 40 كيلومتري مرز ارتيره - از شرق اين كشور، مي‌گذرد. موسوي بدر افزود: آمريكايي‌ها دنبال آن هستند كه با توجه به اهميت سودان به لحاظ مساحت وسيع و برخورداري از امكانات خوب در زمينه كشاورزي و نفتي - اين كشور را در طرح خاورميانه‌ي بزرگ قرار دهند و در اين راه‌ تلاش‌هاي بسياري مي‌كنند. اكنون مصر بزرگترين مانع تحقق اين طرح است چرا كه رودخانه‌ي نيل تنها از سودان مي‌گذرد. مصر مخالف تقسيم شدن سودان است، چون در حال حاضر قاهره تنها با يك دولت (در مباحثات بر سر رودخانه‌ي نيل) طرف است، چنانچه وضعيت تغيير كند، مصر بايد با 4 يا 5 دولت وارد مذاكره شود. از سوي ديگر مصر با استقرار نيروهاي بين‌المللي هم مخالف است، بشير اعلام كرده كه در صورت استقرار نيروهاي بين‌المللي در سودان فرمانده مقاومت خواهد شد. وي افزود: فكر مي‌كنم سودان در آينده با آمريكا مشكل جدي پيدا خواهد كرد. آمريكايي‌ها سعي مي‌كنند بشير از قدرت بركنار شود، از سويي هم شاهديم كه واشنگتن روي معاون بشير يعني علي عثمان طه كار مي‌كند (عثمان طه معاون اسبق ترابي پس از بركناري وي حامي بشير شد و پس از معاونت گارانگ معاون دوم شد) به طور كلي سياست داخلي و خارجي سودان توسط عثمان طه ترسيم مي‌شود و اين احتمال مي‌رود كه آمريكا او را در برابر بشير قرار دهد. مخالفين دارفور در حال حاضر كاملا در اختيار انگليس و آمريكا هستند و جامعه بين‌المللي هم ازشورشيان حمايت زيادي مي‌كند تا دارفور از خاك سودان جدا شود وليكن به علت اينكه در خود دارفور تشكيلات بسيجي نظير دفاع شعبي وجود دارد اين نيروها اجازه‌ي چنين كاري را نمي‌دهند. امير موسوي بدر در خصوص اين نظريه كه دليل مخالفت دولت مركزي سودان با حضور نيروهاي بين‌المللي محاكمه شدن مقاماتي است كه به نحوي در برخي جنايات در اين كشور دست داشته‌اند، به ايسنا گفت: جناياتي كه بين شورشيان و خارطوم صورت گرفت دوطرفه بود. سوداني‌ها توانستند كار مهمي را صورت دهند به اين ترتيب كه زماني كه فوري‌ها به منطقه‌ي "الفاشر" حمله كردند هواپيماهاي بدون خلبان را به اين مناطق فرستاند و عكس‌برداري‌ها نشان داد كه خود دارفوري‌ها دست به كشتار مي‌زدند به عبارت ديگر دولت سودان ثابت كرد كه قتل عامي كه در دارفور انجام مي‌گيرد فقط كار جنجويد‌ها نبوده است بلكه فوري‌ها چنين اقداماتي مي‌كردند و به نام جنجويد‌ها تمام مي‌شد. مقامات سودان تصاوير گرفته شده را در سازمان ملل نشان دادند. اصولا بشير با اعزام نيروهاي بين‌المللي مخالف است. گفته مي‌شود اگر نيروهاي اتحاديه‌ي آفريقا به لحاظ مالي در مضيقه هستند مي‌توان به آنها كمك مالي بيشتري كرد. اكنون تنها در منطقه‌ي زالنجي درگيري وجود دارد. به نظر من برقراري امنيت با استقرار 500 نيرو در اين مناطق ميسر است. چنانچه امكاناتي نظير هواپيما، ماشين و تجهيزات نظامي در اختيار نيروهاي اتحاديه‌ي آفريقا قرار گيرد، اوضاع بهبود خواهد يافت. رايزن پيشين فرهنگي ايران در سودان پيرامون فرهنگ و ويژگي‌هاي آفريقايي‌ها به ويژه سوداني‌ها و برخي رسم‌ و سنت‌ها در اين كشور اظهار داشت: سوداني‌ها از روابط بسيار خوبي با ايران برخوردارند، فوري‌ها هم ريشه‌ي آفريقايي دارند، كلا آفريقايي‌ها به لحاظ فرهنگي آرام و صلح جو بوده و فاقد هر گونه پيچيدگي هستند. بسيار صاف و پوست كنده حرف مي‌زنند و بسيار مهمان نوازند. حتي تاجرهاي اين كشور نيز ساده و بي‌آلايش زندگي مي‌كنند و حفظ قرآن شرط ازدواج در سودان است. سوداني‌ها ايرانيان را قبول دارند و مي‌گويند كه ايراني‌ها ما را استثمار نمي كنند. سوداني‌ها پيشتر با ترك‌ها خوب بودند اما در حال حاضر از روابط خوبي با آنها برخوردار نيستند، با چيني‌ها روابط خوبي برقرار كرده‌اند اما با غربي‌ها اصلا روابط خوبي ندارند. وي در خصوص چهره‌ي منفي كه از سودان در رسانه‌هاي جهان به تصوير كشيده شده است به ايسنا گفت: اين تصاوير را من خودم در طي سالياني كه در نقاط مختلف سودان زندگي كرده‌ام، نديده‌ام. سودان سبد غذايي است، بهترين نوع غذاها و ميوه‌ها در روستا‌ها يافت مي‌شود چرا كه مردم اين نواحي خود دامداري كرده و محصولاتشان را به طور مستقيم مصرف مي‌كنند. اين تصاوير در مناطق دور افتاده‌ي سودان گرفته مي‌شود. اين‌ها تصاوير مردمي است كه از بيم درگيري‌ها به سمت نواحي مرزي (زئير و چاد) فرار مي‌كنند و در بيابان‌هاي سخت آفريقا تلف مي شوند. اصولا غربي‌ها نمي‌خواهند شرقي‌ها مسلمانان و اعراب به سودان سفر كنند، آنها سودان را به گونه‌اي ترسيم مي‌كنند كه مردم احساس وحشت كنند. دولت سودان از مردم اين كشور ضعيف‌تر است. مردم مشكلي ندارند اگر مشكلي هست به بحث‌هاي عمراني، ساختمان سازي و تحصيلات مربوط مي‌شود. البته مردم با مشكل بيسوادي روبرو نيستند چون مراكز تحفيظ قرآن به طور مردمي اداره مي‌شوند و بچه‌ها از چهار سالگي به اين مراكز وارد شده و تا هفت سالگي آموزش مي‌بينند. اكثر بچه‌ها سواد داشته و قرآن مي‌آموزند. در برخي از مناطق جنگلي سودان شاهد بودم كه ايتاليايي‌ها و هلندي‌ها به تبليغ و ترويج مسيحيت مي‌پردازند. در جنين 12 ايتاليايي در گروه‌هاي مختلف زير چادر‌هايي كنار مردم زندگي مي‌كردند و به آنها آموزش مي‌دادند. اين مبلغان زبان محلي قبايل را هم فرا گرفته‌اند. انتهاي پيام